Nền văn minh cổ chưa từng được biết ở châu Á
Đồ tạo tác khai thác được có lẽ rằng là một con dấu làm bằng antraxit, được dùng thông dụng trong thương mại thời cổ để ghi lại những thùng hàng nhằm mục đích cho biết tên mẫu sản phẩm và người chiếm hữu. Ông Hiebert cho nó là “ vật chứng tiên phong cho thấy trong lịch sử vẻ vang văn minh trái đất, từng sống sót một xã hội Trung Á dân trí cao ” ( hiểu theo nghĩa biết đọc, biết viết ). Mảnh đá có khoảng chừng 2.300 năm tuổi, nghĩa là ở thời gian ngôi vị thống trị ở thung lũng sông Tigre và Euphrate ( vùng Lưỡng Hà ) đã chuyển từ Sumer sang Babylon. Khi đó, người Trung Quốc vẫn chưa có chữ viết .
Quần thể khảo cổ Bactria Margiana (BMAC)
Bạn đang đọc: Nền văn minh cổ chưa từng được biết ở châu Á
Bên cạnh phát hiện năm ngoái của ông Hiebert, trong vài thập kỷ qua, những nhà khảo cổ Xô Viết đã tìm ra hàng chục dấu vết kiến trúc của nền văn minh bí hiểm nọ. Dường như nhà cửa ở đây được kiến thiết xây dựng đồng nhất theo phong cách thiết kế của một kiến trúc sư. Những ngôi nhà lớn nhất giống như “ khu tập thể ”, rộng hơn cả sân bóng đá và được chia thành hàng chục căn phòng. Bao quanh nhà là một lớp tường làm bằng gạch và bùn, có chỗ dày hơn 3 m. Xa hơn nữa là đồng ruộng .
Các di tích nằm trên một khu vực dài hơn 640 km, rộng 80 km, suốt từ Annau, qua sa mạc Kara-Kum đến Uzebekistan, có lẽ tới cả phần phía bắc Afghanistan. Giới khoa học gọi nền văn minh này là quần thể khảo cổ Bactria Margiana (ghép tên Hy Lạp của hai miền đất trong vùng), gọi tắt là BMAC.
Xem thêm: Văn hóa á Đông là gì
Victor H. Meir, chuyên gia nghiên cứu chữ viết và văn hóa cổ châu Á, Đại học Pennsylvania, cho biết sự tồn tại của các di tích, tại một vùng đất vẫn bị coi là “xứ sở không người” trong quá khứ, đã làm thay đổi quan niệm về hoạt động thương mại và trao đổi văn hóa ở châu Á thời cổ đại. Người châu Á hơn 4.000 năm về trước không hề sống co cụm, mà dường như đã có những mối “bang giao” trải khắp châu lục.
Các nhà khảo cổ đã đặt rất nhiều câu hỏi về nền văn minh BMAC : Những con người vô danh kia từ đâu đến, họ có tác động ảnh hưởng như thế nào đến thời cổ đại và chuyện gì đã xảy ra với họ ? Có thể BMAC khởi nguồn từ một nơi nào đó gần Annau, dọc biên giới Iran – Turmenistan, cũng hoàn toàn có thể từ Thổ Nhĩ Kỳ. Nó chỉ sống sót trong vài trăm năm, có lẽ rằng đã biến mất khi người dân bị “ hòa nhập và hòa tan ” vào những nền văn hóa truyền thống khác .
Dù thế nào chăng nữa, điều tất cả chúng ta biết chắc là trong quá khứ, ở vùng Trung Á, đã có một nền văn minh hình thành, tăng trưởng, sau đó tàn lụi, để lại dấu vết những bức tường đổ nát và những ký tự bí hiểm trên một mảnh đá đen .
Đoan Trang (theo New York Times, AP, 14/5)
Source: https://mix166.vn
Category: Văn Hóa
