Lịch sử Bắc Ninh

– Từ năm 1822 xứ Kinh Bắc được nhà Nguyễn đổi tên gọi thành tỉnh Bắc Ninh, sau 2 năm trấn thành Bắc Ninh, thuộc thị xã Bắc Ninh ngày này, được kiến thiết xây dựng lại bằng đá ong và hiện hữu vị thế của mình bằng cột cờ cao 17 m .- Dưới thời Pháp thuộc vào năm 1931 thị xã Bắc Ninh được đổi tên thành tỉnh Bắc Ninh. Thị xã Bắc Ninh được tổ chức triển khai thành một cứ điểm trọng điểm về quân sự chiến lược của Bắc Kỳ và là một TT chính trị, kinh tế tài chính vùng .- Năm 1938 thị xã Bắc Ninh được xếp vào thành phố thứ 5 của xứ Bắc Kỳ sau những đô thị : thành phố TP. Hà Nội, thành phố Hải Phòng Đất Cảng, thành phố Tỉnh Nam Định và thị xã Thành Phố Hải Dương .- Sau hoà bình lập lại năm 1954, tỉnh Bắc Ninh nói chung và thị xã Bắc Ninh nói riêng liên tục duy trì sự tăng trưởng kinh tế tài chính suốt quy trình thiết kế xây dựng chính quyền sở tại nhân dân và chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc- Vào năm 1963 tỉnh Bắc Ninh được sát nhập với tỉnh Bắc Giang thành tỉnh Hà Bắc. Mặc dù không còn vị trí tỉnh lỵ như trước đây ( lúc đó Bắc Giang trở thành tỉnh lỵ của tỉnh mới sát nhập ), nhưng thị xã Bắc Ninh vẫn là một TT kinh tế tài chính – xã hội quan trọng của Hà Bắc, nhất là trong mối quan hệ giao lưu với TP. hà Nội TP. Hà Nội .- Đến năm 1996 tỉnh Hà Bắc lại được chia lại thành hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang theo Nghị quyết của Quốc hội khoá IX, kỳ họp thứ 10 ( ngày 15 – 11 – 1996 ). Từ đó thị xã Bắc Ninh lại trở thành thị xã của tỉnh Bắc Ninh mới .Từ đó đến nay Bắc Ninh đã tăng trưởng không ngừng bộ mặt đô thị hoá của tỉnh mà tiêu biểu vượt trội là việc kiến thiết xây dựng mới :Khu vực hành chính và những khu dân cư mới ở thị xã Bắc Ninh .Cải tạo và tăng trưởng mạnh bộ mặt TT của những thị xã huyện lỵ, nhất là thị xã Từ Sơn .Đang hình thành và tăng trưởng một số ít khu công nghiệp tập trung chuyên sâu quan trọng như khu công nghiệp Từ Sơn, Quế Võ .Hệ thống kỹ thuật hạ tầng được tái tạo và tăng cấp đáng kể nhất là QL 1A, QL 1B, quốc lộ 18, quốc lộ 38, và 11 tuyến tỉnh lộ với tổng chiều dải trên 350 km. Các mạng lưới hệ thống hạ tầng kỹ thuật cấp nước, cấp điện cũng được góp vốn đầu tư đáng kể .Hệ thống di tích lịch sử lịch sử dân tộc văn hoá truyền kiếp của xứ Kinh Bắc xưa nhất loạt đã được Phục hồi, bảo tồn và tăng trưởng có hiệu suất cao lôi cuốn khách du lịch thập phương .Ngoài ra với hàng trăm ngành nghề khác nhau của tỉnh Bắc Ninh cũng được khuyến khích tăng trưởng tạo điều kiện kèm theo cho sự hình thành và tăng trưởng nhiều thi tứ trên sông Dân, ở Đông Hồ, Đình Bảng, Đa Hội, Tương Giang, Phù Khê, Nội Duệ …Nơi sinh thành dân tộc bản địa và nên tảng văn hiến Nước TaBắc Ninh – Kinh Bắc xưa là vùng đất phía bắc của kinh thành Thăng Long, Đông Đô, Thành Phố Hà Nội thời nay, là vùng đất TT của châu thố sông Hồng. Bắc Ninh còn là nơi gặp gỡ, giao hội của những mạch giao thông vận tải thuỷ, bộ tạo cho xứ Bắc sớm trở thành TT kinh tế tài chính – văn hoá với một vị trí đặc biệt quan trọng trong lịch sử dân tộc dân tộc bản địa và văn hoá Nước Ta .Qua những tác dụng điều tra và nghiên cứu, đặc biệt quan trọng là điều tra và nghiên cứu khảo cổ học ở Bắc Ninh cho thấy, đây là địa phận cư trú của người Việt cổ, đồng thời là bộ phận cốt lõi của vương quốc Văn Lang, Âu Lạc .

     Từ mấy nghìn năm trước người Việt cổ đã cư trú và lập làng ở ven sông Cầu, sông Dâu, sông Đuống, sông Ngũ Huyện Khê, sông Tiêu Vương,… sống chủ yếu bằng canh tác nông nghiệp kết hợp làm nghệ thủ công. Hàng loạt di vật như trống đồng, dao găm, rìu, giáo, tấm che ngực, mảnh giáp,… bằng đồng với những hoa văn độc đáo được tìm thấy ở các di tích Lăng Ngâm, Đại Trạch, Quả Cảm, Đại Lai,… mảnh khuôn đúc trống đồng trong thành cổ Luy Lâu đã chứng tỏ người xứ Bắc rất tinh xảo trong nghề đúc đồng, chế tác các đồ trang sức, làm gốm,…

Cũng trên mảnh đất này, những giá trị niềm tin, tư tưởng được phản ánh qua những lịch sử một thời ông Đùng, bà Đùng, ông khổng lồ cắn nát núi, hút sạch rừng, băng ngang lũ, về Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Âu Cơ, Thánh Gióng, An Dương Vương, Mỵ Châu – Trọng Thuỷ và thành cổ Loa, … Cùng với lịch sử một thời truyền thuyết thần thoại là đậm đặc những di tích lịch sử tiêu biểu vượt trội như lăng mộ Kinh Dương Vương, những đền thờ Lạc Long Quân, Âu Cơ, đền thờ Phù Đổng Thiên Vương ở Thuận Thành, Từ Sơn, Tiên Du, … đều được lưu giữ trong lòng đất lòng người vùng quê xứ Bắc – Bắc Ninh. Đây chính là sự vật chứng hùng hồn cho sự nhiều mẫu mã phong phú và tiêu biểu vượt trội hơn bất kể địa phương nào trên mảnh đất Việt ngàn năm văn hiến .Trung tâm chống xâm lược và chống đồng hoá, bảo tồn tăng trưởng văn hoá dân tộc bản địa .Khu di tích lịch sử Luy Lâu rộng hàng trăm hécta với mạng lưới hệ thống những khu công trình thành luỹ, đền chùa, phố xá, chợ, bến, kho tàng, dinh thự, những khu sản xuất gạch ngói, những làng nông nghiệp, làng thợ, làng buôn, khu môn địa, … còn là khu di tích lịch sử thời Bắc thuộc lớn nhất Nước Ta lúc bấy giờ .Thủ phủ Luy Lâu ( tức Long Biên ) là nơi ghi dấu những chiến tích hào hùng chống quân xâm lược phương Bắc. Cho đến thời nay, mạng lưới hệ thống những đền thờ tướng lĩnh ở đây và những tiệc tùng mừng thắng lợi mùa xuân vẫn được duy trì và tổ chức triển khai hàng năm ở TT Luy Lâu càng chứng minh và khẳng định Bắc Ninh xưa là TT của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng .Không những thế, qua những tài liệu thư tịch và di khảo cổ còn cho thấy Luy Lâu đã từng là đô thị lớn, là TT thương mại mang tính quốc tế : ? Trên đất Giao Chỉ, trong suốt thời kỳ dài từ cuối thế kỷ thứ II đến thế kỷ IX-X, Luy Lâu không nhường vai trò đô thị lớn nhất cho bất kỳ nơi nào. Xung quanh Luy Lâu là những làng nông nghiệp, làng thủ công bằng tay, làng kinh doanh tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ. Luy Lâu là một đô thị mang tính kinh doanh quốc tế, những hoạt động giải trí kinh doanh trao đổi hàng hoá ở Luy Lâu thời Bắc thuộc rất sinh động và sầm uất .Cùng với quy trình giao lưu, hội nhập và trao đổi kinh tế tài chính là quy trình tiếp xúc, hội nhập văn hoá, tín ngưỡng, tôn giáo giữa Nước Ta và những nước trong khu vực mà TT cũng vẫn là Luy Lâu. Tại đây, tư tưởng Nho giáo và văn hoá Hán Đường đã được truyền bá liên tục vào nước ta. Bắc Ninh với trung tân Luy Lâu là nơi tiên phong có trường dạy chữ và văn hoá Hán ở Nước Ta .Ngoài ra Luy Lâu còn là TT Phật giáo lớn và cổ xưa nhất của người Việt. Hệ thống di tích lịch sử, chùa tháp quần tụ đậm đặc ở đây với TT là chùa Dâu cùng nhiều nguồn di vật, tài liệu như tượng pháp, bia ký, bản khắc ? Cổ Châu Pháp Vân vật bán khô cứng ? và lễ hội chùa Dâu – liên hoan Phật giáo lớn nhất trong đồng bằng Bắc Bộ với những nghi lễ Tân Phật, rước Tứ Pháp, rước nước đã chứng tỏ Luy Lâu là tổ đình của Phật giáo Nước Ta .Giáo sư sử học Trần Quốc Vượng đã nhận xét : Xứ Bắc với đô thị cổ Long Biên, Luy Lâu là khoảng trống nổi bật xen kẽ, hỗn dung tiếp xúc, đổi khác quy tụ và kết tinh văn hoá Nước Ta cổ với văn hoá Phật – Ấn, Nam Á và Trung Á, văn hoá Nho Lão ( Nước Trung Hoa, Đông Á ) để rồi sinh thành truyền thống văn hoá Kinh Việt .Vùng đất tiêu biểu vượt trội của nền văn hiến và nhân cách Nước Ta .Bước vào kỷ nguyên Đại Việt, Bắc Ninh trở thành phên dậu phía Bắc của kinh thành Đông Đô, Thăng Long, Thành Phố Hà Nội. Nơi đây liên tục giữ vai trò quan trọng đặc biệt quan trọng trong công cuộc bảo vệ quốc gia và tăng trưởng văn hoá Nước Ta .Miền quê địa linh này là đất phật tích nhà Lý – triều đại khai mở ra nền văn minh Đại Việt gắn liền với tên tuổi của những nhân vật lịc sử – văn hoá kiệt xuất như : Lý Công Uẩn, Lý Nhân Tông, Nguyên Phi Ỷ Lan, Lê Văn Thịnh. Đây là nơi vang vọng bài thơ ? Nam quốc sơn hà ? – bản tuyên ngôn độc lập tiên phong của dân tộc bản địa Nước Ta .Ngoài ra nơi đây cũng là vùng quê phong phú, kinh tế tài chính tăng trưởng, là vựa lúa của đồng bằng Bắc Bộ. Ít nơi nào có nhiều làng nghề nổi tiếng như tỉnh Bắc Ninh : gốm sứ ( Phù Lãng, Thổ Hà ), gò đúc đồng ( Đại Bái ), rèn sắt ( Đa Hội ), chạm khắc ( Phù Khê, Kim Thiều ), sơn mài ( Đình Bảng ), cày bừa ( Đông Xuất ), giấy dó ( Đống Cao ), tranh điệp ( Đông Hồ ), dệt lụa ( Tam Sơn, Cẩm Giàng ), …Người Bắc Ninh không chỉ giỏi làm ruộng mà còn khéo tay, tinh xảo, linh động trong giao thương mua bán, kinh doanh và nhất là lại mưu trí hiếu học. Ngoa truyền dân gian về đất này quả là có cơ sở : Một giỏ sinh đồ, một bồ tiến sỹ, một bị trạng nguyên, một thuyền bảng nhãn. Đây là quê nhà của vị Trạng nguyên Lê Văn Thịnh – vị trạng nguyên khai khoa mở màn cho lịch sử vẻ vang khoa cử Nước Ta. Có vùng như huyện Đông Ngàn mưu trí hơn người ( dốt Đông Ngàn hơn người ngoan thiên hạ ), có làng như Tam Sơn – địa phương duy nhất cả nước có đủ tam khôi với 22 vị đại khoa ( tiến sỹ ) trong đó có hai trạng nguyên .Nơi đây còn nổi tiếng với TT phật giáo và những ngôi chùa có quy mô to lớn, cổ kính, kiến trusc tạo tác rất công phu, tài nghệ như chùa Dâu, chùa Phật Tích, chùa Dạm, chùa Bút Tháp, chùa Tiêu Sơn, Cổ Pháp, … Đây là những danh lam cổ tự nổi tiếng, thời nay đã trở thành những di sản kiến trúc tiêu biểu vượt trội của dân tộc bản địa ta .Nơi đây còn được ca tụng là vương quốc của tiệc tùng, đa phần là hội chùa, hội đền. Trong đó có những liên hoan lớn, nổi tiếng cả vùng và cả nước như hội Gióng ( 9-4 ), hội Dâu ( 8-4 ), hội đền Đô, hội Lim, hội Chùa Phật Tích …

            Về ăn mặc dân Kinh Bắc ưa sang trọng nhưng nền nã: nam khăn xếp, áo the, ô lục soạn; nữ áo mớ ba, mớ bảy, nón quai thao. Xứ bắc có nhiều làng nghề nghệ thuật như làng tranh Đông Hồ, làng hát ca trù Thanh Tương, làng rối nước Đồng Kỵ, Bùi Xá, Đa Hội, Tam Lư, Tấn Bảo,…và đặc biệt hơn cả là hệ thống 49 làng chơi quan họ, một lối chơi, một sin hoạt văn hoá tinh tường, độc đáo, đạt tới đỉnh cao của thi ca và âm nhạc mà chỉ người Bắc Ninh mới có.

Bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên đấu tranh vì độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội, những giá trị của nền văn hoá Kinh Bắc vẫn được giữ gìn và phát huy. Bắc Ninh nổi tiếng là vùng quê sớm có trào lưu cách mạng, nơi sớm sinh ra những tổ chức triển khai tiền thân của Đảng, mảnh đất sinh thành và nuôi dưỡng những vị tiền bối xuất sắc của Đảng như Ngô Gia Tự, Nguyễn Văn Cừ, Hoàng Quốc Việt. Nơi đây cũng là quê nhà của nhiều bậc tài danh trên những nghành kinh tế tài chính, khoa học, thẩm mỹ và nghệ thuật. Vì từ xưa đến nay Bắc Ninh vẫn luôn xứng danh là miền đất phong phú, kinh tế tài chính tăng trưởng, là quê nhà của thi ca, mảnh đất mà văn hoá thẩm mỹ và nghệ thuật tăng trưởng đến đỉnh điểm của dân tộc bản địa Nước Ta .Tác giả : Admin

Source: https://mix166.vn
Category: Giáo Dục