PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HÓA GIA ĐÌNH VIỆT NAM THEO TINH THẦN ĐẠI HỘI LẦN THỨ XIII CỦA ĐẢNG

Tóm tắt: Khi nhắc đến văn hóa gia đình Việt Nam, Đảng nhấn mạnh: “Trải qua nhiều thế hệ, gia đình Việt Nam được hình thành và phát triển với những chuẩn mực giá trị tốt đẹp góp phần xây dựng bản sắc văn hóa dân tộc”(1). Tuy nhiên, hiện nay, những tác động tiêu cực của quá trình toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế đã làm biến đổi các giá trị văn hóa Việt Nam nói chung, văn hóa gia đình Việt Nam nói riêng, ảnh hưởng đến sự ổn định, phát triển của gia đình và xã hội. Bài viết phân tích một số vấn đề về giá trị văn hóa gia đình Việt Nam, quan điểm của Đảng về vai trò của gia đình trong thời kỳ đổi mới, phát huy giá trị văn hóa gia đình theo tinh thần Đại hội lần thứ XIII của Đảng, góp phần phát triển con người Việt Nam toàn diện và phát triển bền vững đất nước.

Từ khóa: Đảng Cộng sản Việt Nam; Đại hội lần thứ XIII của Đảng; giá trị văn hóa gia đình

Gia đình là tế bào, là nền tảng của xã hội. Điều này đã được chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh khẳng định khi bàn về vai trò của gia đình đối với sự phát triển của xã hội. Ph.Ăngghen đã chỉ rõ: “… Những trật tự xã hội, trong đó có những con người của một thời đại lịch sử nhất định và của một nước nhất định đang sống, là do hai loại sản xuất quyết định: một mặt là do trình độ phát triển của lao động và mặt khác là do trình độ phát triển của gia đình”(2). Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến vai trò to lớn của gia đình: “Xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội chính là gia đình”(3). Từ đó cho thấy, gia đình là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển đất nước. Đồng thời, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế, đã tạo nhiều điều kiện và cơ hội cho gia đình phát triển, tiến tới mục tiêu “Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc”(4). Trong hơn 35 năm đổi mới, quan điểm của Đảng về vị trí, vai trò của gia đình luôn được đề cao và là nhân tố quan trọng trong toàn bộ chính sách xây dựng, phát triển đất nước. Đặc biệt, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác giáo dục, kế thừa và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam, gắn với xây dựng những giá trị tiên tiến của gia đình trong xã hội phát triển.

1. Một số vấn đề về giá trị văn hóa gia đình Việt Nam

Gia đình là một bộ phận kiến tạo nên xã hội, là nơi lưu giữ, trao truyền những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp từ thế hệ này sang thế hệ khác của dân tộc Việt Nam. Hay nói cách khác, gia đình là tế bào của xã hội. Vì vậy, văn hóa gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc.

Văn hóa gia đình là hệ thống giá trị văn hóa được tích hợp từ các giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, được hình thành và phát triển từ đời sống của gia đình, gắn liền với những điều kiện phát triển kinh tế, môi trường tự nhiên và xã hội thể hiện qua nhận thức, thái độ, hành vi và ứng xử trong các mối quan hệ giữa cá nhân – gia đình – xã hội(5). Văn hóa gia đình được thể hiện qua thuần phong, mỹ tục, nếp sống, tác phong của các thành viên trong gia đình, trong sự hiếu thuận của con cháu đối với cha, mẹ, ông, bà, tổ tiên để tổ chức gia đình, giáo dục con người, nhất là về mặt tinh thần. Văn hóa gia đình giàu tính nhân văn, đề cao giá trị đạo đức, xây dựng nếp sống văn hóa trật tự, kỷ cương, hun đúc tâm hồn, bản lĩnh cho con người trong từng tế bào của xã hội. Vì vậy, gia đình tốt là bảo đảm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội lành mạnh và văn minh. Ở thời đại nào cũng vậy, “Gia đình được coi là giá trị tinh thần vô cùng quý báu của nhân loại, cần được giữ gìn và phát huy”(6), cùng với đó văn hóa gia đình luôn là nền tảng cho văn hóa xã hội.

Những giá trị văn hóa gia đình cần giữ gìn và phát huy được kết tinh trong gia phong, gia đạo và gia lễ. Gia phong, có thể hiểu, là phong tục, tập quán, nền nếp trong một gia đình, gia tộc. Theo đó, gia phong chỉ được giữ vững khi gia đình có gia giáo, tức là sự giáo dục trong mỗi gia đình. Gia đạo là đạo đức của gia đình như: đạo hiếu, hiếu nghĩa của con cháu đối với ông bà, cha mẹ, đạo vợ chồng, đạo anh em… Nói đến gia lễ, tức là nói đến phép ứng xử của các thành viên trong gia đình có nguyên tắc, có tôn ti trật tự theo lễ tiết, được truyền nối, chọn lọc qua nhiều thế hệ, trở thành chuẩn mực cho con cháu noi theo.

Hiện nay, dưới sự tác động của công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, gia đình Việt Nam đang trong bước chuyển mình từ truyền thống sang hiện đại với nhiều quan niệm khác nhau về giá trị, chuẩn mực. Bên cạnh những điều kiện, cơ hội mà toàn cầu hóa mang lại cho sự phát triển của văn hóa dân tộc nói chung và văn hóa gia đình nói riêng, sự “lệch pha” về quan niệm, lối sống, suy nghĩ, ứng xử của các con người theo hướng “Tây hóa”, tôn trọng, đề cao “tự do cá nhân” đã khiến cho các giá trị văn hóa gia đình ngày càng nhạt nhòa, mai một dần. Chính vì vậy, các giá trị văn hóa gia đình Việt Nam cũng từ đó mà có sự biến đổi nhất định.

2. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò của văn hóa gia đình thời kỳ đổi mới

Trên cơ sở thực tiễn và nhận thức được vai trò của gia đình trong việc giữ vững ổn định xã hội, phát triển kinh tế, nuôi dưỡng, giáo dục và cung cấp nguồn lực con người, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong thời kỳ kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế, Đảng luôn chú trọng, quan tâm đến việc xây dựng, giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa gia đình Việt Nam được thể hiện rõ nét qua các kỳ Đại hội, cụ thể như sau:

Đại hội lần thứ VI của Đảng đã đưa ra khái niệm “gia đình văn hóa” và nhìn nhận gia đình là yếu tố cấu thành nên xã hội, có vai trò quan trọng, quyết định đến sự thành công của công cuộc đổi mới toàn diện đất nước. Đại hội đã chỉ rõ: “Gia đình là tế bào của xã hội, có vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp xây dựng chế độ mới, nền kinh tế mới, con người mới. Đảng, Nhà nước và các đoàn thể quần chúng cần đề ra phương hướng, chính sách và có biện pháp tổ chức thực hiện về xây dựng gia đình văn hóa mới, bảo đảm hạnh phúc gia đình. Nâng cao trình độ tự giác xây dựng những quan hệ tình cảm, đạo đức trong từng gia đình, bảo đảm sinh đẻ có kế hoạch và nuôi dạy con ngoan, tổ chức tốt cuộc sống vật chất, văn hóa của gia đình”(7).

Trên cơ sở đó, Đại hội lần thứ VII của Đảng nêu rõ ý nghĩa của việc xây dựng gia đình văn hóa: “Xây dựng gia đình văn hóa có ý nghĩa rất quan trọng trong tình hình hiện nay, góp phần phát triển lực lượng sản xuất, ổn định và cải thiện đời sống, thực hiện kế hoạch hóa dân số, gìn giữ và phát huy những truyền thống đạo đức, văn hóa tốt đẹp của dân tộc”(8). Bên cạnh đó, Đại hội cũng chỉ rõ mối quan hệ hữu cơ giữa gia đình – nhà trường – xã hội trong việc giáo dục, hình thành nếp sống, nhân cách con người: “Gia đình là tế bào của xã hội, là cái nôi thân yêu nuôi dưỡng cả đời người, là môi trường quan trọng giáo dục nếp sống và hình thành nhân cách. Các chính sách của Nhà nước phải chú ý tới xây dựng gia đình no ấm, hòa thuận, tiến bộ”(9).

Đến Đại hội lần thứ VIII, Đảng chủ trương: “Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc, làm cho gia đình thực sự là tế bào lành mạnh của xã hội, là tổ ấm của mỗi người”(10). Từ đó, chỉ rõ vị thế của gia đình trong từng lĩnh vực cụ thể như: về xã hội, cần thực hiện tốt các chính sách dân số và kế hoạch hoá gia đình, các chính sách ưu đãi xã hội; về giáo dục và đào tạo phải đề cao trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội. Bên cạnh đó, Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc đã nhấn mạnh: “Giữ gìn và phát huy những đạo lý tốt đẹp của gia đình Việt Nam. Nêu cao vai trò gương mẫu của các bậc cha mẹ. Coi trọng xây dựng gia đình văn hóa. Xây dựng mối quan hệ khăng khít giữa gia đình, nhà trường và xã hội”(11).

Đại hội lần thứ IX của Đảng tiếp tục định vị vai trò của gia đình đối với sự hình thành nhân cách, lối sống của mỗi con người: “Nêu cao trách nhiệm của gia đình trong việc xây dựng và bồi dưỡng các thành viên của mình có lối sống văn hóa, làm cho gia đình thực sự là tổ ấm của mỗi người và là tế bào lành mạnh của xã hội”(12). Như vậy, mỗi gia đình không chỉ là chủ thể quan trọng, là yếu tố quyết định góp phần xây dựng xã hội văn minh, mà còn là môi trường để con người phát triển toàn diện.

Trên tinh thần đó, Đại hội lần thứ X của Đảng đã nhấn mạnh: “Phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam, thích ứng với những đòi hỏi của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, thật sự là tổ ấm của mỗi người, là tế bào lành mạnh của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”(13).

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), nhấn mạnh: “Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, thật sự là tế bào lành mạnh của xã hội, là môi trường quan trọng, trực tiếp giáo dục nếp sống và hình thành nhân cách”(14) là một trong những định hướng lớn nhằm xây dựng nền văn hóa Việt Nam trở thành nền tảng tinh thần vững chắc. Gia đình không chỉ giữ vai trò nền tảng, tế bào của xã hội, mà còn là môi trường đầu tiên giáo dục đạo đức, lối sống, nơi hình thành nhân cách con người. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, một số giá trị mới được tiếp thu, nhưng nhiều giá trị truyền thống của gia đình Việt Nam cũng đang dần bị mai một. Tình trạng ly hôn, bạo lực gia đình, xung đột, kiện tụng tranh chấp trong nội bộ gia đình không giảm ngược lại còn có xu hướng gia tăng, những vấn nạn này đang làm cho nhiều “tế bào” có nguy cơ rơi vào khủng hoảng, làm cho nền tảng xã hội thiếu vững chắc.

Đại hội lần thứ XII của Đảng đã xác định: “Thực hiện chiến lược phát triển gia đình Việt Nam. Phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh”(15). Qua đó, có thể thấy, gia đình phải tập trung thực hiện vai trò, chức năng này để xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội văn minh, đất nước phát triển bền vững.

Thực tiễn cho thấy, sự nghiệp phát triển văn hóa và xây dựng con người Việt Nam, bên cạnh những thành tựu đáng kể đã đạt được, vẫn còn một số hạn chế, yếu kém. Việc xây dựng hệ giá trị văn hóa và hệ giá trị chuẩn mực của con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế chưa đạt được mục tiêu đề ra. Đạo đức, lối sống có mặt xuống cấp đáng lo ngại, môi trường văn hóa có những mặt chưa thực sự lành mạnh. Việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa đạt hiệu quả chưa cao. Tiếng nói, chữ viết, phong tục, tập quán, văn hóa đặc trưng của một số dân tộc thiểu số có nguy cơ biến đổi, mai một dần. Còn ít những tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật. Hoạt động lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật chưa thực hiện tốt chức năng hướng dẫn, điều chỉnh và đồng hành với thực tiễn sáng tác…

Chính vì vậy, Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng đặt vấn đề: “Tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới”(16) là một định hướng cho việc thể chế hóa xây dựng gia đình trở thành hạt nhân lưu giữ và phát huy các giá trị văn hóa, là môi trường hình thành nhân cách người Việt Nam.

Như vậy, trong giai đoạn đổi mới, Đảng luôn đề cao vị trí, vai trò của gia đình trong việc giáo dục đạo đức, lối sống, hình thành nhân cách người Việt Nam và việc gìn giữ, phát huy văn hóa gia đình cũng chính là gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc. Bên cạnh đó, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi xây dựng gia, phát huy các giá trị văn hóa của gia đình là nhân tố không thể thiếu trong tiến trình xây dựng, phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

3. Phát huy giá trị văn hóa gia đình Việt Nam theo tinh thần Đại hội lần thứ XIII của Đảng

Nhằm phát huy giá trị văn hóa gia đình và đạt được mục tiêu “gia đình Việt Nam ấm no, hạnh phúc, tiến bộ và văn minh”(17) gắn với xây dựng, giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, Đại hội lần thứ XIII của Đảng chủ trương: “Bảo vệ và phát huy các giá trị tốt đẹp, bền vững trong truyền thống văn hóa Việt Nam”(18). Để làm được điều đó, cần triển khai thực hiện hiệu quả một số giải pháp cơ bản sau:

Một là, tăng cường công tác tuyên truyền các giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam, nâng cao nhận thức của mỗi người về vị trí, vai trò của gia đình cũng như những giá trị của văn hóa gia đình đối với sự phát triển đất nước. Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng chỉ rõ: “Tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị gia đình Việt Nam trong thời kỳ mới”(19). Cần tuyên truyền, lan tỏa những giá trị đạo đức truyền thống, gia phong, lễ giáo và văn hóa ứng xử trong gia đình.

Đồng thời, thực hiện đa dạng hóa phương thức tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với công tác gia đình; phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình, cộng đồng và xã hội trong tuyên truyền phổ biến các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình, các mô hình gia đình văn hóa.

Hai là, chú trọng giáo dục trong gia đình, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về xây dựng nhân cách con người Việt Nam trong điều kiện mới. Gia đình là “cái nôi” đầu đời giáo dưỡng nhân cách, phẩm chất của con người, gia giáo bao giờ cũng đi trước giáo dục xã hội. Vì vậy, cần “đề cao vai trò của gia đình trong nuôi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ”(20), đẩy mạnh giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình. Hơn nữa, phải “tăng cường giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc, ý thức trách nhiệm xã hội cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thanh niên. Thực hiện những giải pháp đột phá nhằm ngăn chặn có hiệu quả sự xuống cấp về đạo đức, lối sống, đẩy lùi tiêu cực xã hội và các tệ nạn xã hội”(21). Bên cạnh đó, “đẩy mạnh giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ. Từng bước vươn lên khắc phục các hạn chế của con người Việt Nam; xây dựng con người Việt Nam thời đại mới, gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại”(22).

Nêu cao vai trò gương mẫu của các bậc ông bà, cha mẹ đối với con cái qua hành động, cách thức ứng xử có văn hóa giữa người với người. Thông qua việc tổ chức cuộc sống gia đình một cách có nền nếp, các thế hệ đi trước truyền thụ cho con cháu những nét đẹp văn hóa gia đình, bồi dưỡng nhân cách văn hóa cho mỗi người. Không chỉ vậy, việc “xây dựng môi trường văn hóa một cách toàn diện ở gia đình, nhà trường, cộng đồng dân cư”(23) cũng là một vấn đề cần được chú trọng và quan tâm.

Ba là, tiếp tục xây dựng đời sống văn hóa và đẩy mạnh phong trào xây dựng gia đình văn hóa. Đại hội lần thứ XIII của Đảng nhấn mạnh: “Xây dựng môi trường và đời sống văn hóa phong phú, đa dạng, văn minh, lành mạnh”(24). Đồng thời, cần tăng cường xây dựng đời sống văn hóa theo hướng tôn vinh giá trị truyền thống của gia đình, cộng đồng, dân tộc. Gắn xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư với Chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; nâng cao chất lượng, hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trong đời sống; xây dựng nếp sống văn hóa từ các gia đình đến khu dân cư, cơ quan, đơn vị,… Chú trọng xây dựng “Gia đình văn hóa”; “Thôn văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Ấp văn hóa”, “Bản văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa”,… tạo môi trường tôn vinh những giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình. Bên cạnh đó, tổ chức thực hiện Chương trình hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình; tổ chức các hoạt động hưởng ứng ngày Quốc tế Hạnh phúc, ngày Quốc tế xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em, ngày Gia đình Việt Nam với những chủ đề thiết thực.

Ngoài ra, xây dựng gia đình văn hóa mới cần nối tiếp các giá trị văn hóa, đạo đức, nếp sống truyền thống tốt đẹp, “xây dựng và nhân rộng mô hình gia đình văn hóa tiêu biểu, có nền nếp”(25), gia đình dân chủ, tôn trọng nhau, khắc phục thái độ độc đoán, gia trưởng, bất bình đẳng của các quan hệ gia đình trong xã hội cũ.

Bốn là, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện, bổ sung các thiết chế văn hóa. Để phục vụ công tác tuyên truyền, giáo dục các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và hưởng thụ văn hóa của cộng đồng dân cư cần xây dựng, hoàn thiện có hiệu quả các thiết chế văn hóa. Cụ thể hóa và tập trung “khắc phục bệnh thành tích, bệnh hình thức, thực hiện các chuẩn mực văn hóa gia đình Việt Nam ấm no, hạnh phúc, tiến bộ và văn minh”(26), gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống và giá trị hiện đại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Tiếp tục xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật đối với xây dựng gia đình và công tác gia đình, nhất là hoàn thiện các văn bản pháp luật liên quan đến gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới. Thực hiện có hiệu quả Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030, “Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình”;… “Tiếp tục xây dựng gia đình kiểu mẫu “ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền, vợ chồng hòa thuận, anh chị em đoàn kết, thương yêu nhau”(27).

Mặt khác, tiếp thu có chọn lọc các giá trị tiến bộ của nhân loại, ngăn chặn sự xâm nhập, lây lan của văn hóa độc hại. Thực hiện hôn nhân tiến bộ, xây dựng gia đình dân chủ, bình đẳng, hòa thuận, yêu thương và chia sẻ. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với công tác gia đình. Tăng cường vai trò tự quản của cộng đồng dân cư, khuyến khích các tổ chức xã hội tham gia vào xây dựng văn hóa cơ sở, nâng cao chất lượng hoạt động văn hóa, nghệ thuật quần chúng. Thường xuyên nêu gương, khen thưởng những gia đình mẫu mực; đồng thời, lên án, đấu tranh với các hành vi lệch chuẩn, bạo lực gia đình góp phần điều chỉnh nhận thức, thái độ, hành vi của mỗi gia đình.

Tóm lại, giá trị văn hóa gia đình Việt Nam là sự kết tinh của văn hóa gia đình và văn hóa dân tộc, điều tiết nhận thức, hành vi, ứng xử của mỗi con người, là nền tảng vững chắc sự phát triển của gia đình trong hiện tại và tương lai. Trong điều kiện mới hiện nay, những giá trị tốt đẹp của văn hóa gia đình vẫn tiếp tục được bồi đắp và lan tỏa để giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống của con người nhằm hướng tới phát triển con người toàn diện, phát triển đất nước phồn vinh. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập hiện nay, một số giá trị văn hóa gia đình đã có những biến đổi nhất định, thậm chí đang dần bị mai một. Vì vậy, mỗi cá nhân, mỗi gia đình và toàn xã hội cần nhận thức đầy đủ, sâu sắc vấn đề này, chủ động phát huy giá trị văn hóa gia đình, góp phần xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc, tiến bộ và văn minh, để gia đình thật sự là tế bào lành mạnh, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời đại mới.

(Dẫn theo Tác giả: ThS. Nguyễn Hạnh Quyển, CN. Nguyễn Đức Anh, Học viện Chính trị khu vực II, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Bài Đăng trên Tạp chí Khoa học chính trị số 04-2022)

————————————————-

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập,  t.64, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016, tr.126-127

(2) C.Mác và Ph.Ăngghen, Toàn tập, t.21, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.44

(3) Hồ Chí Minh, Toàn tập, t.12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.300

(4), (7), (8), (9), (10) và (12) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đảng thời kỳ đổi mới (Đại hội VI, VII, VIII, IX), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2005, tr.495, 100-101, 289, 323, 495 và 661

(5) và (6) Lê Ngọc Văn, Gia đình và biến đổi gia đình ở Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 2012, tr.52

(11) Đảng Cộng sản Việt Nam, “Văn hóa soi đường quốc cho dân đi” (văn kiện của Đảng về văn hóa), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2015, tr.161

(13) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006, tr.103-104

(14) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.77

(15) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2016, tr.128

(16), (17), (18), (19), (20), (21), (22), (23), (24), (26) và (27)  Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, t.1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2021, tr.143, 144, 143, 143, 143, 144, 143, 143,, 262, 222, 144 và 170

(25) Đảng Cộng sản Việt Nam, “Văn hóa soi đường quốc cho dân đi” (văn kiện của Đảng về văn hóa), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2015, tr.162