Tư duy – Wikipedia tiếng Việt

Tư duy là phạm trù triết học dùng để chỉ những hoạt động của tinh thần, đem những cảm giác của người ta sửa đổi và cải tạo thế giới thông qua hoạt động vật chất, làm cho người ta có nhận thức đúng đắn về sự vật và ứng xử tích cực với nó.

Theo Từ điển Bách khoa toàn thư Việt Nam, tập 4 (Nhà xuất bản Từ điển bách khoa. Hà Nội. 2005); Tư duy là sản phẩm cao nhất của vật chất được tổ chức một cách đặc biệt – bộ não con người. Tư duy phản ánh tích cực hiện thực khách quan dưới dạng các khái niệm, sự phán đoán, lý luận.v.v…

Theo triết học duy tâm khách quan, tư duy là mẫu sản phẩm của ” ý niệm tuyệt đối ” với tư cách là bản năng siêu tự nhiên, độc lập, không phụ thuộc vào vào vật chất. Theo George Wilhemer Fridrick Heghen : ” Ý niệm tuyệt đối là bản nguyên của hoạt động giải trí và nó chỉ hoàn toàn có thể bộc lộ trong tư duy, trong nhận thức tư biện mà thôi “. [ 1 ]. Karl Marx nhận xét : ” Đối với Heghen, hoạt động của tư duy được ông nhân cách hóa dưới tên gọi ” ý niệm ” là chúa phát minh sáng tạo ra hiện thực ; hiện thực chỉ là hình thức vẻ bên ngoài của ý niệm “. [ 2 ]

Theo triết học duy vật biện chứng, tư duy là một trong các đặc tính của vật chất phát triển đến trình độ tổ chức cao. Về lý thuyết, Karl Marx cho rằng: “Vận động kiểu tư duy chỉ là sự vận động của hiện thực khách quan được di chuyển vào và được cải tạo/tái tạo trong đầu óc con người dưới dạng một sự phản ánh”.[3] Những luận cứ này còn dựa trên những nghiên cứu thực nghiệm của Ivan Petrovich Pavlov, nhà sinh lý học, nhà tư tưởng người Nga. Bằng các thí nghiệm tâm-sinh lý áp dụng trên động vật và con người, ông đi đến kết luận: “Hoạt động tâm lý là kết quả của hoạt động sinh lý của một bộ phận nhất định của bộ óc”.[4]

Lịch sử hình thành và vai trò so với triết học[sửa|sửa mã nguồn]

Theo triết học duy tâm khách quan của G.W.F.Heghen, tư duy gắn liền với sự tăng trưởng biện chứng của ” ý niệm tuyệt đối ” qua ba quy trình tiến độ :

• Giai đoạn logic: Tư duy nguyên thủy ở trạng thái thuần túy là nơi chứa đựng ý niệm tuyệt đối.
• Giai đoạn hiện thực hoá: Do ý niệm tuyệt đối chuyển hóa thành hiện thân của nó là tự nhiên, tư duy cũng chuyển hóa theo.
• Giai đoạn cao cấp: Ý niệm tuỵệt đối phủ nhận tự nhiên và trở về với sự tư biện của tư duy và tiếp diễn trong tư duy và trở thành “tinh thần tuyệt đối”. Ở giai đoạn này, tư duy phát triển đến mức cao nhất, bao gồm cả ý thức cá nhân, ý thức xã hội dưới các hình thức như tôn giáo, nghệ thuật và triết học.[5]

Theo triết học duy vật biện chứng, tư duy Open trong quy trình sản xuất xã hội của con người. Trong quy trình đó, con người so sánh những thông tin, tài liệu thu được từ nhận thức cảm tính hoặc những ý nghĩ với nhau. Trải qua những quy trình khái quát hóa và trừu tượng hóa, nghiên cứu và phân tích và tổng hợp để rút ra những khái niệm, phán đoán, giả thuyết, lý luận. v.v… Kết quả của quy trình tư duy khi nào cũng là sự phản ánh khái quát những thuộc tính, những mối liên hệ cơ bản, phổ cập, những quy luật không chỉ ở một sự vật riêng không liên quan gì đến nhau mà còn ở một nhóm sự vật nhất định. Vì vậy, tư duy khi nào cũng là sự xử lý yếu tố trải qua những tri thức đã nắm được từ trước. [ 6 ]Tư duy bắt nguồn từ hoạt động giải trí tâm ý. Hoạt động này gắn liền với phản xạ sinh lý là hoạt động giải trí đặc trưng của hệ thần kinh hạng sang. Hoạt động đó diễn ra ở những động vật hoang dã cấp cao, đặc biệt quan trọng biểu lộ rõ ở thú linh trưởng và ở người. Nhưng tư duy với tư cách là hoạt động giải trí tâm ý bậc cao nhất thì chỉ có ở con người và là hiệu quả của quy trình lao động phát minh sáng tạo của con người. Theo quan điểm của triết học duy vật biện chứng, lao động là một trong những yếu tố quyết định hành động để chuyển hóa vượn có dạng người thành con người. Từ chỗ là một loài động vật hoang dã thích ứng với tự nhiên bằng bản năng tự nhiên, con người đã tăng trưởng sự thích ứng đó bằng bản năng thứ hai là tư duy với năng lượng trừu tượng hóa ngày càng thâm thúy đến mức nhận thức được thực chất của hiện tượng kỳ lạ, quy luật của tự nhiên và nhận thức được chính bản thân mình. [ 7 ]Đối với triết học, tư duy là một khái niệm – phạm trù quan trọng. Khái niệm – phạm trù này giúp lý giải những hoạt động giải trí được coi là có tính phi vật chất của thành viên người như vui chơi, tín ngưỡng, điều tra và nghiên cứu, học tập và những hình thức lao động trí lực khác đồng thời, có ảnh hưởng tác động tích cực so với lao động thể lực. Đối với xã hội, tư duy của hội đồng người là cơ sở để tạo nên mạng lưới hệ thống tư duy xã hội trong những hoạt động giải trí chính trị, kinh tế tài chính, khoa học, tôn giáo, thẩm mỹ và nghệ thuật. v.v… Người ta dựa vào tư duy để nhận thức những quy luật khách quan của tự nhiên, xã hội, con người và kiểm soát và điều chỉnh hành vi của mình tương thích với những quy luật đó .

Cơ chế hoạt động giải trí và tính độc lập tương đối[sửa|sửa mã nguồn]

Cơ chế hoạt động giải trí cơ sở của tư duy dựa trên hoạt động giải trí sinh lý của bộ não với tư cách là hoạt động giải trí thần kinh hạng sang. Mặc dù không hề tách rời não nhưng tư duy không trọn vẹn gắn liền với một bộ não nhất định. Trong quy trình sống, con người tiếp xúc với nhau, do đó, tư duy của từng người vừa tự đổi khác qua quy trình hoạt động giải trí của bản thân vừa chịu sự tác động ảnh hưởng đổi khác từ tư duy của đồng loại trải qua hoạt động giải trí có tính vật chất. Do đó, tư duy không chỉ gắn với bộ não của từng thành viên người mà còn gắn với sự tiến hóa của xã hội, trở thành một mẫu sản phẩm có tính xã hội trong khi vẫn duy trì được tính thành viên của một con người nhất định .Mặc dù được tạo thành từ tác dụng hoạt động giải trí thực tiễn nhưng tư duy có tính độc lập tương đối. Sau khi Open, sự tăng trưởng của tư duy còn chịu tác động ảnh hưởng của hàng loạt tri thức mà trái đất đã tích góp được trước đó ( lao động quá khứ, kể cả lao động chân tay và lao động trí óc được tích góp. Tư duy cũng chịu tác động ảnh hưởng, ảnh hưởng tác động của những triết lý, quan điểm cùng sống sót cùng thời với nó. Mặt khác, tư duy cũng có logic tăng trưởng nội tại riêng của nó, đó là sự phản ánh đặc trưng logic khách quan theo cách hiểu riêng gắn với mỗi con người. Tính độc lập của tư duy vừa làm cho nó có được tính tích cực, phát minh sáng tạo trong quy trình tìm kiếm tri thức mới, vừa là điều kiện kèm theo nguồn gốc làm cho tư duy từ từ xa rời hiện thực khách quan. Để khắc phục mặt trái này của tư duy, người ta thường sử dụng thực tiễn để kiểm tra, kiểm nghiệm tính đúng đắn của tư duy. [ 8 ]

Nhu cầu giao tiếp của con người là điều kiện cần để phát sinh ngôn ngữ. Kết quả tư duy được ghi lại bởi ngôn ngữ. Ngay từ khi xuất hiện, tư duy đã gắn liền với ngôn ngữ và được thực hiện thông qua ngôn ngữ. Vì vậy, ngôn ngữ chính là cái vỏ hình thức của tư duy.

Ở thời kỳ sơ khai, tư duy được hình thành trải qua hoạt động giải trí vật chất của con người và từng bước được ghi lại bằng những ký hiệu từ đơn thuần đến phức tạp, từ đơn lẻ đến tập hợp, từ đơn cử đến trừu tượng. Hệ thống những ký hiệu đó trải qua quy trình xã hội hóa và trở thành ngôn từ. Sự sinh ra của ngôn từ ghi lại bước tăng trưởng nhảy vọt của tư duy và tư duy cũng khởi đầu phụ thuộc vào vào ngôn từ. Ngôn ngữ với tư cách là mạng lưới hệ thống tín hiệu thứ hai trở thành công cụ tiếp xúc hầu hết giữa con người với con người, tăng trưởng cùng với như cầu của nền sản xuất xã hội cũng như sự xã hội hóa lao động. [ 7 ]
Tư duy là hiệu quả của nhận thức đồng thời là sự tăng trưởng cấp cao của nhận thức. Xuất phát điểm của nhận thức là những cảm xúc, tri giác và hình tượng … được phản ánh từ thực tiễn khách quan với những thông tin về hình dạng, hiện tượng kỳ lạ bên ngoài được phản ánh một cách riêng không liên quan gì đến nhau. Giai đoạn này được gọi là tư duy đơn cử. Ở tiến trình sau, với sự tương hỗ của ngôn từ, hoạt động giải trí tư duy triển khai những thao tác so sánh, so sánh, nghiên cứu và phân tích, tổng hợp, khu biệt, quy nạp những thông tin đơn lẻ, gắn chúng vào mối liên hệ phổ cập, lọc bỏ những cái ngẫu nhiên, không cơ bản của vấn đề để tìm ra nội dung và thực chất của sự vật, hiện tượng kỳ lạ, quy nạp nó thành những khái niệm, phạm trù, định luật … Giai đoạn này được gọi là tiến trình tư duy trừu tượng. [ 7 ]

1. ^ Heghen. Logic học Hê ghen ( sách tìm hiểu thêm ). Nhà xuất bản Khoa học xã hội. TP.HN. 1989 .
2. ^ Karl Marx. Tư bản. Quyển I. Tập 1. ( bản tiếng Pháp ). Nhà xuất bản Nathal. Paris. 1938. trang 29
3. ^

   Karl Marx. Sách đã dẫn ở trên.

4. ^ Pavlov. Tuyển tập. Nhà xuất bản Ngoại văn. Maskva. 1954 .
5. ^

   Heghen. Encyclopédie Philosophie. Etrangère Expess. Moscou. 1960.

   Xem thêm: Lời bài hát Ta Cứ Đi Cùng Nhau

6. ^ Từ điển triết học. Nhà xuất bản Khoa học xã hội. TP. Hà Nội. 1981 .
7. ^ a b c M. Rozenthan và P. Iudin. Từ điển triết học. Nhà xuất bản ngoại văn. Maskva. 1955. Bản dịch và in lần thứ ba của Nhà xuất bản Sự thật. Thành Phố Hà Nội. 1978
8. ^ Từ điển bách khoa Nước Ta. Tập 4. ( mục từ Tư duy ). Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa. TP.HN. 2005

Source: https://mix166.vn
Category: Hỏi Đáp