20 năm làm báo Kiến trúc nhà đẹp – Tạp chí Kiến Trúc
Gần 15 năm sau khi tạp chí kiến trúc ra đời, Nhà Đẹp mới có mặt, có tên trên thị trường báo chí. Những năm 1997-1998, phụ trương Nhà Đẹp của Tạp chí Kiến Trúc là một luồng gió tươi mới, lạ lẫm nhất trong không ít phụ trương báo chí lúc bấy giờ. Hầu hết phụ trương báo chí buổi ấy hoặc hưởng trợ cấp nhà nước làm công tác tuyên truyền chính sách chuyên ngành, hoặc hợp tác xuất bản nặng về kinh doanh, khó giữ được hàm lượng chuyên môn của chuyên ngành ở mức cao.
Vậy mà Nhà đẹp ngay khi ra mắt đã là niềm tự hào không những của Hội KTS Việt Nam mà còn của từng cá nhân KTS Việt Nam khi giới chuyên môn của mình có một tờ tạp chí rạng rỡ như thế…
Ấy vậy mà chỉ khoảng 2 năm tung hoành, Nhà Đẹp đã sụt giảm dần số xuất bản, số trang của mỗi kỳ báo, và không giữ được cam kết định kỳ hàng tháng, nợ quảng cáo và sự sốt ruột chờ đợi của khách hàng dìm Nhà Đẹp xuống nhanh chóng… Ban thường vụ Hội KTS Việt Nam (lúc đó đứng đầu là KTS Nguyễn Trực Luyện – Chủ tịch Hội, Tổng Biên tập Tạp chí Kiến trúc, quyết định chia tay với đối tác liên kết, trực tiếp tổ chức xuất bản Nhà đẹp để giữ uy tín cho Hội KTS, đồng thời tin tưởng vào tương lai tốt đẹp của Nhà Đẹp sau khi rút được bài học quan trọng đầu tiên: Là tờ báo chuyên ngành thì phải sống bằng chính nó, có được sự tin cậy chuyên môn ở Độc giả và được quản trị chuyên nghiệp bởi phong cách nhà báo, những người làm báo chuyên nghiệp. Tin rằng: Nội dung chuyên môn sẽ giữ được tốt nếu Hội KTS luôn quan tâm và toàn quyền quyết định định hướng, quan điểm kiến trúc chính thống. Tin rằng: Nếu không tách rời tính kinh tế thị trường,tập quán sống…quen thuộc của xã hội đương đại Việt Nam, tạp chí sẽ mang “giấc mơ Nhà Đẹp” đến gần hơn với những người chủ Việt Nam thực sự chứ không chỉ là “mơ giấc mơ tuyệt vời” nhưng ở phương trời xa lạ Âu, Mỹ nào đó.
Từ cuối năm1999, Tạp chí “Nhà Đẹp bộ mới” đã đứng vững ngay với bài học này. Và số phát hành đã gần gấp 3 lần thời kỳ cao nhất trước kia, dù hình thức tờ báo, chất lượng ảnh chụp, chất lượng công trình thoạt nhìn có vẻ không xa hoa, không hào nhoáng, “không Tây” như trước. Nhưng hoa Việt Nam, sân vườn Việt Nam, nội thất Việt Nam, nếp sống Việt Nam… có “mùi vị” rõ ràng hơn ở từng trang báo Nhà Đẹp.
Nhưng, vẫn như nhiều lĩnh vực kinh doanh khác, xác lập con đường đi đúng đã khó, giữ sự tin yêu của độc giả, giữ sự tươi mới luôn có trên tờ báo còn khó hơn nhiều.
Chặng đường phát triển của Nhà Đẹp vẫn được theo dõi chặt chẽ và góp ý kịp thời của Hội KTS Việt Nam để không sa đà vào những chủ đề hấp dẫn nhưng dễ dãi của thị trường quảng cáo. Những khủng hoảng phát triển thì vẫn là vấn đề Tòa soạn thường xuyên phải đối mặt: Tạp chí Nhà Đẹp dành riêng cho giới nhà giàu? Kinh doanh dựa vào các nhà cung cấp nhưng làm sao giữ được Nhà Đẹp độc lập và công bằng với nhiều bạn đồng hành có sản phẩm cạnh tranh nhau trực tiếp? Gắn Nhà Đẹp với kinh tế xã hội Việt nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu thiết kế và tiện nghi thời thượng của thế giới? Cổ vũ tinh thần sáng tạo, làm nghề chân thật của giới KTS, nhà thiết kế nội thất nhưng không sa đà vào nhưng trào lưu thời thượng thị trường “sớm nở tối tàn”?… Không phải lúc nào cũng nóng sốt cùng một lúc nhưng những mâu thuẫn thường xuyên kể trên luôn đồng hành với công việc hàng tháng, hàng năm của Nhà Đẹp. Cao điểm có khi Nhà đẹp phải cơ cấu lại, khi thì đề xuất trang mục mới như: “Người trong nghề”, “Sống ở nơi khác”, “Góc riêng”, “Du lịch kiến trúc”, “Chủ nhà nói”… Khi thì mở rộng những cuộc vận động làm kim chỉ nam nội dung trong những khoảng thời gian dài như: Nhà Đẹp sống phong lưu, nơi đất hóa tâm hồn,chốn riêng, phong cách, công trình đạt chuẩn Bộ sưu tập Nhà đẹp của năm…; khi thì cơ cấu các hoạt động mới hỗ trợ, hiệu quả nội dung xuất bản của Nhà Đẹp: CLB KTS trẻ, CLB bạn đọc yêu Nhà Đẹp, sinh hoạt chuyên đề Bàn tròn Nhà đẹp định kỳ, offline hàng năm công trình đạt chuẩn Bộ sưu tập Nhà Đẹp.
Cao điểm và cũng là thử thách tôn chỉ chuyên môn của Nhà Đẹp chính là thời điểm quyết định tái cấu trúc phương thức tổ chức và nhân sự xuất bản nhằm duy trì uy tín của Hội KTS và cam kết chuyên môn với độc giả Nhà Đẹp. Ít nhất cũng đã vài lần trong hơn 20 năm của Tạp chí Kiến Trúc – Nhà Đẹp -Hội KTS Việt Nam đã lần lượt tái cấu trúc với các đối tác: Công ty Hải Đăng, Gia Mỹ, Gia Hảo và từ 2014 đến nay là Mỹ Thuật Vàng. Niềm tự hào xuyên suốt của Hội KTS Việt Nam, của tạp chí Kiến Trúc Nhà Đẹp là sự đảm bảo trách nhiệm giám sát và ổn định mục tiêu chuyên môn và sức sống của Tạp chí, dù phải đối diện với rất nhiều khó khăn mỗi khi thay đổi đối tác.
Kỷ niệm 35 năm Tạp chí Kiến trúc, Nhà đẹp tự hào là mảng hoạt động chuyên môn hiệu quả về xuất bản và truyền thông của Hội KTS Việt nam. Nhìn lại một chặng đường dài, thành công và nguồn cảm hứng chính mà tạp chí Kiến Trúc Nhà Đẹp luôn hướng tới – Trở thành niềm tự hào chung của Hội KTS và cộng đồng, của từng gia chủ Việt và mỗi KTS , nhà thiết kế nội thất làm nghề trên mảnh đất chữ S thân yêu này.
Cuối cùng, phải nói rằng, hai mươi năm làm báo với Kiến Trúc Nhà Đẹp, tôi xin tri ân về những cảm nhận chuyên môn học được từ những trăn trở đi lên của tạp chí thân yêu này.
*KTS Nguyễn Văn Tất – Phó TBT Tạp chí Kiến Trúc
Phụ trách ấn bản Kiến trúc Nhà Đẹp
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 12-2018)
