Spyware là gì? Phân loại và phòng tránh Spyware | BKHOST

Chúng ta không thể phủ nhận những giá trị mà Internet mang đến cho nhân loại. Tuy nhiên một điều khiến người dùng lo lắng đó là môi trường mạng chưa thực sự an toàn. Rất nhiều kẻ cố ý gây ra những rắc rối bằng cách phát tán phần mềm Spyware để đánh cắp thông tin của người dùng. Hãy cùng BKHOST tìm hiểu chi tiết về Spyware trong bải viết dưới đây.

Spyware là gì?

Spyware còn được gọi là phần mềm gián điệp, nó được thiết kế để xâm nhập vào máy tính và lấy dữ liệu có ở máy cung cấp cho bên thứ ba mà không được sự đồng ý của bạn. Cho dù Spyware được cài đặt vào máy bạn hợp pháp hay bất hợp pháp thì đều gây ra những rắc rối cho người dùng. Ngoài ra nó cũng làm chậm hiệu suất hoạt động của mạng, thiết bị.

Spyware làm gì?

Spyware có thể sử dụng nhiều phương thức khác nhau để xâm nhập vào máy tính và thiết bị di động của bạn. Sau khi cài đặt thành công Spyware sẽ từng bước thực hiện những hoạt động như:

• Theo dõi và đánh cắp thông tin thông qua các thao tác tổ hợp phím (keystroke), chụp màn hình, đọc dữ liệu file trên ổ cứng…
• Gửi tất cả các thông tin về trang chủ Spyware để quảng cáo, tiếp thị hay bán cho bên thứ ba. Tức là nó phần mềm gián điệp sẽ truyền mọi thông tin cá nhân của bạn cho kẻ tấn công.

Những dữ liệu mà Spyware thu thập được sẽ bao gồm cả những bí mật của bạn như: mật khẩu, tên đăng nhập, mã Pin tài khoản, số thẻ tín dụng, các thao tác trên bàn phím, thói quen duyệt web và địa chỉ email.

Cách Spyware lây nhiễm sang thiết bị của bạn

Spyware cần hoạt động kín đáo để người dùng không thể phát hiện ra. Chúng sẽ xâm nhập, lây nhiễm vào thiết bị của bạn bằng cách che dấu thân phận trong các trang web hoặc tải xuống một cách bình thường. Thông qua khai thác lỗ hổng bảo mật, Spyware có thể được tích hợp trong các chương trình và trang web hợp pháp. Ngoài ra nó cũng có thể ở trong các ứng dụng và website gian lận.

Một trong những phương pháp phân phối phổ biến của Spyware là qua phần mềm gói hoặc gói phần mềm đi kèm. Ở trong trường hợp này, Spyware tự gắn mình vào một số chương trình khác mà bạn tải xuống, cài đặt nhưng không hề hay biết.

Đôi khi Spyware đi kèm cài đặt rất khôn khéo và không có bất cứ cảnh báo nào được đưa ra. Bên cạnh đó có một số tình huống phần mềm mà bạn muốn tải sẽ mô tả về sự xuất hiện của Spyware. Nếu bạn đồng ý cài đặt để phục vụ nhu cầu của mình thì chính bạn đang tự nguyện cho phép Spyware xâm nhập vào thiết bị.

Ngoài ra Spyware cũng lây nhiễm máy tính và thiết bị của bạn bằng những con đường quen thuộc mà các phần mềm độc hại khác đã làm. Ví dụ như khi người dùng mở file đính kèm độc hại trong email hoặc truy cập vào website bị xâm nhập.

Spyware có bao nhiêu loại?

Trong những năm gần đây Spyware đã gây ra nhiều bất lợi cho người dùng mạng Internet. Chúng có thể tác động lên dữ liệu đã thu thập được để đe dọa cá nhân, tổ chức. Hiện tại Spyware được chia thành bốn loại chính sau:

• Trojan Spyware: đột nhập vào máy tính và thiết bị thông qua phần mềm độc hại Trojan (Trojan cung cấp chương trình Spyware).
• Adware: theo dõi và bán những dữ liệu của bạn cho các nhà quảng cáo hoặc phát tán những quảng cáo lừa đảo, độc hại.
• Các file tracking cookie: được ẩn danh trong một trang web để theo dõi những hoạt động của bạn trên Internet.
• System monitor: theo dõi những hoạt động của bạn trên máy tính để ghi lại các thông tin như email, các trang web đã truy cập…

Ví dụ về các vấn đề do Spyware gây ra

Nếu máy tính và thiết bị của bạn đã bị lây nhiễm Spyware thì có thể dẫn tới những bất tiện nhẹ đến thiệt hại tài chính lớn và lâu dài. Dưới đây là một số vấn đề phổ biến nhất mà bạn thường gặp do Spyware gây ra:

Lấy cắp dữ liệu, giả danh danh tính

Vấn đề nghiêm trọng nhất có lẽ là việc Spyware đánh cắp thông tin của bạn để giả danh danh tính. Đặc biệt Spyware có thể lấy thông tin tài khoản ngân hàng hoặc tài khoản thẻ tín dụng để bán cho kẻ tấn công hoặc sử dụng trực tiếp để rút hết tiền của bạn.

Hư hỏng máy tính

Khi máy tính và các thiết bị của bạn bị Spyware xâm nhập, trường hợp thường xuyên xảy ra nhất là hiệu suất hoạt động kém, truy cập mạng chậm. Tệ hơn nữa là hệ thống bị treo hoặc máy tính quá nóng dẫn tới hư hỏng không thể sửa chữa. Một số Spyware còn có khả năng vô hiệu hóa các chương trình bảo mật như phần mềm chống virus, tường lửa…

Làm gián đoạn trải nghiệm duyệt web

Spyware cũng có thể thao túng kết quả khi bạn thực hiện trên công cụ tìm kiếm. Chúng sẽ làm xuất hiện những website mà bạn không mong muốn. Spyware cò làm thay đổi trang chủ và các cài đặt trên máy tính của bạn. Bên cạnh đó một số loại Spyware làm quảng cáo bật lên liên tục kể cả khi ngoại tuyến gây ra những phiền toái.

Làm thế nào để tự bảo vệ mình trước Spyware?

Phương án tốt nhất để kiểm soát Spyware là ngay từ đầu phải ngăn chặn nó xâm nhập vào máy tính của bạn. Tuy nhiên không phải vì thế mà bạn tránh tải xuống chương trình và tệp đính kèm email. Đôi khi có những trang web uy tín, đáng tin cậy cũng có thể bị Spyware đột nhập và lây nhiễm sang máy tính của bạn.

Đầu tiên bạn cần tìm kiếm các giải pháp bảo mật Internet có khả năng phát hiện ra virus và phần mềm độc hại. Trường hợp máy tính đã bị lây nhiễm nhiều công cụ cũng có thể hỗ trợ để loại bỏ Spyware. Bạn cần tỉnh táo khi lựa chọn nhà cung cấp và công cụ loại bỏ Spyware. Một số tiện ích có thể lợi dụng sự cả tin của bạn để trở thành Spyware.

Trên mạng Internet cũng cung cấp một số giải pháp chống virus miễn phí. Mặc dù bản dùng thử sẽ cho bạn những trải nghiệm để tìm được sản phẩm tốt nhất, tuy nhiên đừng mong chờ quá nhiều vào những thứ không mất phí. Thông thường các công cụ này sẽ thiếu một số tính năng quan trọng để tránh các âm mưu của Spyware.

Bên cạnh sử dụng phần mềm, bạn có thể thực hiện một số mẹo nhỏ sau đây để bảo vệ máy tính của mình trước sự rình rập của kẻ tấn công:

• Thận trọng về việc đồng ý với cookie: hầu như mọi trong web đều yêu cầu bạn cho phép cookie để tuân thủ GDPR trên web. Vì thế bạn chỉ nên chấp nhận cookie đến từ những website uy tín, thực sự cần thiết với nhu cầu của bạn.
• Cài đặt tiện ích mở rộng trình duyệt chống theo dõi: có nhiều công cụ giúp bạn và dữ liệu của bạn ở chế độ riêng tư trên web để tránh các theo dõi trực tuyến.
• Cập nhật phần mềm máy tính với bảo mật mới nhất: Spyware được cài đặt vào máy tính của bạn thông qua hệ điều hành và lỗ hổng ứng dụng. Vì thể bạn hãy thường xuyên cập nhật phần mềm để khắc phục điểm yếu tự nhiên này.
• Đồng ý và chấp nhận phần mềm miễn phí khi đã hiểu rõ các điều khoản: những bản dùng thử miễn phí sẽ có giới hạn hoặc chính người tạo ra nó đang trực tiếp thu lợi từ dữ liệu của bạn. Vì lẽ đó bạn nên cẩn thận, đọc kỹ những điều khoản rồi mới tải phần mềm về máy.

Cách bảo vệ điện thoại khỏi Spyware

• Tránh xa các cửa hàng ứng dụng không đáng tin cậy: có nhiều cửa hàng ứng dụng của bên thứ ba chứa Spyware, bạn nên tránh tải bất cứ thứ gì từ những cửa hàng này để hạn chế nguy cơ lây nhiễm.
• Chỉ tải ứng dụng đáng tin cậy: một số Spyware trá hình thành các ứng dụng đi kèm với Gmail, Facebook. Do đó bạn nên tìm hiểu kỹ nhà xuất bản ứng dụng trước khi tải nó về máy.
• Cân nhắc việc cấp quyền truy cập cho các ứng dụng: khi tải các ứng dụng nó sẽ yêu cầu bạn cấp quyền truy cập máy ảnh, micro. Bạn cần xem xét ứng dụng đó có thực sự cần đến những quyền này không, trường hợp không cần thiết thì không nên cho phép.
• Không click vào các liên kết gắn trong tin nhắn văn bản: Spyware đôi khi gắn những liên kết trong văn bản để làm mồi nhử. Để an toàn, sau khi xác minh bạn hãy nhập URL theo cách thủ công.

Cách bảo vệ máy tính của bạn khỏi Spyware

• Bật hoặc tải xuống trình chặn cửa sổ bật lên: có nhiều trình duyệt cung cấp bộ chặn cửa sổ bật lên, tuy nhiên bạn cũng có thể tải trình chặn để ngăn không cho bất kỳ thứ gì khác lọt vào.
• Giới hạn ứng dụng: kiểm soát ứng dụng đang chạy và cấp những quyền nào chúng được phép thực hiện cũng là cách để bảo vệ máy tính trước sự lây nhiễm Spyware.
• Hạn chế liên kết email và file đính kèm: các liên kết email và file đính kèm có thể phân phối Spyware. Ngay cả những file đến từ người gửi tin cậy cũng có thể chứa độc hại nếu tài khoản của họ đã bị tấn công.

Tổng kết về Spyware

Trên đây là những thông tin cơ bản về Spyware và cách phòng tránh loại phần mềm này. Hy vọng với những kiến thức có được bạn sẽ bảo vệ được danh tính và tài sản của mình trong quá trình kết nối các thiết bị với Internet.

Nếu còn có câu hỏi nào liên quan đến Spyware hoặc muốn tìm hiểu về những giải pháp để nâng cao khả năng bảo mật cho máy tính, hãy để lại ở bên bình luận bên dưới, BKHOST sẽ trả lời bạn trong thời gian sớm nhất.

P/s: Bạn cũng có thể truy cập vào Blog của BKHOST để đọc thêm các bài viết chia sẻ kiến thức về lập trình, quản trị mạng, website, domain, hosting, vps, server, email,… Chúc bạn thành công.

• spyware là phần mềm gì
• spyware virus
• spyware là gì