Vi sinh vật là gì ? Ứng dụng của chúng trong đời sống

Chúng ta vẫn thường xuyên nghe về những cụm từ như “vi sinh”, “vi sinh vật”, “chế phẩm vi sinh”, “men vi sinh”,… rất nhiều trong cuộc sống. Nhưng thực tế rất ít người biết thực chất vi sinh vật là gì? Ứng dụng của chúng trong đời sống hàng ngày ra sao? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Vi sinh vật phân bố ở khắp mọi nơi trong tự nhiên và trên cả cơ thể người và các loài động vật. Vi sinh vật bao gồm các vi sinh vật có lợi và các vi sinh vật có hại. Trong đó, chỉ có một số ít loài vi sinh vật gây bệnh cho con người chúng ta.

Vi sinh vật

Vi sinh vật là gì? Vi sinh vật gồm các nhóm nào?

Chắc hẳn, ai trong chúng ta cũng đã từng nghe nhắc đến cụm từ thắc mắc vi sinh vật là gì? Thế nhưng, các bạn đã thực sự hiểu vi sinh vật là gì và gồm các loại nào chưa? Nếu chưa, nội dung sau đây của Hưng Phát chia sẽ chính là lời giải đáp cho bạn.

Vi sinh vật là gì?

Vi sinh vật là tập hợp các sinh vật đơn bào hoặc đa bào nhân sơ hoặc nhân thực. Kích thước của chúng rất nhỏ, được đo bằng micromet, chúng ta không thể nhìn thấy được bằng mắt thường mà phải dùng kính hiển vi để quan sát. Khi phân tích vi sinh vật là gì? Các nhà khoa học cũng nhấn mạnh rằng nó bao gồm cả vi khuẩn, virus, động vật nguyên sinh, nấm và tảo.

Đặc điểm chung của các vi sinh vật là hấp thu nhiều, chuyển hóa nhanh, sinh trưởng và phát triển rất mạnh mẽ, phân bố rộng, chủng loại đa dạng, dễ thích ứng và cũng dễ phát sinh biến dị nên số lượng vi sinh vật tìm được ngày càng gia tăng.

Vậy vi sinh vật tiếng Anh là gì? các bạn có thể gọi là microbiology hoặc microorganism. Tính đến thời điểm hiện tại, người ta đã phát hiện ra khoảng hơn 100 loài vi sinh vật khác nhau, trung bình mỗi năm lại bổ sung thêm khoảng 1.500 loài mới.

Vi sinh vật là gì?

Vi sinh vật gồm các nhóm nào?

Chúng ta có thể phân nhóm vi sinh vật theo nhiều cách khác nhau, tuy nhiên đơn giản và dễ hiểu nhất là phân loại dựa trên lợi ích của chúng.

Vi sinh vật có lợi

Vi sinh vật có lợi là các loại vi sinh vật mang lại lợi ích cho con người, động vật và thực vật. Đó có thể là vi sinh vật có lợi trong thực phẩm, đường ruột hoặc các vi sinh vật có lợi cho cây trồng.

Một số loại vi sinh vật có lợi có thể kể đến như:

– Lợi khuẩn probiotic: Giúp tăng cường sức khỏe của hệ tiêu hóa, thường tìm thấy ở trong ruột.

– Vi khuẩn T-103: Vi khuẩn kỵ khí duy nhất sinh trưởng được ở trong môi trường có oxy mà con người từng biết đến, có khả năng chuyển hóa giấy thành nhiên liệu đốt.

– Vi khuẩn Clostridium Sporogenes: Đang được nghiên cứu để ứng dụng tạo ra các loại thuốc điều trị bệnh ung thư.

– Vi khuẩn Geobacter: Ngăn chặn uranium phát tán rộng rãi, tiêu thụ ô nhiễm chất phóng xạ hiệu quả.

– Vi khuẩn Staphlococcus epiderrmis: Loại vi khuẩn này không thể tách rời với cơ thể con người, ngay từ khi sinh ra chúng ta đã có để chống lại ký sinh trùng Leishmania major.

– Vi khuẩn Prokaryote: Tồn tại ở trong đường tiêu hóa và bề mặt da, giúp cơ thể chống lại vi khuẩn gây bệnh và nấm.

– Vi khuẩn lactic: Ứng dụng trong lên men sữa chua, cà, muối dưa,…

Vi sinh vật có lợi

Vi sinh vật có hại 

Vi sinh vật có hại là các loại vi sinh vật gây bệnh cho con người, vật nuôi, cây trồng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của các sinh vật khác và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe nhân loại. Ví dụ như:

– Vi sinh vật gây ngộ độc thực phẩm: Vi khuẩn Salmonella, E.coli, các loại nấm mốc làm thức ăn bị ôi thiu, …

– Vi khuẩn gây bệnh viêm màng não: Neisseria meningitidis, streptococcus pneumoniae, …

– Vi khuẩn gây ra bệnh dịch hạch: Yersinia pestis hình que.

– Các loại vi sinh vật gây đại dịch khác: SAT, H5N1, H1N1 …

Vi sinh vật có hại

Các hình thức hô hấp ở vi sinh vật

Hô hấp ở vi sinh vật là quá trình oxy hóa khử sinh học các cơ chất của cơ thể để sản sinh ra năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống, quá trình oxy hóa ở các loại sinh vật khác nhau sẽ có sự nhau.

Hình thức hô hấp ở vi sinh vật sẽ căn cứ dựa vào điều kiện không có oxy hoặc có oxy, cũng như nguồn chất nhận điện tử cuối cùng để người ta chia thành 2 loại hình thức chính

Hô hấp vi sinh vật hiếu khí

Vi sinh vật hiếu khí là gì? Đó là các loại vi sinh vật tồn tại và phát triển trong môi trường oxy hóa. Chính vì vậy, hô hấp vi sinh vật hiếu khí là hình thức hô hấp xảy ra trong điều kiện có sự hiện diện của oxy không khí và chất nhận điện tử cuối cùng là oxy.

Trong hình thức hô hấp vi sinh vật hiếu khí, người ta thường chia thành 3 nhóm chính, gồm:

– Hiếu khí bắt buộc: Chỉ có thể sinh trưởng và phát triển khi có mặt của oxy phân tử, có chuỗi hô hấp hoàn chỉnh và dùng O2 làm thể nhận hidro cuối cùng. Phần lớn các vi khuẩn và vi nấm đều thuộc nhóm này.

– Hiếu khi không bắt buộc: Sinh trưởng và phát triển được cả trong điều kiện có oxy và không có oxy. Ví dụ như Saccharomyces cerevisiae, Enterobacter aerogenes, E.coli, Proteus vulgaris.

– Vi hiếu khí: Chỉ sinh trưởng được ở điều kiện oxy rất thấp (khoảng 0.01 – 0.03 Pa). Ví dụ như Hydrogenomonas spp, Vibrio cholerae, Bacteroides spp, Zymomonas spp.

Hô hấp vi sinh vật hiếu khí

Hô hấp vi sinh vật kỵ khí

Vi sinh vật kỵ khí hay còn được gọi là vi sinh vật yếm khí là nhóm các loại vi sinh vật không cần cung cấp oxy cho sự sinh trưởng, phát triển. Chúng có thể phản ứng tiêu cực hoặc bị tử vong nếu môi trường có sự hiện diện của oxy. Hiểu đơn giản, hô hấp vi sinh vật yếm khí là hình thức hô hấp xảy ra trong điều kiện không có O2 và chất nhận.

Vi sinh vật kỵ khí thường được chia làm hai nhóm chính:

– Kỵ khí: Trong tế bào không có SOD, catalaza, xitocromoxidaza và hidrogen peroxidaza. Chỉ sinh trưởng được ở các nơi không có không khí, sự xuất hiện của oxy sẽ gây hại cho chúng.

– Kỵ khí không bắt buộc: Trong tế bào có SOD, peroxidaza nhưng thiếu catalaza và hydrogen peroxidase. Chúng là vi sinh vật yếm khí nhưng vẫn có thể tồn tại được khi có mặt oxy.

Hô hấp vi sinh vật kỵ khí

Sự phân bố của vi sinh vật trong cơ thể người

Đặc điểm của vi sinh vật trong cơ thể người 

Có một quần thể vi sinh vật được gọi là hệ vi sinh vật sống trên cơ thể người khỏe mạnh. vi sinh vật cộng sinh  cho cả người và vi sinh vật, loại trung gian là vi sinh vật cộng sinh, tùy theo thời gian mà vi sinh vật cư trú trên cơ thể, có thể  chia thành hai nhóm: 

+Nhóm có mặt thường xuyên: Hiện diện tồn tại trên cơ thể người hàng năm hoặc lâu dài; 

+Nhóm có mặt tạm thời: Hiếm khi xuất hiện trên cơ thể người, thường chỉ được tìm thấy trong vòng vài giờ, vài ngày hoặc vài tuần. 

Vai trò của hệ vi sinh vật bình thường trong cơ thể người: vi khuẩn tổng hợp và tiết ra một số enzym cần thiết cho chúng, đồng thời giúp cơ thể cải thiện khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, đặc biệt là vi khuẩn đường ruột (E.coli) sản xuất vitamin K, vitamin B12, … Vi sinh vật địa phương có khả năng ngăn chặn sự xâm nhập của  vi khuẩn gây bệnh từ nơi khác đến; Vi sinh vật có khả năng kích thích sự phát triển của vi khuẩn.

Sự phân bố của vi sinh vật trên cơ thể người 

Có trên 200 loài vi sinh vật tồn tại trên cơ thể người và phân bố chủ yếu  ở các bộ phận sau: 

+Vi sinh vật trên da: Da là cơ quan tiếp xúc trực tiếp với môi trường, chúng có mặt rất nhiều các loại vi sinh vật ký sinh trên da và chủ yếu là  vi sinh vật hiện diện tạm thời. Các vi sinh vật này  ăn trên da từ các chất bài tiết của tuyến mồ hôi. , tuyến bã nhờn.

Chúng phân bố dày đặc hơn ở những vùng  ẩm ướt như da đầu,  mặt, kẽ ngón tay, ngón chân, nách. Tùy thuộc vào vị trí, số lượng vi khuẩn trên da có thể từ 102 103 vi sinh vật / cm2 da. Các vi sinh vật sau đây thường xuất hiện trên da: Sò huyết Gram dương (Peptostreptococcus, Micrococcus sp. Và S. epidermidis) và trực khuẩn Gram dương (Propionibacterium, Corynebacterium, Bacillus, Diphtheroid). Bệnh nhân nhập viện được đặt ống thông tiểu. Vệ sinh và tắm rửa thường xuyên có thể  giảm đến 90% vi sinh vật trên da. Tuy nhiên, sau một vài giờ, chúng sẽ nhanh chóng được bổ sung bởi tuyến bã nhờn và mồ hôi. mùi hôi,  vùng da lân cận và  môi trường. Vì vậy, con người cần  vệ sinh cơ thể thường xuyên để kiểm soát sự sinh sôi của vi sinh vật trên da

+Vi sinh vật Trong đường hô hấp, sự phân bố của vi sinh vật là: 

  >>> Vi sinh vật của mũi: S. epidermidis, Corynebacterium, S. aureus và Streptococcus;

  >>>   Vi sinh vật  đường hô hấp trên: S. pneumoniae, Herpes, nhóm Streptococcus  viridans, S. aureus, M.Catarrhalis, Adeno, Rhino; Vi sinh vật vùng hầu họng: chủ yếu là liên cầu.

  >>>   Vi sinh vật  đường hô hấp dưới (khí quản, phế quản, phế nang): bình thường không có vi khuẩn  đường hô hấp dưới. 

+Vi sinh vật hóa học trong đường tiêu hóa: Trong ống tiêu hóa, vi sinh vật được phân bố như sau: 

  >>> Vi sinh vật ở miệng: gặp điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển (nhiệt độ, cặn thức ăn, pH nước bọt hơi kiềm) nên có một lượng lớn vi khuẩn  ở miệng Vi khuẩn miệng. chúng chủ yếu là liên cầu (S. sanguinis, S. mitis, S. salivarius, S. Mutans.), sò kỵ khí (Veillonella, Peptostreptococcus), tụ cầu (S. epidermidis), lactobacilli, song cầu khuẩn Gram âm (Moraxella catarrhalis, Neisseria) . 

  >>> Vi sinh vật  miệng: bao gồm S.aureus, Enterococcus, C.albicans; 

Vi sinh vật trong dạ dày: Hầu hết  vi sinh vật  bị tiêu diệt trong dạ dày và độ pH axit của dạ dày giữ cho số lượng vi sinh vật ở mức tối thiểu là 103 vi sinh vật. / gam thức ăn. Một số  vi khuẩn có thể sống  trong dạ dày là vi khuẩn H. Pylori và vi khuẩn lao. Những người nhiễm H. Pylori có thể bị loét dạ dày tá tràng; 

+Vi sinh vật đường ruột: pH đường ruột> 7, có tính kiềm. Có ít vi sinh vật trong ruột non vì  có các enzym phân giải. Khi bạn đi xuống, số lượng vi sinh vật tăng lên.Ở tá tràng có 103 vi khuẩn / ml dịch, ở đại tràng có 108 -1011 vi sinh vật / gam phân. Các vi sinh vật chiếm 10 – 30% khối lượng phân. Các vi khuẩn thường tồn tại ở ruột non là Enterococcus, Lactobacillus, Candida albicans. Các vi khuẩn thường tồn tại ở đại tràng người bình thường là: vi khuẩn kỵ khí (Bacteroides, Lactobacillus, Clostridium, Peptococcus) và một số loại vi khuẩn ưa khí, kỵ khí tùy ngộ có số lượng thấp như: E.coli, Proteus, Klebsiella, Lactobacillus, Enterobacter, Enterococcus, B.cereus, Candida spp,… Các vi khuẩn ở ruột đóng vai trò quan trọng trong tổng hợp vitamin A, chuyển hóa sắc tố mật, axit mật, hấp thu các chất dinh dưỡng và chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn gây bệnh.

+Vi sinh vật ở đường tiết niệu: Bình thường, đường tiết niệu vô trùng và nước tiểu không có vi sinh vật. Đường tiết niệu ở phía ngoài cùng của niệu đạo có một số ít loài vi khuẩn như: E.coli, S.epidermidis, Enterococcus faecalis, alpha-hemolytic streptococci, Proteus. Chúng có thể có trong nước tiểu đầu với số lượng dưới 104 vi sinh vật/ml.

+Vi sinh vật ở trong cơ quan sinh dục:

  >>> Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:  m đạo có các loại vi khuẩn như Lactobacillus acidophilus, cầu khuẩn và trực khuẩn (E.coli);

  >>> Ở phụ nữ tuổi dậy thì tới mãn kinh: Dưới tác động của estrogen trong máu, tế bào biểu mô âm đạo có nhiều glycogen. Lactobacillus có khả năng chuyển hóa glycogen thành axit lactic, khiến pH âm đạo có tính axit (pH 4 – 5), chống lại sự xâm nhập của các vi sinh vật gây bệnh và nấm. Trong trường hợp người phụ nữ sử dụng kháng sinh hoặc bước sang thời kỳ mãn kinh, Lactobacillus bị ức chế, nấm và nhiều loại vi khuẩn khác sẽ sinh trưởng mạnh và gây viêm. Các vi sinh vật thường tồn tại ở âm đạo gồm: Lactobacillus, Bacteroides, Peptostreptococcus, S.epidermidis, Enterococcus, G.vaginalis, ít gặp hơn là liên cầu nhóm B, vi khuẩn đường ruột và C.albicans.

Vi sinh vật luôn tồn tại trong cơ thể người, trong đó bao gồm cả vi sinh vật có lợi và vi sinh vật có hại. Mỗi người cần duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh, khoa học để kích thích lợi khuẩn tăng trưởng và kiểm soát, chống lại sự xâm nhập, phát triển của vi sinh vật gây hại. 

Vai trò của vi sinh vật trong tự nhiên

Vật chất trong tự nhiên luôn luôn tuần hoàn: chuyển từ dạng vô cơ sang dạng hữu cơ và ngược lại. Trong quá trình tuần hoàn ấy, các sinh vật được chia thành ba nhóm tùy theo vai trò của chúng:

Toàn bộ cây xanh và vi sinh vật quang dưỡng tổng hợp các chất hữu cơ từ cacbondioxit nhờ dùng năng lượng mặt trời, nên được gọi là sinh vật sản xuất

Toàn bộ động vật thì dùng phần lớn sinh khối sơ cấp vào việc tạo ra năng lượng và một phần nhỏ vào việc tổng hợp sinh khối của chúng, nên được gọi là sinh vật tiêu thụ

Nấm và vi khuẩn có vai trò rất tích cực trong sự phân hủy chất hữu cơ của mọi động vật, thực vật thành các chất vô cơ (sự vô cơ hóa hay sự khoáng hóa, mineralization), do đó được gọi là sinh vật phân hủy. Nấm thì đóng vai trò này ở trong môi trường đất, còn vi khuẩn thì trong cả môi trường đất và môi trường nước.

Như vậy, các cơ thể sống tham gia vào sự tuần hoàn vật chất ở trong tự nhiên bằng cách làm cho vật chất tuần hoàn từ dạng vô cơ sang dạng hữu cơ và ngược lại, thông qua các phản ứng khử và phản ứng oxi hóa. Các phản ứng khử và oxi hóa do các cơ thể sống thực hiện cùng các quá trình không có sinh học dẫn đến chu trình sinh địa hóa (biogeochemical cycles) là sự tuần hoàn của toàn bộ các chất nguyên tố trong nội bộ một phần hoặc giữa các phần của hệ sinh thái khổng lồ của chúng ta (trái đất), bao gồm khí quyển, thủy quyển, thạch quyển, và sinh quyển.

Vai trò của vi sinh vật trong tự nhiên

Ứng dụng của vi sinh vật trong đời sống, sức khỏe, môi trường

Bên cạnh các loại vi sinh vật có hại thì còn có các loại vi sinh vật có lợi và con người chúng ta đã biết cách tận dụng các loại vi sinh vật có lợi để đem lại các giá trị tốt đẹp trong đời sống, sức khỏe và môi trường. Cụ thể:

Vi sinh vật khử mùi chuồng trại, nước thải chăn nuôi

Ứng dụng đầu tiên của vi sinh vật là khử mùi chuồng trại, nước thải chăn nuôi. Cụ thể, các loại vi sinh vật có lợi sẽ đẩy nhanh quá trình phân hủy các chất hữu cơ trong phân thải, nước thải chăn nuôi và hấp thụ nhanh các khí độc như NH3, NO2, H2S, COD, BOD5 … để chuyển hóa chúng thành một dạng năng lượng có ích khác, hoặc loại bỏ mùi hôi của chất thải và nguy cơ lây nhiễm bệnh tật.

Vi sinh vật khử mùi chuồng trại, nước thải chăn nuôi

Vi sinh vật xử lý nước thải công nghiệp, sinh hoạt, hầm cầu

Nước thải công nghiệp, sinh hoạt, hầm cầu là một trong các nguồn gây ô nhiễm môi trường chính, ảnh hưởng nghiêm trong đến sức khỏe con người. Việc dùng vi sinh vật trong xử lý nước thải công nghiệp, sinh hoạt, bồn cầu, hầm cầu sẽ loại bỏ nhanh chóng hàm lượng các chất hữu cơ độc hại, giúp nước trong và ít mùi hôi hơn. Tùy từng trạng thực tế, các bạn có thể bổ sung vi sinh vật lọc nước hiếu khí hoặc kỵ khí.

Vi sinh vật trị mụn, trứng cá, vết thâm đen, …

Vi sinh vật trong y học trị mụn trứng cá, làm mờ vết thâm trên da ư? Bạn có nghe nhầm không? Không đâu, là sự thật đấy, bằng chứng là nhiều thương hiệu đã tận dụng một số loại vi sinh vật như Saccharomyces cerevisiae, Lactose bacillus, Streptococcus thermophilus,…để làm ra các sản phẩm men vi sinh vật, xịt lợi khuẩn tăng sức đề kháng cho da, giúp làn da trở nên mịn màng, đều màu hơn.

Vi sinh vật xử lý dầu mỡ

Dầu mỡ không thể hòa tan ở trong nước, nếu không được xử lý triệt để sẽ gây ô nhiễm cho khu vực tiếp nhận, điển hình là tình trạng ô nhiễm nguồn nước. Bên cạnh đó, dầu mỡ tích tụ lâu ngày cũng chính là nguyên nhân gây tắc nghẽn đường ống thoát nước, bồn rửa bát, lavabo … Trong trường hợp này, việc ứng dụng các vi sinh vật ăn dầu mỡ là một giải pháp thông minh.

Vi sinh vật xử lý dầu mỡ

Vi sinh vật xử lý phèn

Nước nhiễm phèn chứa hàm lượng Fe và kim loại nặng độc hại cao, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, gây ố vàng quần áo, hư hỏng dụng cụ chứa nước và gây hại đến các hệ sinh vật sống trong môi trường nước có nồng độ phèn cao.

Trước tình trạng này, con người đã ứng dụng vi sinh vật xử lý phèn để cải thiện chất lượng nước, bảo vệ sức khỏe cho con người, điển hình là sự ra đời của dòng sản phẩm BIO-CLEAN.

Vi sinh vật trong công nghệ thực phẩm

Vi sinh vật trong thực phẩm cũng được ứng dụng rộng rãi để sản xuất acid thực phẩm, cốm vi sinh vật giúp bé ăn ngon, men Vi sinh vật đường ruột cho tôm, các chế phẩm enzyme, chế biến thức ăn gia súc, dùng công nghệ lên men, sản xuất rượu bia, dấm … để phục vụ cho cuộc sống của con người.

Vi sinh vật trong công nghệ thực phẩm

Vi sinh vật xử lý nước ao hồ, bể thủy sinh

Thêm một ứng dụng lý tưởng nữa, đó là dùng vi sinh vật xử lý nước ao hồ, bể thủy sinh. Tùy thuộc vào mục đích dùng để các bạn lựa chọn loại vi sinh vật tốt nhất cho bể cá cảnh, vi sinh vật cho cá rồng, vi sinh vật xử lý nước ao nuôi tôm, vi sinh vật cho bể hồ thủy sinh hay vi sinh vật thủy sản thủy sinh nói chung.

Lúc này, tác dụng chính của vi sinh vật là lọc nước hồ cá, ao tôm, bể thủy sinh và các ao hồ nuôi trồng thủy sản, tạo ra một chu trình xử lý và tự phân hủy các chất gây độc hại một cách tự nhiên nhất để chuyển hóa chúng thành các chất an toàn cho sức khỏe thủy sản, phòng dịch bệnh giúp cá tôm sinh trưởng nhanh chóng.

Xem thêm: Nước sạch là gì? Tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước sạch

Vi sinh vật cải tạo đất trồng trọt

Ứng dụng tiếp theo, cũng là ứng dụng cuối cùng mà Hưng Phát muốn bật mí đến các bạn trong bài viết hôm nay là dùng các vi sinh vật có lợi để cải tạo đất đai trồng trọt, giúp đất luôn tơi xốp, giàu mùn, giàu chất dinh dưỡng hơn, nâng cao năng suất cho các loại cây trồng để vụ mùa bội thu.

Vi sinh vật cải tạo đất trồng trọt

Hưng Phát vừa giúp các bạn làm rõ khái niệm vi sinh vật là gì và các ứng dụng phổ biến của vi sinh vật trong đời sống, nếu còn bất cứ thắc mắc nào xin vui lòng gọi đến số HOTLINE : 0933 450 825 để nhận tư vấn miễn phí từ công ty nhé!

Tags: Ứng dụng của vi sinh vật trong đời sống con người, Ứng dụng của vi sinh vật sinh học 10, Ứng dụng của vi sinh vật trong thực phẩm, vi sinh vật ứng dụng là vi sinh vật gì, Tác hại của vi sinh vật, Lợi ích của vi sinh vật trong đời sống, Vai trò của vi sinh vật, vi sinh vật thuộc giới nào, Vi sinh vật, Vi sinh vật là gì, Vi sinh vật gồm các nhóm nào, Vi sinh vật có lợi, Vi sinh vật có hại , Các hình thức hô hấp ở vi sinh vật, Vai trò của vi sinh vật trong tự nhiên, Ứng dụng của vi sinh vật, Vi sinh vật khử mùi chuồng trại, Vi sinh vật xử lý nước thải, Vi sinh vật trị mụn, Vi sinh vật cải tạo đất trồng trọt, vi sinh vật là gì ví dụ,chủng vi sinh vật là gì,vi sinh vật học là gì,vi sinh vật đất là gì,enzyme vi sinh vật là gì,vi sinh vật biển là gì, vi sinh vật tồn tại trên cơ thể người,Vi sinh vật trong y học