Biện pháp tu từ
Biện pháp tu từ là phép tu từ được dùng để làm cho câu văn, từ ngữ trở nên bóng bẩy dùng hình ảnh để người đọc dễ hiểu không nhàm chán.
Mục lục bài viết
Các Biện Pháp Tu Từ
- 1. So sánh
– Khái niệm : so sánh là so sánh sự vật, vấn đề này với sự vật, vấn đề khác có nét tương đương– Tác dụng : Làm tăng sức gợi hình, quyến rũ cho sự vật được nhắc tới, khiến cho câu văn thêm phần sinh động, gây hứng thú với người đọc
– Dấu hiệu nhận biết: Có các từ ngữ so sánh: “là”, “như”, “bao nhiêu…bấy nhiêu”. Tuy nhiên, các em nên lưu ý một số trường hợp, từ ngữ so sánh bị ẩn đi.
Bạn đang đọc: Biện pháp tu từ
Ví dụ :
+ Trẻ em như búp trên cành
+ Người ta là hoa đất
+ “Trường Sơn: chí lớn ông cha
Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào”
- 2. Nhân hóa
– Khái niệm : Là biện pháp tu từ sử dụng những từ ngữ chỉ hoạt động giải trí, tính cách, tâm lý, … vốn dành cho con người để miêu tả vật phẩm, sự vật, con vật, …– Tác dụng : Làm cho sự vật, vật phẩm, cây cối trở nên thân thiện, sinh động, thân thương với con người hơn– Dấu hiệu phân biệt : Các từ chỉ hoạt động giải trí, tên gọi của con người : ngửi, chơi, sà, anh, chị, …Ví dụ :
+ “Chị ong nâu nâu nâu nâu/ chị bay đi đâu đi đâu”
+ Heo hút cồn mây súng ngửi trời
- 3. Ẩn dụ
– Khái niệm : Ẩn dụ là phương pháp miêu tả gọi tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ này bằng tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ khác có nét tương đương với nó– Tác dụng : Làm tăng sức gợi hình, quyến rũ cho sự diễn đạt– Dấu hiệu phân biệt : Các sự vật dùng để ẩn dụ có nét tương đương với nhau
Ví dụ: “Người cha mái tóc bạc/ đốt lửa cho anh nằm/ rồi Bác đi dém chăn/ từng người từng người một”
⇒ Người cha, Bác chính là : Hồ Chí Minh
- 4. Hoán dụ
– Khái niệm : Là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm này bằng tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm khác có quan hệ thân mật– Tác dụng : Làm tăng sức gợi hình quyến rũ cho sự diễn đạt– Dấu hiệu phân biệt : Đọc kĩ khái niệm
Ví dụ: “Áo nâu cùng với áo xanh/ Nông thôn cùng với thành thị đứng lên”
⇒ Áo nâu đại diện thay mặt cho người nông dân của vùng nông thôn, áo xanh đại diện thay mặt cho giai cấp công nhân của thành thị
- 5. Nói quá
– Khái niệm : Là biện pháp tu từ phóng đại quy mô, mức độ, đặc thù của sự vật, hiện tượng kỳ lạ
– Tác dụng: Giúp hiện tượng, sự vật miêu tả được nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm
– Dấu hiệu phân biệt : Những từ ngữ cường điệu, khoa trương, phóng đại so với thực tiễn
Ví dụ: “Lỗ mũi mười tám gánh lông/ chồng yêu chồng bảo râu rồng trời cho”.
- 6. Nói giảm nói tránh
– Khái niệm : Là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển– Tác dụng : Tránh gây cảm xúc đau thương, ghê sợ nặng nề, tránh thô tục, thiếu nhã nhặn– Dấu hiệu phân biệt : Các từ ngữ diễn đạt tế nhị, tránh nghĩa thường thì của nó :
Ví dụ: “Bác đã đi rồi sao Bác ơi/ Mùa thu đang đẹp nắng xanh trời”
⇒ Ở 2 câu thơ này từ “ đi ” đã được sử dụng thay cho từ “ chết ” để tránh cảm xúc đau thương mất mát cho dân cư Nước Ta .
- 7. Điệp từ, điệp ngữ
– Khái niệm : Là biện pháp tu từ nhắc đi nhắc lại nhiều lần một từ, cụm từ– Tác dụng : Làm tăng cường hiệu suất cao diễn đạt như nhấn mạnh vấn đề, tạo ấn tượng, gợi liên tưởng, xúc cảm, vần điệu cho câu thơ, câu văn .– Dấu hiệu phân biệt : Các từ ngữ được lặp lại nhiều lần trong đoạn văn, thơ– Lưu ý : Phân biệt với lỗi lặp từ
Ví dụ: “Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín”
⇒ Từ “ giữ ” được nhắc lại 4 lần nhằm mục đích nhấn mạnh vấn đề vai trò của tre trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc .
- 8. Chơi chữ
– Khái niệm : Là biện pháp tu từ sử dụng rực rỡ về âm, về nghĩa của từ– Tác dụng : Tạo sắc thái dí dỏm, vui nhộn, làm câu văn mê hoặc và mê hoặcVí dụ : “ Mênh mông muôn mẫu màu mưa / mỏi mắt miên man mãi mịt mờ ”
Lưu ý: Ẩn dụ và hoán dụ là 2 biện pháp tu từ học sinh hay nhầm lẫn nhất:
+ Ẩn dụ : So sánh ngầm 2 sự vật, hiện tượng kỳ lạ có đặc thù tương đương nhau với hiệu suất cao tạo ra nghĩa bóng so với nghĩa gốc của nó+ Hoán dụ : Lấy một sự vật, hiện tượng kỳ lạ ngầm để chỉ cái lớn lao hơn
- 9. Liệt kê
– Là sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả đầy đủ, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế hay tư tưởng, tình cảm.
“Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng
Em đã sống lại rồi, em đã sống!
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung
Không giết được em, người con gái anh hùng!”
[Người con gái anh hùng – Trần Thị Lý]
- 10. Tương phản
– Là cách sử dụng từ ngữ trái chiều, trái ngược nhau để tăng hiệu suất cao diễn đạt .
“O du kích nhỏ giương cao sung
Thằng Mĩ lênh khênh bước cúi đầu
Ra thế, to gan hơn béo bụng
Anh hùng đâu cứ phải mày râu”
[Tố Hữu]
Source: https://mix166.vn
Category: Hỏi Đáp
