Sự thật đẫm nước mắt phía sau ca khúc “Tàu anh qua núi”

Ít ai biết rằng, ẩn sâu trong những giai điệu, ca từ vui tươi, tràn đầy năng lượng ấy, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa đã lấy cảm hứng từ câu chuyện về mối tình buồn của người trưởng tàu.

Bài hát “ Tàu anh qua núi ” được nhạc sĩ Phan Lạc Hoa ( 1947 – 1982 ) sáng tác năm 1978. Đến nay, sau hơn 40 năm, ca khúc này vẫn được hàng triệu người nghe nhạc yêu dấu bởi những giai điệu vui tươi, ca từ ý nghĩa, vừa nói về công cuộc thiết kế xây dựng quốc gia nhưng hòa vào đó là những xúc cảm trong trẻo của tình yêu .
Xuất hiện với vai trò khách mời trong chương trình “ Ký ức vui tươi ” phát sóng ngày 29/12/2019, NSND Thanh Hoa lần tiên phong đã có những san sẻ về thực sự phía sau ca khúc “ Tàu anh qua núi ” khiến ai cũng xúc động .

Theo đó, vào tháng 1/1977, đoàn tàu Thống Nhất đã nối liền chuyến Nam – Bắc đầu tiên. Thời điểm này, NSND Thanh Hoa và chồng là nhạc sĩ Phan Lạc Hoa đang hoạt động tại đoàn văn công của Tổng cục đường sắt Việt Nam. Một ngày năm 1978, vợ chồng bà đi chung trên chuyến tàu này và được nghe kể một câu chuyện tình cảm động. Từ đó, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa đã lấy cảm hứng để sáng tác ca khúc “Tàu anh qua núi”.

“ Chuyến tàu ấy đi rất khó khăn vất vả chứ không phải như giờ đây. Tàu chạy hết một ga lại phải đợi đến 3, 4 tiếng mới lại được đi tiếp. Thậm chí, toàn bộ mọi người còn phải xuống tàu đi bộ một đoạn để bắt chuyến ở phía trước vì đường ray chưa được triển khai xong ”, NSND Thanh Hoa cho biết .
Khi tàu đến đèo Hải Vân, trưởng tàu là người đàn ông tên Quý kéo một hồi còi rất dài rồi dừng tàu. Sau đó, ông Quý rủ nhạc sĩ Phan Lạc Hoa xuống đi đâu đó nhưng lúc đi về thì hai mắt của chồng bà đỏ hoe. “ Khi tôi hỏi nguyên do thì anh Quý bảo tình nhân anh ấy đã ngã xuống ở đây khi gỡ mìn để nối đường ray. Do đó, mỗi lần qua đèo Hải Vân, anh ấy đều kéo một hồi còi để chào rồi xuống thắp cho chị một nén nhang. Hai vợ chồng tôi lúc ấy cứ nhìn nhau mãi. Chồng tôi bảo nên làm một cái gì đó Tặng Kèm anh Quý chứ thương anh ấy quá ”, NSND Thanh Hoa kể .

Sau đó, suốt buổi tối, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa đã ôm đàn guitar ngồi một mình. Và, câu truyện về mối tình buồn của người trưởng tàu chính là nguồn cảm hứng để nhạc sĩ mở màn những nốt nhạc tiên phong của mình. “ Đi dọc Nước Ta theo bánh con tàu quay / Qua đèo Hải Vân mây bay đỉnh núi / Nhớ khi xưa qua đèo qua núi / Mà lòng ta mơ tàu qua núi cao … ” .

Cho đến 3h sáng, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa gọi vợ dậy để đàn thử xem giai điệu của ca khúc có nghe được không. Đến 8h sáng hôm sau, ca khúc mới hoàn chỉnh. NSND Thanh Hoa phải gấp rút học thuộc ca khúc để đến ga Sài Gòn sẽ hát tặng cho trưởng tàu nghe. Nhạc sĩ Phan Lạc Hoa cũng dặn vợ phải giữ bí mật về việc này.

“ Đến Cẩm Giàng, nghỉ lâu lâu, toàn bộ đồng đội trong tàu đến ngồi ở một toa hàng để không rồi anh Phan Lạc Hoa đệm đàn để tôi hát. Và lúc ấy, tôi hát không được trọn bài vì đang hát mà nước mắt cứ tự nhiên tuôn chảy ”, NSND Thanh Hoa xúc động kể .
Theo NSND Thanh Hoa, hai câu : “ Là yêu nhau mấy suối em cũng lội / Là yêu nhau mấy núi em cũng trèo ” trong bài hát “ Tàu anh qua núi ” được nhạc sĩ Phan Lạc Hoa lý giải rằng, dù đoàn tàu đi rồi nhưng dư âm mối tình vẫn ở lại như tiếng còi người trưởng tàu kéo để khuyến mãi ngay cho tình nhân .

Sau khi trở ra miền Bắc, nhạc sĩ Phan Lạc Hoa đưa vợ đến tỉnh Nam Định để tham gia vào một buổi diễn. Hai vợ chồng trao đổi với nhau và nhất trí sẽ giới thiệu bài “Tàu anh qua núi” vừa mới viết xong.

“ Khi ấy, tôi hát còn anh Phan Lạc Hoa chỉ đệm đàn guitar thôi chứ chưa hòa âm phối khí như giờ đây. Vậy mà thật giật mình, bài hát được hoan nghênh nhiệt liệt. Sau đó về Thành Phố Hà Nội, “ Tàu anh qua núi ” được hát ở rạp Công Nhân và đây là lần công diễn tiên phong trên sân khấu chuyên nghiệp ”, NSND Thanh Hoa cho biết .
Thành công của “ Tàu anh qua núi ” đã đi quá xa, xa hơn rất nhiều sức tưởng tượng và niềm mong đợi của ngay chính người đã viết ra nó và cả người màn biểu diễn nó. Cả bài bài hát và nữ ca sĩ đều trở thành hiện tượng kỳ lạ âm nhạc thời bấy giờ .
NSND Thanh Hoa tâm sự, có lẽ rằng vì bà đến với “ Tàu anh qua núi ” như một “ mối tình đầu ”, hiểu được ý nghĩa, thực trạng sinh ra của ca khúc nên hoàn toàn có thể truyền tải toàn vẹn những gì tác giả muốn gửi gắm.

Source: https://mix166.vn
Category: Đào Tạo