Lưu giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái

Thành phố Sơn La có 12 dân tộc cùng sinh sống; trong đó, dân tộc Thái chiếm trên 52% dân số. Nét đẹp văn hóa dân tộc Thái dù trải qua thời gian, giao thoa giữa các dân tộc và tốc độ phát triển của đô thị hoá, nhưng bản sắc văn hoá của đồng bào dân tộc Thái vẫn được lưu giữ với bản sắc riêng.

Hội viên CLB văn hóa dân tộc Thái luyện tập các điệu múa truyền thống.

Thành ủy Sơn La đã ban hành Đề án số 04-ĐA/TU ngày 20/8/2020 về giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Thành phố, mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc tiểu vùng Tây Bắc, giai đoạn 2020-2025. Qua đó, bảo tồn, khôi phục các phong tục tập quán tốt đẹp và phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của dân tộc Thái, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, du lịch trên địa bàn.

Bà Lù Thị Đoàn, Trưởng Phòng Văn hóa Thành phố, thông tin: UBND thành phố Sơn La duy trì lễ hội “Mùa hoa ban”, “Hội xuân dâng Bác” hay liên hoan văn nghệ quần chúng; phát động mặc trang phục dân tộc đến công sở, trường học, được đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên và học sinh hưởng ứng; tập huấn phổ biến các điệu xòe Thái cho cán bộ, công chức, viên chức và học sinh trên địa bàn và xây dựng Câu lạc bộ văn hóa dân tộc Thái tại các xã, phường.

Sau một năm triển khai thực hiện Đề án, đến nay, trên địa bàn Thành phố đã thành lập 8 CLB ở các xã, phường Chiềng Xôm, Chiềng Cọ, Chiềng An, Chiềng Lề, Chiềng Cơi, Tô Hiệu, Chiềng Sinh, Quyết Thắng. Trong đó, có 2 CLB văn hóa dân tộc Thái bản Chậu Cọ, phường Chiềng Cơi và CLB văn hóa dân tộc Thái Tổ 3, phường Chiềng An đã ra mắt, với trên 200 thành viên tham gia. Trước dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, các CLB tạm dừng luyện tập, nhưng vẫn phối hợp với Ban quản lý bản phát các làn điệu dân ca Thái về mừng Đảng, mừng xuân, ca ngợi quê hương đất nước trên loa truyền thanh của tổ vào lịch sinh hoạt vừa tạo không khí vui tươi.

Thành phố duy trì hoạt động thường xuyên 180 đội văn nghệ quần chúng ở các tổ, bản thực sự là nòng cốt để truyền bá, phổ biến các làn điệu dân ca, các điệu xòe Thái cổ trong nhân dân góp phần khôi phục, gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Thái. Bên cạnh đó, còn hỗ trợ 7 hộ gia đình ở các bản xây dựng các cơ sở du lịch cộng đồng vừa đón du khách đến tham quan, vừa trải nghiệm các nét văn hóa dân tộc Thái.

Với mong muốn gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Thái, năm 2020, CLB hát Thái ở tổ 3, phường Chiềng An được thành lập, thu hút đông đảo hội viên tham gia. Bà Lò Xuân Hường, Chủ nhiệm CLB, chia sẻ: Chi hội phụ nữ tổ 3 đã quy tụ hội viên có chung niềm đam mê ca hát, hiểu biết về dân ca dân tộc Thái thành lập CLB. Ban đầu, khi chưa có kinh phí, chúng tôi tự may trang phục và sưu tầm, khôi phục các nhạc cụ truyền thống. Ngoài ra, chúng tôi còn quy tụ được nghệ nhân làm nhạc cụ dân tộc và hiểu biết về chữ Thái để truyền dạy cho các hội viên về các điệu xòe và chữ Thái. CLB thường xuyên giao lưu với các CLB khác trên địa bàn, góp phần lưu giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Thành lập hơn 6 tháng, CLB văn hóa dân tộc Thái, bản Chậu Cọ, phường Chiềng Cơi, luôn rộn tiếng hát, tiếng cồng, chiêng vào tối thứ bảy hằng tuần… CLB có 29 hội viên là những nghệ nhân, diễn viên đang sinh sống, học tập, lao động, công tác trên địa bàn phường, có năng khiếu, sáng tác, dàn dựng, biểu diễn các chương trình nghệ thuật. Tham gia CLB, các nghệ nhân phối hợp nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn, phát huy, giới thiệu quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc Thái; tổ chức tập luyện các chương trình nghệ thuật phục vụ nhiệm vụ chính trị và đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Các hội viên thường xuyên giao tiếp bằng tiếng dân tộc khi ở nhà, duy trì nghề làm thổ cẩm, chế biến các sản phẩm dân tộc để truyền dạy cho thế hệ trẻ.

Xây dựng Thành phố mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc tiểu vùng Tây Bắc, trong đó có văn hoá dân tộc Thái. Trong bước đi tiếp theo, Thành phố sẽ nhân rộng các CLB văn hóa dân tộc Thái ở 100% xã, phường; khuyến khích lưu truyền, dạy học chữ Thái; tổ chức các hoạt động gắn với truyền dạy phong tục tập quán của đồng bào dân tộc Thái cho thế hệ trẻ, góp phần lan tỏa, lưu giữ và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc Thái cho các thế hệ mai sau.

Lam Giang