‘Nhà khoa học số 1’của Việt Nam là ai ?

Người góp phần “đưa ĐH Việt Nam lên bản đồ ĐH thế giới” ?

Trong list 100.000 nhà khoa học tác động ảnh hưởng nhất quốc tế có 2 list ( Báo Thanh Niên tạm gọi là Danh sách sự nghiệp và Danh sách 2020 ). Tác giả có địa chỉ ở Việt Nam đứng hạng cao nhất là Ali Chamkha, thuộc Trường ĐH D.T, đạt vị trí 2.634 trong Danh sách sự nghiệp ( người đứng thứ nhì với địa chỉ Việt Nam cũng là một cái tên quốc tế, đạt vị trí 8.949, xếp sau Ali Chamkha hơn 6.000 bậc ). Tác giả Ali Chamkha cũng có thứ hạng cao hơn hẳn hầu hết khôi nguyên Nobel và những tên tuổi giáo sư ( GS ) người Việt thành danh ở quốc tế .

Trao đổi với PV Thanh Niên, tiến sỹ Doãn Minh Đăng, một nhà khoa học đang thao tác ở Đức, thành viên Diễn đàn Liêm chính khoa học, cho rằng nếu dựa trên thứ hạng trong những list này để vinh danh, thì có lẽ rằng nhà nước cũng như giới khoa học Việt Nam phải ghi nhận công lao của tác giả Ali Chamkha, người đạt được vị trí cực kỳ xuất sắc trong “ bảng xếp hạng ”. “ Nếu xem đó là một bảng xếp hạng những nhà khoa học thì không hoài nghi gì nữa, Ali Chamkha chính là người đứng vị trí số 1 nền khoa học Việt Nam ”, tiến sỹ Đăng nhận xét .
Tiến sĩ Lê Trường Tùng, quản trị Hội đồng trường Trường ĐH FPT, cũng phản hồi : “ Nếu đúng đây là bảng xếp hạng nhà khoa học, nếu đúng là Ali Chamkha có mối quan hệ hợp tác nghiên cứu và điều tra khoa học t hực sự với những nhà khoa học Việt Nam, thì nên xem xét thưởng Huân chương Hữu nghị cho vị này, người quốc tế góp thêm phần quan trọng đưa ĐH Việt Nam lên map ĐH quốc tế ” .

Trong lý lịch khoa học đăng trên trang cá nhân của mình, ngay trang đầu tiên, Ali Chamkha nhấn mạnh ông am hiểu sâu sắc về các bảng xếp hạng ĐH. Điều này khá bất thường, vì lý lịch khoa học của các GS ĐH thường tập trung vào hoạt động khoa học, hầu như không ai nhấn mạnh ở ngay trang đầu lý lịch rằng họ am hiểu các danh sách xếp hạng. Nếu xét nhiệm vụ là giúp một trường ĐH như Trường ĐH D.T trở nên nổi bật trong danh sách các ĐH trên thế giới để đánh giá, thì Ali Chamkha đã thực hiện việc đó một cách xuất sắc.

“Đóng góp” trực tiếp và gián tiếp

Theo khám phá của TS Đăng và nhóm Liêm chính khoa học, Ali Chamkha ( tên rất đầy đủ là Ali Jawad Chamkha ) sinh ra ở Li Băng, được giảng dạy từ bậc ĐH đến tiến sỹ ở ĐH Kỹ thuật Tennessee, Mỹ, hiện làm GS ở ĐH Hoàng tử Mohammad Bin Fahd, Ả Rập Xê Út. Nếu dựa vào hiệu quả tra cứu cơ sở tài liệu Scopus, rất khó để xác lập Ali Chamkha thực ra thao tác ở đâu do địa chỉ thao tác của ông ( ghi trên những bài báo khoa học mà ông đã công bố ) biến hóa liên tục. Riêng trong 2 năm 2020 – 2021, địa chỉ thao tác của ông Ali Chamkha là … 5 trường ĐH, trong đó có 4 trường thuộc vùng Vịnh, đơn vị thứ 5 là Trường ĐH D.T, Việt Nam .
Sự nghiệp công bố của Ali Chamkha khá tập trung chuyên sâu ở những trường ĐH thuộc Ả Rập Xê Út và Kuwait, còn những bài ghi địa chỉ bên ngoài vùng Trung Đông hầu hết là gắn bó với Trường ĐH D.T. Theo tài liệu Scopus, từ đầu năm 2021 đến nay, Ali Chamkha đã công bố 112 bài báo khoa học ( trung bình cứ gần 3 ngày xuất bản 1 bài ) .
Trong bộ cơ sở tài liệu của nhóm GS John P.A. Ioannidis, GS Ali Chamkha hoạt động giải trí ở 2 nghành nghề dịch vụ : kỹ thuật cơ khí và giao thông vận tải vận tải đường bộ, kỹ thuật hóa học. Trong Danh sách sự nghiệp, nghành kỹ thuật cơ khí và giao thông vận tải vận tải đường bộ có 2.195 tác giả trên quốc tế được thống kê, GS Ali Chamkha đạt vị trí 16 ; những tác giả có bài viết được thống kê đồng thời cả 2 nghành nghề dịch vụ ( kỹ thuật cơ khí và giao thông vận tải vận tải đường bộ, kỹ thuật hóa học ) có 91 tác giả, ông đứng ở vị trí số 1. Trong Danh sách 2020, nghành kỹ thuật cơ khí và giao thông vận tải vận tải đường bộ có 2.318 tác giả, GS Ali Chamkha đứng vị trí thứ 2. Đồng thời, cả hai nghành nghề dịch vụ có 97 người, ông số 1. Thống kê riêng nghành nghề dịch vụ kỹ thuật hóa học ( có 1.653 tác giả ) cho thấy ông cũng đứng số 1 .
\ n
Trong tổng thể công bố khoa học của Ali Chamkha cho đến thời gian này, chưa hề có đồng tác giả nào là người Việt Nam. Tuy nhiên, những thông tin khác cho thấy Ali Chamkha rất tích cực “ góp sức ” trực tiếp và gián tiếp cho điều tra và nghiên cứu khoa học ở Việt Nam, nếu như hiểu sự “ góp sức ” là ghi tên trường ĐH Việt Nam vào địa chỉ tác giả của bài báo khoa học .

Tới nay, dữ liệu Scopus đã ghi nhận 61 bài báo mà Ali Chamkha ghi địa chỉ làm việc là Trường ĐH D.T, trong đó có 59 bài sử dụng trường này là địa chỉ duy nhất, 2 bài còn lại ông ghi 2 địa chỉ gồm Trường ĐH D.T và một trường ĐH khác ở Kuwait. Trong 5 bài báo khác, tuy Ali Chamkha không ghi địa chỉ Trường ĐH D.T, nhưng đồng tác giả của ông (cũng làm việc ở Trung Đông) thì ghi địa chỉ là Trường ĐH D.T. Ngoài 66 bài báo kể trên mà bản thân Ali Chamkha khai địa chỉ là Trường ĐH D.T, các đồng tác giả của Ali Chamkha còn ghi địa chỉ một trường ĐH khác ở Việt Nam, là Trường ĐH T.Đ.T, đến nay là 26 bài có tên trường này (có 11 bài có cả ĐH D.T lẫn ĐH T.Đ.T). Trong 26 bài này, có 21 bài Ali là đồng tác giả với Mohammad Ghalambaz, 3 bài là đồng tác giả với Iskander Tlili, 2 bài với 2 tác giả khác cũng có tên Ả Rập.

Sao không được nêu tên ở các trường có “hợp tác” ?

Như trên đã nói, sau khi nhóm của GS John P.A. Ioannidis công bố Danh sách sự nghiệp, Danh sách 2020, thông tin này được Viral thoáng rộng trong dư luận xã hội nhưng đã được “ Việt hóa ”, kèm theo những thông điệp mang tính ngộ nhận .
Tuy nhiên, tên của GS Ali Chamkha không hề được nhắc đến một lần nào, kể cả trên trang của Trường ĐH D.T. Trong khi đó, website của trường đã dẫn bài viết của một tờ báo trong nước về sự kiện 5 nhà khoa học của Trường ĐH D.T lọt vào list “ 10.000 nhà khoa học số 1 quốc tế ” và dịch bản tin này ra tiếng Anh, trong đó bôi đậm những tác giả có địa chỉ trường này ( nhưng chỉ với tác giả có tên Việt Nam ). “ Nếu Ali Chamkha có mối quan hệ hợp tác chính thức với Trường ĐH D.T, tại sao trường không nhắc đến sự kiện đáng chú ý quan tâm đó ? ”, tiến sỹ Đăng đặt câu hỏi .
Không chỉ Ali Chamkha mới bị trường mà ông “ hợp tác ”, trường mà ông góp thêm phần quan trọng đưa tên lên map ĐH quốc tế phớt lờ, những tác giả khác ghi địa chỉ Việt Nam nhưng có tên quốc tế cũng chịu chung cảnh ngộ “ áo gấm đi đêm ”. Trong số này, có 3 tác giả cũng được xếp ở vị trí rất cao ( đồng thời cao hơn hẳn những tác giả có tên Việt Nam ), gồm : Mika Sillanpää ( Trường ĐH D.T, vị trí 1.081 trong Danh sách 2020, vị trí 8.949 trong Danh sách sự nghiệp ) ; Timon Rabczuk ( Trường ĐH T.Đ.T, vị trí 3.529 trong Danh sách 2020, vị trí 28.882 trong Danh sách sự nghiệp ) ; Karl Peltzer ( Trường ĐH T.Đ.T, vị trí 4.612 Danh sách 2020, vị trí 14.832 Danh sách sự nghiệp ) .
Mối quan hệ đáng ngờ

Theo dữ liệu Scopus, mối quan hệ hợp tác của Ali Chamkha với các tác giả ghi địa chỉ trường ĐH ở Việt Nam cũng thể hiện sự lắt léo, khó nắm bắt. Chẳng hạn, bài đầu tiên Ali Chamkha hợp tác với Iskander Tlili (năm 2014) thì khi đó Tlili còn ghi địa chỉ là Trường ĐH D.T, Chamkha ghi địa chỉ làm việc ở một trường ĐH của Ả Rập Xê Út. Nhưng 3 lần mà 2 vị này hợp tác với nhau năm 2020 thì Tlili lại đều ghi địa chỉ làm việc ở Trường ĐH T.Đ.T, còn Chamkha mới là người lấy địa chỉ là Trường ĐH D.T.

Iskander Tlili là nhân vật trong bài báo đăng ngày 1.9.2020 trên Thanh Niên Online. Trong bài báo này, tiến sỹ Dương Tú đã cảnh báo nhắc nhở hiện tượng kỳ lạ có những nhà khoa học quốc tế đóng vai trò “ cai thầu ” đứng ra làm đầu mối thu gom hàng ngàn bài báo thượng vàng hạ cám ở khắp nơi, rồi mang “ bán ” cho những trường ĐH Việt Nam, trong đó có Tlili .
Trong bộ cơ sở tài liệu của nhóm GS Ioannidis, ở Danh sách 2020, có 7 người là đồng tác giả với Ali Chamkha từ 30 bài trở lên. Trong số này, đáng quan tâm có tác giả Ghalambaz, M. ( có 45 bài thay mặt đứng tên chung với Ali Chamkha ), xếp ở vị trí 28.108, với địa chỉ là Trường ĐH T.Đ.T ( trong khi nơi thao tác chính thức là ĐH Hồi giáo Azad, Iran ) .

Source: https://mix166.vn
Category: Công Nghệ