Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc nhưng vẫn lo về giá

Kết thúc năm 2021, ngành hồ tiêu đã đứng vị trí số 1 về tăng trưởng xuất khẩu trong nhóm hàng nông, lâm, thủy hải sản. Nhờ giá tăng cao nên kim ngạch xuất khẩu của ngành hồ tiêu đạt cao nhất kể từ năm 2018 .Tuy nhiên, bước sang năm 2022, Thương Hội Hồ tiêu Việt Nam ( VPA ) dự báo diễn biến thị trường sẽ rất khó đoán bởi xu thế giữ tiêu trong dân cũng như giới đầu tư mạnh nhiều năng lực sẽ tiếp nối .

PHỤC HỒI TRỞ LẠI SAU 4 NĂM “VẬT LỘN” VỚI KHÓ KHĂN

VPA nhận định và đánh giá, hồ tiêu Việt Nam liên tục chứng minh và khẳng định vị thế đứng vị trí số 1 về xuất khẩu hồ tiêu toàn thế giới với việc phân phối 60 % nhu yếu tiêu dùng hồ tiêu của quốc tế, bỏ xa những nước xuất khẩu hồ tiêu khác như Brazil, Indonesia … Chất lượng hồ tiêu ngày càng được nâng cao, cơ cấu tổ chức chủng loại xuất khẩu chuyển dần sang những loại tiêu có hàm lượng chế biến cao thay vì xuất khẩu thô như trước kia .Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc nhưng vẫn lo về giá - Ảnh 1

Trong năm 2021, Việt Nam đã xuất khẩu hồ tiêu đến hơn 110 quốc gia với sự tham gia của hơn 200 doanh nghiệp xuất khẩu. Tính đến hết 11 tháng năm 2021 so với cùng kỳ năm 2020, Mỹ tiếp tục là thị trường nhập khẩu hồ tiêu lớn nhất của Việt Nam, đạt 55.602 tấn, tăng 9,6%; tiếp sau là thị trường Trung Quốc, đạt 37.746 tấn, giảm  27,3%.

Ngoại trừ thị trường Trung Quốc ghi nhận sự sụt giảm, những thị trường quan trọng khác của Việt Nam như Mỹ, EU, Trung Đông đều ghi nhận mức tăng trưởng khá tích cực, mặc kệ những diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 .

Hiện tiêu đen nguyên hạt vẫn là chủng loại được xuất khẩu nhiều nhất, nhưng tỷ trọng trong tổng xuất khẩu đã giảm xuống còn 65 – 70% (trước đây đạt khoảng 80%). Thay vào đó, tỷ trọng tiêu đen xay, tiêu trắng và tiêu ngâm giấm, mộc, đầu đinh, xanh, hồng… tăng lên đáng kể.
 Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA)

Theo VPA, quy trình tiến độ 2018 – 2020 ghi nhận sự ngày càng tăng sản lượng hồ tiêu tại Việt Nam cao nhất từ trước tới nay, tổng sản lượng cả 3 năm đạt 760.000 tấn, tăng 54,5 % so với 3 năm năm ngoái – 2017. Diện tích hồ tiêu cũng tăng từ 126.000 ha năm 2017 lên 149.000 ha năm 2019 và giảm xuống còn 131.838 ha năm 2020 .Sự ngày càng tăng sản lượng quá lớn này đã khiến giá hồ tiêu xuất khẩu và giá hồ tiêu trong nước liên tục suy giảm từ năm 2017 đến năm 2020, từ mức 200.000 đồng / kg đã xuống dưới ngưỡng 50.000 đồng / kg. Đây là quy trình tiến độ giá tiêu giảm sâu, có thời gian 35.000 đồng / kg vào năm 2020 .Năm 2021 ghi lại sự hồi sinh can đảm và mạnh mẽ trở lại của ngành hồ tiêu Việt Nam sau 4 năm vật lộn với khó khăn vất vả do nguồn cung dư thừa, giá liên tục lao dốc. Ngay từ đầu năm nay, giá mẫu sản phẩm này đã tăng 40 – 44 %, từ 51.000 – 53.000 đồng / kg từ giữa tháng 2 lên mức 76.000 – 79.500 đồng / kg vào ngày 19/3 dù đang trong vụ thu hoạch hồ tiêu .Sau đó đỉnh điểm là đợt tăng giá lên đến 90.000 đồng / kg vào cuối tháng 10, mức cao nhất kể từ cuối năm 2017. Mức giá ở thời gian hiện tại cao hơn 53 – 54 % so với đầu năm nay và cao hơn nhiều những năm gần đây, chấm hết chuỗi giảm giá trong 4 năm liên tục và báo hiệu một chu kỳ luân hồi tăng giá mới của ngành hồ tiêu .Nguyên nhân chính khiến giá hồ tiêu tăng mạnh trong năm qua là diện tích quy hoạnh, sản lượng hồ tiêu Việt Nam liên tục sụt giảm do giá tiêu xuống quá thấp trong những năm trước, dân cư không chăm sóc chăm nom khiến nhiều diện tích quy hoạnh tiêu bị nhiễm bệnh, chết hàng loạt, hiệu suất thấp, số khác chuyển sang những loại cây cối khác. Sản lượng hồ tiêu năm 2021 ước đạt 180.000 tấn, giảm 25 % so với năm 2020 và dự kiến liên tục giảm nhẹ trong năm 2022 .Xuất khẩu hồ tiêu khởi sắc nhưng vẫn lo về giá - Ảnh 2

DỰ BÁO GIÁ HỒ TIÊU SẼ VẪN Ở MỨC CAO TRONG NĂM 2022

Theo Thương Hội Hồ tiêu Quốc tế ( IPC ), việc giá hồ tiêu xuống thấp trong những năm trước khiến người trồng tiêu tại Việt Nam cũng như một số ít nước sản xuất khác dừng lan rộng ra diện tích quy hoạnh, giảm chăm nom cây tiêu, một số ít phá bỏ tiêu để trồng loại cây khác cho giá trị kinh tế tài chính cao hơn .Trong khi đó, nhu yếu tiêu dùng hạt tiêu trên quốc tế đang có xu thế hồi sinh trở lại. Riêng tại Mỹ, thị trường xuất khẩu hồ tiêu lớn nhất của Việt Nam, lượng hồ tiêu nhập khẩu của nước này từ năm 2019 – 2021 tăng trưởng trung bình 8 % / năm. Trong đó, 65-70 % được nhập khẩu từ Việt Nam .

 

Dự báo về tình hình xuất khẩu hạt tiêu trong năm tới, VPA cho rằng sẽ tăng cao ngay trong quý 1/2022 với nhu cầu thu mua trên thế giới ước tính từ 130.000 – 160.000 tấn, trong khi tổng sản lượng thu hoạch của Việt Nam cả năm chỉ khoảng 150.000 tấn.

Hầu hết chuyên viên, đơn vị chức năng xuất khẩu và người trồng hồ tiêu cũng đều có chung kỳ vọng là giá loại sản phẩm này sẽ liên tục tăng trong năm 2022 do cung – cầu hồ tiêu đang dần trở về trạng thái cân đối, thậm chí còn hoàn toàn có thể thiếu vắng nếu tình hình sản xuất không thuận tiện .Hơn nữa, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu ( EVFTA ) chính thức có hiệu lực hiện hành từ ngày 01/8/2020 đã mang lại thời cơ lớn cho những doanh nghiệp sản xuất, chế biến và thương mại hồ tiêu của Việt Nam .Sau khi Hiệp định có hiệu lực thực thi hiện hành, xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam sang hầu hết thị trường trong khối này như : Đức, Hà Lan, Pháp, Tây Ban Nha … đều ghi nhận mức tăng trưởng cao trong năm 2021 .Còn với riêng thị trường Trung Quốc, ngoại trừ sự sụt giảm trong năm nay thì mỗi năm nước này đều nhập khẩu trên 50.000 tấn hồ tiêu từ Việt Nam .Cùng với yếu tố cung – cầu, chi phí sản xuất tăng cao, nhất là phân bón, xăng dầu, giá cước vận chuyển …, cũng là những yếu tố làm tăng giá hồ tiêu trong năm 2022 .Tuy nhiên, diễn biến thị trường cũng được cho là sẽ rất khó đoán bởi khuynh hướng giữ tiêu trong dân cũng như giới đầu tư mạnh nhiều năng lực sẽ tiếp nối trong năm 2022 .Số liệu về xuất khẩu hồ tiêu của Việt Nam trong 10 năm qua cho thấy, ngành hàng này vẫn còn nhiều bấp bênh và bất kỳ sự ngày càng tăng nào về nguồn cung trong tương lai cũng hoàn toàn có thể dẫn đến rủi ro tiềm ẩn sụt giảm về giá .Do đó, những chuyên viên khuyến nghị, để duy trì được mức giá cao trong những năm tiếp theo, việc trấn áp sự ngày càng tăng về nguồn cung là một trong những yếu tố then chốt .Vì vậy, những cơ quan chức năng cần sớm triển khai thanh tra rà soát lại diện tích quy hoạnh, sản lượng hồ tiêu trên cả nước và nhìn nhận lại tình hình ngành hồ tiêu. Đồng thời, nông dân cần đổi khác giải pháp sản xuất theo hướng sạch, bảo đảm an toàn và nâng cao chất lượng loại sản phẩm để tăng sức cạnh tranh đối đầu, có đầu ra bền vững và kiên cố .Thực tế ghi nhận tại 1 số ít địa phương cho thấy, sản xuất hồ tiêu theo tiêu chuẩn hữu cơ không lo về Chi tiêu và đầu ra khi luôn được những đối tác chiến lược quốc tế thu mua với giá cao hơn so với tiêu sản xuất thường thì. Bởi vậy, cần thôi thúc tăng diện tích quy hoạnh canh tác hồ tiêu hữu cơ, nâng cao chất lượng mẫu sản phẩm gắn với kiến thiết xây dựng tên thương hiệu cũng là điều mà ngành hồ tiêu cần chú trọng trong thời hạn tới .

 

Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam (VPA)

Năm 2021, giá xuất khẩu tiêu tăng là do nguồn cung không đáp ứng đủ nhu cầu, chất lượng hạt tiêu được đảm bảo nên trong năm qua số lần bị khiếu nại về vấn đề dư lượng hóa chất tồn dư giảm nhiều so với các năm trước. Trong thời gian tới, ngành hồ tiêu phải đẩy mạnh xây dựng vùng trồng tiêu hữu cơ bền vững, áp dụng các tiêu chuẩn sản xuất hồ tiêu GlobalGAP, VietGAP… trong sản xuất, chế biến tiêu.

Đặc biệt, nông dân, doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu phải liên kết giải quyết cơ bản vấn đề dư lượng thuốc trừ sâu, hóa chất trong hồ tiêu mà các nước tiêu dùng đang cấm để nâng cao chất lượng hồ tiêu xuất khẩu. Đồng thời, đa dạng hóa sản phẩm hồ tiêu chế biến chất lượng cao, như: tinh dầu tiêu, tiêu trắng từ tiêu đen, tiêu đỏ, tiêu xay bột, các sản phẩm gia vị từ tiêu, tiêu sạch, đóng gói xuất thẳng vào hệ thống bán lẻ toàn cầu, tiếp tục mở rộng thị trường tiêu thụ hồ tiêu chất lượng cao như châu Âu, Mỹ…

Xổ số miền Bắc