Mục lục bài viết

Lý thuyết GDCD 10 Bài 1: Thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng hay, chi tiết

I. Kiến thức cơ bản

Trong hoạt động giải trí thực tiễn và hoạt động giải trí nhận thức, tất cả chúng ta cần có thế giới quan khoa học và phương pháp luận khoa học hướng dẫn. Triết học là môn học trực tiếp cung ứng cho tất cả chúng ta những tri thức ấy .
Triết học sinh ra từ thời cổ đại, đã trải qua nhiều quá trình tăng trưởng, trong đó, Triết học Mác – Lênin là tiến trình tăng trưởng cao nhất, tiêu biểu vượt trội cho Triết học với tư cách là một khoa học .

⇒ Để nhận thức và cải tạo thế giới, nhân loại đã xây dựng nên nhiều bộ môn khoa học. Triết học là một trong những bộ môn khoa học ấy. Quy luật của Triết học được khái quát từ các quy luật khoa học cụ thể nhưng bao quát hơn, là vấn đề chung nhất, phổ biến nhất của thế giới.

Bạn đang đọc: Lý thuyết GDCD 10 Bài 1: Thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng hay, chi tiết

⇒ Triết học chi phối những môn khoa học cụ thể nên nó trở thành TGQ, PPL của khoa học. Do đó, đối tượng người tiêu dùng điều tra và nghiên cứu của Triết học là những quy luật chung nhất, thông dụng nhất về sự hoạt động, tăng trưởng của tự nhiên, xã hội và con người .

1. Vai trò của thế giới quan, phương pháp luận của Triết học

– Triết học là mạng lưới hệ thống những quan điểm lý luận chung nhất về quốc tế và vị trí của con người trong quốc tế đó .
– Đối tượng nghiên cứu và điều tra của Triết học : Là những quy luật chung nhất, thông dụng nhất về sự hoạt động và tăng trưởng của giới tự nhiên, đời sống xã hội và tư duy .
– Triết học có vai trò là thế giới quan, phương pháp luận chung cho mọi hoạt động giải trí thực tiễn và hoạt động giải trí nhận thức của con người .

2. Thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm

a. Khái niệm thế giới quan:

– Thế giới quan là hàng loạt những quan điểm và niềm tin xu thế hoạt động giải trí của con người trong đời sống .

b.Vấn đề cơ bản của Triết học là giải quyết mối quan hệ giữa vật chất và ý thức:

– Mặt thứ nhất : Giữa vật chất ( sống sót, tự nhiên ) và ý thức ( tư duy, ý thức ) cái nào có trước, cái nào có sau, cái nào quyết định hành động cái nào ?
– Mặt thứ hai : Con người hoàn toàn có thể nhận thức được quốc tế khách quan không ?
* Dựa vào cách xử lý yếu tố cơ bản của Triết học mà người ta phân loại thành thế giới quan duy vật hay thế giới quan duy tâm .
– Thế giới quan duy vật cho rằng : Giữa vật chất và ý thức thì vật chất là cái có trước, cái quyết định hành động ý thức. Thế giới vật chất sống sót khách quan, độc lập với ý thức của con người, không do ai phát minh sáng tạo ra và không ai hủy hoại được. Ví dụ : Con người tiến hóa từ loài vượn cổ .
– Thế giới quan duy tâm cho rằng : ý thức là cái có trước và là cái sản sinh ra giới tự nhiên. Ví dụ : Con người được tạo ra từ chúa hay được sinh ra như truyền thuyết thần thoại mẹ Âu Cơ …
* Tóm lại : Thế giới quan duy vật là thế giới quan khoa học. Nó cung ứng cho tất cả chúng ta quan điểm tân tiến và ý chí để tái tạo quốc tế, làm cho đời sống ngày càng tốt đẹp hơn. Còn thế giới quan duy tâm là chỗ dựa về lý luận cho những lực lượng xã hội lỗi thời, ngưng trệ sự tăng trưởng của lịch sử dân tộc .

c. Phương pháp luận biện chứng và phương pháp luận siêu hình

– Phương pháp: Là cách thức đạt tới mục đích đặt ra.

Xem thêm: Khối THCS | Trường THPT chuyên Hà Nội

– Phương pháp luận là học thuyết về giải pháp nhận thức khoa học và tái tạo quốc tế ( gồm có một mạng lưới hệ thống những quan điểm chỉ huy việc tìm tòi, thiết kế xây dựng, lựa chọn và vận dụng những chiêu thức đơn cử )
– Phương pháp luận biện chứng : Xem xét sự vật hiện tượng kỳ lạ trong sự ràng buộc lẫn nhau giữa chúng, trong sự hoạt động và tăng trưởng không ngừng. Ví dụ : Cây có mối quan hệ với những yếu tố khác của tự nhiên như đất, nước, không khí, ánh sáng, nhiệt độ …
– Phương pháp luận siêu hình : Xem xét sự vật, hiện tượng kỳ lạ một cách phiến diện, chỉ thấy chúng sống sót trong trạng thái cô lập, không hoạt động, không tăng trưởng. Ví dụ : Chỉ cho rằng cây muốn sống sót và tăng trưởng chỉ cần 1 yếu tố duy nhất là nước .
⇒ Phương pháp luận biện chứng cho tất cả chúng ta cái nhìn khách quan về sự vật, hiện tượng kỳ lạ ; giúp tất cả chúng ta nhìn nhận đúng mực về quốc tế và trên cơ sở đó triển khai tái tạo quốc tế khách quan .
– Phương pháp luận chung nhất, bao quát những nghành nghề dịch vụ tự nhiên, xã hội và tư duy là phương pháp luận triết học .

3. Chủ nghĩa duy vật biện chứng – sự thống nhất hữu cơ giữa thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng

⇒ Thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng thống nhất hữu cơ với nhau : Thế giới vật chất là cái có trước, phép biện chứng phản ánh nó có sau ; quốc tế vật chất luôn hoạt động và tăng trưởng theo những quy luật khách quan. Thế giới quan duy vật và phường pháp luận biện chứng gắn bó với nhau, không tách rời nhau. Sự thống nhất này yên cầu tất cả chúng ta trong từng yếu tố, trong từng trường hợp đơn cử :
– Về thế giới quan : Phải xem xét chúng với quan điểm duy vật biện chứng .
– Về phương pháp luận : Phải xem xét chúng với quan điểm biện chứng duy vật .
Xem thêm những bài Lý thuyết và Câu hỏi trắc nghiệm Tin học lớp 9 tinh lọc, có đáp án hay khác :

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 10 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .