Áo Dài Nét Đẹp Văn Hoá Truyền Thống Việt Nam Qua Các Thời Kỳ

Trải qua bao thời đại, chiếc áo dài vẫn luôn là quốc phục, là biểu tượng của nền văn hoá dân tộc và là niềm tự hào của người Việt. Trang phục truyền thống của mỗi quốc gia chính là biểu tượng để quảng bá hình ảnh đất nước, văn hoá và con người một cách chân thực nhất. Hình ảnh tà áo dài gắn liền với người phụ nữ Việt Nam, tôn lên những nét đẹp mềm mại, tự nhiên và thanh thoát. Hãy cùng Thái Tuấn tìm hiểu về sự ra đời cũng như ý nghĩa của áo dài Việt Nam qua bài viết dưới đây.

Nguồn gốc áo dài Việt Nam 

Áo dài xuất hiện ở khoảng thế kỷ thứ XVII, áo dài đã trải qua nhiều thời kỳ, giai đoạn chuyển đổi. Sau khi trải qua quá trình dài thay đổi và phát triển, áo dài mới có được vẻ đẹp mang đậm dấu ấn văn hoá người Việt như ngày nay. Cho dù trải qua bao nhiêu ngàn năm hay bao nhiêu đổi thay của xã hội thời đại, vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam vẫn luôn là hằng số bất biến. Đó là vẻ đẹp từ sự dịu dàng, duyên dáng, sự nhẹ nhàng, kín đáo và đôi khi là sự ngại ngùng thẹn thùng nhưng không kém phần quyến rũ. Áo dài chính là biểu tượng tuyệt đẹp thể hiện tất cả những nét đẹp của trang phục truyền thống Việt Nam.

Ý nghĩa của chiếc áo dài Việt Nam

Ý nghĩa tà áo dài Việt Nam chứa đựng những ý nghĩa truyền thống sâu sắc, là niềm tự hào và chiếm trọn trái tim người Việt. Mặc cho trải qua bao nhiêu ngàn năm, văn hoá Việt vẫn không bị mai một và được lưu giữ giá trị qua chiếc áo dài – trang phục mang nét quyến rũ mà kín đáo, thanh lịch, không hề lẫn với các nền văn hoá khác.

Hình ảnh áo dài xưa luôn được hiện diện trong những dịp lễ lớn hay đấu trường quốc tế trong các cuộc thi dù lớn hay nhỏ, chứng tỏ tà áo dài luôn được người Việt trân trọng và sử dụng vào các ngày quan trọng của đất nước và ngay cả trong đời sống cá nhân.

Áo dài truyền thống Việt Nam qua từng thời kỳ

Áo dài từ lâu đã trở thành y phục truyền thống của Việt Nam. Không đơn thuần chỉ là quốc phục, áo dài chứa đựng một bề dày lịch sử, văn hoá, những quan niệm thẩm mỹ và thể hiện bản sắc văn hoá của dân tộc ta. Chiếc áo dài đã được rất nhiều đại diện sắc đẹp Việt lựa chọn là trang phục trong các chương trình, lễ hội lớn nhằm tôn vinh giá trị tà áo dài cũng như quảng bá hình ảnh đất nước, con người và văn hoá. Cùng điểm những mẫu áo dài trong từng thời kỳ của Việt Nam nhé.

Áo dài giao lãnh 

Đầu tiên, phải kể đến “Áo dài giao lãnh” xuất hiện trong giai đoạn đất nước ta bị chia cách thành hai đàng. Đây là loại trang phục có thiết kế rộng với hai đường xẻ bên hông hay còn gọi là tà, dài tay và cổ tay cũng được may khá rộng. Thân áo có chiều dài đến chấm gót chân và được may bằng bốn tấm vải, mặc phủ ngoài yếm lót, kết hợp  cùng thắt lưng màu và váy đen. Áo giao lãnh có kiểu cổ áo gần giống với áo tứ thân tuy nhiên phần vạt áo phía trước không cần buộc giống áo tứ thân. Dù chỉ mang hình dáng sơ khai của áo dài Việt Nam nhưng vẫn cảm nhận được những nét duyên dáng, nhẹ nhàng của loại trang phục này.

Áo dài tứ thân

Tiếp theo là sự ra đời của “Áo tứ thân” vào thế kỷ XVIII, được biến tấu từ áo dài giao lãnh.Theo các nhà nghiên cứu lịch sử, để tiện hơn trong việc lao động sản xuất của người phụ nữ, chiếc áo giao lãnh cũ được may rời 2 tà trước để buộc lại với nhau, thông xuống thành 2 tà áo ở giữa, 2 tà sau may liền lại thành vạt áo. Kết hợp quen thuộc đi cùng chiếc áo tứ thân là chiếc yếm, khăn mỏ quạ hay nón quai thao. 

Loại áo này so với áo giao lãnh chưa thực sự biến đổi nhiều, thường được may màu tối nhưng vẫn mang đến cảm giác mộc mạc, nhẹ nhàng, khiêm tốn cho người mặc.

Áo dài ngũ thân

“Áo dài ngũ thân” là sự tiếp nối của áo tứ thân, xuất hiện trong giai đoạn trị vì của vua Gia Long ở thế kỷ 19. Có thiết kế dựa trên áo dài tứ thân với 4 vạt được may thành 2 tà trước và 2 tà sau, phom áo rộng, có cổ và cực kỳ thịnh hành đến đầu thế kỷ XX. 

Điểm khác biệt duy nhất là trang phục này được may thêm vạt áo thứ năm giống như mảnh áo lót kín đáo vừa thể hiện nét tinh tế vừa khiêm nhường của người mặc. Sự thay đổi này nhằm phân biệt tầng lớp quý tộc và tầng lớp lao động nghèo, chứng tỏ sự khác biệt về địa vị và giai cấp xã hội thời đó.

Áo dài Lemur

Vào năm 1939, kiểu áo dài cách tân đầu tiên ra đời với tên gọi “Áo dài Lemur”, được cải biến từ áo ngũ thân do hoạ sĩ Cát Tường sáng tạo và đặt theo tên tiếng Pháp của bà. Khác với phom dáng truyền thống, áo có 2 vạt trước và sau, được may ôm sát theo những đường cong của cơ thể, tôn lên vẻ thướt tha, yêu kiều đầy quyến rũ của người phụ nữ.

Các chi tiết tay phồng, cổ khoét trái tim được lấy cảm hứng từ chiếc váy tay phồng của phương Tây làm cho áo dài Lemur càng thêm phần thời thượng. Để tăng thêm nét nữ tính, hàng nút phía trước được mở sang một chỗ mở áo dọc theo vai rồi chạy dọc theo một bên sườn.

Áo dài Lê Phổ

Là sự kết hợp giữa áo tứ thân và áo dài Lemur, áo dài Lê Phổ được hoạ sĩ Lê Phổ thiết kế thành một bộ trang phục tinh tế và thu hút hơn bởi những đường cong bó thanh mảnh, trẻ trung và mới mẻ. 

Áo dài Lê Phổ đã loại bỏ hết những yếu tố phương Tây không phù hợp với phong tục tập quán của người Việt mà chiếc áo dài Lemur đem đến. Vạt áo được may dài và ôm sát cơ thể, tay không phồng, cổ kín với hàng khuy áo bên phải, thể hiện phong cách áo dài Việt Nam riêng biệt. Kiểu áo này đã trở nên vô cùng phổ biến vào những năm 50, được phụ nữ Việt ưa thích suốt thời gian dài.

Áo dài Raglan

Hình thái tiếp theo là “Áo dài Raglan”, hay còn gọi là áo dài ráp-lăng, xuất hiện năm 1960 được thiết kế bởi nhà may Dung ở Đakao, Sài Gòn. 

Áo dài Raglan được may ôm khít vừa vặn cơ thể kết hợp cùng cách nối tay từ vị trí cổ chéo xuống. Hai tà áo dài nối với nhau bằng một hàng nút và lược bỏ đi phần đường nhăn ở nách áo làm trang phục trở nên tinh tế hơn. Thiết kế này vừa làm giảm thiểu nếp nhăn ở nách, đồng thời giúp người phụ nữ cử động tay thoải mái, linh hoạt. Đây là tiền đề cho phong cách áo dài sau này. 

Áo dài Trần Lệ Xuân

Trong thập niên 60, áo dài thêm một lần nữa thay đổi với kiểu dáng quyến rũ hơn, được gọi là áo dài bà Nhu. Trần Lệ Xuân – Đệ Nhất Phu Nhân nước Việt Nam Cộng Hòa là người đã thiết ra kiểu áo dài cách tân này, bỏ đi phần cổ áo gọi là áo dài cổ thuyền. Ban đầu, thiết kế này bị phản đối rất nhiều vì không hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, song sau này lại được ưa chuộng bởi sự đơn giản, thoải mái mà tinh tế.

Áo dài truyền thống Việt Nam từ năm 1970 đến nay

Trải qua nhiều thời kỳ lịch sử, chiếc áo dài truyền thống Việt Nam chính thức ra đời những năm 1970 và được lưu giữ đến hiện tại. Áo dài đã trở thành quốc phục, thừa kế những nét tinh hoa nhất từ lịch  sử hình thành và phát triển, đồng thời thể hiện nét văn hoá, truyền thống của người Việt.

Áo dài cách tân 

Dẫu cho có những sự biến đổi về kiểu dáng từ kín đáo cho đến hiện đại, phá cách, áo dài truyền thống vẫn giữ được nét đẹp đậm đà, khí chất riêng biệt mà không trang phục nào mang lại được. Vẫn giữ phom dáng ôm sát theo đường cong quyến rũ của người phụ nữ, áo dài cách tân ngày nay được thiết kế với kiểu dáng cách tân hiện đại. Cũng chính bởi sự cách điệu mới mẻ, độc đáo mà áo dài ngày càng được hiện diện nhiều hơn trong cuộc sống của người phụ nữ Việt. 

Các loại vải thường dùng để may áo dài hiện nay

Để lựa chọn cho mình một bộ áo dài đẹp thì chất liệu vải may áo dài là vô cùng cần thiết không thể bỏ qua. Cùng điểm qa các loại vải may áo dài đẹp tại Thái Tuấn nhé.

Vải lụa cao cấp

Chất liệu vải lụa mềm mại, mịn màng và thoải mái không chỉ giúp tôn dáng mà còn tạo ấn tượng cho người mặc. Đây là chất liệu vải có độ bền cao và ít nhăn.

Vải gấm Thái Tuấn

Vải gấm cực kỳ thích hợp để may các kiểu áo dài cổ điển, tôn lên nét sang trọng và quý phái cho người mặc. Vải gấm có hoa văn in giúp tôn lên những đường nét tinh tế trên tà áo dài. Nền vải hơi cứng nhưng giữ phom dáng tốt, hạn chế nếp nhăn giúp chiếc áo dài có độ thẩm mỹ cao hơn.

Vải Crepe Nhung

Vải trơn Thái Tuấn tuy ít được sử dụng để may áo dài bởi chất liệu kén tuổi của nó. Song những người lớn tuổi vẫn ưa chuộng loại vải tôn lên nét sang trọng, quý phái này.

Bất cứ ai cũng đều trở nên thật duyên dáng trong tà áo dài truyền thống. Hy vọng bài viết trên của Thái Tuấn sẽ giúp bạn hiểu thêm đôi nét về nét đẹp và ý nghĩa của bộ trang phục áo dài truyền thống Việt Nam.