Nhuộm răng đen: Ý nghĩa phong tục & Cách nhuộm thời xưa
Cách đây khoảng 30 năm, tục ăn trầu và nhuộm răng đen rất phổ biến ở Việt Nam. Đây là phong tục, là nét đẹp văn hóa đã có từ rất lâu đời. Nhưng ở thời đại này thì gần như chẳng ai còn biết đến nhuộm răng đen là gì? Nhuộm như thế nào và ý nghĩa ra sao?,… Cùng Nha Khoa Paris tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Mục lục bài viết
1/ Lịch sử phong tục nhuộm răng đen trên thế giới
Bạn có biết, tục nhuộm răng đen không chỉ có ở Nước Ta mà còn là phong tục của nhiều vương quốc khác trên quốc tế như Nhật Bản, Trung Quốc, Malaysia …
1.1/ Tại Việt Nam
Cho đến nay chưa ai biết tục nhuộm răng đen của người Việt có từ bao giờ. Có nhiều tài liệu cho rằng tục này bắt nguồn từ thời nhà Chu, tuy nhiên ý kiến này chưa được công nhận.
Bởi trong cuốn Đại Việt Sử Ký toàn thư thì không ghề có bất kỳ ghi chép nào liên quan tới việc nhuộm răng này. Mà trong đó chỉ có nhắc tới việc xăm mình và ăn trầu.
Bạn đang đọc: Nhuộm răng đen: Ý nghĩa phong tục & Cách nhuộm thời xưa
Thêm vào đó trong trang 48, tập 1 cuốn Lịch Sử Nước Ta người ta có nhắc tới việc người Việt từ thời Hùng Vương đã ăn trầu nhuộm răng .Và ngay trong bài Hịch Xuất Quân của vua Quang Trung cũng có Open vài câu thơ nói về tục này
Vì thế, lúc bấy giờ người ta đang tạm coi phong tục nhuộm đen răng có lẽ rằng từ tận thời Văn Lang hoặc chí ít phải trước thế kỷ XVIII .Trước khi Nước Ta bị phương Tây xâm lăng thì tục này vẫn rất phổ cập. Sự giao thoa đã biến hóa lối tâm lý của lớp trẻ nên khiến tục nhuộm đen răng dần biến mất .
1.2/ Tại Nhật Bản
Cũng giống như Nước Ta, chính bản thân người Nhật cũng không biết tục nhuộm đen răng của họ có từ khi nào. Thậm chí nhiều bạn trẻ ngày này còn tỏ ra lạ lẫm khi nghe tới thuật ngữ Ohaguro ( nhuộm răng )Tuy nhiên, theo vài ghi chép đáng an toàn và đáng tin cậy, tục nhuộm đen răng này vẫn thông dụng ở Nhật Bản vào những năm 794 – 1192 ( Thời Heian )
Người Nhật nhuộm răng đenBên cạnh đó, dựa vào 1 số ít vật chứng khảo cổ thì người Nhật đã nhuộm răng đen từ thời Kofun ( từ năm 250 đến 538 ) .Sau này, đến năm 1870 triều đình Nhật Bản cấm tục nhuộm răng và tục này dẫn biến mất .Tuy nhiên, lúc bấy giờ nếu đến những “ xóm làng chơi ” nhiều lúc bạn vẫn sẽ gặp những người phụ nữ múa hát ở đây nhuộm răng đen .
2/ Nhuộm răng đen để làm gì? Có ý nghĩa gì?
Mặc dù nhuộm răng đen ảnh hưởng tác động tới thẩm mỹ và nghệ thuật khá nhiều. Tuy nhiên, mỗi vương quốc sẽ có những ý nghĩa khác nhau .
2.1/ Ý nghĩa tục nhuộm đen răng của người Việt
Với người Việt, phong tục nhuộm răng đen vừa có công dụng bảo vệ răng khỏi con sâu răng, vừa mang ý nghĩa lưu lại tuổi trưởng thành và cũng bộc lộ sự tự tôn dân tộc bản địa .Xã hội thời xưa thường chỉ nhìn nhận vẻ hình thức bề ngoài, không soi xét tư cách quá nhiều. Họ cho rằng chỉ những người trưởng thành, đàng hoàng, .. mới nhuộm răng đen .
Nhuộm răng đen là quy luật bất thành văn trong xã hộiDo vậy, những người không nhuộm sẽ được coi là dị biệt, khác người, không đứng đắn. Thậm chí còn có câu nói “ răng trắng như răng chó ” mang ý nghĩa chửi ngầm .Ngài ra, việc nhuộm răng đen thời xưa của người Việt cũng là để phân biệt với người Tàu. Từ bậc vua chúa cho tới dân đen toàn bộ đều triển khai nhuộm răng .
2.2/ Ý nghĩa tục nhuộm răng của người Nhật Bản
Tục nhuộm răng của người Nhật khởi đầu thường thấy ở phụ nữ. Ngoài tính năng bảo vệ răng thì đó còn là tín hiệu nhận ra phụ nữ đã có chồng .Sau này khi những người đàn ông nhận ra công dụng bảo vệ răng của việc nhuộm răng thì họ cũng dần làm theo. Phong tục này lê dài cho tới thời Edo mới chấm hết .
Sau này tục này lại thường Open ở phụ nữ có mái ấm gia đình, đàn ông quý tộc, gái mại dâm và những người phụ nữ làm thẩm mỹ và nghệ thuật .Ở những vùng quê thì người ta thường chỉ nhuộm răng vào những dịp cưới hỏi, ma chay .Sau này, đến năm 1870 triều đình Nhật Bản cấm tục nhuộm răng và tục này dẫn biến mất .Tuy nhiên, lúc bấy giờ nếu đến những “ phố đèn đỏ ” nhiều lúc bạn vẫn sẽ gặp những geisha múa hát ở đây nhuộm răng đen .
3/ Cách nhuộm răng đen của người Việt
Mỗi nước, mỗi dân tộc bản địa lại có ý niệm nghệ thuật và thẩm mỹ, sức khỏe thể chất răng miệng cũng như cách nhuộm răng khác nhau .Hãy cùng khám phá 2 cách nhuộm răng của người Thái và người Kinh xem họ có sự độc lạ như thế nào nhé .
3.1/ Người Thái (Tày) nhuộm răng đen như thế nào?
Người Thái nhuộm răng đen bằng những nguyên vật liệu tự nhiên hoàn toàn có thể lấy được trong rừng và những cây được trồng ngay trong vườn .
Nguyên liệu để nhuộm răng đen chỉ gồm quả mè và bồ hóng.
Muốn có được màu đen bóng của răng thì cần chuẩn bị sẵn sàng nguyên vật liệu trong khoảng chừng 8 – 10 ngày và phải pha chế theo đúng tỉ lệ sau :
- Bước 1 : Chuẩn bị quả mè non có độ chát, dính răng, sau đó đồ lên, bóc lấy vỏ .
- Bước 2 : Giã nhỏ vỏ mè rồi phơi lên những đồ vật bằng sắt như cuốc, xẻng để chúng đen bóng hơn .
- Bước 3 : Sau khi vỏ mè khô thì ngâm nước cho mềm rồi bọc lại bằng lá chuối khô .
- Bước 4 : Nướng và giã nhỏ lại 1 lần nữa thành bột mịn .
- Bước 5: Trộn bồ hóng ( cạo trên ống nữa ở gác bếp ) với vỏ mè thành một hỗn hợp sền sệt rồi đó bôi lên răng .
-
Bước 6: Giữ nguyên hỗn hợp này qua đêm. Thực hiện liên tục 3 – 5 đêm cho tới khi đạt màu ưng ý.
Người dân tộc bản địa Thái nhuộm răngMỗi lần triển khai nhuộm răng như vậy bạn sẽ thấy cảm xúc đau nhức, ê buốt răng. Muốn có màu đen như ý muốn thì khoảng chừng 3 tháng sẽ cần nhuộm lại 1 lần .
3.2/ Kỹ thuật nhuộm đen răng của người Kinh
Quy trình nhuộm răng của người Kinh cũng giống với người dân tộc bản địa Tày, nhưng có sự độc lạ về nguyên vật liệu dùng để nhuộm .Đó là người kinh dùng bột nhựa cánh kiến, nước cốt chanh và nhựa của gáo dừa .Cách triển khai được chia theo những bước như sau :
Bước 1: Chuẩn bị
3 Ngày tiên phong : Dùng vỏ cau khô trộn với bột muối và bột than mỗi khi làm sạch răng ( chải răng, xỉa răng, .. )Trước ngày nhuộm 1 ngày : Lấy nước chanh hòa với rượu trắng, sử dụng hỗn hợp này để ngậm hoặc súc miệng. Việc này nhằm mục đích mục đich khiến men răng mòn bớt đi, tăng hiệu suất cao thuốc nhuộm .
Vỏ cau khô làm sạch răngDo một phần men răng bị vô hiệu nên bước này thường đem lại cảm xúc đau đớn cho người nhuộm. Cảm giác như răng bị lung lay, nhức, ê buốt .Không chỉ răng mà còn miệng, môi, lưỡi vòm họng còn sưng và ê buốt .
Bước 2: Nhuộm răng
Thuốc nhuộm được pha chế từ 7-10 ngày trước đó theo 1 tỉ lệ nhất định. Sau đó, lấy hỗn hợp này cho vào lá chuối hoặc lá dừa và áp lên vùng răng cần nhuộm ( cả 2 hàm răng ) .Thời điểm để nhuộm thích hợp nhất là sau bữa tối sẽ nhuộm 1 lần. Đến nửa đêm thì thay 1 lớp thuốc nhuộm khác và để đến sáng .Sáng hôm sau thì người nhuộm phải súc miệng bằng nước mắm để vô hiệu bớt chất độc từ thuốc còn sót lại trên răng .
Nguyên liệu nhựa cánh kiến nhuộm răngĐiều khó khăn vất vả nhất trong quy trình nhuộm răng đó là người nhuộm phải ngậm chặt miệng để tránh thực trạng thuốc nhuộm không đều .Ngoài ra trong khoảng chừng thời hạn này, người nhuộm không được nhai thực phẩm mà chỉ được nuốt chửng .
Bước 3: Nhuộm đen & đánh bóng
Khi răng chuyển sang màu đỏ già như màu cánh kiến, người ta sẽ phết hỗn hợp bào chế từ phèn đen và nhựa cánh kiến lên răng. Đây chính là bước nhuộm đen cho răng .Tiếp đó người ta nấu nhựa của gáo dừa trên lửa lớn. Sử dụng chất nhựa chảy ra này bồi lên răng để đánh bóng răng .
Cố định nhuộm răng bằng nhựa gáo dừaPhương pháp nhuộm răng đen này hoàn toàn có thể giữ được 20 tới 30 năm tùy vào cách chăm nom .Tuy nhiên, để khi nào răng cũng đen bóng thì mỗi năm nên nhuộm lại 1 lần. Nếu không màu răng sẽ phai nhạt, loang lổ mà dân gian thường gọi là “ răng cải mả ”
4/ Tại sao ngày nay phong tục nhuộm răng đen không còn phổ biến?
Vào những năm 1862, thì nên văn minh phương Tây khởi đầu xâm nhập vào Nước Ta can đảm và mạnh mẽ. Đây là khoảng chừng thời hạn ghi lại sự lụi tàn của tục răng đen .Lúc này những người phụ nữ răng đen Nước Ta khởi đầu cạo trắng răng để biểu lộ tư tưởng mới, con người mới .Họ cho rằng để răng đen sẽ là người cổ hủ, kém văn minh và mãi sống trong những tháng ngày kém cỏi .Bên cạnh đó, khi tiếp xúc lâu với phụ nữ phương Tây răng trắng, từ từ người Nước Ta đổi khác tư tưởng và cảm thấy răng trắng trông đẹp hơn, thẩm mỹ và nghệ thuật hơn .
Chính vì những tâm lý đó nên tục răng đen đã dần mai một và biến mất từ đó. Đến nay tất cả chúng ta thường chỉ thấy những cụ cao tuổi để răng đen mà thôi .
Ngày nay, một hàm răng trắng sáng mới tiêu chuẩn cho cái đẹp. Và kỹ thuật tẩy trắng răng hoặc bọc răng sứ đang là một giải pháp “cứu cánh” cho những người bị răng xỉn màu, ố vàng hoặc bị đen.
Răng trắng sáng tiêu chuẩn mới của xã hội
TRÒ CHUYỆN MIỄN PHÍ CÙNG CHUYÊN GIA
Mọi vướng mắc sẽ được giải đáp nhanh nhất !Vừa rồi là một vài san sẻ về tục nhuộm răng đen của người Việt xưa. Dù đã đi vào dĩ vãng, nhưng đó cũng là nét độc lạ trong truyền thống dân tộc bản địa, ăn sâu vào trong tiềm thức và tâm hồn, để đời sau còn nhớ mãi .
Source: https://mix166.vn
Category: Văn Hóa
