Áp xe hậu môn – Nguyên nhân, biểu hiện và các biến chứng của bệnh

Áp xe hậu môn là bệnh lý lý thường gặp ở mọi lứa tuổi và gây khá nhiều phiền toái. Nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh có thể gây nên các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng, rò hậu môn, ung thư trực tràng. Do vậy, việc tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu để nhận biết và phòng ngừa bệnh lý này là vô cùng cần thiết.

Tổng quan về bệnh Áp xe hậu môn

Áp xe hậu môn là tình trạng mưng mủ ở tại vị trí dateline gần khu vực hậu môn. Bệnh thường kết quả của nhiễm trùng từ những tuyến hậu môn nhỏ. Bất cứ ai trong độ tuổi nào, ngay cả với trẻ sơ sinh cũng có thể bị áp xe hậu môn.

Hình ảnh áp xe hậu môn ở trẻ sơ sinh

Dựa vào đặc điểm hình thành cùng các triệu chứng bệnh mà áp xe hậu môn được chia thành 5 loại:

• Áp xe niêm mạc;

• Áp xe chậu hông trực tràng;

• Áp xe giữa cơ thắt hậu môn;

• Áp xe dưới da;

• Áp xe hố ngồi trực tràng.

Nguyên nhân gây bệnh Áp xe hậu môn

Có rất nhiều nguyên nhân làm khởi phát bệnh áp xe hậu môn, trong đó thường gặp nhất là:

• Viêm nhiễm hậu môn: Đây là nguyên nhân phổ biến gây nên bệnh áp xe hậu môn. Vệ sinh không sạch sẽ, sức đề kháng suy giảm hay chỉ thực hiện một số thủ thuật ở hậu môn nhưng không đảm bảo an toàn cũng khiến hậu môn bị viêm nhiễm. Tình trạng này nếu để lâu và kéo dài sẽ trở thành bệnh mãn tính đồng thời gây tích tụ mủ tạo thành các ổ áp xe.

• Hệ miễn dịch thấp: Nguyên nhân gây áp xe hậu môn này thường gặp nhiều nhất ở trẻ nhỏ, do cơ quan hậu môn của các bé phát triển chưa hoàn thiện. Bên cạnh đó, hệ miễn dịch của trẻ cũng còn yếu, cơ thể chưa có đủ khả năng để chống lại các hiện tượng nhiễm trùng phát sinh.

• Tiểu phẫu tại hậu môn, trực tràng: Thực hiện một số tiểu phẫu ở hậu môn, trực tràng, chẳng hạn như cắt trĩ, phẫu thuật polyp hậu môn… không được đảm bảo vô trùng sẽ rất dễ gây viêm nhiễm dẫn đến hình thành các ổ áp xe chứa nhiều mủ bên trong.

• Tác dụng phụ của thuốc: Các nghiên cứu đã cho thấy, một số loại thuốc chữa bệnh có thể gây kích ứng gây ngứa ngáy hậu môn và các biểu mô hậu môn. Nếu như không có các biện pháp khắc phục kịp thời, người bệnh sẽ có nguy cơ bị viêm nhiễm, thậm chí là nhiễm trùng hậu môn, dẫn tới hình thành các cổ áp xe tại khu vực này.

Ngoài ra, những tổn thương ở vùng hậu môn do quan hệ tình dục không đúng cách, các bệnh lý lây qua đường tình dục hoặc bị tắc tuyến hậu môn cũng được xem là nguyên dẫn đến sự hình thành của apxe hậu môn. Bên cạnh đó, vẫn có một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh ở nhiều người như: Viêm đại tràng, viêm loét đại tràng, viêm ruột thừa, người mắc bệnh tiểu đường,…

Triệu chứng, dấu hiệu nhận biết Áp xe hậu môn

Khi mắc áp xe hậu môn, người bệnh sẽ xuất hiện hội chứng nhiễm khuẩn với các biểu hiện đặc trưng là sốt, môi khô, lưỡi bẩn, phân có máu, nhầy mủ. Ngoài ra, một số triệu chứng khác cũng có thể xuất hiện kèm theo bao gồm:

• Đau đớn: Là triệu chứng thường thấy nhất của những người bệnh apxe hậu môn, mức độ đau sẽ ngày càng nặng hơn, thậm chí đau đến nỗi không ngồi được.

• Ngứa ngáy: Do sự kích thích của dịch nhầy nằm bên trong hậu môn và dịch mủ bên ngoài tăng lên đã khiến cho vùng da quanh khu vực này luôn ẩm ướt, ngứa ngáy.

• Xuất hiện khối cứng sưng tấy: Thời kỳ đầu bệnh nhân áp xe hậu môn xuất hiện 1 khối cứng và sưng quanh hậu môn. Khối cứng này sẽ dần dần to lên, nếu để lâu có thể tự vỡ.

• Sưng viêm: Rìa hậu môn có dấu hiệu sưng thành cục, nếu ổ apxe phát viêm cấp tính mà không dẫn lưu mủ được thì nó càng sưng to hơn.

• Chảy mủ: Ổ ap-xe mới hình thành hoặc viêm cấp tính thường có chưa mủ nhiều bên trong với mùi hôi, dịch mủ vàng và đặc.

Triệu chứng áp xe hậu môn

Các bác sĩ khuyến cáo, bạn cần lưu ý các triệu chứng điển hình của bệnh áp xe hậu môn để sớm phát hiện và thăm khám điều trị bệnh ngay khi có dấu hiệu khởi phát. Từ đó mới có thể tránh những ảnh hưởng tiêu cực do bệnh gây ra.

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh Áp xe hậu môn

Những người có nguy cơ cao mắc  áp xe hậu môn hầu hết đều đã từng mắc các bệnh lý liên quan đến hậu môn trực tràng và dẫn đến biến chứng. Cụ thể: 

• Những người đã và đang mắc bệnh trĩ, nứt kẽ hậu môn :

  Khi mắc các bệnh lý này mà không chữa trị kịp thời và dứt điểm, người bệnh có nguy cơ cao gặp biến chứng viêm nhiễm vùng xung quanh hậu môn, là điều kiện thuận lợi hình thành các ổ apxe hậu môn. 

• Người mắc các bệnh viêm loét:

  Những người mắc viêm loét đại tràng, suy nhược cơ thể, thiếu máu,  thiếu dinh dưỡng, sức đề kháng kém… cũng là đối tượng dễ mắc apxe hậu môn.

• Người dùng thuốc điều trị bệnh trực tràng:

  Những người bị bệnh trực tràng sẽ phải sử dụng thuốc điều trị thường xuyên, trong thuốc có các thành phần thuốc gây kích thích,  hoại tử các mô, dần dẫn đến apxe hậu môn.

• Người có tiền sử phẫu thuật hậu môn trực tràng :

  Đối với những người đã tiến hành phẫu thuật trực tràng, vùng đáy chậu, niệu đạo, vùng xương cụt, trĩ…. nếu không vệ sinh, chăm sóc đúng cách sẽ tạo điều kiện dẫn đến viêm nhiễm biến chứng gây apxe hậu môn.

Biến chứng của bệnh

Áp xe hậu môn là bệnh lý nguy hiểm, khởi phát do hệ quả của việc nhiễm trùng cấp xảy ra bên trong các tuyến nhỏ gần hậu môn trực tràng. Nếu như không chữa trị kịp thời, bệnh hoàn toàn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như:

• Nhiễm trùng hậu môn:

  Các khối áp xe tại hậu môn lâu ngày không được lấy hết ra sẽ tích tụ nhiều mủ, dịch và về sau nó sẽ tự vỡ ra, Dịch, mủ của khối áp xe có chứa rất nhiều chất độc có hại cho sức khỏe của người bệnh nên có thể gây kích ứng da, làm cho hậu môn bị nhiễm trùng nghiêm trọng. 

• Viêm nang lông quanh hậu môn

  : Áp xe hậu môn tất yếu gây ra tình trạng chảy mủ và dịch. Điều này đã gây kích thích da quanh vùng hậu môn, khiến cho các nang lông xung quanh khu vực này cũng bị viêm.

• Rò hậu môn:

  Trường hợp mà các ổ áp xe e phát triển nhanh chóng, người bệnh có thể phải đối mặt với biến chứng rò hậu môn. Lúc này, tình trạng viêm nhiễm lan rộng làm tăng kích thước trong ống hậu môn, từ đo tạo thành các lỗ rò ra bên ngoài. 

• Viêm nhiễm sinh dục:

  Hậu môn và cơ quan sinh dục là hai bộ phận nằm gần nhau. Do vậy người bệnh áp xe hậu môn có nguy cơ đối diện với viêm nhiễm cơ quan sinh dục, nhất là các khối áp xe to hơn, ra dịch mủ nhiều hơn. Điều này về lâu dài chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người bệnh, thậm chí còn gây vô sinh. 

• Ung thư trực tràng:

  Áp xe hậu môn gây kích thích các tế bào ung thư trực tràng phát triển, do đó tính mạng của người bệnh cũng bị ảnh hưởng đáng kể.

Biện pháp chẩn đoán Áp xe hậu môn

Để chẩn đoán áp xe hậu môn, bác sĩ kiểm tra trực tràng kỹ thuật số để đánh giá lâm sàng (chụp đại tràng số hóa). Tuy nhiên, một số xét nghiệm để sàng lọc, kiểm tra với một số trường hợp bệnh nhân khác cũng không nên bỏ qua. Cụ thể là các bệnh:

• Bệnh lây truyền qua đường tình dục

• Bệnh viêm ruột

• Bệnh túi thừa

• Ung thư trực tràng

Ngoài ra bác sĩ có thể chỉ định người bệnh siêu âm, chụp CT hoặc chụp cộng hưởng từ để giúp có thể chẩn đoán chính xác nhất và nhanh nhất.

Phương pháp điều trị Áp xe hậu môn

Áp xe hậu môn là bệnh lý không thể tự khỏi và tiến triển nặng hơn theo thời gian. Chính vì vậy, người bệnh cần phải chủ động thăm khám, kiểm tra kỹ càng đồng thời nghe lời tư vấn của bác sĩ rõ ràng để tìm ra phương pháp chữa trị hiệu quả.

Hiện nay, có một số cách chữa áp xe hậu môn mang đến kết quả cao, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bệnh nhân. Trong đó phổ biến nhất là điều trị bằng thuốc để diệt khuẩn, tiêu mủ và kỹ thuật cao HCPT

Điều trị áp xe hậu môn bằng thuốc để diệt khuẩn, tiêu mủ

Điều trị áp xe hậu môn bằng thuốc diệt khuẩn, tiêu mủ được chỉ định với những trường hợp bệnh còn nhẹ, vết áp xe chưa quá to. Thuốc có thể giúp chống viêm, giảm đau, làm hạn chế vết thương bị nhiễm trùng, tuy nhiên nó lại có nhiều dược tính ảnh hưởng đến sức khỏe của con người. Bởi vậy người bệnh chỉ được sử dụng nếu đó là thuốc kê đơn của bác sĩ đã phụ trách điều trị. Chú ý, tránh việc uống thuốc bừa bãi hoặc quá liều.

Chữa áp xe hậu môn bằng kỹ thuật cao HCPT

Việc thực hiện phẫu thuật để tiến hành tháo mủ là hoàn toàn cần thiết trong trường hợp khối áp xe của người bệnh quá to, chảy nhiều dịch và gây đau đớn cho người bệnh. Hiện nay, kỹ thuật mới nhất được áp dụng để điều trị bệnh này chính là phương pháp xâm lấn tối thiểu HCPT vô cùng hiệu quả. Đây là kỹ thuật chữa bệnh không đau, không chảy máu đồng thời không gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở hậu môn và bệnh hoàn toàn không có nguy cơ tái phát… Từ đó, giúp đảm bảo hiệu quả chữa bệnh, tránh được rủi ro so với phương pháp điều trị áp xe hậu môn truyền thống là dùng thuốc.

Kỹ thuật HCPT sử dụng sóng điện cao tần để  xâm lấn trực tiếp lên các đường rò, lỗ rò tại hậu môn cho đến khi dịch mủ hoàn toàn khô lại và được làm lành. Phương pháp chỉ tác động trực tiếp lên các tổ chức bệnh nên không gây nóng,  phỏng các tổ chức mô lành.

Ngoài ra, để giảm các triệu chứng khó chịu của bệnh áp xe hậu môn, bạn có thể áp dụng các biện pháp.

• Ngâm hậu môn trong nước nước muối pha loãng, có độ ấm.

• Chườm đá lạnh để giảm triệu chứng đau nhức.

• Ăn nhiều chất xơ, rau xanh, hoa quả tươi để tăng cường sức đề kháng.

• Uống đủ nước mỗi ngày.

• Giữ vệ sinh vùng áp xe và hậu môn sạch sẽ, khô thoáng.

• Mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi, co giãn tốt.

• Tránh làm việc nặng, cố gắng dành thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn

Biện pháp phòng ngừa bệnh Áp xe hậu môn

Các biện pháp phòng tránh bệnh áp xe hậu môn một cách hiệu quả bao gồm:

• Ăn ngủ nghỉ sinh hoạt khoa học, đúng giờ giấc.

• Ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế ăn các thực phẩm cay nóng, dễ gây kích ứng và táo bón.

• Vệ sinh sạch sẽ mỗi ngày và lau khô người trước khi mặc quần áo.

• Với trẻ nhỏ, ba mẹ nên thay bỉm thường xuyên và vệ sinh cho bé sạch sẽ, đúng cách,…

• Không quan hệ tình dục bằng đường hậu môn.

• Điều trị bệnh dứt điểm nếu đang mắc các bệnh lý liên quan tới hậu môn, trực tràng.

Với những triệu chứng và biến chứng nguy hiểm mà bệnh áp xe hậu môn gây ra đối với sức khỏe người bệnh thì việc điều trị bệnh sớm là vô cùng cần thiết. Do đó, ngay khi có dấu hiệu bệnh, bạn cần nhanh chóng đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để thăm khám và tìm hướng khắc phục.