Biện pháp tu từ – So sánh – Thư viện khoa học

Advertisement

Trong 4 biện pháp tu từ được học trong chương trình ngữ văn lớp 6 thì biện pháp so sánh dễ nhận biết và sử dụng nhất. Trong bài này mình sẽ giới thiệu và tìm hiểu phép tu từ so sánh nha.

Xem thêm các biện pháp tu từ khác:

So sánh là gì?

So sánh là biện pháp đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để tăng sức gợi hình, gợi cảm cho biểu đạt.

Ví dụ: Trẻ em như búp trên cành. Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngon.

Câu thơ trên so sánh trẻ em như búp trên cành. Vì trẻ em và búp trên cành là sự non nớt và cần được bao bọc, che chở và chăm sóc.

Cấu tạo phép so sánh 

Tôi sẽ lấy một ví dụ để phân tích rõ cấu tạo phép so sánh, giúp các bạn có cái nhìn trực quan nhất.

Ví dụ: Người đẹp như hoa

• Ta chia câu trên thành 2 vế, vế A là từ “ người” là sự vật được so sánh. 

• Vế B là “ hoa” sự vật so sánh.

• Từ ngữ so sánh là từ “ như”.

• Từ chỉ phương diện so sánh là từ” đẹp”

Vậy một phép so sánh có cấu tạo đầy đủ gồm 4 thành phần chính gồm:

• Vế A: Nêu tên sự vật, sự việc được so sánh.

• Vế B: Nêu tên sự vật, sự việc dùng để so sánh.

• Từ ngữ chỉ phương diện so sánh.

• Từ ngữ dùng chỉ ý so sánh.

Có thể dùng dấu 2 chấm để thay thế cho từ ngữ chỉ ý so sánh.

Các kiểu so sánh 

So sánh không ngang bằng

Trong câu có các từ gồm” kém, kém hơn, khác, chẳng bằng, không bằng

So sánh không ngang bằng

Trong câu có các từ so sánh gồm” như, tựa, tựa như, là, giống, giống như…”

Tác dụng của phép so sánh

So sánh có tác dụng gợi hình, giúp cho việc mô tả sự việc, sự vật được cụ thể, sinh động hơn.

Tác dụng gợi cảm giúp biểu hiện tư tưởng, tình cảm sâu sắc.

Ví dụ tính gợi hình của phép so sánh

Quê hương tôi có con sông xanh biếc

Nước gương trong soi tóc những hàng tre.

Tâm hồn tôi là những buổi trưa hè.

Tỏa nắng xuống dòng sông lấp lánh.

Bài tập ví dụ 

Bài tập 1: Trong đoạn thơ sau có bao nhiêu hình ảnh so sánh?

Anh đội viên mơ màng.

Như nằm trong giấc mộng.

Bóng bác cao lồng lộng.

Ấm hơn ngọn lửa hồng.

Trong đoạn thơ trên có 2 hình ảnh so sánh gồm:

Hình ảnh so sánh bằng anh đội viên mơ màng như nằm trong giấc mộng. Có tác dụng gựi lên hình ảnh đang mơ màng trong giấc mộng

Và hình ảnh bóng bác ấm hơn ngọn lửa hồng.

Kết luận: Biện pháp tu từ so sánh đơn giản và thường được sử dụng nhiều trong thơ ca, tiểu thuyết, truyện ngắn. Vì vậy các bạn nên nắm vững để thực hiện các bài tập làm văn nha.