Các nghi lễ cúng xây dựng gia chủ cần biết |Đồ Cúng Tâm Linh
Các nghi lễ trong xây nhà mà bạn cần phải biết
Lễ động thổ
Lễ động thổ là một trong các nghi lễ trong xây dựng có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Lễ cúng này thường được tổ chức sau khi gia chủ đã chọn được ngày tốt, hợp với tuổi. Mục đích cúng lễ động thổ là để xin phép Thổ địa, thần linh có trách nhiệm cai quản vùng đất đó cho phép được xây nhà, dựng cửa.
Đối với người phương Đông, đặc biệt là người Việt Nam thì dù là xây dựng nhà ở hay các công trình công cộng cũng đều phải làm lễ động thổ.
Trước đây, theo thủ tục động thổ cũ thì chỉ cần cúng tam sinh là được. Tuy nhiên, ngày nay, mâm cúng lễ động thổ có phần khác biệt, lễ vật được chuẩn bị nhiều và tươm tất hơn.
Thông thường, trong mâm lễ cúng động thổ sẽ có các lễ vật cần thiết là: Gà luộc nguyên con, đĩa xôi và hương hoa. Tùy từng gia đình cũng như văn hóa vùng miền mà có thể chuẩn bị thêm các lễ vật khác.
Sau khi tổ chức xong lễ cúng động thổ, gia chủ sẽ là người cầm cuốc, cuốc nhát đầu tiên ở khu vực đất động thổ, sau đó các thợ mới bắt đầu thực hiện đào móng.
Theo như sách phong thủy, tốt nhất những người có tuổi phạm vào Hoàng Ốc hay Kim Lâu thì không nên làm nhà. Nếu muốn làm thì phải mượn tuổi của người khác để làm.
Bên cạnh đó, trong quá trình tổ chức lễ động thổ, người cho mượn tuổi sẽ thay mặt tham gia chủ trì lễ, còn người phạm tuổi thì nên lánh mặt để tránh làm ảnh hưởng tới lễ cúng. Sau khi buổi lễ hoàn thành thì người đó mới có thể quay lại để phụ giúp mọi việc.
Khi làm lễ động thổ, gia chủ phải mặc quần áo lịch sự, chỉnh tề, tươm tất. Đầu tiên gia chủ sẽ thắp đèn nhang rồi vái 4 phương, 8 hướng sau đó mới quay lại trước mâm lễ cúng để khấn.
Chờ tới khi hương gần tàn thì gia chủ có thể đem tiền vàng, giấy bạc đi hóa. Muối gạo thì rải chung quanh. Riêng 3 hũ muối – gạo – nước thì giữ lại, cất kỹ để sau này khi nhập trạch đặt ở nơi thờ Táo Quân trong bếp.
Trong thủ tục động thổ không thể thiếu việc đọc văn khấn cúng. Nội dung văn khấn cúng động thổ như sau:
“Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy Quan Đương niên.
– Con kính lạy các Tôn phần bản xứ.
Tín chủ (chúng) con là:……………………………………………..Ngụ tại:………………………………………………………………….
Hôm nay là ngày……tháng……năm….. tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Hôm nay tín chủ con khởi tạo…. (nếu cất nóc thì đọc là cất nóc, nếu xây cổng thì đọc là xây cổng, nếu chuyển nhà thị đọc là chuyển nhà) ngôi đương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình con cháu.
Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được động thổ (hoặc cất nóc). Tín chủ con lòng thành lễ vật dâng lên trước án thành tâm kính mời: ngài Kim Niên Đường Thái tuê’ chí đức Tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài định phúc Táo quân, các ngài Địa chúa Long Mạch Tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin các Ngài giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con được vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, Chủ thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiền chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, cô hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lạc, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!”
Lễ phạt mộc
Một trong các lễ nghi trong xây dựng khác không thể bỏ qua là lễ phạt mộc. Tuy nhiên, lễ cúng này không phải do gia chủ thực hiện mà là do chủ thầu xây dựng tổ chức. Đây là điểm khác biệt duy nhất còn về cơ bản lễ phạt mộc cũng giống với lễ động thổ.
Lễ phạt mộc được tổ chức nhằm mục đích báo cáo với ông tổ nghề để xin được phù hộ, che chở, giúp mọi việc được diễn ra thuận lợi, bình an.
Lễ cất nóc
Lễ cất nóc nhà hay còn được biết đến với tên gọi là lễ cúng Thượng Lương. Đây cũng là một lễ cúng không thể bỏ qua khi xây nhà dựng cửa.
Nguồn gốc của lễ Thượng Lương bắt nguồn từ truyền thống xây nhà xa xưa. Khi ấy khi xây nhà người ta thường sẽ đặt viên đá hoặc viên gạch đầu tiên, đặc biệt là khi xây các công trình công cộng.
Lễ vật cúng Thượng Lương không quá cầu kỳ nhưng cũng rất quan trọng, cần chuẩn bị thành tâm và sắm lễ cất nóc nhà đầy đủ:
- 01 con gà luộc nguyên con
- 01 đĩa xôi/bánh chưng
- 01 đĩa muối
- 01 bát gạo
- 01 bát nước
- ½ lít rượu
- Bao thuốc lá và lạng chè
- 01 bộ quần áo Quan Thần Linh cùng với mũ, hia màu đỏ và kiếm trắng
- 01 bộ đinh vàng hoa, 05 lễ vàng tiền
- 05 cái oản đỏ
- 05 lá trầu, 05 quả cau
- 05 quả tròn
- 90 bông hoa hồng đỏ
Theo thủ tục làm lễ cất nóc nhà thì ngoài việc chuẩn bị mâm lễ cúng đầy đủ còn phải đọc bài văn khấn cúng cất nóc. Nội dung bài văn khấn như sau:
“Nam mô a di Đà Phật!.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậy thổ chư vị Tôn thần
Con kính lạy quan Đương niên
Con kính lạy các tôn thần bản xứ
Tín chủ con là:………………………………………. Ngụ tại:……………………………………………… Hôm nay là ngày………..tháng………năm………..
Tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Vì tín chủ con khởi tạo……cất nóc căn nhà ở địa chỉ:……………..ngôi dương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình, con cháu.
Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được cất nóc.
Tín chủ con thành tâm kính mời:
Ngài Kim Niên Đường cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa.
Ngài Định phúc Táo quân.
Các ngài Địa chúa Long Mạch tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này:
Cúi xin các Ngài, nghe thấy lời mời, giang lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, chủ – thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiểu chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, các hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lành, công việc chóng thành, muôn sự như ý.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật
Nam mô a di Đà Phật
Nam mô a di Đà Phật”
Lễ nhập trạch
Khi gia đình muốn chuyển đến một nơi ở mới hoặc chuyển vào ngôi nhà mới xây xong thì cần phải tổ chức lễ nhập trạch. Không chỉ nhà tự xây, nhà mua mà nhiều trường hợp khi đi thuê nhà ở lâu dài cũng tổ chức lễ cúng này.
Mục đích của lễ cúng nhập trạch là để báo cáo lên Thổ địa, thần linh về việc gia đình xin dọn vào nhà ở mới, chính thức là chủ nhà nơi này. Đồng thời, thông qua buổi lễ cúng, cũng cầu xin Thổ địa, thần linh luôn phù hộ và che chở cho gia đình được mạnh khỏe, bình an và gặp nhiều may mắn.
Cũng giống như các nghi lễ trong xây dựng khác, gia chủ sẽ phải chuẩn bị mâm lễ cúng nhập trạch và đọc bài văn khấn cúng. Mâm khấn cúng nhập trạch bao gồm các lễ vật:
- Mâm ngũ quả gồm 5 loại trái cây tươi ngon
- Hoa tươi (hoa hồng, hoa cúc, hoa đồng tiền,…)
- Nhang, 2 cây đèn cầy, vàng mã, trầu cau
- 3 hũ nhỏ đựng muối, gạo và nước
- Mâm cơm cúng (chay hoặc mặn tùy gia chủ)
- 3 ly trà, 3 ly rượu, 3 điếu thuốc
Nội dung văn khấn cúng nhập trạch gồm có 2 phần, một là văn khấn cúng thần linh và hai là văn khấn cúng gia tiên. Khi đọc văn khấn cúng phải đọc văn cúng thần linh trước, văn cúng gia tiên sau.
Nội dung văn khấn thần linh khi nhập trạch:
“Con lạy chín phương Trời, mười Phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Các ngài Thần linh bản xứ cai quản trong khu vực này.
Tín chủ (chúng) con là:……………………………………….
Hôm nay là ngày….. tháng…. năm…. tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án. Trước bản toạ chư vị Tôn thần tín chủ con kính cẩn tâu trình:
Các vị Thần linh thông minh chính trực, Giữ ngôi tam thai, Nắm quyền tạo hoá, Thể đức hiếu sinh, Phù hộ dân lành, Bảo vệ sinh linh, Nêu cao chính đạo.
Nay gia đình chúng con hoàn tất tân gia, chọn được ngày lành dọn đến cư ngụ, phần sài nhóm nhóm lửa, kính lễ khánh hạ. Cầu xin chư vị minh Thần cho chúng con được nhập vào nhà mới tại:………………………………. và lập bát nhang thờ chư vị Tôn thần.
Chúng con xin phép chư vị Tôn thần cho rước vong linh Gia tiên chúng con về ở nơi này để thờ phụng. Chúng con cầu xin chư vị minh Thần gia ân tác phúc, độ cho gia quyến chúng con an ninh, khang thái, làm ăn tiến tới, tài lộc dồi dào vạn sự như ý, vạn điều tốt lành.
Tín chủ lại mời các vong linh Tiền chủ, Hậu chủ ở trong nhà này, đất này xin cùng về đây chiêm ngưỡng Tôn thần, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho tín chủ con sức khoẻ dồi dào, an khang, thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Văn khấn cúng nhập trạch các Yết Gia Tiên:
Kính lạy Tiên nội ngoại họ……………………… Hôm nay là ngày……… tháng.:……. Năm………. Gia đình chúng con mới dọn đến đây là:…………..
Chúng con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước ban thờ Cụ nội ngoại gia tiên. Nhờ hồng phúc tổ tiên, ông bà cha mẹ, chúng con đã tạo lập được ngôi nhà mới. Nhân chọn được ngày lành tháng tốt, thiết lập án thờ, kê giường nhóm lứa, kính lễ khánh hạ.
Cúi xin các cụ, ông bà cùng chư vị Hương linh nội ngoại họ……………….. thương xót con cháu, chứng giám lòng thành, giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho chúng con, lộc tài vượng tiến, gia đạo hưng long, cháu con được bình an mạnh khoẻ.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.”
Lễ động sàng
Nhắc đến các nghi lễ trong xây dựng quan trọng thì không thể bỏ qua lễ động sàng hay cũng có thể hiểu là lễ dọn vào nhà mới. Qua lễ cúng động sàng, gia chủ sẽ báo cáo với Thổ công về sự thay đổi và tiến hành mua sắm, dọn dẹp, trang trí nhà để dọn vào ở.
Lễ cài sào
Buổi lễ này được tổ chức để mừng nhà mới đã hoàn thành. Khi tổ chức buổi lễ này tức là gia chủ đã chính thức dọn vào nhà mới sinh sống. Trong buổi lễ, có thể mời cả bạn bè, họ hàng cùng tới chung vui, ăn mừng.