Chuyên gia cảnh báo nguy cơ khi uống rượu ‘ngâm nguyên con’ ngày Tết

Ngày Tết người dân thường biếu nhau hoặc sử dụng rượu ngâm rễ củ và động vật với quan niệm bổ, tốt cho sức khỏe. 

Ths.BSCKII Nguyễn Văn Thủy – Giám đốc Trung tâm Cai nghiện và Điều trị rối loạn giấc ngủ, Bệnh viện Châm cứu Trung ương, cho biết, rượu ngâm thuốc bao gồm 2 loại: Ngâm dược liệu và ngâm động vật. 

Các loại động vật hay được ngâm phổ biến là rắn, tắc kè, bìm bịp, hải mã, lộc nhung. Các loại thảo mộc thường được dùng như sâm linh chi, đinh lăng, cúc hoa, các loại sâm, hà thủ ô, chuối chát.

Ths.BS Thủy cho biết, các bài thuốc Đông y thường có tác dụng bồi bổ, chữa bệnh tuy nhiên sử dụng phải có sự tư vấn từ bác sĩ Đông y. Người dân ngâm các loại thảo mộc, động vật vào rượu không có sự kiểm soát có thể gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.

“Tác dụng bổ của các loại rượu ngâm chưa được kiểm chứng, chỉ là người dân truyền tai nhau. Khi sử dụng rượu ngâm, đầu tiên chúng ta phải biết rõ nguồn gốc và uống ở mức vừa phải”, Ths.BS Thủy khuyến cáo. 

TS.BS Trương Hồng Sơn – Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cũng thông tin, theo thống kê của Bộ Y tế, nguyên nhân các vụ ngộ độc từ rượu trắng không rõ nguồn gốc, xuất xứ chiếm khoảng 42%; rượu ngâm cây “thuốc” chiếm khoảng 36%; rượu ngâm động vật và phủ tạng, như: ong đất, tắc kè, mật động vật các loại… khoảng 10%.

“Đây là một lời cảnh báo cho những người có sở thích uống rượu ngâm không rõ nguồn gốc”, TS.BS Sơn thông tin. 

Bình rượu ngâm rễ cây rừng nhằm chữa bệnh xương khớp khiến 2 người đàn ông phải nhập viện vào tháng 5/2022 vừa qua. Ảnh: Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai 

Cũng theo TS.BS Sơn, trong y học cổ truyền, nhiều loại rễ, củ cây rừng có tác dụng chữa bệnh rất tốt khi được sử dụng bởi người có kiến thức chuyên môn và dùng đúng liều lượng, đúng cách. 

Tuy nhiên, nếu không biết thật rõ tác dụng của từng loại rễ cây, củ cây rừng hoặc động vật, người dân tuyệt đối không được ngâm rượu uống, chế biến làm thực phẩm. Vì nếu sử dụng không cách hoặc đúng liều lượng, có thể gây độc đối với thần kinh, tim mạch, hô hấp thậm chí còn nguy hiểm đến tính mạng.

Bên cạnh đó, nhiều gia đình còn ngâm rượu bìm bịp còn nguyên con, nguyên lông, điều này rất nguy hiểm. Với các loại động vật ăn thịt sống như rắn, chuột, nhái, ếch, trong lông và bụng đều chứa nhiều ký sinh trùng. Dùng những động vật này để ngâm rượu nguyên lông nguyên cánh sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm các vi khuẩn và ký sinh trùng vào cơ thể. 

Khi ngâm rượu, các nguyên liệu cần được chế biến kỹ càng, hợp vệ sinh, loại bỏ các bộ phận như nội tạng, lông với các con vật như bìm bịp, tắc kè cần nướng chín trước khi ngâm rượu. 

Làm sạch không chỉ giúp an toàn vệ sinh mà còn giúp rượu ngâm có mùi thơm dễ chịu, không bị tanh, rút ngắn thời gian ngâm để dược liệu có thể sử dụng nhanh hơn.

Đồng quan điểm, Ths.BS Phạm Minh Ngọc – Chuyên khoa Nam học, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, bày tỏ lo ngại khi hiện nay, nhiều người thường có thói quen dùng rượu ngâm có nguồn gốc từ động vật với mong muốn điều trị bệnh tật hoặc bồi bổ sinh lực cho cơ thể như: tắc kè, rắn, cá ngựa, bìm bịp, hải mã, hải sâm… 

“Hiệu quả trong việc tăng cường sinh lý, bản lĩnh đàn ông của các loại rượu ngâm có nguồn gốc động vật vẫn chưa được kiểm chứng và chưa có nghiên cứu khoa học chứng minh”, BS Ngọc nói.

Bác sĩ phân tích thêm, lợi ích của các loại rượu ngâm động vật vẫn chưa thấy rõ nhưng trước mắt việc sử dụng rượu đã đem lại nhiều nguy cơ. Rượu thuốc nếu uống tùy tiện sẽ gây ra ngộ độc, dẫn đến viêm gan, vàng da, suy thận, tăng huyết áp hoặc nhiễm khuẩn đường ruột…

Đặc biệt với các loại rượu ngâm động vật, nồng độ cồn sẽ bị giảm dần theo thời gian nên chất đạm tiết ra từ động vật có thể bị ôi, hư và nhiễm vi sinh vật, vi khuẩn… từ đó làm tăng nguy cơ ngộ độc.

“Thậm chí nhiều người cho rằng ngâm nhiều loại động vật chung với nhau sẽ càng phát huy tác dụng. Điều này là phi khoa học, tiềm ẩn nguy cơ và có thể gây hại cho sức khỏe. Ngoài ra, một số loài động vật cũng cần được sơ chế, loại bỏ các thành phần gây độc trước khi ngâm. Nam giới tuyệt đối không nên tự ý sưu tầm các loại rễ cây hoặc động vật không rõ nguồn gốc để ngâm rượu”, Ths.BS Ngọc nhấn mạnh.

Hôn mê, tổn thương não do uống rượu ngâm từ loại rễ cây này

Lên rừng đào rễ cây về ngâm rượu uống để chữa bệnh xương khớp, ông Đ. phải nhập viện cấp cứu vì tổn thương não và hiện vẫn trong tình trạng hôn mê.