Cúng 30 Tết như thế nào cho đúng và cần chuẩn bị những gì?

07-01-2022 | 11:56

Cúng 30 Tết rước ông bà không chỉ là phong tục bao đời của người Việt mà còn là thời khắc con cháu thể hiện sự biết ơn, tưởng nhớ người đã khuất. Vậy cúng 30 Tết như thế nào cho đúng, hãy cùng Japana tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Cúng 30 Tết rước ông bà không chỉ là phong tục bao đời của người Việt mà còn là thời khắc con cháu thể hiện sự biết ơn, tưởng nhớ người đã khuất. Vậy cúng 30 Tết như thế nào cho đúng, hãy cùng Japana tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Truyền thống người Việt luôn coi trọng chữ hiếu, đây là một trong những đức tính được xem là quan trọng nhất của con người. Chính vì vậy, người Việt rất chăm lo trong việc thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ. Cứ đến ngày 30 tháng Chạp (hoặc 29 tháng Chạp), mọi gia đình sẽ bắt đầu làm mâm cúng Tết nguyên đán để rước ông bà.

Ý nghĩa cúng 30 Tết

Để chuẩn bị đón năm mới, các gia đình thường tổ chức bữa cơm tất niên gọi là cúng 30 Tết. Đối với người Việt, bữa cơm 30 Tết là thời khắc thiêng liêng của mỗi gia đình. Đây là lúc sum họp gắn kết mọi thành viên trong gia đình, nhiều thế hệ lại với nhau. Theo quan niệm xưa, càng nhiều thế hệ trong gia đình dự tiệc tất niên thì gia đình đó càng gặp nhiều may mắn.

Mâm cúng ngày 30 Tết mang nhiều ý nghĩa to lớn

Ngoài ý nghĩa sum họp gia đình, bữa cơm tất niên còn là nghi thức chia tay năm cũ, chuẩn bị đón năm mới, mời ông Công ông Táo về tiếp tục cai quản bếp núc. Sau bữa cơm tất niên là lúc cả nhà chuẩn bị mâm cỗ cúng giao thừa, cầu mong nhiều điều hạnh phúc, tươi đẹp. Đặc biệt, đây cũng là dịp để mời ông bà, tổ tiên và những người đã khuất về đoàn tụ với con cháu. 

Cúng 30 Tết cần những gì?

Nếu trước đây tiệc tất niên của người Việt bao giờ cũng có đủ 6 bát (canh măng, bóng, mực, nấm, miến, mọc) và 8 đĩa ( gà luộc, giò lụa, chả quế, trứng muối, dưa hành, bánh chưng, lòng gà xào và cá kho) thì theo thời gian, nhiều món ăn truyền thống dần được thay bằng những món ăn hiện đại.

Mâm cỗ cúng giao thừa ở mỗi vùng miền cũng có sự khác biệt với những món ăn đặc trưng riêng. Ngoài ra, lễ cúng còn có đĩa ngũ quả, hoa, giấy tiền, nến, trầu cau, trà, rượu, đồ ăn (chay hoặc mặn). Trong đó, hoa là một vật không thể thiếu khi làm lễ cúng theo phong tục truyền thống của người Việt. Hoa cúng có giá trị tuy nhỏ nhưng lại mang nhiều ý nghĩa lớn, thể hiện được lòng biết ơn của con cháu đối với các đấng sinh thành. Một bình hoa đẹp đặt cạnh những món ăn ngon khi dâng cúng tổ tiên thể hiện cho sự trang nghiêm và lòng thành kính. Một số loại hoa bạn có thể lựa chọn là: Hoa hồng đỏ, hoa mai, hoa cúc vàng, hoa sen, hoa đào, hoa lay ơn, hoa cúc đồng tiền…

Tùy theo mỗi gia đình mà có cách chuẩn bị mâm cúng khác nhau

Mâm cúng chính thường đặt ở bàn nhỏ, trên bàn thờ chính chỉ có hoa, đĩa ngũ quả và một số tiền vàng tượng trưng. Theo đó, mâm ngũ quả dùng để cúng gia tiên nên chọn những loại quả ăn được và bày biện đẹp mắt, không nên dùng hoa quả giả.

Đây là cách chuẩn bị mâm cúng cơ bản thường được nhiều người áp dụng. Tuy nhiên, mâm cúng tất niên không cần phải là mâm cao cỗ đầy, mỗi gia đình có thể chuẩn bị đồ cúng tất niên khác nhau tùy theo hoàn cảnh kinh tế, miễn sao bày tỏ được lòng thành kính với ông bà và tổ tiên.

Mâm cúng tất niên Bắc – Trung – Nam

Mâm cúng tất niên miền Bắc có phần khá cầu kỳ gồm những món ăn như: Bóng nấu thập cẩm, giò hầm măng, miến nấu lòng gà, mọc, xôi, bánh chưng, thịt đông, thịt gà luộc, giò lụa, giò xào, nộm, dưa hành muối.

Mâm cúng tất niên miền Trung thường phải có bánh chưng hoặc bánh tét cùng nhiều món ăn khác nhau với mong muốn có một bữa cỗ thịnh soạn để đón ông bà về đoàn tụ với con cháu. Một số món ăn được chuẩn bị gồm: dưa món, giò lụa Huế, gà bóp rau răm, thịt đông, chả Huế, thịt heo luộc, măng khô, miến Huế, cá chiên…

Mâm cúng tất niên miền Nam được chuẩn bị đơn giản hơn với: Bánh tét, củ cải ngâm nước mắm, canh măng, canh khổ qua nhồi thịt, thịt kho tàu, thịt heo luộc, chả giò, gỏi tôm thịt, nem, dưa giá, củ kiệu…

Mâm cúng mỗi vùng miền có những món ăn đặc trưng riêng

Cúng 30 Tết vào lúc nào, giờ nào là đẹp?

Người Việt cho rằng ngày cúng tất niên có thể là ngày 30 tháng Chạp (năm đủ) hoặc ngày 29 tháng Chạp (năm thiếu). Tất niên thường được tổ chức vào buổi chiều hoặc tối trong ngày 30 Tết. Sau khi cúng giao thừa xong, gia chủ có thể mời khách ăn đêm giao thừa tại nhà. Ngoài ra, lễ giao thừa có thể hơi khác tùy theo phong tục của các vùng miền.

Vậy cúng Tết âm lịch 2022 vào ngày nào, giờ nào tốt nhất? Theo lịch vạn niên, năm 2021 là năm thiếu nên tháng 12 Âm lịch chỉ có đến ngày 29. Chính vì thế, ngày 29/12 Âm lịch năm 2021 sẽ được xem như ngày 30. 

Năm nay, gia chủ có thể chọn những ngày tốt dưới đây để cúng 30 Tết ban thần tài:

– Ngày 27 tháng Chạp Âm lịch (tức ngày 29/1/2022). Đây là ngày Nhâm Ngọ, tháng Tân Sửu, năm Tân Sửu. Khung giờ hoàng đạo: Tý (23h – 1h); Sửu (1h – 3h); Mão (5h – 7h); Ngọ (11h – 13h); Thân (15h – 17h); Dậu (17h – 19h).

– Ngày 28 tháng Chạp Âm lịch (tức ngày 30/1/2022). Đây là ngày Quý Mùi, tháng tân Sửu, năm Tân Sửu. Khung giờ hoàng đạo: Dần (3h – 5h); Mão (5h – 7h); Tỵ (9h – 11h); Thân (15h – 17h); Tuất (19h – 21h); Hợi (21h – 23h).

– Ngày 29 tháng Chạp Âm lịch (31/1/2022). Đây là ngày Giáp Thân, tháng Tân Sửu, năm Tân Sửu. Khung giờ hoàng đạo: Tý (23h – 1h); Sửu (1h – 3h); Thìn (7h – 9h); Tỵ (9h – 11h); Mùi (13h – 15h); Tuất (19h – 21h).

Cúng 30 Tết xong có hóa vàng không?

Trong mâm cúng dâng lên bàn thờ ngày 30 Tết có vàng mã thì sau khi cúng tất niên, gia chủ cũng cần tiến hành hóa vàng rồi mới xin hạ mâm thụ lộc. 

Theo đó khi hóa vàng, gia chủ nên nhớ phần tiền và vàng cần phải hóa trước cho các gia thần rồi mới đến các đồ dùng của tổ tiên. Theo tín ngưỡng của người Việt, trần sau âm nên việc đốt vàng mã đã trở thành phong tục không thể thiếu.

Cúng giao thừa là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong dịp Tết, để chuẩn bị cho thời khắc bước sang năm mới, đốt vàng mã cũng là để gia tiên đủ đầy đón một năm mới sung túc. Tuy nhiên, nhiều người có quan niệm sai lầm rằng đốt càng nhiều giấy tiền vàng càng tốt. Thực tế, điều quan trọng nhất là sự thành tâm của gia chủ nên cũng đừng quá mê tín vì không chỉ tốn kém tiền bạc mà còn ảnh hưởng đến không khí chung của khu vực sinh sống.

Nếu cúng tiền vàng thì bạn nên hóa vàng sau khi cúng

Bài văn khấn tất niên 2022 

Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)

Kính lạy Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.

Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức tôn Thần .

Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương .

Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các Ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.

Hôm nay là ngày ….. tháng Chạp năm Canh tý

Tín chủ chúng con là …..

Ngụ tại …..

Trước Án tọa kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Nay là ngày ….. Tết, chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh cụ soạn, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên Địa, Tôn Thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư Linh.

Theo như thường lệ Tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn Thần, Liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu Chủ hương linh, giáng lâm án tọa, phù thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia, lớn bé trẻ già, bình an thịnh vượng. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.

Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám …

Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)

Trên đây là cách cúng 30 Tết theo truyền thống Việt Nam cầu mong một năm mới tốt đẹp hơn mà Japana muốn gửi đến các bạn!