Đề cương tự luận cơ sở văn hóa – Tính sông nước trong các thành tố văn hóa Việt Nam Văn hóa bao gồm – Studocu

1)

Tính sông nước trong các t

hành tố văn hóa V

iệt Nam

Văn hóa bao gồm cả những giá trị vật chất và giá trị tinh thần do con

người tạo ra. Vì vậy, ta có 2

thành tố văn hóa lớn, đó

là văn hóa vật

chất và văn hóa tinh th

ần. V

à do nhiều lí do khác nh

au, sông nước và

những thực thể có liên quan tới

sông nước có một ý nghĩa

khá quan

trọng tr

ong đời sống ti

nh thần và vật chất của người V

iệt.

*) Thành tố văn hóa l

ớn thứ nhất là văn hóa vật chất,

trong đó, ta lại

có các tiểu thành tố là văn

hóa ứng xử với môi trư

ờ

ng tự nhiên (ăn

mặc – ở – đi lại) và v

ăn hóa tổ chức đời sống c

ộ

ng đồng, ở đó tính

sông nước đều được th

ể hiện một cách r

õ nét.

T

rước hết, ta có thể tìm thấy tính sôn

g

nước tr

ong về lĩnh vực

ăn uống.

T

r

ong cơ cấu bữa ăn truyền thống của người V

iệt, ta dễ dàng

nhận thấy ba món cơ bản là cơm – rau – cá, thịt, t

rong đó cá và

thịt thường có ít và chủ y

ếu là các động vật nhỏ từ sông nước:

tôm, cua, cá. Ngay

từ thời tiền sử, động vật đã

ít hơn thực vật

và chủ yếu là các động vật ăn th

ịt và động vật nhỏ, không c

ó

các loại độn

g vật ăn cỏ lớn như ở châu Âu. Văn hóa ẩm thực

này đã có tử lâu và

thể hiện rất r

õ nét trong những câu

ca

dao

nói về đời sống ngư

ời Việt:

“

Râu tô

m nấu với ruột bầu

Chồng chan vợ húp gật đ

ầu

khen ngon.”

Bên cạnh đó, nổi bật nhất tr

ong

bữa ăn người V

iệt phải kể đến

là nước mắm, do

khí hậu nóng ẩm nên ông cha

ta thường ướp muối các l

oại thịt

động vật đê có thể bảo quản được lâu hơn.

Khi cá được ướp

muối lâu ngày thì sẽ rỉ ra

một loại nước cốt đư

ợc

gọi là nước

mắm, đây là gia vị k

hông thể thiếu tr

ong ẩm thực Việt

Nam,

dùng để nêm nếm hay chấm đều rất ngon.

Cùng với đó nước ta

còn nổi tiếng với các đồ

ăn lên men như cà muối, dưa cải muối

hay thịt chua, nem chua,…

, cách làm này giúp tránh ph

át

s

inh

vi khuẩn làm thức ăn bị

ôi thiu, chính sự sáng tạo này đã

làm

nên những món ăn với hương vị vô cùn

g đặc biệt.

Không giống như các n

ước có khí hậu lạnh giá ở ch

â

u Âu như

Nga, Đức,… để giữ nhiệt cho cơ thể thì họ ăn c

ác món súp nóng

hổi và dùng thìa để ăn,

trái lại đất nước ta nằm ở khu vực có

khí hậu nóng ẩm nên các món ăn c

h

ủ yếu được chế biến luộc

thanh đạm để giải nhiệt, ăn cả nước

lẫn cái nên ta dùng đũa đ

ể

dễ gắp hơn. Từ việc nấu thức ăn, xới cơm, gắ

p thức ăn đều

dùng đũa. Bữa ăn vô c

ùng đơn giản, cốt để no l

ấy

sức lao động

ấy được kích thích chủ yếu

bằng các yếu tố tâm lí như sự qu

ây

quần của gia đình, ăn chung nồi, ch

ung đĩa thức ăn,… vẫn t

ạo

nên không khí vô cùng ấm áp

gần

gũi cho mỗi gia đình

. Đặc

biệt, tùy theo từng vùng miền l

ại

có những đặc trưng riêng: