Đề tài văn hóa Tây Bắc.pptx
- Học phần cơ
sở văn hóa Việt Nam
Đề tài: Đặc điểm văn
hoá vùng Tây Bắc
Việt Nam. - BỐ CỤC ĐỀ
TÀI ĐẶC ĐIỂM VÙNG VĂN HÓA TÂY BẮC
Mở Đầu
Nội Dung
Kết Luận - Đặc điểm văn
hóa vùng Tây Bắc
MỞ ĐẦU
Lời dẫn :
– Nền văn hóa Việt Nam đã hình thành và
phát triển qua hàng ngàn năm,trải qua
nhiều biến cố nhưng vẫn luôn giữ vững và
trau dồi bởi 54 dân tộc anh em với lòng
yêu nước và tinh thần đoàn kết nhất trí.
Nếu như sự thống nhất do cùng cội nguồn
đã tạo ra bản sắc chung của văn hóa Việt
Nam thì tính đa dạng của các tộc người lại
làm nên những đặc trưng bản sắc riêng
của từng vùng văn hóa.
Và trong đó có một vùng văn hóa có lịch
sử hình thành và phát triển lâu đời nhất
của Việt Nam với nhiều bản sắc riêng, đầy
độc đáo mà chúng ta không thể không
nhắc đến là : “Vùng văn hóa Tây Bắc Việt
Nam”. - Đến với vùng
đất Tây Bắc chắc hẳn ai cũng sẽ để
lại nhiều ấn tượng bởi thiên nhiên và con người nơi
đây. Là vùng đất có nhiều nét văn hoá độc đáo,
riêng biệt mà không phải vùng miền nào trên cả
nước cũng có được. Cũng chính vì thế mà nhóm em
đã lựa chọn đề tài :’’ Đặc điểm văn hoá vùng Tây
Bắc ‘’ .Để cùng cô và các bạn có thể tìm hiểu sâu
hơn về vùng đất này.
Lý do chọn đề tài: - NỘI DUNG
Chương I: Những vấn đề chung về
vùng ,về văn hóa vùng Tây Bắc.
1.1 Lịch sử hình thành của vùng Tây Bắc. Đặc điểm địa hình
1.2 Đặc điểm về địa lí và tự nhiên của vùng Tây Bắc. Điều kiện tự nhiên
1.3 Chủ thể văn hóa của vùng Tây Bắc. - – Vùng Tây
Bắc bắt đầu hình thành từ cách đây 500
triệu năm và đến bây giờ vẫn tiếp tục.
– Thuở ban đầu, vùng này là biển và chỉ có một số
đỉnh ở dãy Hoàng Liên Sơn và dãy Sông Mã là nổi
lên trên mặt biển.Biển liên tục rút xa rồi lại lấn vào
suốt hàng trăm triệu năm.Kết quả là vùng Tây Bắc
được nâng lên với biên độ 1000m.
– Tây Bắc thực ra là tên gọi theo phương vị, lấy thủ
đô Hà Nội làm điểm chuẩn, hiện tại là địa bàn gồm
tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Sơn La, Yên Bái ,Điện
Biên và khi nói đến vùng văn hóa Tây Bắc thì phải
nói đến một phần tỉnh Hòa Bình nữa.
1.1 Lịch sử hình thành của vùng Tây Bắc - Đặc điểm về
địa lí và tự nhiên
của vùng Tây Bắc.
1.2 - 1.2.1 Đặc điểm
về địa hình
Vùng Tây Bắc là vùng miền núi
phía tây của miền bắc Việt Nam, có
chung đường biên giới với Lào và
Trung Quốc. Đây là một trong 3 tiểu
vùng của Bắc Bộ Việt Nam.
-Tây Bắc là một vùng gồm chủ yếu
là núi trung bình và núi cao. Đây là
nơi có địa hình cao nhất, bị chia cắt
nhất và hiểm trở nhất Việt Nam - 1.2.2 Điều kiện
tự nhiên
Tuy nằm trong vòng đai nhiệt
đới gió mùa nhưng do ở một độ
cao từ 800 – 3000m nên khí hậu
ngả sang á nhiệt đới và nhiều
nơi cao như Sìn Hồ có cả khí
hậu ôn đới. Đã thế, địa hình lại
chia cắt bởi các dãy núi, các
dòng sông, khe suối tạo nên
những thung lũng, có nơi lớn
thành lòng chảo như vùng Nghĩa
Lộ, Điện Biên. - 1.3 Chủ thể
văn hóa của vùng Tây Bắc
Ở đây có trên 20 tộc người cư trú,
văn hóa Tây Bắc đa dạng và độc đáo
chính là sản phẩm của sự kết hợp và
đan xen các bản sắc riêng của hơn
hai mươi dân tộc ấy, trong đó các
dân tộc Thái, H’Mông, Dao có thể
xem là những đại diện tiêu biểu, góp
phần quan trọng hơn cả trong việc
hình thành văn hóa của khu vực. - Chương 2 :
Những đặc điểm
văn hóa tiêu biểu của vùng
Tây Bắc - 2.1 Văn hóa
tinh thần
2.1.1 Ngôn ngữ vùng
Thung lũng lòng chảo thấp hay vùng bồn địa
giữa núi, trước núi là nơi sinh sống của các
cư dân Thái, Mường, Lào, Lự, trong đó
người Mường chủ yếu cư trú ở vùng phía
Nam của Tây Bắc. Về ngữ hệ, nhiều dân tộc
như Kháng, Mảng, La Ha, Xinh Mun có thể
trước kia có quan hệ với các phân nhánh
phương ngữ của ngữ hệ nguyên gốc Nam Á
là chủ nhân nguyên thủy của vùng Tây Bắc
ngày nay. - Như vậy, có
thể thấy vùng Tây Bắc là một vùng có rất nhiều
dân tộc khác nhau sinh sống, mỗi dân tộc có ngôn ngữ riêng,
đặc trưng riêng tạo nên một vùng có ngôn ngữ vô cùng đa
dạng và phong phú .Ngôn ngữ vùng đã góp phần hình thành
nên đặc điểm văn hóa tiêu biểu của Tây Bắc. - 2.1.2 Văn hóa
tôn
giáo, tín ngưỡng,
phong tục
Các dân tộc trong
vùng Tây Bắc đều có
tín ngưỡng “mọi vật
có linh hồn”, một loại
tín ngưỡng mà mọi
dân tộc trên hành tinh
đều trải qua. - Những phong tục,
lễ hội của người dân vùng Tây Bắc:
Tục ma chay, tục cưới xin, lễ hội “Kin Pang Then”, lễ hội “Xên Mường”, lễ hội Hoa
Ban, lễ hội Xang Khan, lễ hội “ Xến Xó Phốn”, lễ hội “Trầu Sun”, lễ hội nhảy lửa ,lễ
hội cầu mùa , lễ hội Gầu Tào,… - 2.1.3 Văn hóa
nghệ thuật.
+ Văn hóa nghệ thuật, lĩnh vực thể hiện cái nhìn thẩm mĩ của nhân dân Tây Bắc có nhiều
nét độc đáo và trở thành một trong những dấu hiệu làm nên đặc trưng văn hóa vùng. Xòe là
một trong những điệu múa nổi tiếng không thể không nhắc đến khi nói về văn hóa nghệ
thuật Tây Bắc . - + Dường như
có một sở thích âm nhạc chung cho hầu hết các dân tộc
Tây Bắc, một sở thích không thấy hoặc ít thấy ở các vùng khác. Đó là
hệ nhạc cụ hơi có lưỡi gà bằng tre, bằng đồng hay bằng bạc. Nếu sưu
tầm và gộp chung lại thì có đến vài chục loại hình thuộc hệ nhạc cụ
này. - 2.2 Văn hóa
vật chất
2.2.1 Văn hóa nông nghiệp
● Tuy nông nghiệp không phải là một
khía cạnh văn hóa phổ biến trong
mỗi tiểu vùng nhưng riêng với vùng
văn hóa Tây Bắc, đây có thể coi là
một yếu tố làm nên nét văn hóa độc
đáo của vùng. - Ruộng bậc thang
cũng là một
yếu tố làm nên vẻ đẹp của vùng
Tây Bắc. Điều này đã được hàng
triệu lượt du khách tới thăm Tây
Bắc những năm qua công nhận
và đã được giới thiệu, quảng bá
khá đậm nét trên hệ thống
Internet và báo chí toàn cầu. Tạp
chí Mỹ Travel & Leisure đã so
sánh những thửa ruộng tại Sa Pa
như là “Những bậc thang dẫn lên
trời” ( Ladder to the sky). - Văn hóa nông
nghiệp thung lũng
Thái nổi tiếng vì hệ thống tưới tiêu,
được gói gọn trong 4 từ văn vần: ”
Mường – Phai – Lái –Lịn“, lợi dụng
độ dốc của dòng chảy dốc của,
người ta lấy đá ngăn suối làm nước
dâng cao, đó là cái “phai”. Phía trên
“phai” xẻ một đường chảy lên dẫn
vào cánh đồng, đó là “mương” Từ
“mương” xẻ những rãnh chảy vào
ruộng, đó là “lái”. Còn “lịn” là cách
lấy nước từ nguồn trên núi cao, dẫn
về ruộng, về nhà, bằng các cây tre
đục rừng đục mấu, nối tiếp nhau, có
khi dài hàng cây số - 2.2.2 Văn hóa
ẩm thực
Ẩm thực Tây Bắc mang đặc trưng của các dân tộc thiểu số hiện nay. Có
khá nhiều dân tộc ít người sinh sống ở tại vùng Tây Bắc của Tổ quốc.
Mỗi dân tộc ở đây đều có những nét độc đáo, đặc sắc riêng trong nếp
sống văn hóa và ẩm thực. - 2.2.3 Văn hóa
trang phục
+ Nét chung nữa trong văn hóa Tây Bắc là sở thích trang trí trang phục, chăn màng, đồ dùng
với các sắc độ của gam màu nóng, rất nhiều màu đỏ, xen vào màu vàng tươi, vàng đất, rồi da
cam, tím và nếu có xanh thì phải là xanh da trời tươi. Còn họa tiết, bố cục, phối màu của
trang trí thì rất nhiều và phong phú, đến nỗi chỉ một chiếc khăn Piêu Thái, một bộ nữ phục
H’mông, Lô lô, Dao Đỏ cũng đủ tầm cỡ để làm riêng một chuyên khảo. Những nét chung
của cả vùng không hề làm mất đi nét riêng của mỗi dân tộc. - 2.2.4 Văn hóa
cư trú
Văn hóa dân tộc Tây
Bắc còn in đậm trong
từng kiến trúc nhà ở của
người dân khu vực. Mỗi
dân tộc khác nhau
thường xây dựng nhà ở
với lối kiến trúc khác
nhau nhưng tạo nên
được một Tây Bắc rất
riêng. - KẾT LUẬN
Qua việctìm hiểu về đề tài này chúng ta dường như hiểu thêm về vùng
đất Tây Bắc , những nét văn hóa độc đáo của con người nơi đây. Để có
thêm một phần kiến thức bổ ích về nền văn hóa Việt Nam.
Khi nói đến đặc điểm văn hóa vùng Tây Bắc, chúng ta cần nhận diện nó
từ nhiều phương diện, khía cạnh và giá trị: nguồn gốc bản địa; trong
cuộc sống hàng ngày; những phong tục, tập quán… Những phương diện,
khía cạnh và giá trị tinh thần lẫn vật chất đã hình thành và dần khẳng
định văn hóa của các dân tộc vùng Tây Bắc hết sức đa dạng, phong phú
về các loại hình, hình thức diễn xướng và phương thức lưu truyền. - ● THANKS!
MONG CÔVÀ CÁC BẠN NHẬN XÉT VÀ GÓP Ý!
EDIT:
TRƯỚC KHI KẾT THÚC PHẦN THUYẾT TRÌNH THÌ MỜI CÔ VÀ CÁC BẠN CÙNG
XEM VIDEO NGẮN VỀ VÙNG TÂY BẮC DO NHÓM EM CHUẨN BỊ.