Đến thăm di chỉ văn hóa Óc Eo An Giang

Trong hành trình khám phá du lịch Châu Đốc An Giang, Di chỉ Óc Eo An Giang là một trong số những điểm đến mang nhiều ý nghĩa được đông đảo du khách quan tâm.

1. Tìm hiểu về văn hóa Óc Eo

Về thăm An Giang không chỉ để đến những địa điểm tham quan ở Châu Đốc khá phổ biến, mà còn là những dịp để du khách khám phá nhiều điều đặc biệt ý nghĩa khác như vùng Thoại Sơn có Núi Sập, núi Ba Thê – nơi có khu Di chỉ Óc Eo nổi tiếng.

Cổng vào chùa KALBÔPRƯK được xây vào năm 1816 @dimotngaydang

Hàng năm đón bao lượt du khách, các nhà nghiên cứu, các nhà khảo cổ đến tham quan và tìm hiểu, Khu Di chỉ Óc Eo An Giang không chỉ là điểm đến du lịch bình thường, mà còn là nơi để mọi người có dịp biết nhiều hơn về một vài dấu mốc khá quan trọng trong lịch sử phát triển của đất nước.

Thị trấn Óc Eo @trietvosi

Khu Di chỉ Óc Eo được người dân tìm thấy khi đào kênh xáng Ba Thê và sau đó đã được khai quật, bảo vệ và nghiên cứu. Khu vực này khá rộng lớn, gắn với nhiều vết tích về vương quốc Phù Nam giàu có của vùng Đông Nam Á mấy ngàn năm tuổi.

Di tích về một vương quốc Phù Nam @ngthai2i

 Được xem là thành phố Óc Eo xưa kia, khu di chỉ có diện tích hơn 4.500ha ẩn chứa một nền văn hóa Óc Eo đặc sắc cùng bao điều bí ẩn vẫn còn là thử thách các nhà nghiên cứu khảo cổ đang dày công tìm hiểu. Nền văn hóa này là những điểm sáng quan trọng vền nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam, có mối liên hệ nhất định với lịch sử phát triển của vùng Đông Nam Á xưa kia.

Khu di chỉ có diện tích hơn 4500ha @ lesvacation

Căn cứ vào những vết tích còn sót lại trên văn tự, những tấm bia đá, sử liệu ghi chép Quốc gia, nhiều nhà khảo cổ đã thống nhất định niên cho nền văn hóa Óc Eo là rơi vào khoảng từ thế kỷ thứ I đến thế kỷ thứ VII. Đoạn “hậu Óc Eo” từ thế kỷ III đến thế kỷ X – XII.

2. Những phát hiện đầy hấp dẫn về văn hóa Óc Eo

2.1 Nguồn gốc tên gọi của 2 từ “Óc Eo”

Tên gọi “Óc Eo” là do nhà khảo cổ học người Pháp có tên là Louis Malleret đề nghị đặt. Bộ phận nằm trên địa bàn của huyện Thoại Sơn, thuộc phía Nam tỉnh An Giang. Khu di chỉ này được người dân xem như “Thành cổ”. Tổng diện tích khu vực là 450ha.

Di tích Óc Eo @ jett.9.8

Đặc điểm chính của “Thành cổ” chính là mang dáng vóc của một thành phố ven biển, cạnh tiền cảng Tà Keo gần đấy chỉ 15km. Theo ghi nhận của nhiều nhà khảo cổ thì Óc Eo trước đây là một thương cảng trung cổ bị nhấn chìm dưới nước. Sau này do nhân dân đào kênh xáng Ba Thế mà phát hiện ra.

2.2 Văn hóa Óc Eo thuộc khu vực nào?

Ban đầu thì “Óc Eo” dùng để chỉ hình dạng chữ nhật của khu vực nhưng về sau Malleret quyết định dùng nó để chỉ toàn bộ khu vực. Cũng theo nhà nghiên cứu L.Malleret, nền văn hóa Óc Eo được phân bố chủ yếu tại khu vực miền Tây, tập trung chính ở các tỉnh: An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Bạc Liêu… Bên cạnh đó còn có một phần nhỏ phía Đông khu vực Campuchia. Đến An Giang, ngoài việc tham quan các điểm đến nổi tiếng như chợ Châu Đốc, rừng Tràm Trà Sư, hồ Tà Pạ,… thì khám phá văn hóa Óc Eo cũng là trải nghiệm thú vị. 

Nền văn hóa Óc Eo được phân bố chủ yếu tại khu vực miền Tây @ jett.9.8

Nói một cách dễ hiểu, cái được gọi là văn hóa Óc Eo chính là những sản phẩm vật chất mà vương quốc Phù Nam xưa để lại. Để nói về sự lớn mạnh của Phù Nam có thể kể ra rằng, trước đây vương quốc này kiểm soát toàn vùng phía Nam Trung Bộ (Việt Nam), toàn thung lũng sông Mê Nam phía Tây và phía Bắc bán đảo Malaysia.

Ông Voi @jett.9.8

Chưa có lịch sử nào nêu rõ về vị vua đầu tiên của vương quốc Phù Nam, tuy nhiên theo truyền thuyết kể lại thì ông ấy chính là Hỗn Điền – một chiến sĩ quý tộc tài ba.

 2.3 Những cuộc khai quật khám phá kì thú

Chủ nhân của nền văn hóa Óc Eo được biết là những người Indonesia thuần chủng. Những gì khai quật được cho thấy cuộc sống của cư dân vào thời kì này rất dư giả. Chủ yếu nghề nghiệp chính của họ là buôn bán bằng đường biển.

• Kỹ thuật

Chỉ riêng địa bàn ấp Tân Thành, xã Tân Thuận Bình, huyện Chợ Gạo, nhà khảo cổ Louis Malleret đã phát hiện tổng cộng trên 270 hiện vật di chỉ cư trú và mộ táng. Trong số đó có tới 196 hiện vật bằng vàng, còn lại 22 hiện vật là đá, 47 hiện vật là đất nung.

Di tích Óc Eo ở bảo tàng lịch sử @alexanderjentes

Tiếp đến, những cuộc khai quật ở các tỉnh thành khác như Đồng Tháp, Cần Giờ, Vũng Tàu… người ta cũng thu thập được nhiều loại đồ vật, trang sức bằng vàng, hồng ngọc, thủy tinh, mã não, công cụ sắt… Từ những gì thu thập ít nhiều ta có được cái nhìn về nền kỹ thuật văn hóa Óc Eo như sau:

Thủy tinh là chất liệu mà người Óc Eo lúc bấy giờ đã tự chế tác được. Họ dùng nó để làm các trang sức làm đẹp như: bông tai, vòng tay, dây chuyền, hạt chuỗi… với nhiều kiểu dáng, màu sắc và kích cỡ đa dạng. Kết luận này đánh giá rất cao về ngành luyện kim và tính thẩm mỹ lúc bấy giờ.

Một chút di tích @vu.phong.le

Các mặt hàng gia dụng như đồ gốm, bếp lò hay bình, nồi, cốc, chai… cũng gồm nhiều loại. Hiện nay bạn có thể biết qua chiếc bếp lò “cà ràng” được người dân vùng ven sông rạch hay sử dụng. Chiếc bếp quen thuộc trên vẫn thường trực trên những ngôi nhà sàn hay trên ghe xuồng.

Ngoài đồ gốm, đồ gia dụng thì còn có gạch. Lúc này gạch đã là vật liệu xây dựng phổ biến dùng vào khâu trang trí hình sư tử, rắn mang bành, động vật một sừng…

• Điêu khắc

Chưa dừng lại ở đó dưới thời văn hóa Óc Eo còn có điêu khắc và tạc tượng, chạm trổ trên nền đá phát triển. Tượng thờ Bà La Môn bằng đá hay gỗ hoặc các chạm trỗ trên bia đá cũng hình thành và ngày càng phổ biến.

Tượng Phật tinh xảo @ thekhmeralliance

Phong cách điêu khắc của họ thể hiện phần nào nguồn gốc ảnh hưởng nghệ thuật Ấn Độ. Rực rỡ nhất của giai đoạn chạm trổ là từ thế kỉ V cho đến thế kỉ VII. Sự đa dạng được thể hiện qua xu hướng hiện thực, hình tượng thần linh, chim, thú… trên mỗi tác phẩm.

• Kiến trúc

Dưới thời văn hóa Óc Eo nhiều ngôi đền được xây bằng đá đã được hình thành. Mặc dù không có được những kĩ thuật tân tiến như bây giờ nhưng những người thợ vẫn tỉ mỉ xây tường gạch dày đặt bằng cách ghép những phiến đá granit lớn lại với nhau.

Những vết tích xưa ở Óc Eo @ nngocblack

Tỉ lệ giữa phiến đá này với phiến đá kia vừa khít tạo độ chắc chắn, vững chãi về mặt thời gian. Chủ yếu người ta sử dụng sức người là chính, cùng những kĩ thuật thủ công như đòn bẩy hay ròng rọc, tuyệt nhiên không có sự hỗ trợ của bất kì thiết bị máy móc nào.

Bảo tồn văn hóa Óc Eo

Kết luận lại, sau hàng ngàn năm bị chiến tranh, thiên nhiên và thời gian tàn phá, dấu tích nền văn hóa Óc Eo giờ đây chỉ còn là những mảnh vụn. Nhờ vào khảo cổ và khai quật mà các bí ẩn về diện mạo Óc Eo mới ngày càng được rõ nét hơn. Việc sưu tầm và bảo tồn di tích văn hóa Óc Eo cũng là một trong những cách làm sáng tỏ quá trình khai phá Nam Bộ.

Với những giá trị văn hóa, lịch sử còn bảo tồn nguyên vẹn, nhiều công ty du lịch đã chọn nơi đây làm điểm đến cho các hành trình tour miền Tây 2 ngày 1 đêm hoặc tour tết Tây, tết nguyên đán,…

Cổ vật Óc Eo

Đi du lịch Miền Tây đến thăm nơi khu Di chỉ Óc Eo An Giang, du khách như lùi về một chặng đường lịch sử khá xưa của người đồng bằng – châu thổ hạ lưu sông Mekong. Di chỉ và di vật ở đây đều là những bằng chứng vật chất sinh động, như tái hiện một cuộc sống phồn thịnh, cùng nền văn hóa đặc sắc của người dân sống ở vùng đất An Giang xưa nói riêng và đồng bằng sông Cửu Long nói chung.