FOB là gì, CIF là gì? So sánh FOB và CIF giống và khác nhau?

Khi làm xuất nhập khẩu bạn thường được đề xuất hai điều kiện giao hàng đó là FOB và CIF. Vậy FOB là gì, CIF là gì? Ở bài viết này Nguyên Anh sẽ định nghĩa cho các bạn hai điều kiện giao hàng trên để giúp bạn chọn một phương pháp phù hợp nhất

FOB là gì?

FOB (Free On Board) là điều kiện giao hàng miễn trách nhiệm của người bán hàng khi đã nên tàu. Có nghĩa là khi hàng hóa chưa được xếp nên tàu thì mọi trách nhiệm đều thuộc về người bán, còn khi hàng đã được xếp lên boong tàu thì mọi trách nhiệm, rủi ro lúc này sẽ thuộc về người mua. Lan can tàu sẽ là điểm chuyển rủi ro của điều kiện FOB

Giá FOB không bao gồm phi vận chuyển, bảo hiểm tới điểm đến, người mua phải chịu các khoản phí sau: phí thuê phương tiện vận chuyển, phí bảo hiểm hàng hóa và các chi phí phát sinh khác trong quá trình vận chuyển.

Trong hợp đồng phải chỉ rõ cảng (địa điểm xếp hàng). Với cấu trúc FOB + địa điểm xếp hàng, lấy tên cảng xếp hàng để chuyển quyền và nghĩa vụ các bên

Ví dụ: FOB Hải Phòng có nghĩa là cảng xếp hàng Hải Phòng là nơi chuyển rủi ro của người bán Việt Nam cho khách hàng nước ngoài tại cảng Hải Phòng của Việt Nam, FOB ShangHai (cảng xếp hàng Shanghai)

Ưu điểm của FOB: người bán không cần tìm đơn vị vận chuyển (forwarder hay hãng tàu), không phải mua bảo hiểm hàng hóa, địa điểm chuyển rủi ro sớm, không cần liên hệ với nhiều nhà cung cấp để hỗ trợ lô hàng

Nhược điểm: phụ thuộc vào lịch book tàu của người mua (họ book tàu ngày 19 nhưng ngày 20 bạn mới có đủ hàng). Có thể gặp khó khan khi kéo hoặc đóng hàng vào container. Việc tu chỉnh chứng từ cũng khó khăn hơn, khó có khả năng chủ động giá thị trường khi có biến động vì bản chất bạn không làm với nhiều nhà cung cấp.

Ví dụ: nếu cộng cả giá cước tàu, bảo hiểm… thì người mua sẽ không biết dc giá hàng là bao nhiêu, do đó khi mua hàng họ thường yêu cầu người bán cung cấp cả giá FOB và CIF để họ so sánh

Tuy nhiên các bạn nên giành được thế chủ động vì rủi ro trên biển là không nhiều đối với các mặt hàng công nghiệp. Theo tập quán thương mại nhiều nước trên thế giới thì các công ty nhỏ thường xuất khẩu FOB nhiều hơn. Hơn nữa chúng ta thường hiểu nhầm vị trí chuyển rủi ro FOB và CIF nhưng trên thực tế vị trí chuyển rủi ro này là như nhau.

CIF là gì?

CIF (Cost, Insurance, Freight) là điều kiện giao hàng nhóm C trong incoterm tức là giá đã bao gồm tiền hàng + bảo hiểm + cước tàu. Thường sẽ được viết liền với tên vị trí, có thể là tên cảng đến (ví dụ như CIF Seoul). Do đó, về cơ bản CIF phân chia trách nhiệm và rủi ro giữa người mua và người bán trong thương mại quốc tế

Ở đây vị trí chuyển rủi ro là tại cảng xếp hàng, người bán sẽ chỉ có trách nhiệm mua bảo hiểm cho lô hàng. Vị trí chuyển rủi ro là tại cảng xếp hàng chứ không phải qua đến cảng mới hết trách nhiệm, các bạn nên tìm hiểu kỹ để tránh nhầm lẫn

Nhiều công ty xuất nhập khẩu nhỏ thường nghĩ rằng xuất FOB sẽ chắc chắn và an toàn hơn khi chỉ giao hàng đến cảng nhưng xuất CIF vị trí chuyển rủi ro cũng là cảng xếp hàng. Do đó, cần cân đối lợi nhuận để có quyết định có lợi nhất.

So sánh FOB và CIF

Giống nhau

– Là hai điều kiện trong Incotemr 2010 được khuyến cáo sử dụng cho vận chuyển đường biển và đường thủy nội bộ, là hai điều kiện thường xuyên được sử dụng

– Vị trí chuyển trách nhiệm và rủi ra là tại cảng xếp hàng

– Người bán có trách nhiệm làm thủ tục hải quan, người mua là thủ tục nhập khẩu

Xem tiếp: Nhập khẩu ủy thác hàng Trung Quốc

Khác nhau

– Điều kiện trong Incoterm: FOB – giao hàng lên tàu, CIF – tiền hàng, bảo hiểm, cước phí

– Bảo hiểm: FOB – người bán không phải mua bảo hiểm, CIF – người bán có trách nhiệm ký hợp đồng bảo hiểm cho lô hàng xuất khẩu, thường quy định tối thiểu là 110% giá trị hàng hóa

– Trách nhiệm vận tải thuê tàu: FOB – người bán không cần thuê tàu, người mua sẽ book tàu. CIF – người bán phải tìm tàu vận chuyển

– Địa điểm cuối kết thúc nghĩa vụ: cả hai có cùng vị trí chuyển giao trách nhiệm nhưng với CIF bạn phải có trách nhiệm cuối cùng khi hàng đã qua đến cảng dỡ hàng

Lưu ý: điều kiện giao hàng FOB và CIF trong Incoterm là khuyến khích chứ không bắt buộc, việc có áp dụng hay không là do thỏa thuận giữa người mua và người bán. Cả FOB và CIF đều có những ưu điểm và nhược điểm khác nhau, bạn nên cân nhắc để lựa chọn điều kiện giao hàng phù hợp với doanh nghiệp của mình