Hợp đồng thông minh là gì? Lợi ích của hợp đồng thông minh?

Smart Contract được biết đến nhiều nhất khi nói về Ethereum và ICO. Song, thực tế thì Smart contract đã tồn tại từ trước đó. Hợp đồng thông minh vốn được một nhà khoa học máy tính người Mỹ có tên Nick Szabo đưa ra lần đầu tiên vào năm 1994. Ông cũng chính là người đã phát minh ra BitGold vào năm 1998 (trước 10 năm so với Bitcoin).

Tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài điện thoại: 1900.6568

Hợp đồng thông minh được Nick Szabo mô tả lần đầu tiên vào những năm 1990. Vào thời điểm đó, ông định nghĩa hợp đồng thông minh là một công cụ để chính thức hóa và bảo mật mạng máy tính bằng cách kết hợp các giao thức với giao diện người dùng. Szabo đã thảo luận về khả năng sử dụng hợp đồng thông minh trong nhiều lĩnh vực khác nhau có liên quan đến các thỏa thuận hợp đồng – chẳng hạn các hệ thống tín dụng, xử lý thanh toán và quản lý bản quyền nội dung.

Trong thế giới của tiền mã hóa, chúng ta có thể định nghĩa hợp đồng thông minh là một ứng dụng hoặc chương trình chạy trên blockchain. Hợp đồng thông minh giống như một hợp đồng kỹ thuật số bị bắt buộc thực hiện bởi một bộ quy tắc cụ thể. Các quy tắc này được do bộ mã máy tính xác định trước, và tất cả các nút (node) trong mạng đều phải sao chép và thực thi các quy tắc đó.

Về bản chất, các hợp đồng thông minh trên blockchain cho phép tạo ra các giao thức không cần dựa trên sự tin cậy. Tức là hai bên trong hợp đồng có thể đưa ra các cam kết thông qua blockchain mà không cần phải biết hoặc tin tưởng lẫn nhau. Họ có thể đảm bảo rằng nếu các điều kiện của hợp đồng không được thỏa mãn, hợp đồng sẽ không được thực thi. Ngoài ra, việc sử dụng hợp đồng thông minh loại bỏ nhu cầu đối với các bên trung gian, giúp giảm đáng kể chi phí hoạt động.

Mặc dù giao thức Bitcoin đã hỗ trợ hợp đồng thông minh trong nhiều năm, nhưng chúng trở nên phổ biến bởi Vitalik Buterin, người sáng tạo và nhà đồng sáng lập của Ethereum. Tuy nhiên, mỗi blockchain có một phương pháp triển khai hợp đồng thông minh khác nhau.

Hợp đồng thông minh (Smart Contract) là một bộ giao thức đặc biệt dựa trên Công nghệ Blockchain nhằm thực hiện các điều khoản hay thoả thuận giữa các bên trong hợp đồng. Smart Contract cho phép mọi người triển khai giao dịch mà không cần thông qua một bên thứ ba. Những giao dịch này hoàn toàn dễ dàng truy dấu và không thể bị can thiệp hoặc đảo chiều. Smart Contract chứa trong mình toàn bộ những thông tin chi tiết về các điều khoản và thực hiện chúng một cách tự động.

Hợp đồng thông minh trong tiếng Anh là Smart Contract.

Hay nói cách khác Smart Contract (Hợp đồng thông minh) là một thuật ngữ mô tả khả năng tự đưa ra các điều khoản và thực thi thỏa thuận của hệ thống máy tính bằng cách sử dụng công nghệ Blockchain. Toàn bộ quá trình của Smart Contract được thực hiện tự động và không có sự can thiệp từ bên ngoài. Các điều khoản của Smart Contract tương đương với một hợp đồng pháp lý và được ghi lại dưới ngôn ngữ của máy tính.

Cơ chế hoạt động của các Smart Contract có thể nói là giống như với một chiếc máy bán hàng tự động. Có nghĩa là chúng chỉ tự động thực hiện những điều khoản đã được lập trình sẵn từ trước khi được điều khoản đó đã đáp ứng đủ những yêu cầu cần thiết.

Đầu tiên, các điều khoản trong hợp đồng sẽ được viết bằng ngôn ngữ lập trình, sau đó được mã hóa và chuyển vào một block thuộc Blockchain. Sau khi chuyển vào block, Smart Contract này sẽ được phân phối và sao chép lại bởi các node đang hoạt động trên nền tảng đó.

Sau khi có nhận lệnh triển khai thì hợp đồng sẽ được triển khai theo đúng như điều khoản định sẵn. Đồng thời, Smart Contract cũng sẽ tự động kiểm tra quá trình thực hiện những cam kết, điều khoản được nêu trong hợp đồng.

Xem thêm: Hợp tác xã là gì? Đặc điểm, ưu và nhược điểm của hợp tác xã?

Hợp đồng thông minh hay Smart Contract là một ứng dụng tận dụng tất cả những điểm mạnh của Blockchain mang lại vì vậy nó có rất nhiều lợi ích như:

• Tự động hóa: Hợp đồng được thực hiện tự động và bạn chính là người tạo hợp đồng, không còn phải phụ thuộc vào môi giới, luật sư hay bất kì ai khác. Như vậy, nó cũng xóa bỏ những nguy cơ đến từ bên thứ ba.
• Không bị thất lạc: Tài liệu của bạn được mã hóa trên một cuốn sổ cái chung, sẽ không có chuyện bị đánh cắp hay thất lạc. Với Blockchain, tất cả những người bạn đều có lưu trữ lại tài liệu của bạn.
• An toàn: Không một hacker nào có thể đe dọa được đến tài liêu của bạn nhờ công nghệ Blockchain.
• Tốc độ: Hợp đồng thông minh sử dụng các ngôn ngữ lập trình, code phần mềm để tự động hóa các điều khoản, tiết kiệm được rất nhiều thời gian cho những công việc không cần thiết.
• Tiết kiệm: Smart Contract tiết kiệm cho bạn hàng đống tiền nhờ xóa bỏ khâu trung gian.
• Chính xác: Các hợp đồng tự động không chỉ nhanh và rẻ hơn mà còn tránh được các lỗi thường thấy khi viết giấy tờ.

Xem thêm: Ưu điểm và nhược điểm khi áp dụng giải quyết trọng tài thương mại

Ưu điểm Smart Contract (hợp đồng thông minh)

Tiết kiệm chi phí: Chỉ cần trả một khoản phí rất nhỏ cho mạng lưới blockchain, tiết kiệm các khoản phí dành cho

Tính linh hoạt: Các quy định trong hợp đồng được xử lý linh hoạt và hiệu quả cho người sử dụng.

Tính minh bạch, rõ ràng: Có thể truy dấu ra nguồn gốc của tất cả các giao dịch, nhưng hoàn toàn không thể đảo nghịch giao dịch và mọi giao dịch đều sẽ được ghi nhận trên blockchain cực kỳ rõ ràng.

Độ tin tưởng cao: Sau khi hợp đồng hoàn tất, không một ai hoặc một bên nào có thể can thiệp vào quá trình thực thi cũng như các thỏa thuận của hợp đồng.

Nhanh gọn và tiện lợi: Có thể thiết lập và thực thi 1 hợp đồng chỉ trong vài giây, thiết lập cho nhiều người cùng 1 lúc và dùng đi dùng lại nhiều lần.

Nhược điểm Smart Contract (hợp đồng thông minh)

Tính pháp lý: Bạn không được bảo vệ quyền lợi khi xảy ra lỗi phát sinh do pháp luật chưa có chính sách để khai thác, quản lý smart contract

Chi phí triển khai: Cần chi trả cho hệ thống cơ sở hạ tầng, máy tính, và các lập trình viên giỏi để họ triển khai.

Rủi ro từ internet: Bản chất của smart contract là an toàn, nhưng nếu bạn để lộ một số thông tin nhạy cảm hoặc bị các hacker khai thác thì chắc chắn sẽ gặp những trường hợp rắc rối. Điều này là hoàn toàn có thể xảy ra khi bạn “sống” trên môi trường internet.

Để tạo nên một hợp đồng thông minh, bạn cần phải có những yếu cầu sau đây:

• Chủ thể hợp đồng: Smart Contract phải được cấp khả năng truy cập đến sản phẩm/dịch vụ liệt kê trong hợp đồng để có thể tự động khóa hay mở khóa chúng.
• Chữ kí điện tử: Tất cả các bên tham gia vào Smart Contract đều phải đồng ý triển khai thỏa thuận bằng các khóa cá nhân (chữ kí điện tử) của họ.
• Điều khoản hợp đồng: Điều khoản trong Smart Contract có dạng là một chuỗi các hoạt động. Và các bên tham gia hợp đồng đều phải ký chấp nhận nó.
• Nền tảng phân quyền: Smart Contract sau khi hoàn tất sẽ được tải lên Blockchain của nền tảng phân quyền tương ứng và được phân phối về cho các node của nền tảng ấy.

Xem thêm: Ưu điểm, nhược điểm của công ty TNHH một thành viên

Theo ông Jerry Cuomo, phó chủ tịch về công nghệ Blockchain của công ty IBM, tin rằng Smart Contract – hợp đồng thông minh có thể sử dụng trong nhiều trường hợp, từ dịch vụ tài chính, chăm sóc sức khỏe đến bảo hiểm. Dưới đây là một số ví dụ về các ứng dụng của nó:

Sử dụng cho các cuộc Bầu cử

Việc thao túng kết quả bầu cử là rất khó, tuy nhiên vẫn có thể xảy ra, nhưng hợp đồng thông minh thì sẽ bao giờ có thể thao túng. Bởi vì những phiếu vote được bảo vệ bởi sổ cái sẽ cần được giải mã và cần phải có một quyền truy cập đủ mạnh để tiếp cận nó. Và sự thực là không ai nắm trong tay quyền lực như vậy trong blockchain.

Sử dụng cho các nhà quản lý

Blockchain không chỉ cung cấp một sổ cái đáng tin cậy, mà còn loại bỏ những rủi ro nhờ vào một hệ thống tự động, minh bạch và chính xác. Thông thường, hoạt động kinh doanh thường không phải lúc nào cũng thuận lợi do phải đợi sự đồng thuận hay giải quyết các vấn đề bên ngoài và nội bộ. Sổ cái Blockchain sẽ giải quyết việc này.

Vào năm 2015, Tập đoàn Trust & Clearing (DTCC) đã sử dụng một sổ cái Blockchain để lưu trữ thông tin về tài sản chứng khoán trị giá 1.500 nghìn tỷ USD, đồng nghĩa với 345 triệu giao dịch.

Logistics (Chuỗi cung ứng)

Chuỗi cung ứng trong bất kì doanh nghiệp nào đều là một hệ thống kéo dài và gồm nhiều bộ phận khác nhau. Mỗi bộ phận đều có những công việc nhất định, mà phải làm tuần tự. Và phải được ghi lại để khi xảy ra phát sinh còn biết vấn đề ở đâu

Đây là một quá trình dài hơi và kém năng suất, nhưng với Smart Contract thì mỗi bộ phận tham gia đều có thể theo dõi tiến trình công việc để từ đó hoàn thành nhiệm vụ đúng hạn. Smart contract bảo đảm tính minh bạch trong điều khoản hợp đồng, chống gian lận.

Nó còn có thể cung cấp cho ta khả năng giám sát quá trình cung ứng nếu như được tích hợp chung với Mạng lưới vạn vật kết nối bằng Internet (Internet of Things).

Dịch vụ y tế

Với Smart Contract thì hồ sơ bệnh lý của người bệnh sẽ được mã hóa và lưu trữ trên Blockchain với một khóa riêng, chỉ những người có khóa đó mới có thể truy cập vào xem hồ sơ được. Đồng thời các hóa đơn cho các cuộc phẫu thuật được lưu trữ trên Blockchain và được tự động chuyển cho bên bảo hiểm. Sổ cái cũng có thể được sử dụng trong việc quản lý chăm sóc y tế, ví dụ như giám sát thuốc men, kết quả xét nghiệm và quản lý các nguồn cung y tế.

Bên cạnh đó Smart contract còn có vô vàn ứng dụng khác, ví dụ như trong quản lí, dịch vụ ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản, ……..

Kết luận: Có thể khẳng định rằng hợp đồng thông minh đã có ảnh hưởng lớn đến thế giới tiền mã hóa, và chúng chắc chắn đã làm thay đổi không gian blockchain. Mặc dù người dùng cuối có thể không tương tác trực tiếp với các hợp đồng thông minh, nhưng những hợp đồng này có thể là cơ sở cho hàng loạt các ứng dụng trong tương lai, từ dịch vụ tài chính đến quản lý chuỗi cung ứng.