Hướng Dẫn Cúng Đầy Tháng Bé Gái Đầy Đủ Nghi Thức Từ A – Z | Huggies
Theo văn hóa từ ngàn xưa của Việt Nam, phong tục làm lễ cúng đầy tháng bé gái là một trong những nghi thức quan trọng. Nghi thức này mang ý nghĩa thể hiện sự tôn trọng cũng như tỏ lòng biết ơn trời đất, các vị Đại Tiên đã mang đứa bé đến với gia đình. Vậy bạn đã biết làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái chưa? Cùng Huggies sẽ tìm hiểu chi tiết từ A-Z trong bài viết này nhé.
Tham khảo thêm:
Lễ đầy tháng là gì?
Mục lục bài viết
Nguồn gốc của việc cúng đầy tháng cho bé gái
Nguồn gốc của việc cúng đầy tháng bé gái ở mỗi vùng miền có thể sẽ không giống nhau hoàn toàn. Tuy nhiên, bắt nguồn của lễ cúng này là nói về những người đã nặn ra hình hài cho bé, đó là Bà Mụ và Đức Ông.
Trong dân gian truyền lại rằng, mỗi đứa trẻ sinh ra có được hình hài đều là nhờ vào các vị Đại Tiên hay còn gọi là Bà Chúa Đầu Thai nặn ra. Mỗi bộ phận của trẻ như: Tay, chân, đầu, mắt, mũi, miệng,….sẽ được 1 Bà Mụ nặn ra, có tất cả 12 Bà Mụ. Dù xấu đẹp thì cũng là do các Bà Mụ mà thành.
Tham khảo thêm: Sự phát triển của trẻ sơ sinh theo từng tháng tuổi
Lễ đầy tháng có nguồn gốc từ xa xưa với những câu chuyện về các vị Đại Tiên (Nguồn: Sưu tầm)
Ý nghĩa việc cúng đầy tháng cho bé gái
Thời xưa, vì không có nhiều điều kiện về y tế hoặc do sức khỏe yếu kém mà những đứa trẻ sinh ra trong khoảng 4 tuần đầu tiên thường dễ chết yểu (mất sớm). Cũng vì điều này mà cha mẹ sẽ thường không đặt tên cho con trong tháng đầu tiên.
Nếu đứa bé nào có thể vượt qua được 4 tuần đầu, sẽ được ông bà cha mẹ làm lễ cúng đầy tháng. Ý nghĩa của việc này là nhằm tạ ơn trời đất đã mang bé đến với gia đình khỏe mạnh và đặt tên cho bé. Đồng thời, ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng bé gái cũng là để tỏ lòng biết ơn đến 12 Bà Mụ và Đức Ông để nặn ra đứa bé và che chở “mẹ tròn con vuông” một cách toàn vẹn.
Nghi thức cúng đầy tháng cũng là cách để gia đình xin các đấng thần linh trong trời đất bảo vệ, nâng đỡ để bé luôn khỏe mạnh, thông minh và gặp nhiều may mắn trong tương lai.
Tham khảo thêm:
Ý nghĩa việc cúng đầy tháng thể hiện lòng biết ơn các vị Đại Tiên, thần linh trong trời đất đã mang bé đến với gia đình (Nguồn: Sưu tầm)
12 Bà Mụ (Mẹ Sanh) theo dân gian là ai?
Theo sự tích xưa kể lại thì, 12 Bà Mụ hay còn gọi là Mẹ Sanh là đều là những vị thần giúp việc cho Ngọc Hoàng. Mỗi vị trong 12 Bà Mụ sẽ đảm nhiệm một nhiệm vụ riêng biệt trong sinh nở và giáo dưỡng. Cụ thể sẽ gồm những Bà Mụ sau:
Mụ bà Lâm Cửu Nương: Có nhiệm vụ thụ thai (thủ thai).
Mụ bà Vạn Tứ Nương: Có nhiệm vụ thai nghén (chú thai).
Mụ bà Lưu Thất Nương: Có nhiệm vụ nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
Mụ bà Lâm Nhất Nương: Có nhiệm vụ chăm sóc bào thai (an thai).
Mụ bà Lý Đại Nương: Có nhiệm vụ chuyển dạ (chuyển sinh).
Mụ bà Trần Tứ Nương: Có nhiệm vụ sinh đẻ (chú sinh).
Mụ bà Nguyễn Tam Nương: Có nhiệm vụ chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ (giám sinh).
Mụ bà Hứa Đại Nương: Có nhiệm vụ khai hoa nở nhụy (hộ sản).
Mụ bà Cao Tứ Nương: Có nhiệm vụ ở cữ (dưỡng sinh).
Mụ bà Mã Ngũ Nương: Có nhiệm vụ ẵm bồng con trẻ (tống tử).
Mụ bà Trúc Ngũ Nương: Có nhiệm vụ giữ trẻ (bảo tử).
Mụ bà Tăng Ngũ Nương: Có nhiệm vụ chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
Cách tính đầy tháng cho bé gái
Theo cách tính trong dân gian xưa, để biết bé gái đầy tháng khi nào sẽ tính bằng lịch âm, cụ thể sẽ dựa vào câu nói: “Gái lùi 2, trai lùi 1” . Nghĩa là ngày đầy tháng theo lịch âm của bé gái sẽ sớm hơn 2 ngày, còn ngày đầy tháng của bé trai sẽ sớm hơn 1 ngày.
Ví dụ: Bé gái của bạn sinh vào ngày 23 tháng 4 âm lịch, thì ngày đầy tháng của bé sẽ là 21 tháng 5 âm lịch.
Tuy nhiên, xã hội ngày nay ngày càng phát triển và có sự đổi mới, nên bố mẹ thường dùng ngày dương để tổ chức ngày đầy tháng cho bé . Điều này cũng không thành vấn đề và vẫn có thể áp dụng cách tính đầy tháng cho bé gái như trên vẫn được.
Tham khảo thêm: Cách tăng sức đề kháng cho trẻ khỏe mạnh: Sữa, Thuốc, Thực phẩm
Cách tính đầy tháng bé gái dựa trên lịch âm và lùi 2 ngày so với ngày sinh của bé (Nguồn: Sưu tầm)
Mâm cúng đầy tháng cho bé gái đơn giản, đầy đủ
Mâm cúng mụ cho bé gái
Thông thường, mâm cúng đầy tháng bé gái sẽ có mâm cúng mụ cho bé gái gồm những lễ vật sau:
Đồ vàng mã: Đó là là các món đồ dành cho bé gái như váy áo, đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh.
Trầu cau: Sẽ được têm hình cánh phượng với 12 miếng trầu và cau bổ tư, cùng 1 miếng to hơn để cau nguyên quả.
Bánh kẹo: Được chia 12 phần và sẽ có 1 phần nhiều hơn.
Động vật: Như tôm, cua, ốc hấp chín hoặc để sống. Các loại này phải gồm 12 con kích thước bằng nhau và 1 con to hơn.
Phẩm oản: Cũng tương tự chia 12 phần và 1 phần to hơn.
Lễ mặn: Gà luộc, xôi, cơm, canh, món ăn, rượu trắng.
Hương hoa: Hương (nhang), lọ hoa nhiều màu, nước trắng, tiền vàng.
Mâm cúng đầy tháng bé gái
Vậy đầy tháng bé gái cúng gì? Tùy vùng miền mà mâm cúng đầy tháng bé gái có thể có sự khác nhau. Thông thường, trên mâm đồ cúng đầy tháng bé gái , ngoài các đồ cúng đặt ở bàn thờ Phật, bàn thờ Ông Đại, bàn thờ gia tiên thì lễ vật mâm cúng còn bao gồm:
3 tô chè lớn và 12 chén chè nhỏ.
13 đĩa xôi.
1 con gà luộc.
13 miếng trầu têm cánh phượng.
13 đôi hài.
13 bộ váy áo đẹp.
13 nén vàng.
Bộ tam sên: Gồm có các món là trứng luộc, thịt heo luộc, cua hoặc tôm luộc.
Mâm ngũ quả.
Hoa tươi.
Nhang – đèn.
Trà – rượu, nước muối, gạo.
1 bộ đồ hình thế: Trên đó sẽ ghi thông tin về ngày tháng năm sinh của bé. Sau khi cúng xong sẽ đốt để giải hạn.
Lưu ý: Trong các lễ vật như: Miếng trầu, đĩa xôi, váy áo, đôi hài, nén vàng đều phải giống nhau. Tất cả sẽ có 12 món kích thước bằng nhau và 1 món kích thước to hơn tương tự như ở phần mâm cúng mụ cho bé gái.
Tùy vùng miền mà mâm cúng đầy tháng bé gái có thể có sự khác biệt (Nguồn: Sưu tầm)
Mâm cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy
Gia đình cũng nên chuẩn bị thêm một mâm cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy bên cạnh mâm cúng đầy tháng bé gái và mâm cúng mụ. Mâm cúng này thể hiện lòng biết ơn và xin các ngài thánh sư, tổ sư truyền dạy nghề nghiệp sau này. Lễ cúng đầy tháng cho bé gái cần chuẩn bị mâm cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy sẽ gồm:
3 đĩa xôi lớn.
1 con gà luộc đặt tréo cánh.
1 tô cháo lớn.
1 tô chè lớn.
1 miếng thịt quay.
1 đĩa ngũ quả.
Và đĩa trầu cau, rượu và tiền vàng mã.
Cách xếp bàn, bày trí mâm cúng đầy tháng bé gái
Khi thực hiện lễ cúng đầy tháng bé gái thì cách xếp bàn, bày trí mâm cúng cần phải đúng quy định trong việc đặt bình hoa cúng và đặt mâm cúng. Cụ thể:
Trái cây ngũ quả và bình hoa phải đặt theo nguyên tắc “Đông Bình Tây Quả”. Nghĩa là bình hoa sẽ đặt ở phía đông còn đĩa trái cây sẽ ở phía tây. Bên cạnh đó, bình hoa và mâm quả cúng cũng phải sắp xếp cân đối trong không gian cúng.
Sắp xếp lễ vật cúng 3 Đức Ông như sau: Trên 1 cái bàn có 3 chén cháo, 1 con gà luộc chéo cánh, thịt quay, hoa tươi và mâm ngũ quả.
Sắp xếp lễ vật cúng 1 bà Chúa thiên thai và 12 vị tiên nương phải đặt trên bàn lớn. Khoảng cách giữa 2 bàn cách nhau 10 phân (10cm).
Các lễ vật xếp trên mâm cúng đặt trên bàn không cần phải theo quy định riêng mà có thể sắp xếp tùy ý, miễn sao hợp lý và cân xứng. Ngoài ra, mâm cúng đầy tháng bé gái tùy theo mỗi vùng miền sẽ là các loại chè khác nhau, thường sẽ là chè trôi nước và phải dùng giấy độ thế nữ.
Cách bày trí mâm cúng đầy tháng bé gái (Nguồn: Sưu tầm)
Cách cúng đầy tháng cho bé gái đầy đủ nghi thức
Bài cúng đầy tháng cho bé gái
Thông thường, bài văn cúng đầy tháng bé gái hoặc bé trai tùy mỗi vùng miền sẽ có mẫu bài khác nhau. Tuy nhiên, bố mẹ có thể tham khảo bài cúng sau đây:
“Hôm nay là ngày lành tháng tốt, cháu gái được tròn một tháng tuổi, gia đình tôi chuẩn bị mâm cúng thịnh soạn này, cung thỉnh 12 Bà Mụ và 3 Đức Ông về nhận lễ, đồng thời mong các vị phù trợ cho cháu mau ăn chóng lớn, ngoan hiền, tài giỏi. Mong các vị phù hộ cho gia đình bình an, hạnh phúc quanh năm”.
Ngoài ra, nếu muốn đầy đủ hơn khi thực hiện nghi lễ cúng đầy tháng bé gái , bạn cũng có thể tham khảo qua bài văn cúng thông dụng và đầy đủ bên dưới nhé (Hình minh họa).
Bài văn cúng đầy tháng bé gái đầy đủ (Nguồn: Sưu tầm)
Nghi thức đặt tên
Nghi thức đặt tên cho bé sẽ diễn ra sau nghi thức thắp nhang khấn cúng. Người thực hiện sẽ đứng trước bàn thờ tổ tiên và khấn một tên đầy đủ của bé đã được bố mẹ chọn trước đó và gieo 2 đồng tiền lên đĩa để biết tên của bé có được chấp thuận hay không. Lúc này, thường có 2 trường hợp xảy ra:
Nếu đồng tiền sau khi gieo mà có 1 đồng tiền ngửa và 1 đồng tiền úp tức là tên bé được tổ tiên chấp thuận.
Nếu đồng tiền sau khi gieo mà cả 2 đều ngửa hoặc úp thì tên bé không được tổ tiên chấp thuận.
Nếu trường hợp thứ 2 xảy ra thì người cúng khấn phải gieo lại. Trong trường hợp, gieo lại 3 lần mà vẫn vẫn ở trường hợp 2 thì bố mẹ phải chọn một cái tên khác cho bé.
Tham khảo ngay:
Nghi thức khai hoa
Nghi thức cuối cùng khi cúng đầy tháng bé gái, bố mẹ phải thực hiện nghi thức khai hoa hay còn gọi với tên khác là “bắt miếng”. Lúc này, bé gái sẽ được đặt giữa bàn cúng hoặc nằm bên cạnh mâm cúng.
Sau đó, người cúng sẽ xin phép bắt miếng bằng cách thắp hương, rót trà và bồng bé gái trên một tay, tay còn lại sẽ cầm nhánh hoa quơ qua quơ lại trên miệng bé và đọc những lời như sau:
“Mở miệng ra cho có bông, có hoa
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến.”
Lễ cúng đầy tháng bé gái kết thúc thì cả gia đình, họ hàng sẽ cùng nhau quây quần ăn uống, gửi đến bé những lời chúc tốt đẹp, may mắn, đồng thời, người lớn có thể lì xì cho bé gái để lấy hên.
Tham khảo thêm:
Lưu ý khi cúng đầy tháng cho bé gái
Về nghi thức làm lễ
Theo quan niệm của ông bà, tổ tiên xưa thì nghi thức làm lễ và mâm cúng đầy tháng cho bé gái phải được sắp xếp đúng và đủ. Hoa quả và bình hoa phải đặt theo “Đông bình, Tây quả”, còn các lễ vật phải được sắp xếp gọn gàng, cân đối trên 2 bàn 1 to và 1 nhỏ:
Bàn to sẽ sắp xếp các đồ cúng 12 Bà Mụ.
Bàn nhỏ đặt cách bàn to 10 phân dùng để sắp xếp các đồ cúng Đức ông và 3 Đức Thầy.
Bên cạnh đó, bạn cần phải lưu ý rằng tất cả mọi người trong gia đình phải có mặt đầy đủ trước khi tiến hành nghi thức làm lễ cúng. Thông thường lễ cúng đầy tháng cho bé gái sẽ thực hiện vào buổi sáng sớm hoặc vào buổi chiều.
Về lễ vật
Về lễ vật, khi làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái , gia đình cần chú ý những điều sau:
Cần phải chọn gà mái luộc hoặc chọn 1 con vịt hay cặp vịt đều được tùy theo từng vùng miền khác nhau.
Mâm ngũ quả phải gồm 5 loại quả khác nhau, tươi ngon có màu sắc đẹp, không bị hư hỏng.
Khi chọn hoa để làm lễ cúng đầy tháng cho bé thì nên chọn những loài hoa đẹp, mang ý nghĩa tốt lành, may mắn như: Hoa ly, hoa cát tường, hoa hải đường,…
Chọn xôi gấc trong mâm cúng đầy tháng bé gái để thể hiện niềm mong ước bé con sau này sẽ gặp nhiều may mắn, cuộc đời hồng phát.
Tùy mỗi nơi mà sẽ chọn loại chè trong mâm cúng đầy tháng khác nhau. Tuy nhiên, khi chọn chè thì tốt nhất nên chọn chè trôi nước. Ý nghĩa của món chè này thể hiện mong ước cuộc đời và mọi việc sau này sẽ đều được vuông tròn, một đời trôi chảy bình yên,…
Như vậy, với những thông tin Huggies chia sẻ trên chắc hẳn bạn đã biết được ý nghĩa, nguồn gốc cũng như các nghi thức, lễ vật khi thực hiện lễ cúng đầy tháng bé gái . Bạn có thể tham khảo những cách làm trên để thực hiện lễ cúng đầy tháng cho bé. Nếu chưa có nhiều kinh nghiệm, chưa biết đầy tháng bé gái cúng gì thì có thể hỏi ông bà, bố mẹ hoặc những người lớn có hiểu biết về nghi thức này. Đừng quên ghé qua Góc chuyên gia của Huggies và chuyên mục Chăm sóc bé mẹ nhé!
Tham khảo thêm:
