Hướng dẫn sử dụng phần mềm xếp TKB

1. Nguyên tắc xếp một TKB

– Mỗi TKB có những đặc điểm khác nhau, hệ thống ràng buộc khác nhau, mức độ ưu tiên ràng buộc cũng khác nhau (chẳng hạn TKB trường A có xếp tiết họp của tổ chuyên môn, yêu cầu mỗi giáo viên phải được nghỉ ít nhất 1 buổi, môn Văn, Toán, TD không bị xếp vào tiết 5…. nhưng TKB trường B không xếp tiết họp của tổ chuyên môn, giáo viên không nhất thiết được nghỉ buổi trong tuần, chỉ có môn TD không xếp vào tiết 5 còn môn Toán, Văn nên tránh tiết 5 (tức là có xét đến tránh tiết 5 nhưng mức độ ưu tiên thấp)

– Phần mềm TKB này được thiết kế theo hướng mở, bạn có thể tùy biến khai báo các tham số ràng buộc theo ý của bạn (ràng buộc nào cần, ràng buộc nào không cần, ràng buộc nào ưu tiên,….). Để làm điều này, hãy thực hiện như sau:

+ Click vào nút Tùy chỉnh ràng buộc

+ Chọn hoặc bỏ chọn những ràng buộc tham gia vào xếp TKB

+ Điều chỉnh điểm số của ràng buộc để chương trình xác định mức độ ưu tiên của ràng buộc trong việc xếp TKB. Cần lưu ý, nhiều ràng buộc có 3 mức độ đáp ứng việc lựa chọn linh động hơn.

Ví dụ, Bạn cài đặt 3 môn Văn, Toán, TD tránh xếp vào tiết 5. Trong đó môn TD theo quy định không được học Tiết 5 buổi sáng nên bạn nên đặt ở mức ràng buộc cao nhất (mức 3), điểm ràng buộc mặc định là 1200 điểm; còn 2 môn Văn, Toán có thể chọn mức ràng buộc là mức 2, điểm ràng buộc mặc định là 500 (bạn có thể điều chỉnh được điểm ràng buộc ở mỗi mức).

– Với cách thiết kế như trên, bạn luôn có thể can thiệp để chương trình xếp theo ý của bạn được. Chẳng hạn trong quá trình xếp, bạn thấy có 1 giáo viên bị trùng vào tiết họp, bạn có thể giải quyết bằng cách vào tùy chỉnh ràng buộc để nâng điểm số cho ràng buộc “Giáo viên không có tiết ở tiết SHCM” (chẳng hạn nâng điểm mức 3 từ 1000 điểm lên 3000 điểm).

2. Xếp thời khóa biểu mới

– Điều kiện để xếp TKB:

+ Khai báo xong dữ liệu để xếp TKB: DS giáo viên, danh sách lớp học, môn học, phân công chuyên môn,…. (thực hiện trong mục khai báo dữ liệu)

+ Khai báo xong các ràng buộc: tiết cố định (VD: tiết sinh hoạt, tiết chào cờ), tiết tránh của môn (VD: môn Thể dục tránh tiết 5), cặp tiết buộc phải liền nhau (VD: môn ngữ văn phải có 1 cặp tiết buộc phải liền nhau), quy định ngày nghỉ của GV (mỗi giáo viên được nghỉ tối đa bao nhiêu buổi,…)….

– Vào menu “Xếp TKB”, click nút “Xếp TKB mới”

– Chương trình sẽ tiến hành xếp TKB, giải quyết các ràng buộc.

– Thông tin các ràng buộc chưa được giải quyết sẽ được cập nhật liên tục, hiển thị để bạn biết. VD: trong hình trên, tại thời điểm sau 0,9 phút có 5 ràng buộc đã thỏa mãn 100%; còn một số ràng buộc chưa được thỏa mãn hết như còn 18 tiết học ở phòng bộ môn đang bị trùng nhau….

– Muốn xem cụ thể chi tiết các ràng buộc chưa thỏa mãn (trong khi chương trình vẫn đang xếp) thì chỉ cần click vào ràng buộc đó. Trong hình trên đang chọn xem ràng buộc số lần GV có 2 tiết trống trong buổi không liền nhau (dạy tiết 1,3,5 và trống tiết 2,4), trong khung bên trái hiển thị chi tiết 3 giáo viên: Linh (1 lần: vào thứ 6), Luân (1 lần: vào thứ 3), Uyên (2 lần: thứ 2 và thứ 7). Khi click vào tên GV thì sẽ hiển thị ra TKB của GV đó, nếu click vào tên lớp thì hiển thị TKB của lớp, nếu click vào phòng bộ môn (nếu có) thì sẽ hiển thị TKB của phòng bộ môn đó, giúp bạn dễ ràng quan sát, đánh giá được TKB và quyết định dừng hoặc điều chỉnh mức độ ưu tiên các ràng buộc để chương trình thực hiện theo ý của bạn.

– Nếu bạn thấy cơ bản các ràng buộc đã đáp ứng thì có thể yêu cầu dừng chương trình bất cứ lúc nào.

– Sau khi dừng chương trình, nếu thấy TKB chưa đáp ứng được yêu cầu của bạn, bạn vẫn có thể yêu cầu chương trình tiếp tục xếp bằng cách click vào nút “Tiếp tục”

– Thời gian chương trình chạy càng lâu thì được TKB càng tối ưu.

3. Điều chỉnh mức độ ưu tiên của ràng buộc (kể cả khi chương trình đang chạy)

– Trong danh sách các ràng buộc tham gia xếp TKB, có những ràng buộc mà bạn không cần, có ràng buộc mà bạn muốn ưu tiên hơn hoặc giảm mức độ ưu tiên đi. Để điều chỉnh, bạn click vào nút “Tùy chỉnh ràng buộc”, chọn hoặc bỏ chọn những ràng buộc tham gia vào xếp TKB trong danh sách các ràng buộc (xem hình trên) hoặc điều chỉnh điểm số của ràng buộc để chương trình xác định mức độ ưu tiên của ràng buộc trong việc xếp TKB.

– Cần lưu ý, nhiều ràng buộc có 3 mức độ khác nhau.

Ví dụ: Trong ràng buộc tiết tránh của môn học, Bạn cài đặt 3 môn Văn, Toán, TD tránh xếp vào tiết 5. Trong đó môn TD theo quy định không được học Tiết 5 buổi sáng nên bạn nên đặt ở mức ràng buộc cao nhất (mức 3), điểm ràng buộc mặc định là 1200 điểm; còn 2 môn Văn, Toán có thể chọn mức ràng buộc là mức 2, điểm ràng buộc mặc định là 500 (bạn có thể điều chỉnh được điểm ràng buộc ở mỗi mức kể cả khi chương trình đang chạy). Việc cài đặt các tiết tránh của môn ở mức nào được thực hiện trong phần khai báo. Còn việc điều chỉnh điểm số các mức ràng buộc được thực hiện khi xếp TKB

– Trong khi chương trình đang thực hiện xếp TKB, nếu thấy ràng buộc nào đó chưa thỏa mãn mà bạn muốn chương trình phải giải quyết bằng được, bạn có thể tăng điểm của ràng buộc đó để chương trình ưu tiên thực hiện.

4. Dừng chương trình và xem kết quả

– Click vào nút “Dừng xếp TKB” để dừng chương trình

– Để xem TKB, click vào menu “Xem TKB”, chọn loại TKB cần xem:

+ TKB trường: Hiển thị toàn bộ TKB của các lớp trong trường. Trong TKB trường, bạn có thể cho ẩn hoặc hiển thị 1 hoặc nhiều lớp bằng cách vào Tab “Lớp”, chọn hoặc bỏ các lớp theo ý bạn.

+ TKB Giáo viên: Hiển thị TKB của tất cả GV. Bạn cũng có thể chọn 1 hoặc một số GV để xem TKB.

+ TKB lớp: Hiển thị TKB của mỗi lớp.

+ TKB phòng học: Hiển thị TKB của mỗi phòng học bộ môn. Nhìn vào TKB của phòng học bộ môn, bạn dễ dàng quản lý các lớp học trong mỗi phòng bộ môn.

+ TKB tổ chuyên môn: Hiển thị TKB của tất cả GV trong mỗi tổ chuyên môn. Nhìn vào TKB của tổ chuyên môn, bạn dễ dàng phân công dạy thay khi có GV nghỉ tiết, nghỉ buổi.

5. Hiệu chỉnh TKB thủ công

– Thông thường TKB được xếp rất hợp lý, bạn không phải điều chỉnh thủ công. Song nếu bạn muốn đổi tiết thủ công thì chương trình cũng hỗ trợ công cụ rất mạnh để bạn thực hiện:

– Vào menu “Tinh chỉnh”

– Nếu muốn đổi 2 tiết mà bạn không cần gợi ý, chọn 2 tiết đó trên TKB bằng cách lần lượt click vào từng tiết (khi đó bạn quan sát trên menu “Tinh chỉnh” có tên tiết 1 và tiết 2), click vào nút đồng ý đổi tiết. Nếu bạn muốn quay trở lại, click tiếp vào nút đồng ý đổi tiết.

+ Gợi ý đổi tiết. Chọn tiết cần đổi (click vào tiết đó trên TKB), click vào nút “Gợi ý đổi tiết 1”. Khi đó sẽ xuất hiện danh sách các tiết có thể đổi được cho tiết cần đổi. Nếu bạn chọn tiết nào thì click vào tiết đó trong danh sách và click nút “Đồng ý đổi tiết”.

Lưu ý, bạn có thể tùy chọn ràng buộc sử dụng cho tiết cần đổi bằng cách chọn hoặc bỏ chọn ràng buộc trong mục “Tùy chọn gợi ý đổi tiết” ở hộp thoại này.

6. Tải TKB xuống để in

– Click vào menu “Tải xuống”

– Dữ liệu sẽ được xuất ra file excel bao gồm tất cả các loại TKB (TKB Trường, TKB lớp, TKB GV, TKB phòng học, TKB tổ CM). Dữ liệu xuất trong file excel đã được định dạng trang in khá hợp lí, bạn không cần phải điều chỉnh.

– Chọn định dạng dữ liệu tải xuống. Mỗi loại TKB cho phép bạn có thể chọn loại dữ liệu cần lấy và định dạng TKB (VD: Đối với TKB trường, bạn có thể chọn dữ liệu tải xuống mỗi tiết gồm tên môn và tên giáo viên, đặt trong cùng 1 ô hay ở 2 ô khác nhau,….). Để chọn dữ liệu tải xuống, click vào “Dữ liệu tải xuống” và chọn.