Khai quat van hoa trung quoc – lich su 10

hóa Trung Quốc
thời phong kiến
Trần Thiện Tân
(nguồn wikipedia)
Lớp 10A6

tiêu biểu
• 1. Chữ viết
• 2. Văn học
• 3. Khoa học tự nhiên và kỹ thuật
• 4. Hội họa, điêu khắc, kiến trúc
• 5. Triết học – Tư tưởng
• 6. Ẩm thực

• Đời nhà Thương (XVII – II TCN) người Trung
Hoa đã có chữ Giáp cốt được viết trên mai
rùa, xương thú, được gọi là Giáp cốt văn.
• Qua quá trình biến đổi, từ Giáp cốt văn hình thành
nên Thạch cổ văn, Kim văn.
• Tới thời Tần (211 – 206 TCN) , sau khi thống nhất
Trung Quốc, chữ viết cũng được thống nhất trong
khuôn hình vuông được gọi là chữ Tiểu triện

• Quá trình biến đổi của
chữ viết
• Giáp cốt văn

Trung Quốc
• Kinh Thi là tập thơ cổ nhất ở Trung Quốc do nhiều tác giả sáng
tác thời Xuân-Thu, được Khổng Tử sưu tập và chỉnh lí.
• Thơ Đường là thời kì đỉnh cao của nền thơ ca Trung Quốc.
Trong hàng ngàn tác giả có ba nhà thơ lớn nổi bật là Lý Bạch,
Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị,..
• Tới thời Minh – Thanh, tiểu thuyết lại rất phát triển với các tác
phẩm tiêu biểu như: Tam Quốc Diễn Nghĩa (La Quán
Trung), Thủy Hử (Thi Nại Am), Tây Du Ký (Ngô Thừa
Ân), Hồng Lâu Mộng (Tào Tuyết Cần)…Đấy chính là 4 tác
phẩm kinh điển của Trung Quốc. Trong đó Hồng lâu mộng
được đánh giá là tiểu thuyết có giá trị nhất.

Trung Quốc
• Đỗ Phủ được mệnh danh là Thi Thánh • Lý Bạch được mệnh danh là Thi Tiên

tự nhiên – Kỹ thuật
• Toán học:
 sử dụng Hệ đếm thập phân từ rất
sớm, đã có nói đến quan niệm
về Phân số, về quan hệ giữa 3 cạnh
trong một tam giác vuông
 Thời Đông Hán, đã có cuốn Cửu
chương toán thuật, trong sách này đã
nói đến khai căn bậc 2, bậc 3 và có
cả khái niêm số âm, số dương.
 Tổ Xung Chi, ông đã tìm ra số Pi xấp
xỉ 3,14159265, đây là một con số cực
kì chính xác so với thế giới hồi đó • Tổ Xung Chi (429 – 501)

tự nhiên – Kỹ thuật
• Thiên văn học:
 Từ thời Nhà Thương đã vẽ được bản đồ sao với 800 vì sao. Đặt ra
lịch Can Chi.
 Năm 1230, Quách Thủ Kính (thời nhà Nguyên) đã soạn ra
cuốn Thụ Thời Lịch, xác định một năm có 365,2425 ngày
• Y học:
 Thời Chiến Quốc có cuốn Hoàng Đế Nội Kinh
 Thời nhà Minh có Bản Thảo Cương Mục (Lý Thời Trân)
 Kỹ thuật Châm cứu là một thành tựu độc đáo
của y học Trung Quốc

minh của Trung Quốc
• Giấy (Thái Luân năm 105)
Kỹ thuật làm giấy
• Nghề in (Tất Thăng, thời Tùy)
Bản in cổ còn sót lại

minh của Trung Quốc
• Kim chỉ Nam (la bàn) từ
thời Chiến Quốc
• Thuốc súng thời nhà Đường
(kali nitrát, diêm tiêu và than gỗ)

– Điêu khắc – Kiến trúc
• Hội họa: có lịch sử 5000
– 6000 năm, với các thể
loại: bạch họa, bản họa,
bích họa.
• Nghệ thuật vẽ tranh
Thủy mặc có ảnh hưởng
đến hội họa Châu Á.
• Tranh thủy mặc của
Đường Dẫn (thời Minh)

– Điêu khắc – Kiến trúc
• Điêu khắc: Phân thành các
ngành như: ngọc điêu, thạch
điêu, mộc điêu.
• Tượng Lạc Sơn Đại Phật (thời
Tây Hán)

– Điêu khắc – Kiến trúc
• Kiến trúc: Vạn Lý Trường Thành
(dài 6700km), Tử Cấm Thành,…

– Tư tưởng
• Triết học:
 Âm dương, Bát quái, Ngũ hành, là những thuyết
mà người Trung Quốc đã nêu ra từ thời cổ đại để
giải thích thế giới.
 Họ cho rằng trong vũ trụ luôn tồn tại hai loại khí
không nhìn thấy được xâm nhập vào trong mọi
vật là âm và dương ( lưỡng nghi)

8 yếu tố tạo thành thế
giới: Càn (trời), Khôn (đất), Chấn (sấm
), Tốn (gió), Khảm (nước), Ly (lửa), Cấ
n (núi), Đoài (hồ). Trong Bát quái, hai
quẻ Càn, Khôn là quan trọng nhất.
NGŨ HÀNH là: Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ.
Đó là 5 nguyên tố tạo thành vạn vật. Các vật
khác nhau là do sự pha trộn, tỉ lệ khác nhau
do tạo hoá sinh ra.

Nho Gia
 Sáng lập KHỔNG TỬ
 Nho gia đề cao chữ nhân, chủ
trương lễ trị, phản đối pháp trị.
Nho gia đề cao Tam cương, Ngũ
thường.
 Giá trị quan trọng nhất trong tư
tưởng của Khổng Tử là về giáo
dục, chủ trương dạy học cho tất cả
mọi người
 Hán Vũ Đế (140-87 TCN) “bãi
truất bách gia, độc tôn Nho thuật”
Nho gia đã được đề cao một cách
tuyệt đối và nâng lên thành Nho
giáo

Đạo Gia
 Sáng lập LÃO TỬ
 Các tác phẩm chính: Đạo Đức
kinh, Nam Hoa kinh
 “Đạo” là cơ sở đầu tiên của vũ
trụ, có trước cả trời đất, nằm
trong trời đất. Qui luật biến hoá
tự thân của mỗi sự vật ông gọi là
“Đức”
 Phái Đạo giáo sinh ra sau này
khác hẳn Đạo gia, mặc dù có
phái trong Đạo giáo tôn Lão Tử
làm “Thái thượng lão quân”

Pháp Gia
Sáng lập HÀN PHI TỬ
phái Pháp gia chủ trương
“pháp trị”, coi nhẹ “lễ
trị”
 Theo Hàn Phi Tử, trị
nước chỉ cần pháp luật
nghiêm minh, rõ ràng, dễ
hiểu với mọi người,
không cần lễ nghĩa. Ông
cho rằng trị nước cần
nhất 3 điều: Pháp, Thế và
Thuật

Mặc Gia
Sáng lập MẶC TỬ
Hạt nhân tư tưởng triết học
của Mặc gia là nhân và
nghĩa. Mặc Tử còn là
người chủ trương “ thủ
thực hư danh” (lấy thực
đặt tên)
 Từ đời Tần, Hán trở về
sau, ảnh hưởng của phái
Mặc gia hầu như không
còn đáng kể.

• Sự đa dạng áp đảo khổng lồ
của ẩm thực Trung Quốc
chủ yếu đến từ việc các
hoàng đế triều đại tổ chức
những bữa tiệc với 100 món
mỗi bữa ăn.
• Ẩm thực Trung Quốc nổi
tiếng khắp thế giới với các
món: Vịt quay Bắc Kinh,
đậu phụ Tứ Xuyên,…
• Văn hóa dùng đũa trở thành
đặc điểm tiêu biểu cho văn
hóa ẩm thực châu Á.