Mâm cơm ngày tết – Thuyết minh về ý nghĩa, cách làm và cách trang trí

Mâm cơm ngày tết hay còn gọi là bữa cơm tất niên vào chiều cuối năm chính là khoảnh khắc thiêng liêng của tất cả gia đình. Sau một năm làm ăn, học hành vất vả thì mọi người lại quây quần bên nhau, dù ai đi đâu, làm gì thì cũng đoàn tụ lại, sum họp vào ngày hôm nay. Không chỉ là một bữa cơm bình thường, bữa cơm tất niên còn là lục mọi người cùng nhau chia sẻ những khó khăn, những vui buồn của năm cũ, dành tặng nhau lời chúc mừng năm mới ý nghĩa nhất, cùng nhau chúc phúc cho một năm mới sắp đến.

Ý nghĩa mâm cơm ngày tết – Mâm cơm ngày tết gồm những gì?

Vào chiều 30, mọi gia đình đều gác lại mọi công việc tất bật thường ngày, quây quần với nhau cùng làm mâm cỗ tất niên ngày tết. Từ thời bao cấp khó khăn, thiếu thốn trăm bề nhưng bữa cơm tất niên ngày tết, nhà nào cũng phải có một mâm cơm với đầy đủ các món ăn truyền thống. Trên mâm cỗ cúng mỗi nơi một khác, nhưng không thể thiếu những món thực đơn mâm cơm ngày tết như bánh chưng, bánh tét, gà luộc, xôi, …. Ngoài mâm cơm cúng thì không thể thiếu mâm ngũ quả, những loại quả thường được sử dụng là chuối, bưởi, sung, táo,…

Cả gia đình quân quần vào chiều 30 tết, cùng nhau chuẩn bị mâm cơm tất niên. Hình ảnh mâm cơm ngày tết đã trở nên thân thuộc và không thể thiếu trong đời sống tinh thần người Việt. Không khí tết ngập tràn trong niềm vui và ánh mắt chính là ý nghĩa đặc biệt của mâm cơm cúng ngày tết.

Mâm cơm ngày tết có những món gì

Cách làm và trang trí mâm cơm ngày tết miền Bắc

Mâm cơm cúng ngày 30 tết của miền Bắc rất tinh tế, là sự phối hợp hài hòa của các món ăn, giữa món nước và món khô, giữa thịt và rau. Thuyết minh mâm cơm ngày tết: Đầu tiên là bánh chưng xanh được gói bằng thứ gạo nếp thơm dẻo với màu xanh mướt mắt. Bánh chưng xanh thường ăn với dưa hành, vừa làm tăng hương vị, lại “chống” ngán. Kế đến là thịt đông – món ăn khá lạ lùng: Vốn nguội lạnh, lại ăn trong tiết trời lạnh giá và kèm với dưa cải chua mới ngon.

Ngoài ra, còn có đĩa xôi ăn với gà luộc rắc lá chanh, giò lụa, giò xào, nem rán, kèm đĩa nộm nhiều rau củ để bữa cỗ thêm ngon miệng. Mâm cơm gia đình ngày tết không thể thiếu món nước. Món nước trong mâm cơm ngày tết của người Hà Nội gồm: Giò heo hầm với măng lưỡi lợn, bóng nấu thập cẩm, miến nấu lòng gà, rồi bát mọc nước. Người ta còn chuẩn bị thêm nồi cá chép hoặc cá trắm kho riềng, nồi thịt bò kho quế, món nào cũng đậm đà hương vị.

Bánh chưng xanh là linh hồn của ngày tết cổ truyền, thể hiện tinh hoa đất trời qua bàn tay khéo léo của con người. Trên bàn thờ tổ tiên người miền Bắc dịp tết không thể thiếu cặp bánh chưng xanh. Mâm cơm thắp hương ngày tết của người miền Bắc không thể thiếu thịt đông. Thịt đông là món ăn riêng của mâm cơm cổ truyền ngày tết Bắc Bộ. cách trang trí mâm cơm ngày tết của người miền Bắc là sự tổng hòa của nhiều màu sắc, hương vị, sinh động và cuốn hút.

Cách làm mâm cơm ngày tết miền Trung

Miền Trung có đặc điểm chung về điều kiện khí hậu, thời tiết khắc nghiệt nên ẩm thực nói chung và các món ăn trong mâm cỗ ngày tết ở miền Trung cũng có những đặc trưng riêng. Cuộc sống tuy có khó khăn nhưng đến ngày tết, chuẩn bị mâm cơm ngày tết miền Trung cũng phải đầy đủ, tươm tất với ước mong cả năm được sung túc đầy đủ. Mâm cơm cúng gia tiên ngày tết phải thật trang trọng, đầy đủ.

Món ngon mâm cơm ngày tết của miền Trung thường là các món mặn để bảo quản được lâu như: tôm rim, thịt kho Tàu, cuốn ram, thịt hon, gà rán, thịt phay, nem, tré, thịt ngâm nước mắm… rồi có thêm các món đồ mộc như: Măng khô xào thịt, mít trộn, giá xào nham… Mâm cơm cúng ông bà ngày tết miền Trung thường có món cuốn từ thịt luộc cuốn bánh tráng, nem lụi cuốn bánh tráng, rồi thịt kho, cá kho, cá hấp cũng có thể cuốn chung với bánh tráng và rau sống.

Ngoài một số tỉnh Bắc Trung Bộ như: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh… mâm cơm truyền thống ngày tết giống miền Bắc thì các tỉnh còn lại có nhiều điểm khác biệt: Bánh chưng được thay bằng bánh tét, không ăn dưa hành mà là dưa món và nổi bật là các món bánh phong phú và đa dạng: bánh sen tán, bánh măng, bánh mận, bánh bó mứt, bánh tổ, bánh phục linh… được chế biến bằng cách hấp, nướng hoặc sấy kỹ, có vị ngọt đậm nên có thể để có thể để ăn dần đến cả tháng vẫn không hư hỏng.

Với Huế, mâm cơm cúng ngày mùng một tết có phần đặc sắc và công phu hơn, mang hơi hướng cung đình xưa. Bên cạnh các món gỏi vả, gà bóp rau răm, cơm bò nấu thưng, chả ram, nem, tré…cầu kỳ thì các món bánh mứt mới là điểm nhấn tạo nên sự tinh tế cho mâm cỗ. Có thể kể món bánh đậu xanh nặn hình trái cây, bánh bó mứt hoặc món mứt quất làm thành nguyên quả và các món mứt gừng xăm, gừng khô, mứt sen, mứt bát bửu vừa đẹp lại vừa ngon. Cách làm mâm cơm ngày tết của miền Trung vừa tinh tế, vừa nhã nhặn, đẹp mắt.

Làm mâm cơm cúng ngày tết

Cách làm mâm cơm ngày tết miền Nam

Miền Nam với đặc trưng của một vùng đất có nhiều sản vật trù phú, thời tiết thuận lợi cho các loại cây, trái, gia súc, gia cầm hay thủy sản phát triển nên mâm cơm ngày Tết miền Nam có phần phong phú và đa dạng hơn. Tuy nhiên, làm mâm cơm ngày tết ở miền Nam lại luôn có thịt heo kho nước dừa với trứng hoặc cá lóc kèm dưa giá, canh khổ qua nhồi thịt. Ngoài ra mâm cơm 3 ngày tết cũng không thể thiếu các món ăn trong mâm cơm ngày tết như gỏi ngó sen, tai heo ngâm dấm, tôm khô – củ kiệu, giò heo nhồi, phá lấu, nem, lạp xưởng tươi…

Canh khổ qua là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Nam bộ bởi theo dân gian thì khổ qua là món ăn mong muốn sự khổ cực trong năm cũ qua đi, để tiếp đón điều tốt đẹp trong năm mới.

Bánh tét của người miền Nam có đôi phần khác biệt so với bánh tét miền Trung. Bánh tét miền Trung gói chặt, nhân đậu xanh ít và chú ý đến yếu tố bảo quản cho được lâu thì bánh tét miền Nam đa dạng hơn về cả phần vỏ lẫn phần nhân. Phần nếp bên ngoài có khi được trộn lẫn với dừa nạo, có khi với đậu đen, hoặc là hạt điều, là cẩm, lá dứa tạo ra nhiều màu sắc khác nhau.

Mâm cơm cúng ngày mùng 1 tết

 Phần nhân thì ngoài nhân đậu xanh với mỡ, còn có nhân chuối, nhân thập cẩm, nhân đậu xanh trứng muối. Một số nơi còn tạo hình bên trong bánh thành hoa mai, chữ thọ, chữ phúc, khi cắt ra trông rất đẹp và độc đáo. Tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là loại bánh tét nhân đậu xanh với thịt mỡ và lòng đỏ trứng muối. Cách bày mâm cơm ngày tết bàn sẽ dọn ra ăn kèm với dưa món, củ kiệu, tôm khô, lạp xưởng, cà rốt, củ cải ngâm nước mắm.

Cũng như ở miền Bắc và miền Trung, các món tráng miệng ở miền Nam trong mâm cơm cho ngày tết cũng đa dạng với các loại mứt trái cây như: Mứt dừa, mứt me, mứt mãng cầu, mứt củ năng, bánh ít ngọt, kẹo thèo lèo và kẹo chuối… Ngoài ra ở miền Nam mâm cơm ngày 30 tết còn có món tráng miệng rất đặc sắc đó là cơm rượu.

Các bạn cũng có thể làm mâm cơm chay ngày tết để cúng đêm 30. Mâm cơm cúng ngày 23 tết cũng phải thật tươm tất. Gợi ý mâm cơm ngày tết thường có trong những bào thuyết minh về mâm cơm ngày tết. Các bạn sẽ không cần phải băn khoăn mâm cơm ngày tết gồm những món gì? Cách làm mâm cơm cúng ngày tết như thế nào? Thêm phần trang trí mâm cơm ngày tết là bạn đã có một mâm cơm cũng tất niên đẹp mắt, thể hiện được ý nghĩa mâm cơm ngày tết.

Gửi tặng các bạn lời chúc ý nghĩa nhất nhân dịp tết Nguyên đán Mậu Tuất, chúc các bạn năm mới tràn ngập niềm vui, hạnh phúc và bình an.

Xem thêm: Những món ăn ngon lạ miệng dễ làm ngày Tết

Hồng Quý