Mổ nội soi – lựa chọn số 1 của bác sĩ lẫn bệnh nhân

“Ở Thái Lan, nếu phải tiến hành mổ hở, bệnh nhân sẽ yêu cầu bác sĩ cam kết bệnh này chưa thể thực hiện mổ nội soi. Nếu sau đó phát hiện nơi khác có thực hiện phương pháp này thì họ sẽ kiện bác sĩ ra tòa vì tội vô trách nhiệm”, giáo sư Nguyễn Hoàng Bắc, Đại học Y dược TP HCM, kể.

“Điều này cho thấy, mổ nội soi đã trở nên rất phổ biến, là lựa chọn số 1 của bác sĩ phẫu thuật lẫn bệnh nhân hiện nay”, giáo sư Hoàng Bắc đánh giá.

Trước đây, mổ hở có thể khiến bệnh nhân ung thư trực tràng bị chảy máu trên xương cùng không cầm được, bị phình động mạch chủ có thể vỡ túi phình đột ngột, hoặc khi cắt tuyến thượng thận làm bệnh nhân tăng huyết áp không xử lý được… Khi những triệu chứng này xảy ra, bác sĩ đành đứng nhìn bệnh nhân tử vong ngay trên bàn mổ mà không có cách gì cứu chữa, giáo sư Hoàng Bắc tâm sự. Nhưng khi phương pháp mổ nội soi được áp dụng thì những bệnh lý trên được giải quyết rất an toàn và hiệu quả. Thậm chí có trường hợp bệnh nhân không bị mất một giọt máu nào trong quá trình mổ.

Một ca phẫu thuật nội soi tại Bệnh viện Bình Dân TP HCM. Ảnh: M.L

Trước đây, các bác sĩ luôn sợ sẽ chẩn đoán sai khi đối diện với người đang có triệu chứng đau ruột thừa. “Và tình trạng chẩn đoán sai triệu chứng và giai đoạn trong căn bệnh này là khá nhiều”, giáo sư Hoàng Bắc nhìn nhận. Nhưng với nội soi, bác sĩ luôn chẩn đoán đúng các triệu chứng và giai đoạn bệnh. Nhờ thế có thể ra quyết định mổ kịp thời giúp bệnh nhân tránh được nhiều biến chứng. Ngoài ra, cách mổ này còn xử lý tốt các ca viêm ruột thừa đã vỡ, chẩn đoán nội soi giúp phát hiện những bệnh lý khác ngoài ruột thừa. Đặc biệt, đối với những bệnh nhân béo (mập), muốn thấy dây thần kinh bác sĩ phải phải mò vào 10 cm. “Với mổ hở, việc “vượt qua” một lớp mỡ dày như thế để đến vị trí cần đến để thao tác quả là một thách thức rất lớn. Nhưng với dụng cụ nội soi thì chuyện này trở nên đơn giản, hơn nữa nó còn đem lại một cảm giác an toàn cho cả bác sĩ lẫn bệnh nhân”, giáo sư Hoàng Bắc nói.

Cũng theo ông, mổ nội soi đã trở thành “Tiêu chuẩn vàng”, là phương pháp tối ưu trong điều trị bệnh sỏi túi mật (căn bệnh rất phổ biến tại Việt Nam). Bệnh nhân chỉ bị 3 vết rạch rất nhỏ trên thành bụng (gần như không có sẹo) để thực hiện việc lấy sỏi. Biện pháp này kiểm soát được khả năng sạch sỏi sau điều trị và bệnh nhân được ra về sau hai ngày. Có đến 98% thành công qua điều trị thực tế. Nhưng nếu phải mổ hở thì 100% bệnh nhân bị sót sỏi sau điều trị.

Mổ nội soi cũng trở thành “Tiêu chuẩn vàng” cho việc cắt lá lách giảm tiểu cầu. Biện pháp này giúp bệnh nhân không cần dùng thuốc trở lại sau điều trị và tỷ lệ thành công là 100%. Ngoài ra, mổ nội soi sẽ giải quyết dứt điểm một lần các bệnh tắc ruột sau mổ, ruột dính thành bụng hoặc bị bán tắc cứ dính đi dính lại nhiều lần.

Bác sĩ cũng dùng nội soi để lấy sạch nhân sơ tử cung rất lớn với một vết mổ rất nhỏ. Thực hiện bằng cách dùng máy khoan nhỏ khối bệnh phẩm rồi sau đó lấy dần từng mẫu bệnh phẩm ra mà không cần mở rộng đường mổ. Mổ nội soi còn cho phép mổ những bệnh lý rất khó thực hiện đối với mổ hở. Hiện nay, mổ nội soi được áp dụng cho hầu hết các chuyên khoa, như: cắt túi mật, điều trị sỏi đường mật chính, cắt nang gan, điều trị thoát vị hoành và thoát vị khe thực quản, cắt dạ dày, mổ trong lòng dạ dày, nối vị tràng, cắt dây thần kinh X kiểu Taylor, mở thông dạ dày, cắt lách cho các bệnh về máu, cắt ruột thừa, khâu thủng dạ dày, nối hang tụy, hỗng tràng, gỡ dính và điều trị tắc và bán tắc ruột, cắt hạch giao cảm ngực, cắt u tinh hoàn ẩn, thắt tĩnh mạch tinh, cắt nang gan, cắt đại tràng, điều trị sa trực tràng.. Tóm lại, theo giáo sư Hoàng Bắc, những gì thuộc về ngoại khoa thì đều có thể mổ nội soi.

Có thể thực hiện được những điều trên là do mổ nội soi tạo ra một khoảng trống thao tác lớn hơn, ánh sáng tốt hơn, hình ảnh rõ hơn cho phép thực hiện thao tác tỉ mỉ hơn, do đó rối loạn về miễn dịch, dinh dưỡng là rất ít. Bệnh nhân ngày càng thích được mổ nội soi vì biện pháp này khắc phục tất cả những khuyết điểm của mổ hở như: đường mổ rất nhỏ và ngắn dưới 5 mm, ít đau, không bị biến chứng, hồi phục nhanh, bệnh nhân trở lại sinh hoạt đời thường sớm hơn và đáp ứng được yêu cầu thẩm mỹ.

Tuy nhiên, muốn thực hiện mổ nội soi đòi hỏi cơ sở thực hiện phải có đủ các điều kiện về nhân sự và thiết bị hỗ trợ. “Bác sĩ có thể mổ nội soi trước hết phải là người có kinh nghiệm mổ hở giỏi. Bên cạnh đó, cần được trang bị những thiết bị chuyên dụng hiện đại cùng đội ngũ nhân viên kỹ thuật lành nghề để vận hành, bảo trì các thiết bị này”, giáo sư Bắc cho biết điều kiện để có thể thực hiện phẫu thuật nội soi. “Do đó, tại Việt Nam hiện nay không phải nơi nào cũng có thể thực hiện được các phẫu thuật nội soi”.  

Hiện vẫn còn những phẫu thuật quá phức tạp đòi hỏi phải mổ hở. Nhưng với sự tiến bộ không ngừng của kỹ thuật và y học, tương lai kỹ thuật mổ nội soi sẽ dần thay thế cho mổ hở trong tất cả các trường hợp.

Mỹ Lan