Mối quan hệ giữa luật quốc tế và luật quốc gia, cho ví dụ
Bài viết phân tích Mối quan hệ giữa luật quốc tế và luật quốc gia, phân tích cơ sở và nội dung của Mối quan hệ giữa luật quốc tế và luật quốc gia.
Cơ sở Mối quan hệ giữa luật quốc tế và luật quốc gia
Xuất phát từ hai chức năng cơ bản của nhà nước là chức năng đối nội và chức năng đối ngoại. Để thực hiện chủ quyền quốc gia trong phạm vi lãnh thổ, quốc gia phải sử dụng công cụ đến công cụ pháp lý cơ bản là pháp luật quốc gia, trong quan hệ quốc tế quốc gia phải sử dụng luật quốc tế. Mối quan hệ chặt chẽ giữa hai chức năng này là cơ sở đầu tiên để hình thành nên mối quan hệ chặt chẽ giữa luật quốc gia và luật quốc tế.
Sự có mặt của quốc gia trong cả quá trình ban hành và xây dựng luật quốc gia và luật quốc tế. Cụ thể:
+ Trong phạm vi lãnh thổ quốc gia, với tư cách là tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, nhà nước có quyền ban hành pháp luật và bảo đảm thực thi pháp luật trong đời sống. PLQG do nhà nước ban hành nên luôn có tính giai cấp, trước hết là phản ánh quan điểm và đường lối chính trị của giai cấp cầm quyền.
+ Trong quan hệ quốc tế, nhà nước đại diện cho quốc gia tham gia vào quá trình xây dựng PL quốc tế. Mỗi quốc gia đều tận dụng mọi cơ hội và tìm mọi cách để lợi ích của quốc gia mình được thể hiện ở mức cao nhất. Chính vì vậy, PLQT mặc dù không do 1 QG ban hành song nó vẫn thể hiện được ý chí và bảo vệ lợi ích của quốc gia, mà cụ thể là ý chí và lợi ích của giai cấp cầm quyền trong QG đó.
Cả PLQG và PL QT đều thể hiện ý chí và lợi ích của giai cấp cầm quyền của mỗi QG. Do đó PLQT và PLQG gắn bó chặt chẽ với nhau, cùng bảo vệ lợi ích của Nhà nước, của xã hội và cộng đồng QG đó.
– Bắt nguồn từ sự thống nhất về vai trò của 2 hệ thống PL: Đều là cơ sở để thiết lập, tăng cường quyền lực nhà nước; cơ sở để quản lý kinh tế, xã hội; đều góp phần tạo dựng những quan hệ mới và tạo môi trường ổn định để thiết lập, duy trì và phát triển các quan hệ quốc tế.
– Trong luật quốc tế tồn tại nguyên tắc Pacta sunt servanda, nguyên tắc này đặt ra nghĩa vụ cho các quốc gia khi tham gia vào quá trình xây dựng và thực hiện điều ước quốc tế, các quốc gia có nghĩa vụ tôn trọng triệt để và thực hiện nghiêm chỉnh điều ước đó. Pháp luật quốc gia ban hành, ngoài việc bảo đảm sự bình đẳng và thực hiện chủ quyền quốc gia còn phải phù hợp với các cam kết quốc tế.
VD: Việt Nam gia nhập WTO, phải có nghĩa vụ nội luật hóa pháp luật trong nước, đảm bảo sự phù hợp với các chuẩn mực trong các cam kết quốc tế của WTO.
Nội dung của Mối quan hệ giữa luật quốc tế và luật quốc gia
Mối quan hệ giữa luật quốc tế và luật quốc gia bao gồm 2 nội dung chính:
Thứ nhất, Luật quốc gia ảnh hưởng quyết định đến sự phát triển, quá trình xây dựng và thực hiện luật quốc tế.
Trong quá trình xây dựng LQT, các QG luôn cố gắng tận dụng mọi cơ hội để gây ảnh hưởng đến LQT và bảo vệ lợi ích của mình 1 cách tốt nhất trong mối tương quan với lợi ích của QG khác và lợi ích chung của CĐQT. Do đó, quá trình xây dựng LQT phải xuất phát từ lợi ích của mỗi QG. Đồng thời, sự hình thành các NT và QUY PHẠM PHÁP LUẬT QUỐC TẾ hoàn toàn phụ thuộc vào sự thỏa thuận của các QG, mà quan điểm của mỗi QG trong quá trình thỏa thuận thương lượng đó phải dựa trên những NT và quy phạm nền tảng của QG mình. Chính vì thế, PLQG thể hiện sự định hướng đến quá trình xây dựng LQT.
VD: Nguyên tắc cấm dùng vũ lực và đe dọa dùng VL trong QHQT; NT quyền dân tộc tự quyết đều bắt nguồn từ NT Cấm chiến tranh xâm lược lần đầu tiên được ghi nhận trong Sắc lệnh Hòa bình của LX năm 1917.
PLQG là đảm bảo pháp lý quan trọng để các NT, QUY PHẠM PHÁP LUẬT QUỐC TẾ được thực hiện trong phạm vi lãnh thổ QG. Bởi nghĩa vụ của mỗi QG khi tham gia quan hệ QT là phải bảo đảm thực hiện LQT trong phạm vi LT QG mình. Bằng nhiều cách khác nhau, các QUY PHẠM PHÁP LUẬT QUỐC TẾ sẽ được chuyển hóa thành QPPLQG và có hiệu lực trong phạm vi LTQG.
VD: LQT: có Công ước quốc tế về quyền trẻ em 1989. Năm 1991, Việt nam đã ban hành Luật bảo vệ trẻ em nhằm pháp điển hóa các quy định của lật quốc tế vào pháp luật quốc gia.
Thứ hai, LQT có tác động đến sự phát triển và hoàn thiện của LQG.
+ Luật quốc tế tác động trở lại đối với sự hình thành và phát triển của luật trong nước. Điều này thể hiện ở chỗ: khi tham gia các quan hệ QT, các quốc gia phải có nghĩa vụ xây dựng hoặc sửa đổi, bổ sung pháp luật trong nước sao cho đảm bảo phù hợp với các cam kết quốc tế mà quốc gia là thành viên. Chính vì vậy, các quy định có nội dung tiến bộ của LQT sẽ dần được truyền tải vào trong PLQG.
+ LQT còn tạo điều kiện đảm bảo cho PLQG trong quá trình thực hiện. Cụ thể hiện nay, có nhiều vấn đề đã vượt qua khỏi phạm vi điều chỉnh của QG, trở thành vấn đề toàn cầu, tự bản thân mỗi QG không thể giải quyết được mà cần có sự hợp tác quốc tế (VD: vấn đề môi trường, tội phạm quốc tế, vũ khí hạt nhân…). Vì vậy, các QG đã cùng nhau ký hàng loạt ĐUQT để cùng nhau hợp tác giải quyết các VĐ đó như: HU NewYork về cấm thử hoàn toàn vũ khí hạt nhân; Quy chế Rome năm 1998 về thành lập Tòa hình sự QT ICC…. Chính những QUY PHẠM PHÁP LUẬT QUỐC TẾ trong các ĐUQT này sẽ là điều kiện để đảm bảo cho việc thực hiện các QP tương ứng của PLQG.
Câu hỏi cùng chủ đề Mối quan hệ giữa luật quốc tế và luật quốc gia
Nếu LQG không phù hợp với LQT thì ưu tiên áp dụng ?
QPPLQT được ưu tiên áp dụng bởi 2 lý do:
+ Luật quốc tế hình thành từ sự thỏa thuận trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng giữa các chủ thể. QG khi tham gia QHQT thì phải xử sự phù hợp với các cam kết và nghĩa vụ QT của mình; CU Viên 1969 về Luật ĐUQT cũng quy định QG không được viện dẫn các quy định của PL trong nước để biện hộ cho việc không thi hành cam kết.
+ GT ưu tiên thi hành của QPPLQT còn được ghi nhận trong các VBPLQG.
Nếu LQT mâu thuẫn với Hiến pháp thì sao
Giữa các QG sẽ có cách giải quyết khác nhau. Ví dụ: Hiến pháp của Pháp quy định: ưu tiên áp dụng các QĐ của ĐUQT. Nếu ĐUQT mà Pháp tham gia >< với HP thì Pháp phải tu chính HP của nước mình.
Việt Nam: theo Luật ĐUQT 2016, rất khó để ĐUQT >< với HP hay các đạo luật khác của VN vì quá trình đàm phán, thẩm định, ký kết..diễn ra rất chặt chẽ và chỉ có hiệu lực nếu VN phê chuẩn.
Bài viết cùng chủ đề:
Phân tích các loại quy phạm pháp luật quốc tế, cho ví dụ
Công nhận quốc tế là gì ? (khái niệm, hình thức, phương pháp, hệ quả pháp lý)
Trên đây là tư vấn của luatthanhmai về chủ đề Mối quan hệ giữa luật quốc tế và luật quốc gia, cho ví dụ. Nếu có thắc mắc hay vấn đề cần được tư vấn vui lòng liên hệ email: [email protected] để được luật sư tư vấn hỗ trợ miễn phí.
5/5 – (2 bình chọn)
