Môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến doanh nghiệp như thế nào?

 Xu thế toàn cầu hóa càng ngày càng phát triển. Điều đấy đem đến cho doanh nghiệp nhiều cơ hội nhưng cùng với đó là rất nhiều thách thức. Nó đòi hỏi doanh nghiệp cần phải phân tích môi trường kinh doanh môi cách sáng suốt để hiểu rõ bản chất của xã hội, để tìm ra những giải pháp khắc phục đồng thời phát hiệu điểm mạnh. 

Cái chính là môi trường kinh doanh luôn thay đổi, vận động theo nhiều chiều hướng khác nhau, đa dạng và phức tạp. 

Trong bài viết này, Nhanh.vn sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh, phân tích các nhân tố tác động đến môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp. 

1. Doanh nghiệp là gì?

– Trong quá trình hình thành và phát triển kinh tế ở bất kì quốc gia nào, doanh nghiệp cũng là đơn vị cơ sở, một tế bào của nền kinh tế tạo ra của cải vật chất cho xã hội, trực tiếp phối hợp các yếu tố sản xuất một cách hợp lý nhằm tạo ra những sản phẩm hoặc dịch vụ một cách có hiệu quả nhất.

Doanh nghiệp là gì?

– Doanh nghiệp là đơn vị sản xuất kinh doanh được tổ chức nhằm tạo ra sản phẩm và dịch vụ đáp ứng nhu cầu tiêu trên thị trường, thông qua đó để tối đa hoá lợi nhuận trên cơ sở tôn trọng luật pháp của nhà nước và quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.

2. Môi trường kinh doanh là gì?

Ta có khái niệm Môi trường là  tập hợp các yếu tố, các điều kiện thiết lập nên khung cảnh sống của một chủ thể, từ đó người ta thường cho rằng môi trường kinh doanh là tổng hợp các yếu tố, các điều kiện có ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.

Các yếu tố, các điều kiện cấu thành môi trường kinh doanh luôn luôn có quan hệ tương tác với nhau và đồng thời tác động đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nhưng mức độ và chiều hướng tác động của các yếu tố, điều kiện lại khác nhau. Trong cùng một thời điểm, với cùng một đối tượng có yếu tố tác động thuận, nhưng lại có yếu tố tạo thành lực cản đối với sự phát triển của doanh nghiệp.

3. Môi trường kinh doanh của doanh nghiệp

Khi nói đến môi trường kinh doanh của doanh nghiệp, người ta thường chia ra môi trường bên trong và môi trường bên ngoài

Môi trường kinh doanh bên ngoài của doanh nghiệp bao gồm:

– Môi trường vĩ mô (môi trường tổng quát)

– Môi trường vi mô (môi trường tác nghiệp)

Khi chúng ta phân tích môi trường bên ngoài doanh nghiệp nghĩa là chúng ta đang phân tích để thấy được thách thức và cơ hội mà bên ngoài ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới doanh nghiệp kinh doanh.

Khi phân tích môi trường bên trong của doanh nghiệp là khi nhà doanh nghiệp muốn thấy được bản chất của doanh nghiệp, điểm mạnh và điểm yếu để có những giải pháp thích hợp nhất.

Xem thêm: Những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến môi trường kinh doanh

4. Môi trường vĩ mô (môi trường tổng quát) của doanh nghiệp

  – Các yếu tố kinh tế: 

Môi trường này bao gồm: Luật pháp các chính sách và cơ chế của nhà nước đối với ngành kinh doanh. Nhà quản trị phải lưu ý tới các yếu tố trên nhằm tiên đoán những thay đổi quan trọng về chính trị trong nước, khu vực và trên thế giới để có những quyết sách đúng đắn trong kinh doanh.

Sự ổn định chính trị có ảnh hưởng rất lớn đến các doanh nghiệp, vì rủi ro do môi trường chính trị là rất lớn.

  – Môi trường công nghệ kỹ thuật.

Hầu như tất cả các hàng hoá sản phẩm được tạo ra hiện nay đều gắn liền với những thành tựu khoa học kỹ thuật -công nghệ. Có thể nói rằng, chúng ta đang sống trong thời kỳ kỹ thuật công nghệ phát triển.

Kỹ thuật – công nghệ với tư cách là một bộ phận của môi trường kinh doanh bên ngoài tác động tác động đến doanh nghiệp trên hai mặt:

+ Thứ nhất, công nghệ bên ngoài tác động đến doanh nghiệp thông qua công nghệ bên trong. Đó chính là tốc độ phát triển của khoa học kỹ thuật thể hiện thông qua phát minh, ứng dụng chúng vào cuộc sống đã làm cho công nghệ bên trong của doanh nghiệp nhanh chóng lạc hậu.

+ Thứ hai, công nghệ làm xuất hiện các đối thủ cạnh tranh tiềm năng, đó là những đối thủ kinh doanh các sản phẩm có thể thay thế sản phẩm mà doanh nghiệp đang kinh doanh.

Môi trường tổng quát của doanh nghiệp

  – Môi trường tự nhiên:

Bao gồm các yếu tố liên quan: Tài nguyên thiên nhiên, đất đai, khí hậu thời tiết… Thực tế cho thấy sự ô nhiễm không khí và môi trường xung quanh đã đến mức báo động. Vấn đề đặt ra đối với các doanh nghiệp và chính phủ là không thể thờ ơ với công việc này. Hiện nay, người ta đang tìm cách đối phó với tình trạng ô nhiễm bằng những cách riêng của mình.

Các yếu tố môi trường tự nhiên ảnh hưởng đến doanh nghiệp trên các mặt sau:

+ Tạo ra thị trường cung ứng các yếu tố đầu vào cho các doanh nghiệp.

+ Tác động đến dung lượng và cơ cấu thị trường hàng tiêu dùng.

+ Tác động đến việc làm và thu nhập của dân cư, do đó ảnh hưởng đến sức mua và khả năng tiêu thụ hàng hoá của doanh nghiệp.

  – Môi trường văn hoá xã hội.

Các yếu tố văn hoá xã hội có liên quan với nhau nhưng tính chất tác động của chúng có thể khác nhau. Thực tế người ta luôn sống trong môi trường văn hoá đặc thù, tính đặc thù của mỗi nhóm người vận động theo hai khuynh hướng là giữ lại các tinh hoa văn hoá dân tộc, một khuynh hướng khác là hoà nhập với các nền văn hoá khác.

Nhà quản trị là người phải biết nắm vững cả hai khuynh hướng đó để có giải pháp thâm nhập sản phẩm của nhà sản xuất một cách thích hợp vào từng loại thị trường có nền văn hoá khác nhau.

Văn hoá xã hội nhìn chung ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp trên các mặt sau:

+ Văn hoá hình thành nên thói quen tiêu dùng của các nhóm dân cư, từ đó hình thành nên thói quen, sở thích, cách cư xử của khách hàng trên thị trường.

+ Văn hoá ảnh hưởng đến việc hình thành và phát triển nền văn hoá bên trong của doanh nghiệp.

+ Văn hoá quy định cách thức mà doanh nghiệp có thể dùng để giao tiếp với bên ngoài.

Như vậy, có thể thấy rằng những tác động của văn hoá đến doanh nghiệp là rất lớn, đó chính là những cách thức về văn hoá mà doanh nghiệp luôn phải đối đầu.

5. Môi trường vi mô (môi trường tác nghiệp) của doanh nghiệp

  – Khách hàng: 

Khách hàng là người đang và sẽ mua hàng của doanh nghiệp. Đối với bất cứ một doanh nghiệp nào khách hàng luôn là yếu tố quan trọng nhất, quyết định nhất tới sự sống còn của doanh nghiệp. Tính chất quyết định của khách hàng thể hiện trên các mặt sau:

Khách hàng quyết định sản phẩm hàng hoá của doanh nghiệp được bán theo giá nào. Trên thực tế, doanh nghiệp chỉ có thể bán với giá mà người tiêu dùng chấp nhận.

Khách hàng quyết định doanh nghiệp bán sản phẩm như thế nào. Phương thức bán và phương thức phục vụ khách hàng là do khách hàng lựa chọn, vì trong nền kinh tế thị trường phát triển, người mua có quyền lựa chọn người bán theo ý thích của mình và đồng thời quyết định phương thức phục vụ của người bán.

Môi trường vi mô của doanh nghiệp

  – Đối thủ cạnh tranh:

Doanh nghiệp luôn phải đối phó với hàng loạt đối thủ cạnh tranh. Vấn đề quan trọng ở đây là không được coi thường bất kỳ đối thủ nào, nhưng cũng không coi tất cả đối thủ là thù địch. Cách sử lý khôn ngoan nhất không phải là hướng mũi nhọn vào đối thủ của mình mà ngược lại vừa phải xác định, điều khiển và hoà giải, lại vừa phải hướng suy nghĩ và sự quan tâm của mình vào khách hàng.

  – Nhà cung ứng.

Người cung cấp đối với doanh nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng, nó bảo đảm cho hoạt động của doanh nghiệp được tiến hành ổn định theo kế hoạch đã định trước. Trên thực tế người cung cấp thường được phân thành ba loại chủ yếu: Loại cung cấp thiết bị, nguyên vật liệu; loại cung cấp nhân công; loại cung cấp tiền và các dịch vụ ngân hàng, bảo hiểm. Như vậy, mỗi doanh nghiệp cùng một lúc có quan hệ với nhiều nguồn cung cấp thuộc cả ba loại trên. Vấn đề đặt ra là yêu cầu của việc cung cấp phải đầy đủ về số lượng, kịp thời về thời gian, đảm bảo về chất lượng và ổn định về giá cả

6. Môi trường bên trong doanh nghiệp

  – Yếu tố vật chất

+ Tiền vốn: Vốn là tiền đề vật chất cần thiết cho mọi hoạt động sản xuất kinh doanh.

+ Nhân sự:

Con người là yếu tố quyết định mọi sự thành bại của hoạt động sản xuất kinh doanh. Bởi vậy, doanh nghiệp phải chú ý tới việc sử dụng con người, phát triển nhân sự, xây dựng môi trường văn hoá và nề nếp tổ chức của doanh nghiệp.

  – Yếu tố tinh thần: 

+ Truyền thống, thói quen:

Các truyền thống, thói quen là những yếu tố mang tính rất riêng của doanh nghiệp. Nó được hình thành, tồn tại và phát triển vừa khách quan vừa chủ quan trong quá trình vận động của doanh nghiệp.

+ Nền văn hoá:

Như ta đã biết những doanh nghiệp có nền văn hoá phát triển sẽ có không khí làm việc say mê luôn đề cao sự chủ động sáng tạo.

+ Giá trị ước vọng của lãnh đạo:

Lãnh đạo theo cách lãnh đạo dân chủ lắng nghe ý kiến đóng góp của của mọi người. Ước vọng đó được thể hiện qua các quyết định của ban lãnh đạo. Cùng với sự phấn đấu của cán bộ công nhân viên.

7. Mối quan hệ giữa môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến doanh nghiệp

Mối quan hệ giữa môi trường kinh doanh và doanh nghiệp được gọi là mối quan hệ hai chiều.

Tại sao lại như vậy?

Một mặt môi trường kinh doanh tạo điều kiện cho doanh nghiệp, nếu doanh nghiệp tận dụng các thuận lợi đó thì sẽ dễ dàng hoạt động hơn, ngược lại nó cũng có những ràng buộc thách thức lên doanh nghiệp kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp nếu như doanh nghiệp không có sự thích ứng với môi trường ấy.

Mối quan hệ trong kinh doanh

Mặt khác doanh nghiệp cũng có những tác động lên môi trường kinh doanh có thể gây dựng nên những phản ứng tích cực cho môi trường như tạo việc đóng góp vốn đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng… Tuy nhiên nó cũng có thể huỷ hoại môi trường kinh doanh của doanh nghiệp bằng sự ô nhiễm, gây ra nạn thất nghiệp, các tệ nạn xã hội, tham ô tiêu cực…

Như vậy, môi trường kinh doanh ảnh hưởng rất lớn đến doanh nghiệp cả tiêu cực và tích cực. Đứng trước sự tác động của môi trường kinh doanh, doanh nghiệp cần có tâm lý sẵn sàng, kiểm soát được tình hình, quản lý được quá trình sản xuất, sản phẩm, dịch vụ của mình sao cho sự tác động tiêu cực ít nhất. Trong đó, Nhanh.vn được biết đến là một website giúp doanh nghiệp có thể quản lý doanh nghiệp dễ dàng hơn bằng các dịch vụ quản lý bán hàng, cổng vận chuyển, tăng tốc bán hàng trên các sàn thương mại điện tử… khiến công việc quản lý doanh nghiệp đạt hiệu quả tối ưu nhất.

8. Làm thế nào để đánh giá môi trường kinh doanh?

Đánh giá môi trường kinh doanh

Đánh giá, phân tích môi trường kinh doanh của doanh nghiệp sẽ giúp bạn thiết lập tầm nhìn chiến lược phát triển doanh nghiệp trong tương lai (ngắn hạn, trung hạn và dài hạn) cũng như xây dựng được mục tiêu đúng đắn, lựa chọn hướng đi chính xác và môi trường kinh doanh thông minh, hiệu quả. Nhìn chung đánh giá tốt môi trường kinh doanh sẽ giúp bạn hiểu được đâu là những cơ hội cần nắm bắt và đâu là những thách thức doanh nghiệp cần vượt qua.

Dưới đây là một số phương pháp đánh giá môi trường kinh doanh của doanh nghiệp:

– Đánh giá môi trường chính trị: Chính trị và pháp luật là yếu tố quan trọng nhất mà doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng. Doanh nghiệp sẽ không thể phát triển bền vững lâu dài nếu nếu tình hình chính trị không ổn định. Luật pháp và các cơ chế ngành luôn thay đổi điều lệ thường xuyên, điều này tạo nên cả những ảnh hưởng tích cực và tiêu cực cho doanh nghiệp trong việc đưa ra những quyết định chiến lược kinh doanh.

Một số yếu tố chính trị và pháp luật nên chú trọng: Tính ổn định chính trị, hệ thống văn bản pháp luật hoàn thiện, chính sách thuế, quy tắc trong thương mại quốc tế, luật cạnh tranh, chống độc quyền.

– Đánh giá môi trường kinh tế: Cần xem xét đến các yếu tố như chính sách tiền tệ, tỷ giá hối đoái, chính sách tài khóa, chu kỳ kinh tế, mức độ tăng trưởng kinh tế, lạm phát, lãi suất. Những yếu tố này tác động lớn tới hoạt động của doanh nghiệp như: lãi suất ảnh hưởng tới vốn và tác động đến các chiến lược đầu tư phát triển doanh nghiệp; Mức độ tăng trưởng kinh tế tạo cơ hội phát triển cho doanh nghiệp; Lạm phát tác động mạnh đến chi phí tiền lương, lãi suất cũng như khiến doanh nghiệp đối mặt với chiến lược ra quyết định xây dựng giá cả hàng hóa;..

– Đánh giá môi trường ngành

Đối thủ cạnh tranh: Quan tâm đến cường độ cạnh tranh ngành, đánh giá ưu và nhược điểm của đối thủ (đánh giá số lượng và kết cấu, tốc độ tăng trưởng và đặc thù của ngành, sự khác biệt với đối thủ…), nhận diện chính xác những đối thủ cạnh tranh trực tiếp, phân tích đánh giá được chiến lược của đối thủ, sưu tầm dữ liệu thông tin đối thủ cạnh tranh, nhìn nhận tương quan về thế lực các đối thủ,..

Đánh giá khách hàng: Khách hàng là nhân tố quan trọng mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng đặt mục tiêu hướng đến. Họ có thể tạo nên sự ép làm giảm giá trị lợi nhuận của doanh nghiệp cũng như yêu cầu đòi hỏi doanh nghiệp phải tạo ra sản phẩm chất lượng/dịch vụ tốt nhất để thỏa mãn nhu cầu của họ.

Cuối cùng, qua bài viết này, Nhanh.vn hy vọng đã giúp doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh hiểu được phần nhiều về môi trường kinh doanh. Chúc các bạn thành công!