Nét đặc trưng của văn hóa ẩm thực 3 miền Việt Nam là gì?

Câu hỏi: Bạn đọc tin trên VietAdsGroup.Vn có thắc mắc “Những Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Văn Hóa Ẩm Thực?”. Bài viết này VietAds cùng bạn tìm hiểu về Văn Hóa Ẩm Thực và giải đáp câu hỏi trên nhé!

Tìm hiểu chung về Văn Hóa Ẩm Thực

Văn Hóa Ẩm Thực là gì? – Văn Hóa Ẩm Thực bao gồm toàn bộ môi trường văn hóa dinh dưỡng của con người, như cách trang trí và cách thức ăn uống, nghi thức và nghi lễ, thực phẩm như biểu tượng của sự tinh khiết hay tội lỗi, hoặc đặc sản khu vực và do đó nhận dạng văn hóa.

Kể từ thời cổ đại, thực phẩm luôn luôn có liên hệ với địa vị xã hội, quyền lực chính trị và tôn giáo (xem thêm xã hội học dinh dưỡng).

Nét đặc trưng của văn hóa ẩm thực 3 miền Việt Nam là gì?, Bản quyền truy cập link xem bài viết: https://vietadsgroup.vn/van-hoa-am-thuc-la-gi-nhung-yeu-to-anh-huong-den-van-hoa-am-thuc.html

Văn hoá ẩm thực là gì?

 
Ngày nay, trong nhiều nền văn hóa, cái nhìn sâu sắc vào bối cảnh liên quan đến sức khỏe hơn là các quy tắc nhịn ăn xác định các nỗ lực ăn uống điều độ.

Đồng thời, sự vội vã là lý do xuất hiện các món ăn làm sẵn và thức ăn nhanh chiếm ưu thế trong cuộc sống hàng ngày. Trong bối cảnh đó, lối sống này thường bị chỉ trích là đánh mất văn hóa thực phẩm.

Bởi vì thường không có các bữa ăn cố định: chúng được thay thế bằng một số bữa “ăn vặt” phân bổ cả ngày.

Những đặc trưng trong Văn Hoá Ẩm Thực Việt

 
Theo ý kiến của Tiến sĩ sử học Hãn Nguyên Nguyễn Nhã, ẩm thực Việt Nam có 9 đặc trưng:
 

Tính hoà đồng hay đa dạng

• Bắt đầu từ tính cách dễ dàng tiếp thu văn hóa, đặc biệt là văn hóa ẩm thực từ các dân tộc khác của người Việt, để từ đó chế biến thành của mình.

Tính ít mỡ

• Các món ăn Việt Nam chủ yếu làm từ rau, quả, củ nên ít mỡ (khá ít món ăn nấu ngập dầu), không dùng nhiều thịt như các nước phương Tây, cũng như không dùng nhiều dầu mỡ như món của người Trung.

Tính đậm đà hương vị

• Khi chế biến thức ăn người Việt Nam hay dùng nước mắm để nêm nếm, lại kết hợp với rất nhiều gia vị khác,… nên món ăn rất đậm đà.
• Mỗi món khác nhau đều có nước chấm tương ứng phù hợp với hương vị. 
   

Tính tổng hoà nhiều chất, nhiều vị

• Các món ăn Việt Nam thường bao gồm nhiều lọai thực phẩm như thịt, tôm, cua cùng với các loại rau, đậu, gạo. Ngoài ra còn có sự tổng hợp của nhiều vị như chua, cay, mặn, ngọt, bùi béo…

Tính ngon và lành

• Ẩm thực Việt Nam là sự kết hợp giữa các vị, các món để tạo nên nét đặc trưng riêng.
• Những thực phẩm mát như ốc, thịt vịt thường được chế biến kèm với các gia vị ấm nóng như gừng, rau răm… Đó là cách cân bằng âm dương rất đặc biệt, chỉ có người Việt Nam mới có.
   

Dùng đũa

• Giống một vài nước châu Á khác thì việc sử dụng đũa là một nét đặc trưng rất thú vị của ẩm thực Việt, bạn có thể sử dụng đũa trong hầu hết các món ăn, từ kho,chiên, xào hay thậm chí là cả canh.
• Đôi đũa Việt có mặt trong mọi bữa cơm ngay cả khi quay nướng, người Việt cũng ít dùng nĩa để xiên thức ăn như người phương Tây. Kèm với đó thì gắp là một nghệ thuật, gắp sao cho khéo, cho chặt đừng để rơi thức ăn…
   

Tính cộng đồng hay tính tập thể

• Tính cộng đồng thể hiện rất rõ trong ẩm thực Việt Nam, hầu như trong bữa cơm lúc nào cũng có bát nước mắm chấm chung, hoặc múc riêng ra từng bát nhỏ từ bát chung ấy.

Tính hiếu khách

• Trước mỗi bữa ăn người Việt thường có thói quen mời. Lời mời thể hiện sự giao thiệp, tình cảm, hiếu khách, mối quan tâm trân trọng người khác…

Tính dọn thành mâm

• Người Việt thường dọn sẵn thành mâm, dọn nhiều món ăn trong một bữa lên cùng một lúc chứ không như phương Tây ăn món nào mới mang món đó ra.

Đặc điểm Ẩm Thực Việt theo từng miền

Ẩm thực Miền Bắc

• Ẩm thực miền Bắc đặc trưng với khẩu vị mặn mà, đậm đà, thường không đậm các vị cay, béo, ngọt bằng các vùng khác, chủ yếu sử dụng nước mắm loãng, mắm tôm.
• Sử dụng nhiều món rau và các loại thủy sản nước ngọt dễ kiếm như tôm, cua, cá, trai, hến… và nhìn chung, do truyền thống xa xưa có nền nông nghiệp nghèo nàn, ẩm thực miền Bắc trước kia ít thịnh hành các món ăn với nguyên liệu chính là thịt, cá. 
• Âm thực Hà Nội được nhiều người đánh giá cao, nó đại diện tiêu biểu nhất của tinh hoa ẩm thực miền Bắc Việt Nam với những món phở, bún thang, bún chả, các món quà như cốm Vòng, bánh cuốn Thanh Trì… và gia vị đặc sắc như tinh dầu cà cuống, rau húng Láng.

Ẩm thực Miền Nam 

• Ẩm thực miền Nam, có thiên hướng hảo vị chua ngọt, đây là nơi chịu ảnh hưởng nhiều của ẩm thực Trung Quốc, Campuchia, Thái Lan, có đặc điểm là thường  sử dụng sữa dừa hay cho thêm đường.
• Nền ẩm thực này cũng sản sinh ra vô số loại mắm khô ( mắm cá sặc, mắm bò hóc, mắm ba khía…). Ẩm thực miền Nam cũng dùng nhiều đồ hải sản nước mặn và nước lợ hơn miền Bắc (các loại cá, tôm, cua, ốc biển), và rất đặc biệt với những món ăn dân dã, đặc thù của một thời đi mở cõi.
• Hiện nay nhiều khi đã trở thành đặc sản: chuột đồng khìa nước dừa, dơi quạ hấp chao, rắn hổ đất nấu cháo đậu xanh, đuông dừa, đuông đất hoặc đuông chà là, vọp chong, cá lóc nướng trui…
   

 Ẩm thực Miền Trung

• Đồ ăn miền Trung được biết đến với vị cay nồng, với tất cả tính chất đặc sắc của nó thể hiện qua hương vị riêng biệt, nhiều món ăn mặn và cay hơn đồ ăn miền Bắc và miền Nam, màu sắc được phối trộn phong phú, rực rỡ, thiên về màu đỏ và nâu sậm.
• Các tỉnh thành miền Trung như Huế, Đà Nẵng, Bình Định rất nổi tiếng với mắm tôm chua, các loại mắm ruốc hay các loại đặc sản bánh kẹo Đà Nẵng, Huế.
• Đặc biệt, ẩm thực Huế do ảnh hưởng từ phong cách ẩm thực hoàng gia, cho nên rất cầu kỳ trong chế biến và trình bày. Một mặt khác, do địa phương không có nhiều sản vật mà ẩm thực hoàng gia lại đòi hỏi số lượng lớn món, nên mỗi loại nguyên liệu đều được chế biến rất đa dạng phong phú.

>>> Xem thêm các bài viết cùng chuyên mục hỏi đáp ở đây!

Những yếu tố ảnh hưởng đến Văn Hóa Ẩm Thực mỗi quốc gia

Yếu tố lịch sử 

Ngay từ thuở sơ khai, ăn uống được coi là nhu cầu thiết thực nhất để duy trì sự sống của con người. Như đã biết, thời kỳ cổ đại con người sinh sống bằng săn bắt và hái lượm. Vì thế nguồn thức ăn cũng khan hiếm không có quyền lựa chọn nhiều.
 
Sau giai đoạn đầu, con người dần biết cách trồng trọt, chăn nuôi. Vì thế nguồn thực phẩm trở nên nhiều hơn để đáp ứng đủ nhu cầu ăn no của con người thời cổ đại.

• Trong quá trình dài, trải qua nhiều giai đoạn tiến hóa, thế giới ngày nay văn minh hiện đại hơn nhiều. Do đó, lĩnh vực ẩm thực cũng hình thành một cách đa dạng hơn.

 
Ngày nay, nét văn hóa ẩm thực thường gắn liền với lịch sử của mỗi quốc gia . Trước đây, đã có rất nhiều đất nước trải qua thời kỳ chiến tranh của giặc ngoại xâm.

• Nền ẩm thực nước nhà lúc bấy giờ được  biến tấu và pha trộn cho phù hợp với khẩu vị tại đất nước ấy. Vì vậy, lịch sử hình thành và phát triển của đất nước là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến văn hóa ẩm thực.

Vị trí địa lý

Vị trí địa lý là yếu tố quyết định đến nguyên liệu của các món ăn. Thực tế cũng ta thấy rõ ràng rằng các món ăn của phương Đông khác biệt rất nhiều với phương Tây.
 
Ví dụ như nước Việt Nam ta có nhiều sông hồ, có phù sa màu mỡ cùng nền văn minh lúa nước. Các điểm ấy đã khiến nước ta nổi bật với các món ăn được chế biến từ gạo, ngô, khoai, đậu,… Còn nếu như các nước ở vùng biển thì ẩm thực lại là món ăn chế biến từ hải sản thơm ngon.
 

Khí hậu

Sự khác biệt về khí hậu của mỗi vùng miền, mỗi quốc gia sẽ quy định hương vị của món ăn. Ví dụ các quốc gia có khí hậu lạnh quanh năm thì dường như món ăn sẽ có chút cay the hoặc gia vị nêm nếm có tính nóng hơn.

• Vì như vậy sẽ tạo cảm giác ấm áp hơn trong ngày lạnh giá. Còn ở những nơi khí hậu nóng thì món ăn thường sẽ kết hợp với rau xanh, trái cây để món ăn thêm thanh mát hơn.

 
Ở Việt Nam có khí hậu nóng ẩm, nhiệt đới gió mùa và phân biệt giữa 3 miền Bắc Trung Nam. Vì thế văn hóa ẩm thực người Việt mang đặc trưng riêng của mỗi vùng miền.

Miền Bắc hương vị đậm đà, miền Trung vị chua cay còn miền Nam lại ngọt thanh nhẹ nhàng hơn. Chỉ nói đến đây ta cũng biết được khí hậu có ảnh hưởng như thế nào đến nền văn hóa ẩm thực ở mỗi nơi như thế nào rồi.

Yếu tố ngoại lai

Như đã nói, ẩm thực mỗi nước đều có nét đặc trưng riêng và nhờ vậy mà thu hút sự quan tâm của mọi người trên thế giới. Và trong nhiều năm trở lại đây, thế giới mở cửa.

Việc giao lưu văn hóa, kinh tế giữa các nước trở nên dễ dàng hơn. Và đương nhiên, nền ẩm thực cũng có cơ hội vươn ra thế giới. Bởi vậy ẩm thực nước nhà có dịp kế thừa tinh hoa ẩm thực từ bên ngoài. Có thể là gia vị mới, cách chế biến, công thức mới.
 
Tiếp thu là tốt nhưng mỗi quốc gia vẫn nên giữ được bản sắc văn hóa ẩm thực của riêng mình. Giống như Việt Nam, dù có hiện đại đến đâu thì những món ăn truyền thống vẫn luôn là niềm tự hào của đất nước. Có thể kể đến như bánh chưng, bánh giày, cốm, bánh cuốn, chả giò, phở,…

 
Qua đây chắc bạn đã có cái nhìn khái quát hơn về văn hóa ẩm thực. Cảm ơn bạn đã quan tâm bài viết của VietAds. Hẹn bạn tại các bài viết tiếp theo!

Trân trọng! Cảm ơn bạn đã luôn theo dõi các bài viết trên Website VietAdsGroup.Vn của công ty chúng tôi!

Quay lại danh mục “Hỏi đáp là gì”
Quay lại trang chủ