Những Khác Biệt Trong Đời Sống Văn Hóa Gia Đình Việt Nam Xưa Và Nay

Gia đình ngày nay đã có những thay đổi về quan niệm, nhận thức khác xưa với kiểu gia đình truyền thống ngày trước.

Bạn đang xem: Gia đình việt nam xưa và nay

Chuyện giày dép, quần áo, tác phong của con cái, nhất là với con gái tuổi mới lớn luôn được các ông bố, bà mẹ xưa điều chỉnh khắt khe. Nhiều gia đình truyền thống xem việc con nhuộm tóc, mặc quần ngắn, áo sát nách, đi cà phê với bạn bè… là học đòi, hư hỏng. Ngày nay, cha mẹ đã có cái nhìn thoáng hơn, quan niệm về cái đẹp, thời trang cũng thay đổi. Bữa cơm gia đình xưa luôn được chú trọng. Ngày ấy, con cái chỉ đi học rồi về, vợ chồng thì người làm công, người làm nông nhưng cứ đến bữa cơm gia đình thì đều tập hợp đầy đủ. Ngày nay, do nhịp sống đẩy nhanh hơn. Con cái phải đi học thêm, học phụ đạo, vợ chồng làm tăng ca… nên đến giờ cơm không còn được sum vầy như trước. Một số gia đình hiện đại đã dần quên mất bữa cơm truyền thống. Cứ ai về đến nhà thì xới cơm ăn trước. Chuyện mẹ chồng nàng dâu trong gia đình truyền thống ngày xưa luôn là vấn đề phức tạp. Các bà mẹ chồng thời xưa đều rất khắt khe với các nàng dâu, xem chuyện con dâu phải phục vụ cả gia đình chồng như người ở là chuyện bình thường.Ngày nay, quan niệm, nhận thức của xã hội đã thay đổi nên các nàng dâu dần cảm thấy dễ chịu hơn. Một số mẹ chồng tâm lý thì yêu thương, gần gũi con dâu và xem như con ruột của mình. Trước đây, sự chi phối của cha mẹ trong hôn nhân của con cái rất lớn. Có nhiều gia đình bố mẹ có vai trò quyết định đến việc chọn bạn đời cho con.Giờ đây, thanh niên có sự chủ động chọn bạn đời cho mình. Họ được chủ động tìm hiểu và quyết định hôn nhân. Quan niệm về việc sinh con cũng đã khác trước. Trước đây, người ta cho rằng gia đình nào càng đông con thì càng có phúc nên việc sinh đẻ không có kết hoạch là chuyện bình thường. Ngày nay, các cặp vợ chồng chỉ muốn sinh con ít, từ một đến hai con để có đủ khả năng tài chính mà nuôi dạy con thật tốt.

http://afamily.vn/doi-song/nhung-khac-biet-trong-doi-song-van-hoa-cua-gia-dinh-xua-va-nay-20140627033513763.chn?utm_source=Kenh14&utm_medium=Kenh14Embed&utm_campaign=Kenh14Box
Embed

Theo Quỳnn Trân/Trí thức trẻ

tranh vui khác biệt gia đình xưa và nay

Đọc tiếp

Bộ tranh “Thanh niên chuẩn – Tình nguyện chuẩn”

13 13 3058

Mỗi bức ảnh là một thông điệp kêu gọi thanh niên tham gia các hoạt động tình nguyện thiết thực, có ích nhất.

Xem thêm: Lịch Thi Đấu Vòng 10 V Òng 10 V League 2022: Đại Chiến Hà Nội Vs Slna

Chàng trai dùng khói nến vẽ tranh trong chai rượu

15 1 14 329

Mặc dù rất khó để thực hiện song Jim Dingilian vẫn biết cách khiến nhiều người bất ngờ với các tác phẩm vẽ thiên nhiên đẹp mắt bên trong chai rượu của mình.

Tranh vui nếu tình không như ý

6 2 4 332

Thật tuyệt vời nếu như tình yêu của bạn được đón nhận nhưng nếu ngược lại thì sao?

Văn hóa gia đình là toàn bộ giá trị chân chính về đạo đức, nhân phẩm, khuôn mẫu, nghi thức, lễ nghĩa… và những giá trị nhân văn truyền thống trong gia đình người Việt có cấu trúc hệ thống nhà-làng-nước (tục nhà, lệ làng, phép nước).

Từ xưa ở nước ta, đời nào cha ông cũng coi trọng văn hóa gia đình, mặc dù các cụ không gọi đích danh. Gia pháp nhà Trần rất nghiêm về danh phận trên-dưới và kỷ cương trong-ngoài. Tác giả Việt sử tiêu án Ngô Thì Sỹ viết rằng: “Gốc thiên hạ ở tại gia đình. Có dạy bảo được gia đình, mới dạy được người trong nước”. Thời Lê, Nguyễn Trãi là người có hiếu nổi tiếng, mang nặng lòng canh cánh lời dặn của cha ở ải Nam Quan, ngày đêm nuôi chí lớn phục thù, thì việc ông soạn Gia huấn ca là một hiện tượng hợp logic.

Minh họa: LÊ HẢI

Để có một gia đình hạnh phúc, một xã hội ổn định thì nhà nước không chỉ xây dựng chương trình lương thực, kế hoạch dân số, bảo vệ tài nguyên, giữ gìn môi trường sinh thái… mà còn phải tiến hành đấu tranh chống mọi tệ nạn xã hội, giữ gìn bản sắc và bản lĩnh văn hóa dân tộc, tức là việc tu rèn đạo đức cá nhân (tu thân), xây dựng kỷ cương gia pháp (tề gia) là điểm khởi đầu, khi đó mới nói đến quản lý nhà nước (trị quốc). Không phải ngẫu nhiên mà một quốc đảo nhỏ chỉ hơn 5 triệu dân trở thành một nước giàu, ổn định, có mức sống cao như Singapore lại vận dụng 5 phạm trù trung, hiếu, nhân ái, lễ nghĩa, liêm sĩ của Nho giáo để biến thành những chuẩn tắc hành động cụ thể cho từng người dân, từng gia đình, được các chủng tộc chấp nhận. Ở Trung Quốc, những nhân tố tích cực của đạo Khổng được thừa nhận. Chữ hiếu được đề cao, chức năng của gia đình được nhấn mạnh. Ở Nhật Bản, cơ cấu gia đình đã biến đổi, loại gia đình nhỏ, hạt nhân đang phát triển; sự vắng mặt của ông bố, vị trí của người vợ, người mẹ trở nên quan trọng. Ở các nước Tây Âu, thay vì xu hướng gia đình không dựa trên cơ sở hôn nhân phát triển vào những năm 60 và 70 của thế kỷ 20, hiện nay, người ta có xu hướng quay trở lại những giá trị truyền thống, đề cao trách nhiệm giáo dục gia đình.

Thành ngữ xưa đúc kết: “Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh”. Đó là biểu tượng truyền thống tốt đẹp của một gia đình, một dòng họ, rộng hơn là một cộng đồng. Có lẽ vì thế mà các giá trị văn hóa gia đình được lưu giữ bền vững hơn ngoài xã hội. Mỹ tục thờ cúng tổ tiên là một ví dụ: Thờ cúng tổ tiên là một hiện tượng hiếu để làm gương cho con cháu đời sau. Cứ mỗi lần đứng trước bàn thờ tổ tiên, ông bà… con cháu chắp tay trước ngực để cầu khấn cho linh hồn các cụ siêu thoát, cũng đồng thời mong muốn các cụ phù hộ độ trì cho con cháu gặp may mắn. Nghi thức thờ cúng, lễ vật hiến dâng người đã khuất, ở mỗi nhà một kiểu nhưng đều gặp nhau ở lòng thành. Thờ tổ tiên là tục lệ ăn sâu vào tâm tư, tình cảm người Việt Nam. Chính vì vậy mà dù “vật đổi sao dời”, đất nước hòa bình hay loạn lạc thì việc thờ cúng tổ tiên vẫn canh cánh bên lòng người con hiếu thảo, nhất là vào ngày rằm, mồng một, giỗ chạp… Xã hội đổi thay đã nhiều, nhất là trong thời hiện đại, nhưng nội dung những câu khấn, thiết chế thờ cúng, nghi thức bái lạy, lễ vật cúng tiễn… từ xưa đến nay rất ít thay đổi. Những câu thành ngữ được đúc kết từ lâu đời vẫn tồn tại bền vững cho đến hôm nay và có thể cả mai sau. Trong quan hệ với con cái là “gọi dạ bảo vâng”, “đi thưa về trình”. Trong quan hệ thứ bậc thì “kính lão đắc thọ”; “kính trên nhường dưới”; “chị ngã em nâng”… Trong quan hệ vợ chồng thì “một điều nhịn, chín điều lành”; “thuận vợ, thuận chồng tát Biển Đông cũng cạn”…

Ngày nay, trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, vấn đề gia phong, gia lễ của từng gia đình bị chi phối bởi các nhân tố: Kinh tế, văn hóa vật chất, pháp luật, lối sống, chất lượng sống, vấn đề công danh, mưu sinh lập nghiệp, thị hiếu và giải trí… Sự bộc lộ mâu thuẫn giữa các thành viên, các thế hệ trong gia đình thể hiện công khai hơn, dễ nhận thấy hơn. Nhưng, cách giải quyết lại thỏa đáng hơn nhờ lòng bao dung, “sự thể tất” rất tâm lý của cả hai phía. Nếu như trước đây, phương thức giải quyết mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái thường đi đến kết cục thắng-bại mà phần thắng thuộc về bề trên thì ngày nay, phương thức giải quyết áp đặt, nhất là bằng bạo lực gia đình ít tỏ ra có tác dụng, trừ khi xung đột xảy ra phải nhờ pháp luật. Mặt khác, cuộc sống ngày nay đòi hỏi các bậc cha mẹ, ông bà cũng cần có những suy nghĩ mới bằng những phương thức giáo dục mới có sức thuyết phục, làm gương cho con cháu noi theo. Việc xây dựng gia phong, gia lễ của từng gia đình nên bắt đầu bằng việc giáo dục bậc làm cha, làm mẹ. K.Marx nói: Những người giáo dục cũng cần được giáo dục. Thương yêu, tôn trọng, phê phán, nhắc nhở, thậm chí răn đe là điều cần thiết, nhưng tuyệt đối không nên dùng bạo lực, lăng nhục, nhất là đối với trẻ em.

Văn hóa gia đình trong điều kiện lịch sử xã hội nào cũng đều liên quan tới lối sống của cộng đồng, liên quan tới nhiều thế hệ, liên quan tới nhiều giá trị mà bản sắc dân tộc, cốt cách dân tộc đóng vai trò trung tâm. Bất cứ một sự khuyên bảo, một hành vi giáo dục nào đối với lớp trẻ đều cần sự kết hợp đồng bộ giữa các mặt. Đồng thời, lòng khoan dung, hành vi hòa hiếu của ông bà, cha mẹ trong một gia đình không chỉ là phương tiện mà còn là mục đích. Bởi suy cho cùng, bản chất của văn hóa là hòa giải. Văn hóa gia đình không vượt ra khỏi bản chất đó của văn hóa nhân loại nói chung.