Những nét đặc sắc trong văn hóa đồng bào Hoa ở Điện Biên

Trên địa bàn huyện Nậm Pồ, dân tộc Hoa chiếm 1,52% tổng số dân cư và sinh sống tập trung ở 4 bản thuộc xã Phìn Hồ: Đề Pua, Đề Tinh 2, Mo Công, Mạy Hốc. Đặc điểm kinh tế chủ yếu của người Hoa là làm nương rẫy ở xa nhà, mỗi năm chỉ canh tác một vụ; hoặc buôn bán nhỏ lẻ; hành nghề bốc thuốc Bắc. Bên cạnh đó, họ còn duy trì nghề may truyền thống, qua đó bảo tồn nhiều nét văn hóa độc đáo.

Ngày nay, dân tộc Hoa vẫn kết hợp văn hóa giàu đẹp vào trong lối sống hiện đại. Bên cạnh thói quen mặc đồ truyền thống, lưu truyền tập tục thờ cúng lâu đời, người Hoa còn gìn giữ tiếng dân tộc trong phạm vi gia đình. Tại xã Phìn Hồ, trẻ em Hoa có thể sử dụng cả tiếng mẹ đẻ và tiếng Kinh. Các em cũng được người lớn trong nhà dạy nghề thêu thùa, gìn giữ nét đẹp dân tộc qua nhiều hoa văn độc đáo.  

Trang phục truyền thống của người Hoa hiện chỉ còn thấy ở một số người có tuổi hay trong các nghi lễ cưới xin, tang ma. Phụ nữ thường mặc áo cổ viền cao, cài khuy một bên, xẻ tà cao hoặc một chiếc áo sườn xám may dài, ôm ngang hông, xẻ tà dưới phần đùi. Các thiếu nữ thích màu hồng hoặc màu đỏ, cùng với các sắc màu đậm. Ðàn ông mặc áo màu đen hoặc xanh đậm, cài khuy vải một bên, vai liền cổ đứng, xẻ tà hoặc kiểu áo tứ thân, xẻ giữa, cổ đứng, vai liền, có túi, thích bịt răng vàng và xem như một lối trang sức. Phụ nữ thích dùng đồ trang sức, đặc biệt là vòng tay (bằng đồng, vàng, đá, ngọc…), bông tai, dây chuyền.

Báo Đại biểu Nhân dân giới thiệu một số hình ảnh về nét đẹp văn hóa của đồng bào Hoa tại huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên.

Đời sống của dân tộc Hoa là sự kết hợp của văn hóa Việt Nam – Trung Quốc 

Nhà cửa ở đây thường có 3 loại: Nhà 3 gian hai chái, nhà chữ Môn và chữ Khẩu. Vật liệu xây nhà thường là gỗ, gạch mộc. Ngói lợp bằng tôn hoặc quế, lá tre, phên nứa

Khu vực bàn thờ được đặt ở vị trí trung tâm nhất trong nhà, có màu đỏ là chủ đạo, bài trí thêm nhiều giấy hồng chữ Hán với nội dung cầu phúc, cầu lợi, cầu bình yên
 

Ngoài bàn thờ lớn chính giữa, người Hoa còn có kệ thờ nhỏ bên cạnh, đặt trên đó 1 bát hương và 3 chén nước. 

Trang phục người Hoa mang đậm nét thời nhà Thanh. Loại áo cơ bản thường có cổ viền cao, cài khuy một bên, xẻ tà và mặc kèm quần, váy đen thụng

Điểm nhấn trong văn hóa người Hoa là đôi giày thêu (liển hài), được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 829/QĐ-BVHTTDL ngày 9.3.2021.

Trung bình, một đôi giày thêu được hoàn thiện trong vòng 10-12 ngày. Hoa văn phổ biến là hoa 6 cánh và 4 cánh được thêu đan xen nhau, xung quanh là thực vật thân leo, hoạ tiết ô trám lồng, sóng lượn…

Đế giày thường được ghép bởi 5 lớp mo, mỗi lớp bọc một lần vải dày và dai để tạo độ dày dặn, cứng cáp, bảo đảm bền chắc

Người Hoa phơi khô mo tre già để khâu thành đế giày

Đường may cầu kỳ của người Hoa trên chiếc địu