Phân biệt bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại

Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại là 2 cơ bảo hiểm hoàn toàn khác nhau đều hướng đến lợi ích của người tham gia. Tuy nhiên, bảo hiểm xã hội không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức còn bảo hiểm thương mại trên thực tế là vì lợi nhuận thường do các tổ chức thực hiện.

Bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại

1. Phân biệt bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại 

Bảo hiểm là hình thức phòng ngừa rủi ro cho mọi người có thể về thân thể có thể về tài sản. Hiện có rất nhiều loại bảo hiểm khác nhau, căn cứ theo tính chất của bảo hiểm người ta phân bảo hiểm làm 2 loại chính là bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại.

1.1 Khái niệm về bảo hiểm xã hội

Bảo hiểm xã hội được thực hiện theo Luật Bảo hiểm xã hội do Quốc Hội Ban Hành. Theo Khoản 1, Điều 3 của Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, BHXH được định nghĩa như sau:

“1. Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.”

Như vậy, bảo hiểm xã hội có căn cứ pháp lý vững chắc và được Nhà nước đảm bảo thực hiện bởi các chế tài. Bảo hiểm xã hội có 2 hình thức gồm bảo hiểm xã hội bắt buộc và bảo hiểm xã hội tự nguyện.

1.2 Khái niệm bảo hiểm thương mại 

Hiện chưa có văn bản pháp luật nào quy định chính thức về khái niệm bảo hiểm thương mại. Tuy nhiên, có thể hiểu bảo hiểm thương mại là hình thức bảo hiểm được thỏa thuận giữa các bên, trong đó bên bảo hiểm (thường là tổ chức) phải cam kết bồi thường hoặc trả tiền bảo hiểm cho bên tham gia bảo hiểm (thường là cá nhân) trong trường hợp có rủi ro xảy ra. Mức bồi thường sẽ căn cứ theo hợp đồng bảo hiểm. 

Tham gia bảo hiểm xã hội người lao động được nhận lương hưu khi về già

Hiện nay, có 3 loại hình bảo hiểm thương mại chính là bảo hiểm sức khoẻ, bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm phi nhân thọ. Mỗi loại hình bảo hiểm thương mại sẽ có những tính chất đặc điểm khác nhau theo đó 

2. So sánh bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại

Dưới đây là những tiêu chí so sánh nhằm phân biệt rõ hơn về 2 khái niệm bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại.

So sánh 

Tiêu Chí so sánh

Bảo Hiểm Xã Hội

Bảo Hiểm Thương Mại

Giống nhau

– Bù đắp thu nhập cho người tham gia khi không may gặp rủi ro, hoặc giảm khả năng lao động

– Dựa trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm

Khác nhau

Luật Điều Chỉnh

– Luật Bảo hiểm xã hội 

– Luật kinh doanh bảo hiểm 2000

– Luật kinh doanh bảo hiểm 2010

– Luật Sở hữu trí tuệ

Mục đích

– Không vì mục đích lợi nhuận.

– Bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết

– Vì mục đích lợi nhuận

– Chi trả bảo hiểm cho người tham gia khi xảy ra các rủi ro đã quy định tại hợp đồng

Đơn vị tổ chức và thực hiện

Nhà Nước

Tổ chức đáp ứng quy định của Pháp luật về Bảo hiểm

Hình thức tham gia

Bắt buộc và tự nguyện

Tự nguyện

Căn cứ giải quyết tranh chấp

– Theo quy định của Pháp luật về bảo hiểm xã hội

– Các văn bản Pháp lý liên quan khác

– Hợp đồng bảo hiểm

Đối tượng tham gia

Cá nhân và tổ chức theo quy định tại Điều 2, Luật Bảo hiểm xã hội 

Tất cả các cá nhân, tổ chức đủ điều kiện 

Đối tượng thụ hưởng

Người tham gia hoặc thân nhân của người tham gia 

Người tham gia hoặc đối tượng được chỉ định

Các chế độ của bảo hiểm

– 05 chế độ gồm: TNLĐ-BNN; ốm đau; thai sản; hưu trí; tử tuất

03 chế độ gồm:

– BH phi nhân thọ: BH tài sản; bảo hiểm trách nhiệm dân sự; BH khác

– BH nhân thọ: sinh kỳ; tử kỳ

– BH sức khỏe: Bị thương tật, ốm đau, bệnh tật

Quy định đóng

Đóng theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội

Đóng theo thỏa thuận của các bên tham gia

Thông qua so sánh và phân biệt bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại, người lao động có thể hiểu rõ hơn và có lựa chọn tham gia hình thức bảo hiểm cho phù hợp. Bảo hiểm xã hội là hình thức bảo hiểm an toàn góp phần đảm bảo an sinh xã hội hướng đến việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Tham gia bảo hiểm xã hội vừa là trách nhiệm vừa là nghĩa vụ của mỗi người lao động.

Mong rằng những thông tin được Bảo hiểm xã hội điện tử eBH chia sẻ trong bài viết trên đây có thể mang lại cho Quý độc giả những kiến thức hữu ích nhất.