Phần mềm hệ thống là gì? Phân biệt phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng
Máy tính hoạt động được là nhờ vào phần mềm hệ thống, vậy phần mềm hệ thống là gì? Phần mềm này có vai trò như thế nào và có khác biệt gì so với phần mềm ứng dụng hay không? Cùng tham khảo bài viết dưới đây của chúng tôi để có thể giải đáp tất cả những thắc mắc này nhé!
Tìm hiểu phần mềm hệ thống là gì?
Phần mềm hệ thống là tập hợp các chương trình được sử dụng trong việc quản lý tài nguyên của máy tính cũng như quản lý các thiết bị đã kết nối trực tiếp với máy tính. Từ đó, cho phép phần mềm ứng dụng và người dùng có thể tương tác với các phần cứng của máy tính hiệu quả.
Phần mềm hệ thống còn được gọi là hệ điều hành, được thiết kế để điều khiển các hooạt động và quản lý những phần mềm ứng dụng. Thuật ngữ phần mềm hệ thống này trong một số ấn phẩm cũng bao gồm những công cụ phát triển mềm như: trình liên kết, trình biên dịch, hay trình sửa lỗi. Hiện nay, có 2 loại hệ điều hành được sử dụng phổ biến là:
Hệ điều hành điện thoại: IOS, Android, …
Hệ điều hành máy tính: Windows, Linux, ….
Những hệ điều hành này đều sẽ gồm nhiều phiên bản cùng với những phần mềm ứng dụng khác nhau và được phát triển trên nhân của hệ điều hành gốc.
Phần mềm hệ thống còn được gọi là hệ điều hành
Phân loại cơ bản của phần mềm hệ thống là gì?
Sau khi đã hiểu rõ về khái niệm phần mềm hệ thống là gì? Chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu xem phần mềm này được chia thành những loại cơ bản nào. Hiện nay phần mềm hệ thống đang được chia thành 2 loại cơ bản là phần mềm điều khiển thiết bị và hệ điều hành:
Hệ điều hành và hệ quản lý
Hệ điều hành là phần mềm hệ thống đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc quản lý tất cả các nguồn lực của hệ thống máy tính cũng như cung cấp một giao diện để người sử dụng có thể sử dụng được các nguồn lực của hệ thống như: DOS, WINDOWS, UNIX,….
Hệ quản lý được coi là cầu nối trung gian để đưa người sử dụng và phần cứng của mính tính tiếp xúc với nhau, từ đó cho phép người dùng tạo ra và phát triển những ứng dụng một cách thuận tiện và dễ dàng hơn trong việc sử dụng các ứng dụng trên máy tính.
Ngày nay, khi công nghệ đã phát triển hơn, hệ điều hành và hệ quản lý không còn bị giới hạn trong phạm vi máy tính nữa, mà ngược lại được mở rộng hơn trên các thiết bị di động như: máy tính hay điện thoại thông minh như đã kể trên. Hiện nay, còn mở rộng thêm các phiên bản mạnh mẽ và đáng tin cậy hơn ở hệ điều hành máy tính như: Windows 7, Windows XP, Windows 8,…
Hệ điều hành là phần mềm hệ thống đóng vai trò cực kỳ quan trọng
Các phần mềm biên dịch ngôn ngữ
Việc dịch các ngôn ngữ của nước ngoài sang ngôn ngữ Việt Nam là vô cùng quan trọng và cần thiết trong thời buổi hiện tại ngày nay, bởi lẽ không phải ai cũng thông thạo ngôn ngữ nước ngoài để mà đọc và hiểu. Các phần mềm biên dịch ngôn ngữ có thể biến đổi các chương trình viết bằng ngôn ngữ thuật toán như: FORTRAN, COBOL, C,… sang ngôn ngữ máy tính để có thể dễ dàng thực thi được.
Phần mềm dịch ngôn ngữ
Các phần mềm tiện ích
Các phần mềm tiện ích sẽ hỗ trợ trong việc phân tích, cấu hình, đánh giá, cũng như bảo vệ máy tính. Trong một số ấn phẩm, sẽ bao gồm các công cụ phát triển phần mềm như: trình liên kết, trình biên dịch, trình sửa lỗi,….Các phần mềm tiện ích sẽ có nhiệm vụ mang tính lặp đi lặp lại như: sắp xếp phân loại, tính toán, sao chép, xóa bộ nhớ sơ cấp, … Những nhiệm vụ này có thể được chia sẻ bởi tất cả những người sử dụng hay có thể dùng trong các ứng dụng khi được yêu cầu.
Các phần mềm tiện ích cho thiết bị
Phân biệt phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng
Phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng có sự liên kết chặt chẽ và được ứng dụng rất phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, giữa 2 loại phần mềm này lại có những sự khác biệt rõ rệt dưới đây:
Khác biệt trong cách sử dụng
Phần mềm ứng dụng: Thực hiện những nhiệm vụ một cách cụ thể và chi tiết tùy vào những ứng dụng được chính nó tạo ra đồng thời thiết kế nên. Điều này cũng có nghĩa rằng, phần mềm này sẽ không có khả năng thực hiện được các nhiệm vụ không thuộc vào phạm vi ứng dụng của riêng nó.
Phần mềm hệ thống: Được sử dụng để có thể quản lý và điều khiển phần cứng cũng như những phần mềm ứng dụng khác được cài đặt ngay trên máy tính để có thể sử dụng.
Phần mềm hệ thống được sử dụng để có thể quản lý và điều khiển phần cứng
Khác biệt trong cách cài đặt phần mềm
Phần mềm ứng dụng: Được cài đặt chỉ trong trường hợp người dùng có nhu cầu sử dụng. Ví dụ, nếu bạn cần có một phần mềm hỗ trợ để quản lý tiệm vàng, thì bạn chỉ cần tải các ứng dụng quản lý tiệm vàng về máy. Sau khi hoàn thành xong được nhu cầu của mình, bạn có thể giữ lại hoặc xóa ứng dụng đó đi.
Phần mềm hệ thống: Được cài đặt trực tiếp tại thời điểm cài đặt hệ điều hành cho các thiết bị của bạn, ví dụ như máy tính. Để có thể sử dụng được máy tính, bạn cần phải tiến hành cài đặt phần mềm hệ thống ngay vào máy tính hoặc các thiết bị di động sau khi sản xuất để thiết bị có thể hoạt động khi tới tay người tiêu dùng.
Khác biệt về sự trừu tượng
Phần mềm hệ thống: Sau khi sử dụng sẽ nhận ra rằng không thể tương tác với phần mềm này khi chúng đang chạy và hoạt động ở chế độ nền.
Phần mềm ứng dụng: Cho phép người sử dụng tương tác trực tiếp với phần mềm mà phần mềm này tạo ra. Trên thực tế, người dùng chính là người đang kiểm soát các phần mềm này hoạt động.
Khác biệt về thời gian triển khai phần mềm
Phần mềm hệ thống: Phần mềm hệ thống sẽ bắt đầu chạy khi bạn mở máy tính để hoàn thành các công việc của mình. Phần mềm này sẽ được hoạt động xuyên suốt quá trình làm việc cho đến khi bạn tắt máy tính.
Phần mềm ứng dụng: Chỉ hoạt động khi được bạn yêu cầu sử dụng ,trong máy tính khi bạn có nhu cầu sử dụng một ứng dụng nào đó và nhấn vào mở nó để dùng thì đây chính là khoảng thời gian ứng dụng này bắt đầu chạy ứng dụng. Sau khi bạn đã hoàn thành công việc, thoát ứng dụng dù chưa tắt máy tính thì phần mềm ứng dụng này cũng đã kết thúc thời gian thực hiện của mình.
Phần mềm hệ thống sẽ bắt đầu chạy khi bạn mở máy tính
Khác biệt về mức độ phức tạp
Phần mềm hệ thống có lập trình khá phức tạp nên đòi hỏi các lập trình viên phải trang bị thật đầy đủ các kiến thức chuyên môn, kỹ năng cũng như kinh nghiệm về phần mềm hệ thống, phần cứng hệ thống cơ bản, và các ngôn ngữ cấp thấp phổ biến hiện nay.
Còn đối với phần mềm ứng dụng lại có các yêu cầu lập trình không quá phức tạp. Một người lập trình viên hay một nhà phát triển phần mềm, ứng dụng khi đã có nền tảng kiến thức cơ bản về phần mềm hệ thống, cũng như các ngôn ngữ lập trình bậc cao là đã có thể tạo ra được các phần mềm ứng dụng khác nhau tùy vào nhu cầu sử dụng và ứng dụng trong thực tiễn của nó.
Khác biệt về sự phụ thuộc
Phần mềm hệ thống: không phụ thuộc vào các hành vi hay hoạt động của bất cứ phần mềm nào khác. Điều này được hiểu là việc phần mềm hệ thống chạy và hoạt động của máy tính hoàn toàn độc lập với nhau. Phần mềm hệ thống chính là phần mềm có nhiệm vụ cung ứng các điều kiện cần thiết cho các ứng dụng khác chạy trên máy tính đã cài đặt hệ điều hành.
Phần mềm ứng dụng: Ngược lại, để có thể hoạt động được phần mềm này, bắt buộc phải phụ thuộc vào các điều kiện cho phép và tương thích được với hệ điều hành. Điều này có nghĩa là việc phần mềm ứng dụng hoạt động phụ thuộc vào hệ điều hành trên máy tính hoặc các thiết bị di động đó.
Phần mềm hệ thống không phụ thuộc vào hoạt động của bất cứ phần mềm nào
Lời kết
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về phần mềm hệ thống là gì, phân biệt sự khác nhau giữa phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng. Hy vọng bài viết bổ ích này đã giúp bạn có thể hiểu rõ hơn và có những thông tin hữu ích về các phần mềm của máy tính.
