So sánh 5 bản Hiến pháp Việt Nam | Assignments Constitutional Law | Docsity
Download So sánh 5 bản Hiến pháp Việt Nam and more Constitutional Law Assignments in PDF only on Docsity! EU CHi .| Cach mang thang SO SANH 5 BAN HIEN PHAP VIET NAM HIEN PHAP 1946 Tam naém 1945 thanh cong, ngay 2/9/1945 Cht tich H6 Chi Minh thay mat Chinh phi 1am thdi doc ban Tuyén ng6n déc lap khai sinh ra nuéc Viét Nam dan chti cong hoa. Tai phién hop dau tién cua Chinh phu (3/9/1945), H6 Chit tich dé ra sau nhiém vu cap bach cua Chinh phu, ma mot trong sau nhiém vu cap bach do 1a t6 chitc tong tuyén ctr dé bau ra Quéc héi, Quéc hdi cé nhiém vu xay dung va ban hanh HIEN PHAP 1959 Sau chién thang lich sv Dién Bién Phu ném 1954, thuc dan Phap da ky voi Viét Nam Hiép dinh Gio- ne-vo (20/7/1954), mién Bac du¢c hoan toan giai phong nhung dat nuéc con tam chia lam hai mién Tai ky hop thir 11 Quéc hdi khéa I, ngay 31/12/1959, Hién phap stra déi du¢c thong qua va ngay 01/01/1960 Chu tich H6 Chi Minh ky Sac lénh céng b6 Hién phap nay. HIEN PHAP 1980 Thang loi vi dai ctia chién dich H6 Chi Minh mua xuan 1975 da md ra mot giai doan phat trién mdi trong lich str cach mang nuéc ta ndi chung, lich str lap hién Viét Nam ndi riéng. D6 la thdi ky ca nuéc doc lap, théng nhat, cling thu hién hai nhiém vu chién luc chung 1a: xay dung CNXH trong pham vi ca nuéc va bdo vé T6 quéc Viét Nam XHCN. Ngay 18/12/1980, tai ky thit 7 Quéc hi khoa VI da chinh thie thong qua Hién phap mdi HIEN PHAP 1992 (sta d6i, b6 sung 2001) Hién phap 1980 duoc xay dung va thong qua trong hoan canh dat nuéc chan hoa khi thé lac quan, hao hing ctia Dai thang mua xudn nam 1975, dat nwéc ta sach bong quan xam luge. Ngay 15/04/1992 tai ky hop thir 11 Quéc hdéi khéa VIII, Quéc héi da thong qua Hién phap 1992. Dé dam bao thuc hién sw nghiép céng nghiép hda, hién dai hoa dat nudéc do dai héi Dang lan thir 1X dé ra, tai ky hop thir 9 Quéc héi khéa X (ngay 29/06/2001), Quéc héi da thong qua Nghi quyét thanh lap Uy ban stta d6i, b6 sung mot sé Diéu ca Hién phap 1992 gdm 22 thanh vién do Chu tich Quéc hoi Nguyén Van An la cht tich. Ngay 25/12/2001, HIEN PHAP 2013 Cac van kién khac cua Dai hdi dai biéu toan quéc lan thir XI ctia Dang da xac dinh muc tiéu, dinh hung phat trién toan dién, bén vitng dat nu@c trong giai doan cach mang méi. Vi vay, can stra déi Hién phap nam 1992 dé bao dam di mé6i déng bé ca vé kinh té va chinh tri, xay dung Nha nuéc phap quyén Viét Nam, hoan thién thé ché kinh té thi trwdng dinh hudéng XHCN, bao dam tét hon quyén con ngudi, quyén va nghia vu co ban clia cong dan; xay dung va bao vé dat nudc; tich cutc va chu dong hi nhap quéc té. Ngay 28/11/2013, tai ky hop thir 6 Quéc héi khéa 13 da théng qua Hién phap 2013, danh dau buéc phat trién mdi vé chat lich str lap hién Viét Nam. ban Hién phap Quéc héi thong qua Nghi quyét s6 5.| Ngay 9/11/1946, 51/2001/NQ – tai ky hop the hai QH10 dé stta doi, uae b6 sung 160i ndi dau cla Quéc hoi va 23 Diéu ctia khda I (do cudc Hién phap 1992 téng tuyén cit nham thé ché hoa 8 tay Nghi quyét Dai hoi ngay 06/01/1946 Dang Jan thi IX. bau) da thong qua ban Hién phap dau tién ctia nuéc ta. 2. Co | NOi dung Hién Loi néi dau, 10 | Hién phép 1980 | Hign phap 1992 | Hién phép nam 2013 cau/_ | Phap hét site ngan chuon 112 bao gom Ldi noi 6m 1di ndéi dau va | c6 cau tric g6m: Léi oo & dau, 147Disu |B gom: Bo gon, stic tich, chi diéu. chia lam 12 147 Diéu chia lam | noi dau, 11 chuong cuc c6 3.385 tir, g6m chuong. 12 chuong. vi 120 Diéu. Ldi noi dau va 70 diéu dudc phan bé trong 7 chuong: Chuong I (Chinh thé), Chuong II (Nghia vu va quyén loi céng dan), Chuong III (Nghi vién nhan dan), Chuong IV (Chinh phu), Chuong V (Hdi dong nhan dan va Uy ban hanh xa hdi, khoa hoc ky thuat (Diéu 43). Va du@ng 16i bao vé t6 tu nuéc ngoai. * Thuc hién chinh sdch mé ctfa, thu hat dau tv nudc ngoai. (Diéu 25) => Chuyén tir nén kinh t€ tap trung quan liéu bao cap sang nén kinh té thi trudng dinh hudéng X hdi chu nghia. * Tiép thu, bdo ton cac gia tri van hda, phat trién tu tong phong cach H6 Chi Minh (Diéu 30); Dac biét chui trong phat trién giao duc, xem day 1a quéc sich hang dau (Diéu 35) cing nhv tang cudng phat trién khoa hoc va cong nghé (Diéu 37 ) => Day 1a 1 chinh sach tién bd, phu hop voi chung cua thoi dai, dam bdo su phat trién cho quéc gia. xu thé Quyén Dudc quy dinh day du trong Dugc quy dinh 6 Chuong vV, 32 diéu, 29 quyén Dugc quy dinh tai Quy dinh tai Chuong IL, gdm _ 36 diéu véi con ngwoi, quyén cong dan chuong 2, ngay sau chuong chinh thé Lan dau tién cong dan Viét duoc hudng day du cdc quyén vé KT,VH,XH,ANQ P nhv quyén binh dang truéc phdp Nam luat; quyén bau ct’, ting ct’; quyén tu hitu vé tai san; cdc quyén tu do dan cht va tw do ca nhdan; quyén phic quyét vé Hién phap va nhifng viéc quan hé dén van ménh quéc gia… (Tat cd cong din VN déu ngang quyén vé moi phuong dién IKT, VH,XH,ANQP. (Cong dan cé quyén It do ng6n luan,tu d cu tru, di lai trong va Ingoai nwéc, dan ba Ingang hang vdi dan chuong III bo thém quyén va nghia vu sung méi: quyén ngwdi dong duoc gitp do vat chat khi gia yéu, bénh tat hodc mat sttc lao lao dong ( diéu 32); quyén tu do nghién cttu khoa hoc ( diéu 34); quyén khiéu nai t6 cdo ( diéu 29); nghia vu: t6én trong va bao vé tai san cong (diéu 46) Quyén dat true nghia vu cong cong dan, quy dinh nhiéu quyén va nghia vu mdi: quyén tham gia quan ly cdng viéc cua nha nuéc va xa hoi (diéu 56); quyén kh6ng tién (Diéu 60); quyén khadm va chia bénh khéng hoc tra tra tién (Diéu 61); nghia vu tham gia xdy dung quéc phong toan dan (Diéu 77); nghia vu lao dong cong ich (Diéu 80) =>Nhin chung, cac quyén céng din mang dam tinh nhan van nhung khong thuc té, khéng tuong, chua phi hop véi yéu cau, thuc té lich st, dat nuéc. chuong V Lan dau tién xuat hién thuat ngit “ Quyén con ngudi”( Diéu 50) Quyén tu hitu tai san duc xac lap trd lai(diéu 57) Quyén con ngwéi vé kinh té, xa hdi, chinh tri, van hdéa duoc ton trong Hién phap 1992 b6 sung them: quyén duoc thong tin, quyén céng dan Viét Nam 6 nuéc ngoai va cong dan nudéc ngodi cu tru < Z 38 quyén: Van dé quyén con ngu@i, quyén dan duoc quy dinh ngay chiong II, chuong vé ché do chinh tri céng sau => Nhan manh sv quan tém cua nha nuéc déi véi quyén con nguwéi, quyén cong dan. B6 sung 5 quyén méi: quyén (Biéu 19); quyén nghién cttu khoa hoc va cong nghé, sang song tao van hoa, nghé thuat va thu hudng loi ich tiv cdc hoat dong do (Diéu 40); quyén hung thu va tiép cén cdc gid tri van hoa,tham gia vao di séng van hoa, sw dung cdc co sd van héa (Diéu 41); Quyén xac dinh dan t6c cta minh, sv dung ngon ngi? me dé, lwa chon ngén ngit giao tiép (Diéu 6ng vé moi phuong fm . ghia vu: bdo vé t6 iquée (Dieu 5) t6n trong Hién phap, tudn thu phap luat 42); song trwong trong lanh va cé nghia vu bao vé truvéng = (Diéu 43); Truéng hop han ché quyén duc m6! trong mdi quyén con ngudi, quyén cong dan (Diéu 14); Xuéat hién quyén khéng bi truc xudt, giao nép cho nha nuéc khac h i => g ® co * Quyén dat truéc nghia vu. may nha nuéc 7.1. Nghi vién Bo Chuong III: g6m 21 Diéu (Diu 22 dén Diéu 42) quy dinh vé Nghi vién nhdn dan. Nghi Chuong VI: gdm 18 diéu quy dinh vé Quéc héi Chuong VI: gom 16 Diéu quy dinh vé Quéc hdi. Chuong VI: gém 18 Diéu quy dinh vé Quéc héi QH do nhan dan bau ra, cO nhiém ki 5 nam. Trong trvdng hop dac biét cd thé 7.2. Chua tich nuéc thong qua. Chu tich nuéc cé quyén han rat 1lén nhung khéng phai chiu trach nhiém nao, triv toi phan quéc (Diéu 50 Hién phdp 1946). Tén goi:Chinh pha La co quan hanh chinh cao nhat ctia ca nudc Co cau gdm cd CIN, phé CTN va cac ndi cac(Thu tudng, Pho TT, cac B6 truéng va Thi trvdng) khéng nam trong chinh pha Bao cdo céng tac va chiu_ trach nhiém trudéc QH Tén goi: Hdi dong Chinh pha La co quan chap hanh cia co quan quyén luc va la co quan hanh chinh nha nuéc cao nhat cia nudc Viét Nam dan chu cong hoa. Hoi d6éng Chinh phi gdm: Thu twong, cac Phd Thu tuéng, cac BO trvdéng va Thu trong cdc co quan ngang Bo. Tén goi: Hdi dong Bé truéng La “co quan chp hanh va hanh chinh nha nu‘éc cao nhat cua co’ quan quyén luc nha nuc cao nhat” (Diéu 104). H6i dong BO truéng do Quéc hdi bau, gdm: Chi tich, cac Pho Chu tich Hdi dong B6 truong, cac b6 truéng va Chu nhiém Uy ban Nha nuéc. Theo quy dinh cua Hién phap nam 1980, Chinh phu khong cé tinh déc lap ca vé t6 chic, cd vé hoat dong va khong cé ngwéi dimng dau Chinh phu theo ding Tén goi: Chinh phi Co quan chap hanh ctia Quéc héi, co quan hanh chinh NN cao nhat Co cdu gdm: Thu tong, cdc Pho Thu tong, Bo trong… cac HP 1992 dé cao vai tro cia Thu tuéng Chinh phu trong viéc thanh lap Chinh pha va bé sung nhiéu quyén han khac cho Tht twong trong khodn 2,4,5 Diéu 114 cac Tén goi: Chinh phi Co quan nhanh chinh nha nuéc cao nhat, thuc hién quyén hanh phap, 1a co quan chap hanh ctia Quéc hdi Co cau gdm: Thu tong, cdc Pho Thi tuowngsm cac BO trudng, Thu trvdéng co quan ngang bd. Quy dinh vé vai tro cuia cdc thanh vién cuia Chinh phu Quy dinh vé trach nhiém cia Thu twong Chinh phu trong viéc thu hién ché d6 bao cdo truéc Nhéan dan thong qua cdc phuong tién thong tin dai ching vé nhitng van dé quan trong thudc tham quyén gidi quyét cua Chinh phu va Thu twéng Chinh phu. 7.3. Chinh phu Hién phap qui dinh vé 4 cap chinh quyén dia phuong 1a cap bé, cap tinh – thanh phé, cap huyén – khu phé va cap xd. O méi cap chinh quyén dia phuong t6 chic hai loai co quan la: H6i dong nhan dan va Uy ban hanh chinh, triv cap b6 va cap huyén, khu ph6é chi cé Uy ban hanh chinh (kh6ng c6 H6i dong nhan dan). Uy ban Hanh chinh B6 do Héi dong cac tinh bau ra. Uy ban Hanh chinh huyén do H6i dong cac x4 Quy dinh 3 cap chinh quyén dia phuong la: tinh, cap huyén, cap cap xa va cac cap tuwong duong, bd cap bd. O tat cd cdc don vi hanh chinh déu t6 chttc H6i dong nhan dan va Uy ban hanh chinh, cac co quan dan cy dugc dé cao, dugc dinh khong chi la co quan dai dién cho xac nghia, mac di cé chifc danh “Chu tich H6i dong BO trudng”. Hién phap 1980 quy dinh ba cap chinh quyén dia phuong: 1. Tinh, thanh phé truce thudc trung wong va cap tuong duong (dac khu) 2. Huyén, quan, thanh phé va thi xa truc thu6c tinh; va 3. Xa, phwong, thi tran. O tat cd cdc don vi hanh chinh noi trén déu thanh lap Hdi dong nhan dan va Uy ban nhan dan. Co ban van git? nguyén nhrv HP 1980 Truéc day, Hién phap 1992 danh chuong IX quy dinh vé Héi dong nhan dan va Uy ban nhan dan va chuong nay duoc quy dinh tru’éc chuong Toa an nhan dan va Viét kiém sat nhan dan. Hién phap stta d6i 2013 da déi tén chong thanh “Chinh quyén dia phutong” va dat chong nay sau chong “Toa an nhan dan va Viét kiém sdt nhan dan”. Cac don vi hanh chinh lanh thé dia phuong van duc phan thanh ba cap: Tinh, thanh phé truc thudc trung wong; Huyén, quan, thi xa, thanh phé thuéc tinh va don vi hanh chinh twong dung; phwong va xa. Ngoai ra, dé tao co sé cho viéc quy dinh mé vé chinh quyén dia phuong Hién phdp 2013 da b6 sung thém don vi hanh chinh – kinh té dac biét do Quéc héi thanh lap. Dac biét, néu Hién phap 1992 7A. Chinh quyén dia bau ra Theo Hién phap 1946, Toa an khong thiét lap theo don vi hanh chinh – lanh thé tuong Ung voi chinh quyén dia phuong ma thiét lap theo tham quyén cap xét xt, theo khu vue. ( Toa an tdi cao, cac Toa an phtic nhan dan dan dia phuo’ng ma con 1a “co quan quyén luc nha nuéc & dia phuo’ng”. Uy ban hanh chinh cép nao do Héi dong nhan dan cap dé bau ra, vita la “co quan chap hanh Hoi déng nhaén ddan cua cung cap”, vita la “co quan hanh chinh nha nuéc 6 dia phuo’ng”. Toa an t6 chic theo cap hanh chinh lanh thé: +TAND tdi cao +TAND dia phuong(tir cap huyén tré 1én), do H6i d6ng nhaén dan cing cap bau +TA quan sw Ché dé thém phan bau (diéu 88) Dac biét, Hién phap 1959 quy dinh thanh lap Giéng HP 1959 VKS con cé6 chifc nang thuc hién quyén cong t6 Toa an t6 chitc theo hanh chinh lanh cap chia thé hién r6 sw phan biét vé t6 chic chinh quyén dia phuong giita loai don vi hanh chinh thi Hién phap 2013 tai Diéu 11 da xdc dinh 16 “Cap chinh quyén dia phuo’ng gm cé H6i déng nhdn dan va Uy ban nhén dan duoc t6 chttc phi hop voi dac diém n6ng thon, dé thi, hai ddo, don vi hanh chinh – kinh té dac biét do luat dinh”. Khang dinh TAND thuc hién quyén tw phap Hung tdi t6 chitc theo 2 cap xét xu( TAND tdi cao, TAND cap cao, TA cap tinh va TA cap huyén) Ché d6 tham phan bé nhiém » quy dinh cu thé hon vé hoat dong cua Toa an nhan dan t6i cao: “Téa dn nhan dan tdi cao la co’ quan xét xl cao nhat cuia nuéc Céng hod xd hdi chu nghia Vviét Nam”, “giam doc viéc xét xt? clia cdc Toa an khdc, trir