So sánh Thị trường tập trung và phi tập trung [Chi tiết 2023]

Thị trường tập trung và phi tập trung là gì? Mời quý khách hàng cùng theo dõi bài viết dưới đây của công ty Luật ACC để biết thông tin cụ thể về các thắc mắc trên.

1. Thị trường giao dịch tập trung?

1.1. Thị trường giao dịch tập trung là gì?

Thị trường giao dịch tập trung là nơi để tiến hành hoạt động mua, bán chứng khoán hoặc nơi tham khảo để thực hiện việc mua, bán chứng khoán, được trang bị các phương tiện kĩ thuật cần thiết để thực hiện các giao dịch chứng khoán một cách thuận lợi, dễ dàng theo những quy tắc đã được ấn định trước có tính chất bắt buộc đối với những người tham gia.

Hoặc có thể hiểu ngắn gọn: Thị trường giao dịch tập trung là nơi mà việc giao dịch và mua bán chứng khoán được tiến hành một cách có tổ chức và tập trung tại một địa điểm xác định. Ví dụ các thị trường giao dịch tập trung như Sở giao dịch chứng khoán ở NewYork, Sở giao dịch chứng khoán Tokyo, Sở giao dịch chứng khoán Paris, Sở giao dịch chứng khoán London,….

Các Sở giao dịch trong  thị trường giao dịch tập trung được tổ chức dưới hình thức hoạt động của một công ty cổ phần. Hoạt động của các sở giao dịch này nhằm cung cấp cho những người có hoạt động mua, bán chứng khoán các phương tiện và dịch vụ cần thiết và tốt nhất để tiến hành giao dịch, ví dụ như: dịch vụ thanh toán, lưu ký chứng khoán, hệ thống máy tính nối mạng, hệ thống bảng giá điện tử để yết giá chứng khoán, hệ thống ghép lệnh mua và bán chứng khoán v.v…

Trong quá trình hình thành và phát triển của mạng lưới thị trường chứng khoán, thị trường giao dịch tập trung đã được tổ chức thành địa điểm cụ thể. Hiện nay,  do việc ứng dụng khoa học công nghệ nên giao dịch của thị trường giao dịch tập trung có thể được tiến hành qua mạng thông tin. Thị trường giao dịch tập trung có địa điểm hoạt động được xác định cụ thể là sở giao dịch chứng khoán.

Tại Việt Nam, trong thời gian đầu thành lập và tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán tập trung, địa điểm giao dịch là trung tâm giao dịch chứng khoán

1.2. Thị trường tập trung trong tiếng Anh:

Thị trường tập trung trong Tiếng anh là “Centralized transaction market”.

1.3. Quy định về thị trường giao dịch tập trung:

Các hoạt động mua, bán chứng khoán tại các Sở giao dịch trên thị trường giao dịch tập trung bắt buộc phải thông qua khâu trung gian, đó là những người môi giới gọi là các nhà môi giới chứng khoán (brokers). Các nhà môi giới này nếu muốn hoạt động tại Sở giao dịch phải làm thủ tục đăng ký để có chỗ trong Sở.

Bên có nhu cầu mua và bán chứng khoán sẽ thông qua các nhà môi giới để đưa ra các lệnh mua và bán chứng khoán. Sau khi nhận lệnh, các nhà môi giới sẽ đến gặp nhau tại một nơi ở trung tâm của Sở giao dịch gọi là Sàn giao dịch đến tiến hành đàm phán.

Hiện nay, do sự phát triển của công nghệ máy tính, nhiều Sở giao dịch trên thế giới đã thay thế việc đàm phán trực tiếp bằng một hệ thống ghép lệnh tự động, tuy vậy hình thức đàm phán trực tiếp vẫn được duy trì tại nhiều Sở giao dịch nổi tiếng trên thế giới.

Không phải tất cả các loại chứng khoán đều được mua bán tại Sở giao dịch, mà chỉ những loại chứng khoán đã được đăng ký yết giá. Để chứng khoán của một công ty được phát hành thì chứng khoán của công ty phải được đăng ký yết giá, đồng thời công ty đó phải thoả mãn các điều kiện cần thiết về qui mô vốn, về số lượng chứng khoán đã phát hành, về hiệu quả kinh doanh trong thời gian gần đây, các khoản vay và nghĩa vụ tài chính nếu có v.v….để hạn chế khả năng rủi ro sau khi niệm yết giá trên thị trường chứng khoán. Sau khi được Sở giao dịch chấp nhận, chứng khoán được đăng ký vào danh bạ của Sở giao dịch chứng khoán và thường xuyên được niêm yết giá trên Sở giao dịch.

Trong thị trường giao dịch tập trung, người dùng thực hiện việc nạp tiền vào sàn giao dịch nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch. Nguồn vốn này sẽ được kiểm soát bởi một dịch vụ giao dịch trung gian. Có thể hiểu điều này có nghĩa là sổ lệnh, cũng như quyền lưu ký, đều nằm trong tay của dịch vụ nền tảng sàn tập trung.

2. Thị trường giao dịch phi tập trung

2.1. Thị trường giao dịch phi tập trung là gì?

Thị trường giao dịch phi tập trung  hay còn gọi là thị trường OTC là thị trường được tổ chức nhưng không dựa vào một mặt bằng giao dịch cố định như thị trường giao dịch tập trung mà dựa vào một hệ thống vận hành theo cơ chế chào giá cạnh tranh và thông qua sự trợ giúp của các phương tiện thông tin để tiến hành việc thương lượng.

Thị trường giao dịch phi tập trung mang những đặc điểm cơ bản sau:

+ Địa điểm giao dịch của thị trường phi tập trung không cần phải thông qua thị trường giao dịch mà được tiến hành theo cơ chế chào hàng cạnh tranh và các phương tiện thông tin đại chúng để thương lượng. Thị trường phi tập trung sử dụng nhiều thiết bị kĩ thuật số khác nhau để giao tiếp và hiển thị giá hỏi mua và giá chào bán trên thực tế. Trên cơ sở đó người mua và người bán và bên môi giới không cần phải ở cùng một nơi để giao dịch chứng khoán.

+ Mức gia giao dịch trong thị trường giao dịch phi tập trung phụ thuộc vào mối quan hệ cung – cầu của thị trường.

+ Các bên trong giao dịch giao dịch bằng cơ chế thương lượng và thỏa thuận giá.

Thị trường giao dịch phi tập trung có nhiều vai trò, trong đó vai trò quan trọng nhất là Sàn giao dịch phi tập trung có khả năng tạo điều kiện cho các giao dịch được thực hiện nhanh hơn, chi phí hiệu quả hơn so với sàn tập trung. Việc loại bỏ bên xác thực trung gian giảm đáng kể các khoản chi phí, các khoản phát sinh khác và thời gian trễ trước khi lệnh mua/bán được xử lý.

Bên cạnh đó, so với thị trường truyền thống, nhà đầu tư khó có cơ hội tăng phần lợi nhuận lên nhiều lần nếu không có số vốn lớn. Còn ở thị trường giao dịch phi tập trung, nhà đầu tư có thể dùng đòn bẩy lên đến hàng trăm lần để khuếch đại lợi nhuận của mình.

2.2. Thị trường giao dịch phi tập trung trong tiếng anh là gì?

Thị trường giao dịch phi tập trung trong Tiếng anh là “Decentralized Exchange“, viết tắt là DEX.

Hiện tại trên thế giới, không có nhiều sàn giao dịch phi tập trung hoạt động, bởi vì lượng người dùng các sàn DEX chưa nhiều. Nhìn chung, so với số lượng người sử dụng sàn giao dịch của thị trường giao dịch tập trung thì thị trường giao dịch phi tập trung có phần ít hơn và khối lượng giao dịch thấp. Một số sàn phi tập trung tương đối lớn và nổi tiếng có thể kể đến như: IDEX, Etherdelta, Bancor Network, Kyber Network, 0x Protocol, CoinChangeX, DDEX,.. bên cạnh đó còn có nhiều sàn giao dịch nhưng giá trị giao dịch không phổ biến

2.3. Quy cách giao dịch trên thị trường phi tập trung?

Việc tiến hành các hoạt động mua, bán chứng khoán trên thị trường OTC được thực hiện theo phương thức “thuận mua, vừa bán” mà không hề chịu bất cứ một lực tác động nào từ bên ngoài nào ( ví dụ như giới hạn giá, lượng cổ phiếu…).

2.4. Quy định về thị trường giao dịch phi tập trung:

Thị trường OTC được đặt dưới sự quản lý, điều hành của các tổ chức do pháp luật quy định và chịu sự quản lý của nhà nước. Các phương thức giao dịch trên thị trường giao dịch phi tập trung bao gồm 3 phương thức giao dịch chủ yếu: Phương thức giao dịch thỏa thuận giản đơn; Phương thức giao dịch báo giá và Phương thức giao dịch có sự tham gia của nhà tạo lập thị trường.

Trong thị trường giao dịch phi tập trung, người dùng sẽ tiến hành việc giao dịch trực tiếp với các chủ thể khác mà không cần một máy chủ trung tâm. Không có một dịch vụ nền tảng tập trung sở hữu sổ lệnh và quyền lưu ký. Do đó, tiền được kiểm soát bởi người dùng và các bên tham gia trong nền tảng này.

Sàn giao dịch phi tập trung được sở hữu và điều khiển bởi tất cả các bên tham gia vì vậy không có một bên nào có được quyền lưu giữ nguồn vốn của khách hàng. Việc kiểm soát tiền luôn nằm trong tay của người dùng nhờ có cấu trúc mạng lưới ngang hàng. Các giao dịch diễn ra giữa các bên trong mạng lưới bằng các hợp đồng thông minh, và có thể được điều chỉnh bởi các bên tham gia. Người dùng có thể kiểm soát nguồn vốn của họ mọi lúc với sàn giao dịch phi tập trung.

Tại Việt Nam, thị trường giao dịch phi tập trung trong thời gian qua dù đã bớt sốt so với vài năm trước, nhưng cổ phiếu OTC vẫn là một trong những kênh đầu tư hấp dẫn không kém các cổ phiếu trên thị trường tập trung và thu hút số lượng các giao dịch tăng lên đáng kể.

Nền kinh tế Việt Nam có hơn 1 triệu doanh nghiệp lớn nhỏ, tuy nhiên chỉ có vài trăm doanh nghiệp được niêm yết trên sàn tập trung (chiếm khoảng 1%). Việc được niêm yết trên sàn tâp trung đòi hỏi những điều kiện cao hơn sàn phi tập trung, tuy nhiênso sánh trong điều kiện phát triền của các doanh nghiệp Việt Nam thì phàn lớn chưa đáp ứng được những điều kiện của sàn tập trung. Do đó, sàn OTC tạo ra cơ hội đầu tư vô cùng đa dạng cho bên cần giao dịch vì trên sàn giao dịch phi tập trung các bên có nhu cầu giao dịch đều có thể tìm hiểu và mua hàng trăm, thâm chí là hàng nghìn mã cổ phiếu OTC với giá hấp dẫn. Nếu phân tích và có chiến lược giao dịch mua bán chứng khoán đúng đắn, thị trường OTC có thể sẽ giúp sinh lợi gấp nhiều lần so với cổ phiếu truyền thống.

Đầu tư cổ phiếu OTC tại Việt Nam trong những năm qua đã mang lại những lợi nhuận rất cao, đặc biệt phải kể đến cổ phiếu lĩnh vực ngân hàng và tài chính, và cả trong lĩnh vực bất động sản.

Ví dụ như cổ phiếu của ngân hàng VPB giá khởi điểm OTC là 15 000 VND một cổ phiếu, sau OTC lên đến 70.000 VND một cổ phiếu. Cổ phiếu ngân hàng OCB khởi điểm là 6.000 VND một cổ phiếu, sau OTC có khi lên đến 28.000 VND một cổ phiếu. Do có khả năng sinh lợi cao mà tại Việt Nam, các doanh nghiệp và các nhà đầu tư có xu hướng tìm kiếm các cổ phiếu OTC tiềm năng để đầu tư thu lợi.

Thị trường OTC
Thị trường Sở giao dịch
Điểm giống nhau

Đều là các thị trường có tổ chức, chịu sự quản lý, giám sát của Nhà nướcHoạt động của thị trường chịu sự chi phối của hệ thống Luật chứng khoán và các văn bản pháp luật khác có liên quan.

Điểm khác nhau

Địa điểm giao dịch là phi tập trung
Địa điểm giao dịch tập trung, có trung tâm giao dịch cụ thể.

Giao dịch bằng cơ chế thương lượng và thoả thuận giá là chủ yếu, hình thức khớp lệnh thường sử dụng đối với các lệnh nhỏ tại các thị trường OTC mới hình thành
Giao dịch thông qua đấu giá tập trung 

Trên thị trường có thể có nhiều mức giá đối với một chứng khoán trong cùng một thời điểm.
Chỉ có một mức giá đối với một chứng khoán trong cùng một thời điểm.

Giao dịch các loại chứng khoán có độ rủi ro cao. Bao gồm 2 loại chứng khoán: chứng khoán niêm yết trên Sở giao dịch và chứng khoán không đủ điều kiện niêm yết trên Sở giao dịch song đáp ứng các yêu cầu của cơ quan quản lý thị trường OTC.
Giao dịch các loại chứng khoán có độ rủi ro thấp hơn. Các loại chứng khoán phải đáp ứng các điều kiện niêm yết của Sở.

Sử dụng hệ thống mạng máy tính diện rộng để giao dịch, thông tin và quản lý
Có thể sử dụng mạng diện rộng để giao dịch hoặc không.

Có các nhà tạo lập thị trường cho một loại chứng khoán.
Chỉ có một nhà tạo lập thị trường cho một loại chứng khoán, đó là các chuyên gia chứng khoán của Sở.

Tổ chức quản lý trực tiếp là Sở giao dịch hoặc Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán.
Tổ chức quản lý trực tiếp là Sở giao dịch

Cơ chế thanh toán là linh hoạt và đa dạng
Cơ chế thanh toán bù trừ đa phương thống nhất.

Thị trường OTC và thị trường chứng khoán tự do

Thị trường OTC
Thị trường tự do
Điểm giống nhau

Địa điểm giao dịch là phi tập trungChủ yếu áp dụng cơ chế xác lập giá qua thương lượng và thoả thuậnCác chứng khoán giao dịch phần lớn là các chứng khoán có tỷ lệ sinh lợi cao, độ rủi ro lớn.

Điểm khác nhau

Là thị trường có tổ chức chặt chẽ
Là thị trường không có tổ chức

Giao dịch thông qua thoả thuận qua mạng
Giao dịch thoả thuận trực tiếp

Các chứng khoán mua bán là các chứng khoán được phát hành ra công chúng
Các chứng khoán mua bán là tất cả các chứng khoán phát hành.

Có sự quản lý, giám sát của Nhà nước và tổ chức tự quản
Không có sự quản lý của Nhà nước

3. Những câu hỏi thường gặp.

Ưu điểm của thị trường tập trung?

Thị trường tập trung có một số ưu điểm như sau:

• Thị trường tập trung là thị trường với môi trường rất tốt cho người sở hữu cổ phiếu vì việc thiếu mô hình giá cạnh tranh cho một cổ phiếu riêng lẻ đảm bảo rằng biến động giá trở nên dễ dự đoán hơn.
• Thị trường phi tập trung đã trở nên phổ biến hơn kể từ khi công nghệ blockchain ra đời, nhưng có ít quy định hơn và không có sự giám sát của chính phủ nên nó cũng gây ra những tiêu cực từ người dùng trên thị trường tập trung.

Đặc điểm của thị trường tập trung?

Thị trường tập trung đề cập đến một thị trường tài chính chuyên biệt được cấu trúc theo cách mà tất cả các lệnh (kể cả lệnh mua hay lệnh bán) đều được chuyển qua một sàn giao dịch trung tâm mà không có thị trường cạnh tranh nào khác cho những tài chính cụ thể.

Giá chứng khoán có sẵn thông qua và được niêm yết bởi sàn giao dịch (hoặc thị trường) đại diện cho mức giá duy nhất có sẵn cho các nhà đầu tư muốn mua hoặc bán các tài sản cụ thể được niêm yết trên sàn giao dịch.

Giá cả minh bạch và có sẵn cho mọi người xem. Các nhà đầu tư tiềm năng có thể xem tất cả các báo giá và giao dịch và xem xét các giao dịch đó di chuyển như thế nào khi xây dựng chiến lược của họ.

Có sự tồn tại của một cơ sở thanh toán bù trừ, nằm giữa người mua và người bán và đảm bảo tính toàn vẹn của các giao dịch vì cả người mua và người bán, trên thực tế, giao dịch với sàn giao dịch chứ không phải với nhau.

Giúp giảm rủi ro từ việc không giao dịch với các đối tác khác nhau cũng là một khía cạnh chính của thị trường tập trung.

Quy cách giao dịch trên thị trường phi tập trung?

Việc tiến hành các hoạt động mua, bán chứng khoán trên thị trường OTC được thực hiện theo phương thức “thuận mua, vừa bán” mà không hề chịu bất cứ một lực tác động nào từ bên ngoài nào ( ví dụ như giới hạn giá, lượng cổ phiếu…).

Thị trường giao dịch phi tập trung là gì?

Thị trường giao dịch phi tập trung  hay còn gọi là thị trường OTC là thị trường được tổ chức nhưng không dựa vào một mặt bằng giao dịch cố định như thị trường giao dịch tập trung mà dựa vào một hệ thống vận hành theo cơ chế chào giá cạnh tranh và thông qua sự trợ giúp của các phương tiện thông tin để tiến hành việc thương lượng.

Trên đây là toàn bộ nội dung trả lời cho câu hỏi Thị trường tập trung và phi tập trung mà chúng tôi cung cấp đến cho quý khách hàng. Nếu có bất kỳ vấn đề vướng mắc cần giải đáp cụ thể, hãy liên hệ với Công ty luật ACC để được hỗ trợ:

Hotline: 1900.3330
Zalo: 0846967979
Gmail: [email protected]
Website: accgroup.vn

5/5 – (2660 bình chọn)

✅ Dịch vụ thành lập công ty
⭕ ACC cung cấp dịch vụ thành lập công ty/ thành lập doanh nghiệp trọn vẹn chuyên nghiệp đến quý khách hàng toàn quốc

✅ Đăng ký giấy phép kinh doanh
⭐ Thủ tục bắt buộc phải thực hiện để cá nhân, tổ chức được phép tiến hành hoạt động kinh doanh của mình

✅ Dịch vụ ly hôn
⭕ Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn ly hôn, chúng tôi tin tưởng rằng có thể hỗ trợ và giúp đỡ bạn

✅ Dịch vụ kế toán
⭐ Với trình độ chuyên môn rất cao về kế toán và thuế sẽ đảm bảo thực hiện báo cáo đúng quy định pháp luật

✅ Dịch vụ kiểm toán
⭕ Đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ tốt và đưa ra những giải pháp cho doanh nghiệp để tối ưu hoạt động sản xuất kinh doanh hay các hoạt động khác

✅ Dịch vụ làm hộ chiếu
⭕ Giúp bạn rút ngắn thời gian nhận hộ chiếu, hỗ trợ khách hàng các dịch vụ liên quan và cam kết bảo mật thông tin