So sánh hình thức giải quyết tranh chấp thương mại bằng trọng tài và tòa án
Trọng tài đã và đang là phương thức giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại được nhiều chủ thể lựa chọn bởi những đặc tính ưu việt của nó. Vậy so sánh với phương thức giải quyết tranh chấp bằng tòa án thì có điểm gì giống và khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
Khái niệm
Giải quyết tranh chấp thương mại bằng Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết thông qua hoạt động của Trọng tài viên với tư cách là bên thứ ba độc lập nhằm chấm dứt các xung đột bằng việc đưa ra phán quyết trọng tài buộc các bên tôn trọng và thực hiện.
Toà án là phương thức giải quyết tranh chấp tại cơ quan xét xử nhân danh quyền lực nhà nước, được tiến hành theo trình tự, thủ tục nghiêm ngặt, chặt chẽ và bản án hay quyết định của toà án về vụ tranh chấp nếu không có sự tự nguyện tuân thủ sẽ được bảo đảm thi hành bằng sức mạnh cưỡng chế của nhà nước.
Giống nhau
+ Đều là hình thức giải quyết tranh chấp trong kinh doanh thương mại;
+ Đều dựa trên những nguyên tắc chung như: tôn trọng quyền tự định đoạt của đương sự và đảm bảo sự độc lập của người tài phán.
Khác nhau
Tiêu chí
Trọng tài thương mại
Tòa án
Tính chất pháp lý
Tổ chức phi chính phủ, một tổ chức mang tính chất xã hội – nghề nghiệp. không được nhà nước quyết định thành lập mà do các trọng tài viên đứng ra thành lập, phán quyết không bị ảnh hưởng bởi quyền lực nhà nước
Cơ quan quyền lực của nhà nước
Thẩm quyền
Tranh chấp được giải quyết bằng Trọng tài nếu các bên có thoả thuận trọng tài. Thỏa thuận trọng tài có thể được lập trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp.
Những tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của trọng tài:
+ Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại.
+ Tranh chấp phát sinh giữa các bên trong đó ít nhất một bên có hoạt động thương mại.
+ Tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định được giải quyết bằng Trọng tài.
Tòa án có thẩm quyền giải quyết hầu hết các tranh chấp nói chung tuy nhiên pháp luật quy định khi các bên có thỏa thuận trọng tài thì tòa án không có thẩm quyền giải quyết, phải từ chối thụ lý vụ việc để trọng tài giải quyết theo thỏa thuận của các bên.
Giai đoạn tố tụng
Phán quyết có tính chung thẩm, không có kháng cáo, kháng nghị
=> quá trình giải quyết nhanh chóng
Có nhiều cấp xét xử từ sơ thẩm đến phúc thẩm; bản án của Tòa án có thể xem xét lại theo giám đốc thẩm hoặc tái thẩm
Bí mật thông tin
Đảm bảo bí mật
Công khai, các bản án thường được công bố rộng rãi trước công chúng, có thể làm lộ bí mật kinh doanh của đương sự, thông tin doanh nghiệp xảy ra tranh chấp cũng có thể làm ảnh hưởng xấu đến uy tin của doanh nghiệp
Tính linh hoạt
Thủ tục tố tụng đơn giản, thuận tiện, đảm bảo thời cơ kinh doanh của các bên. Các bên có thể lựa chọn trình tự giải quyết, địa điểm tiến hành. các yếu tố phù hợp với mong muốn
=> linh hoạt, mềm dẻo
Trải qua nhiều thủ tục, trình tự nghiêm ngặt được quy định trước, không được phép thay đổi. Nhiều lúc trình tự này trở nên rườm rà, khiến việc giải quyết tranh chấp bị trì hoãn, tốn thời gian của các bên.
Phán quyết
Phán quyết trọng tài là chung thẩm, tức là phán quyết cuối cùng. Tuy nhiên, cũng có trường hợp phán quyết trọng tài bị Tòa án tuyên hủy theo quy định của pháp luật.
Phán quyết của Tòa án thường có thể qua thủ tục kháng nghị, kháng cáo nên có thể thay đổi.
Chi phí
Chi phí lớn do trọng tài là tổ chức phi chính phủ, có tài chính độc lập, nguồn thu chủ yếu là từ lệ phí trọng tài mỗi vụ việc => cao hơn mức phí của Tòa án
Mức phí của Tòa án thấp hơn. Tuy nhiên nếu việc xét xử kéo dài thì có thể làm tổng chi phí cao hơn nhiều so với phí trọng tài của các Trung tâm trọng tài.
Như vậy, trọng tài và tòa án có những ưu điểm và khuyết điểm riêng biệt. Các chủ thể khi lựa chọn giải quyết tranh chấp cần dựa vào nhu cầu của mình để quyết định lựa chọn phương pháp giải quyết tranh chấp nào cho hợp lý. Với đặc điểm nhanh gọn và bí mật, trọng tài thương mại đang ngày càng được các chủ thể thương mại ưa chuộng để giải quyết tranh chấp thương mại so với phương pháp truyền thống là xét xử tại Tòa án.
Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005
Luật Hoàng Anh
