Soạn bài So sánh (tiếp theo) (Chi tiết)>
Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
– Mẹ là ngọn gió của con suốt đời (2)
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con (1)
Trong đoạn thơ có hai phép so sánh:
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời.
Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con
Tìm phép so sánh trong khổ thơ sau:
Những từ ngữ chỉ ý so sánh ngang bằng hoặc không ngang bằng: như, tựa như, là, kém, kém hơn, khác…
Tìm thêm các từ ngữ chí so sánh ngang bằng hoặc không ngang bằng.
Hai phép so sánh trên sử dụng các từ ngữ so sánh khác nhau: chẳng bằng (phép so sánh 1); là (phép so sánh 2). Vậy có thể kết luận ràng chúng khác nhau. Đây là hai kiểu so sánh: so sánh ngang bằng (là) và so sánh hơn kém (chẳng bằng).
Từ ngữ chỉ ý so sánh trong các phép so sánh trên có gì khác nhau?
– Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngai, rụt rè, rồi nhớ gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành.
– Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan khoái đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của sự vật chỉ ở hiện tại…
– Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không …
– Có chiếc lá rụng tựa mũi tém nhọn, tự cành cây rơi xuống cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ.
Phép so sánh có trong đoạn văn:
Mỗi chiếc lá rụng có một linh hồn riêng, một tâm tình riêng, một cảm giác riêng. Có chiếc tựa mũi tên nhọn, tự cành cây rơi cắm phập xuống đất như cho xong chuyện, cho xong một đời lạnh lùng, thản nhiên, không thương tiếc, không do dự vẩn vơ. Có chiếc lá như con chim bị lảo đảo mấy vòng trên không, rồi cố gượng ngoi đầu lên, hay giữ thăng bằng cho chậm tới cái giây nằm phơi trên mặt đất. Có chiếc lá nhẹ nhàng khoan thai đùa bỡn, múa may với làn gió thoảng, như thầm bảo rằng sự đẹp của vạn vật chỉ ở hiện tại: cả một thời quá khứ dài dằng dặc của chiếc lá trên cành cây không bằng một vài giây bay lượn, nếu sự bay lượn ấy có vẻ đẹp nên thơ. Có chiếc lá như sợ hãi, ngần ngại rụt rè, rồi như gần tới mặt đất, còn cất mình muốn bay trở lại cành. Có chiếc lá đầy âu yếm rơi bám vào một bông hoa thơ, hay đến mơn trớn một ngọn cỏ xanh mềm mại.
– Đối với việc thể hiện tư tưởng tình cảm: tạo ra những lối nói hàm súc, giúp cho người nghe dễ nắm bắt tư tưởng, tình cảm của người viết. Cụ thể trong đoạn văn phép so sánh thể hiện quan niệm cùa tác giả về sự sống và cái chết.
– Đối với sự vật, sự việc: Tạo ra những hình ảnh cụ thể, sinh động giúp người đọc (người nghe) dễ hình dung về sự vật, sự việc được miêu tả, đó là các cách rụng khác nhau của lá.
– Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết.
– Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc?
Trong đoạn văn đã dẫn, phép so sánh có tác dụng gì?
Câu 1
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu 1 (trang 43 sgk Ngữ Văn 6 Tập 2):
Chỉ ra các phép so sánh trong những khổ thơ dưới đây. Cho biết chúng thuộc những kiểu so sánh nào. Phân tích tác dụng gợi hình, gợi cảm của một phép so sánh mà em thích.
a) Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng.
(Tế Hanh)
b)
Con đi trăm núi ngàn khe
Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm
Con đi đánh giặc mười năm
Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.
(Tố Hữu)
c) Anh đội viên mơ màng
Như nằm trong giấc mộng
Bóng Bác cao lồng lộng
Ấm hơn ngọn lửa hồng
(Minh Huệ)
Lời giải chi tiết:
a)
– So sánh: Tâm hồn tôi như một buổi trưa hè
– Dùng từ so sánh: là. Đây là so sánh ngang bằng.
– Tác dụng: giúp cái trừu tượng (tâm hồn) hiện hữu có hình dạng, màu sắc.
b)
– Các so sánh: Con đi trăm núi ngàn khe / Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm- Con đi đánh giặc mười năm / Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi
– Dùng từ so sánh: chưa bằng. Đây là so sánh không ngang bằng.
– Tác dụng: khẳng định công lao, tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ cách mạng.
c)
(1)
– So sánh: Anh đội viên mơ màng / Như nằm trong giấc mộng
– Dùng từ so sánh: như. Đây là so sánh ngang bằng.
(2)
– So sánh: Bóng Bác cao lồng lộng / Ấm hơn ngọn lửa hồng
– Dùng từ so sánh :hơn. Đây là so sánh không ngang bằng.
– Tác dụng: hình ảnh này nói lên vẻ đẹp kì vĩ của Bác Hồ. Bác như ngọn lửa sưởi ấm cho người dân Việt Nam.
