Sự khác nhau giữa nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp thông thường

Sản xuất “hữu cơ” từ lâu đã được hiểu như một hình thức sản xuất “lành mạnh và thân thiện với môi trường”.  Sản phẩm hữu cơ được sản xuất mà không sử sụng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật hoá học.

Tại Viện Rodale, các nghiên cứu đã cho thấy những kết quả khác nhau. Bắt đầu vào năm 1981, thử nghiệm so sánh hệ thống canh tác (FST) giữa canh tác thông thường và hữu cơ trên cây ngũ cốc ở Bắc Mỹ đã chứng minh rằng canh tác hữu cơ có nhiều lợi thế hơn về năng suất, tình trạng đất trồng, vấn đề về môi trường và sức khỏe con người. Tuy trong vài năm đầu sản lượng có sụt giảm khi mới bắt đầu chuyển đổi, nhưng sau đó hệ thống hữu cơ nhanh chóng phục hồi và cho ra sản lượng bằng với hệ thống thông thường.

Hệ thống đất trồng

Tình trạng đất trồng tốt sẽ tạo điều kiện cho cây trồng sinh trưởng và phát triển với năng suất tối đa, giảm được nhiều loại sâu bệnh. Trong những năm qua hệ thống canh tác hữu cơ đã cho thấy một số cải thiện đáng chú ý gồm: Giảm xói mòn đất, tăng độ màu mỡ, giàu chất hữu cơ và các vi sinh vật có ích trong đất. Điều quan trọng hơn là lượng hữu cơ trong đất tăng cao giúp liên kết các hạt đất với nhau, duy trì nhiệt độ và cung cấp nguồn thức ăn cho các loại vi sinh vật có lợi trong đất giúp rễ cây khỏe và phát triển tốt.

Lượng nước thấm qua đất tại hệ thống canh tác hữu cơ cao hơn từ 15-20% so với hệ thống canh tác thông thường, vì thế giảm được tình trạng nước chảy tràn trên mặt đất hạn chế việc rửa trôi, xói mòn đất, hạn chế ngập úng và cung cấp nước cho cây khi xảy ra hạn hán.

Canh tác hữu cơ không sử dụng các loại phân bón tổng hợp mà chú trọng các loại phân bón có nguồn gốc từ thực vật hoặc sản phẩm bài tiết của gia súc, gia cầm. Vì vậy, các loại phân bón này khó bị rửa trôi và đem lại hiệu quả cung cấp dinh dưỡng tốt cho cây. Phân bón hữu cơ giúp tăng lượng mùn, lý, hóa sinh tính của đất làm đất tơi xốp giúp cây hấp thu các nguyên tố dinh dưỡng một cách dễ dàng. Một điều đáng ngạc nhiên nữa là cây trồng hữu cơ có khả năng tự chống lại cỏ dại, do đó khi sản xuất hữu cơ cỏ dại lại là nguồn dinh dưỡng bổ sung cho đất trồng.

Năng suất

Điểm nổi bật trong những năm hạn hán, năng suất hữu cơ cao hơn 31% so với thông thường. Điều đáng chú ý là khi so sánh với các giống “chịu hạn” được biến đổi gen chỉ tăng từ 6,7% đến 13,3% so với các giống thông thường (không chịu hạn).

Nguyên, nhiên liệu sử dụng vào sản xuất của hệ thống canh tác hữu cơ

Khi cuộc khủng hoảng năng lượng trên thế giới xảy ra, việc sử dụng tài nguyên hiệu quả và thông minh là rất cần thiết. Hiện nay nông nghiệp thông thường sử dụng một lượng lớn dầu mỏ để sản xuất, vận chuyển, bón phân và phòng trừ sâu bệnh hại.

Theo số liệu của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) cho biết, việc sử dụng đất nông nghiệp đã thải ra 12% lượng khí thải nhà kính toàn cầu. Tại các hệ thống hữu cơ sử dụng ít hơn 45% lượng năng lượng so với các hệ thống thông thường. Hiệu quả sản xuất trong các hệ thống hữu cơ cao hơn 28% so với các hệ thống thông thường.

Sức khỏe con người

Các hệ thống thông thường phụ thuộc rất nhiều vào thuốc bảo vệ thực vật, nhiều loại trong số đó rất độc hại đối với con người và động vật. Các chất độc gần như không thể đào thải được. Thuốc diệt cỏ Glyphosate hiện được chứng minh là gây tổn thương cho DNA của người và động vật.

Trong vòng khoảng 70 năm, hệ thống nông nghiệp thông thường chủ yếu dựa trên hóa chất hiện tại đã bộc lộ những điểm yếu của nó làm cho đất cạn kiệt chất dinh dưỡng, nước nhiễm độc và gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và môi trường.

Để khắc phục những mặt tiêu cực, chúng ta phải tập trung vào những điều cơ bản là sức khỏe của đất, chất lượng nước và cách chúng ta có thể cải thiện các nguồn tài nguyên thiên nhiên này. Thay đổi phương pháp canh tác sang hữu cơ để cố định chất dinh dưỡng trong đất, tăng cường sự đa dạng sinh học và giảm thiểu đáng kể các chất đầu vào ở dạng tổng hợp nhằm đảm bảo tính bền vững của hệ thống vô thời hạn.

Sau cuộc nghiên cứu song song và nghiêm ngặt kéo dài 30 năm, viện Rodale tự tin kết luận rằng các phương pháp hữu cơ đang cải thiện chất lượng thực phẩm, sức khỏe đất, nước và cải thiện các vùng nông thôn của nhiều quốc gia. Trong nhiều năm trở lại đây, hình thức canh tác nông nghiệp thông thường chủ yếu dựa trên hóa chất đã bộc lộ những mặt hạn chế ảnh hưởng trực tiếp đến con người và môi trường. Tài nguyên đất cạn kiệt do các hoạt động cày xới, nguồn nước nhiễm độc và gây ra tác động tiêu cực đến sức khỏe con người và môi trường. Xây dựng và cải thiện tình trạng đất bằng cách sử dụng các phương pháp hữu cơ để cố định chất dinh dưỡng trong đất, khuyến khích sự đa dạng sinh học và giảm thiểu đáng kể đầu vào từ các chất tổng hợp. Hiện nay các nông trại sản xuất hữu cơ đang đảm bảo tính bền vững của hệ thống vô thời hạn.

Trúc Quỳnh (t/h) – TTKN Lâm Đồng