Tên hoá học của rượu là gì và những điều thú vị về chất này
Ancol, hay còn gọi là rượu, là những hợp chất rất quen thuộc đối với đời sống thường ngày của chúng ta. Vậy ứng dụng của nó là gì và nó có công thức và tên hóa học của rượu như thế nào, được ứng dụng ra sao? Hãy cùng hóa chất Việt Quang tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé.
Vậy tên hoá học của rượu là gì?
Etanol hay còn gọi là rượu, ancol etylic, methanol, hydroxy metan, alcohol, hydroxy metan, là thành phần chính của rượu, bia và đồ uống có cồn, là một hợp chất hữu cơ thuộc nhóm ancol no nằm trong dãy đồng đẳng của CH3OH có công thức hóa học là CH3-CH2-OH. Gồm một nhóm etyl CH3-CH2- liên kết với một nhóm hidroxyl
(–OH), thường được viết tắt là EtOH. Công thức chung là R-OH
Trong đó:
R là hidrocacbon: có thể no hay không no
Ví dụ:
CH3OH
CH3-CH2-OH
CH2=CH-CH2-OH
R: là nhánh của aren (chứa C6H5-CH2-)
C6H5-CH2-OH
Hợp chất này thường được viết tắt là EtOH, trong đó Et là ký hiệu hóa học, thường được dùng đại diện cho nhóm etyl (C2H5). Tromg đó nhóm -OH trong cấu tạo đó làm cho rượu ancol atylic có những tính chất hóa học đặc trưng
Tính chất lý hoá của etanol
Tính chất vật lý của etanol
Etanol là một chất lỏng không màu, trong suốt, mùi thơm ,vị cay, nhẹ hơn nước, tan trong nước vô hạn, dễ bay hơi, dễ cháy, ngoài ra nó có mùi giống rượu
Khối lượng riêng 0,789 g/cm3
Nhiệt độ sôi 78,39 độ C
Nhiệt độ nóng chảy ở 114,15 độ C,
Etanol tạo liên kết hidro nên nhiệt độ sôi cao hơn các dẫn xuất của hydrocarbon có khối lượng phân tử tương đương:
Axit > ancol > amin > este > xeton > anđehit > dẫn xuất halogen > ete > hidrocacbon
Ngoài ra, ở nhiệt độ phòng, rượu còn là một chất lỏng phân cực và thường được sử dụng như dung môi, nhiên liệu, chất chống đông,..
Hơn thế nữa, chỉ với nguồn lửa nhiệt độ thấp, rượu sẽ cháy rát khó nhìn thấy trong ánh sáng ban ngày.
Ancol etylic hòa tan được rất nhiều chất như iot, benzen,..
Công thức tính nồng độ rượu:
Độ rượu = (Vr : Vhh) x 100
Tróng đó: Vr là thể tích etanol (ml), Vhh: thể tích hỗn hợp rượu và nước (ml), Đr là nồng độ rượu (độ)
==> Độ rượu càng lớn thì
Tính chất hóa học của etanol
Với hóa học phổ thông, rượu etylic có 3 tính chất quan trọng nhất là phản ứng với kim loại kiềm, phản ứng cháy và phản ứng este hóa với axit axetic
– Etylic phản ứng với oxi:
Chỉ cần nhỏ vài giọt rượu etylic vào chén sứ, etylic dễ cháy, khi cháy không có khói và ngọn lửa có màu xanh da trời,toả nhiều nhiệt
– Etanol tác dụng với Na: Etanol chỉ tác dụng với Na, có bọt khí thoát ra, natri tan dần, giải phóng được khí H2
2C
2
H
5
OH + Na → 2C
2
H
5
ONa + H
2
– Etanol phản ứng với axit axetic:
C
2
H
5
OH + HBr → C
2
H
5
Br + H
2
O
Tổng quát phản ứng este hóa
ROH + R’COOH ↔ R’COOR + H2O
Phản ứng được thực hiện trong môi trường axit và đun nóng.
Phản ứng có tính thuận nghịch nên chú ý đến chuyển dịch cân bằng.
C2H5OH + CH3COOH ↔ CH3COOC2H5 + H2O
Etylic axit axetat Etylaxetat
Tác dụng với kim loại để tạo ra muối ancolat
Phản ứng oxi hóa
C2H5OH + CuO → CH3CHO + H2O
C2H5OH + 3O2 → 2CO2 + 3H2O (phản ứng cháy)
Lên men giấm
C
2
H
5
OH + O
2
→ CH
3
COOH + H
2
O
Phản ứng tách nước
C
2
H
5
OH
→ C
2
H
4
COOH + H
2
O ( điều kiện: >170 độC,
H
2SO
4
)
Phương pháp sản xuất
Phần lớn các loại ancol được sản xuất bằng phương pháp hóa học từ các chất hữu cơ sẵn có trong tự nhiên như dầu mỏ, hơi đốt hoặc than. Trong công nghiệp sản xuất đồ uống người ta sử dụng phương pháp khác: lên men hoa quả hoặc ngũ cốc để tạo ra đồ uống có chứa cồn (êtanol).
Để điều chế ancol etylic, phương pháp thường được sử dụng là dùng tin bột hoặc đường glucozo để có thể điều chế ra ancol etylic:
C
6
H
12
O
6
→ 2C
2
H
5
OH + 2CO
2
(men rượu)
Trong công nghiệp, để điều chế ra ancol etylic, trong điều kiện có chất xúc tác bởi axit trong phản ứng etylen cộng hợp với nước
C
2
H
4
+
H
2
O
→ C
2
H
5
OH
(chất xúc tác: nhiệt độ và
H
4
SO
4
)
Một số cách khác để điều chế được ancol etylic
Cộng H2 vào andehit
CH3CHO + H2 –> C2H5OH ( chất xúc tác: nhiệt độ, Ni)
Sử dụng phương pháp thủy phân C2H5-X, ngoài ra còn có thể dẫn xuất este
C
2
H
5
X + NaOH → C
2
H
5
OH + NaX
Ứng dụng của rượu (Ancol)
Ancol có công dụng trong việc sản xuất đồ uống (êtanol). Phần lớn các loại ancol không thể sử dụng như đồ uống vì độc tính (toxicity) của nó hay làm nguồn nhiên liệu (mêtanol) hoặc dung môi hữu cơ cũng như nguyên liệu cho các sản phẩm khác trong công nghiệp (nước hoa, xà phòng+ v.v).
Metanol chủ yếu được dùng để sản xuất Andehit Fomic, là nguyên liệu cho công nghiệp chất dẻo.
Etanol dùng để điều chế một số hợp chất hữu cơ như axit axetic, dietyl ete, etyl axetat …Do có khả năng hòa tan tốt một số hợp chất hữu cơ nên Etanol được dùng để pha vecni, dược phẩm, nước hoa… Trong đời sống hàng ngày Etanol được dùng để pha chế các loại đồ uống với độ ancol khác nhau.
Rượu etylic được dùng làm nhiên liệu cho động cơ ôtô, cho đèn cồn trong phòng thí nghiệm.
Trong công nghiệp, ancol etylicp dung làm nguyên liệu sản xuất axit axetic, dược phẩm, cao su tổng hợp; dùng pha chế các loại rượu uống,..
Ancol etylic được sử dụng làm nhiên liệu trong ngành giao thông vận tải, được dùng để ph vàng làm tăng tỉ số Octan thông qua quá trình tạo Metyl Tert-butyl Ete, tuy nhiên điều này sẽ gây ô nhiễm môi trường
Ngoài ra, trong y học, etanol là một trong những nguyên liệu để tạo nên một số loại đồ uống chứa cồn phổ biến như: bia, rượu
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về tên hóa học của rượu và những ứng dụng cũng như phương pháp điều chế etanol. Mọi ý kiến thắc mắc các bạn có thể để lại bình luận ở dưới, hóa chất công nghiệp Việt Quang sẽ giải đáp tận tình cho các bạn.
