Thị giác con người và hình ảnh của máy ảnh: Giống và khác thế nào?

N

hìn và thấy là hai việc khác nhau. Nhìn là bản năng sử dụng thị giác. Ai cũng biết nhìn cả! Nhưng thấy bao gồm cả việc nhìn cùng nỗ lực để hiểu biết cái đang được nhìn. Muốn thấy thì cần có một mức độ cảm thông nào đó, một mức độ dò dẫm tìm kiếm trong bất cứ điều gì ta trải nghiệm để có thể nhận ra và hiểu sự việc một cách hữu hiệu. Nên việc thấy đòi hỏi một nhận thức về những thứ đang diễn ra trước mắt, đúng bản chất (essentia) với khả năng trừu tượng hoá của bộ óc mà không dừng lại những mô thể vụn vặt (existance) – nhìn sự vật với một đầu óc vô tư và một đôi mắt trong sáng là vậy!

Q

uá trình cảm nhận để thấy này là một chuỗi hành động, không phải nỗ lực của ý thức rõ ràng, mà là được chi phối cả toàn bộ giá trị con người đó đã được hình thành, từ thủ đắc nền giáo dục nhân bản, những niềm tin, thành kiến, quan điểm, lập trường và toàn bộ trải nghiệm cuộc sống với người đời & đời người, trong một xã hội cụ thể nào đó. Tất cả sẽ tác động một cách kiểu như tiềm thức đến cách chúng ta cảm nhận sự việc mà ta đang nhìn. Và vì mỗi người có những giá trị khác nhau nên không hề có hai cá nhân lại có cùng cảm nhận sự việc y hệt như nhau bao giờ! Chả bao giờ có hai bức ảnh được

V

ậy, tuy máy ảnh có khả năng ghi hình mọi sự mọi việc xảy ra trong tầm nhìn của nó với sự nhấn mạnh và rõ ràng như nhau, thì

hìn và thấy là hai việc khác nhau. Nhìn là bản năng sử dụng thị giác. Ai cũng biết nhìn cả! Nhưng thấy bao gồm cả việc nhìn cùng nỗ lực để hiểu biết cái đang được nhìn. Muốn thấy thì cần có một mức độ cảm thông nào đó, một mức độ dò dẫm tìm kiếm trong bất cứ điều gì ta trải nghiệm để có thể nhận ra và hiểu sự việc một cách hữu hiệu. Nên việc thấy đòi hỏi một nhận thức về những thứ đang diễn ra trước mắt, đúng bản chất (essentia) với khả năng trừu tượng hoá của bộ óc mà không dừng lại những mô thể vụn vặt (existance) – nhìn sự vật với một đầu óc vô tư và một đôi mắt trong sáng là vậy!uá trình cảm nhận để thấy này là một chuỗi hành động, không phải nỗ lực của ý thức rõ ràng, mà là được chi phối cả toàn bộ giá trị con người đó đã được hình thành, từ thủ đắc nền giáo dục nhân bản, những niềm tin, thành kiến, quan điểm, lập trường và toàn bộ trải nghiệm cuộc sống với người đời & đời người, trong một xã hội cụ thể nào đó. Tất cả sẽ tác động một cách kiểu như tiềm thức đến cách chúng ta cảm nhận sự việc mà ta đang nhìn. Và vì mỗi người có những giá trị khác nhau nên không hề có hai cá nhân lại có cùng cảm nhận sự việc y hệt như nhau bao giờ! Chả bao giờ có hai bức ảnh được nhìn và thấy giống nhau!ậy, tuy máy ảnh có khả năng ghi hình mọi sự mọi việc xảy ra trong tầm nhìn của nó với sự nhấn mạnh và rõ ràng như nhau, thì thị giác con người có tính chọn lọc hơn. Chúng ta sẽ chỉ thấy những thứ chúng ta muốn thấy, nhưng thứ chúng ta tâm tư và cho phép thị giác thấy. Để rồi, cái thấy được đó lại thay đổi không ngừng trong quá trình trải nghiệm cuộc đời, những bài học kinh nghiệm mà ta học được từ đời sống. Máy ảnh cuối cùng là một công cụ tuyệt vời để mài sắc cảm nhận của chính con người, mở ra như con mắt thứ ba – con mắt của tâm tưởng.