Thuyết minh về hoa mai ngày Tết – Trường Trung Cấp Sư Phạm Mẫu Giáo – Nhà Trẻ Hà Nội

Đề bài: Thuyết minh về hoa mai ngày Tết

Thuyết minh về hoa mai ngày Tết ở quê em

I. Dàn ý Thuyết minh về hoa mai ngày Tết ở quê em (Chuẩn)

1. Mở bài

Giới thiệu hoa mai.

2. Thân bài

a. Tên gọi, nguồn gốc:
– Tên khoa  học là Ochna integerrima Ochnaceae, thuộc học Mai (Ochnaceae).
– Tên gọi khác: Huỳnh mai, Hoàng mai hay Lão mai.
– Xuất xứ từ Trung Quốc, ban đầu chỉ là một loài cây dại hay mọc hoang.

b. Phân loại, phân bố:
– Trong nước có khoảng 19 loại mai khác nhau: Hoa mai 5 cánh, hoa mai núi, hoa mai chủy,  mai Tỳ Bà, và mai tứ quý, mai tầm gửi, mai liễu, mai hương, mai Cà Ná, mai châu, mai nhọn,…
– Nước ngoài: Có 6 loại hoa mai khác nhau như Mai Cao Miên, mai vàng Nam Phi, mai vàng Myanmar, mai vàng Indo, mai vàng Madagascar và mai vàng Châu Phi.
– Phân bố nhiều ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, sau đó dần nhân rộng ra và trải dài từ các tỉnh miền Trung đổ vào miền Nam và Tây Nguyên.

b. Đặc điểm hình thái:
– Cây thân gỗ sống lâu năm, có cây có tuổi thọ cả hàng trăm năm, đây là loài sinh trưởng chậm, chiều cao có thể lên tới 7-8 m tùy vào tuổi thọ của cây.
– Vỏ thân xù xì, một số loài có thân lên thẳng, nhưng đa số là thân cây mềm mại, cong queo, đẻ nhánh và xõa tán khá rộng.
– Lá mai khá dày, màu xanh thẫm, mặt trên trơn, mặt dưới hơi thô, gân lá hình mạng, thường rụng lá vào mùa đông để ra hoa rồi mọc lại vào mùa xuân sau khi hoa nở.
– Hoa: Bao gồm những cánh mỏng, số cánh có thể dao động từ 5-18, màu vàng tươi. Nhị hoa có màu vàng đậm hơn. Thông thường mai chỉ trổ bông vào mùa xuân, và nở một cách đồng loạt, mai nở nhanh, đẹp nhưng cũng rất chóng tàn. Hầu như các giống mai đều không có mùi thơm, hoặc mùi rất nhẹ mũi người khó nhận biết được. 

c. Ý nghĩa:
– Mai vàng ngày tết là tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng và sự rạng rỡ của cả năm.
– Đặc tính nhiều hoa và cùng nở rộ vào mùa xuân là biểu tượng cho cảnh đoàn viên, ấm cúng, sự đoàn kết gắn bó của các thành viên trong gia đình.
– Trong nền Nho học mai vàng chính là một trong bốn thứ cây “tùng-cúc-trúc-mai” tượng trưng cho 4 vẻ đẹp của người quân tử, là biểu tượng của cốt cách thanh cao, trong sạch của con người.
– Đặc tính như có bộ rễ ăn sâu, bám chặt vào đất, thích nghi tốt, chịu được điều kiện thời tiết khắc nghiệt nên cây mai còn tượng trưng cho cả phẩm chất kiên cường, mạnh mẽ của con người trong cuộc sống.
– Tuổi thọ hàng trăm năm của mai vàng cũng khiến nó trở thành loài cây mang ý nghĩa trường thọ, vững bền.
– Trong văn học nghệ thuật mai vàng trở thành một trong các thi liệu, văn liệu quen thuộc được nhiều các tác giả trung đại tha thiết, quý trọng.

3. Kết bài

Nêu cảm nhận chung.

II. Bài văn mẫu Thuyết minh về hoa mai ngày Tết ở quê em

“Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”

Nhan sắc của Vân, Kiều vốn là một trong những bức họa mỹ nhân kinh điển của nền văn học trung đại Việt Nam. Sau khi đã lấy đủ những hình tượng thiên nhiên cao rộng, xa xăm để hình dung vẻ tuyệt đại của các nàng, thì Nguyễn Du đã kết lại vẻ đẹp chung của hai chị em bằng một bông hoa mai tượng trưng cho cốt cách thanh cao, trong sạch. Thế mới nhớ rằng hoa mai trong văn hóa Việt Nam, không chỉ là thứ cây, thứ hoa cảnh được người miền Nam ưa chuộng đem trưng trong những dịp tết đến xuân về, mà sâu xa hơn nữa thứ hoa gầy guộc, mảnh mai ấy còn là một biểu tượng văn hóa, một văn liệu cao quý chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. 

Mai là một loài cây quen thuộc với nhiều người dân Việt Nam, tên khoa  học là Ochna integerrima Ochnaceae, thuộc học Mai (Ochnaceae). Ngoài ra Mai vàng còn có một số tên gọi khác như Huỳnh mai, Hoàng mai hay Lão mai. Theo nhiều ghi chép thì mai có xuất xứ từ Trung Quốc, ban đầu chỉ là một loài cây dại hay mọc hoang trong rừng, sau đó nhận thấy được vẻ đẹp của nó người ta bắt đầu vun Trồng từ cách đây khoảng 3000 năm trước. Sau đó qua sự giao thoa văn hóa của ta và Trung Quốc hàng ngàn năm, Mai bắt đầu du nhập vào nước ta, rồi được nhân dân ưa chuộng và xem trọng giống nước bạn. 

Ở Việt Nam hiện nay có khoảng 19 loại mai khác nhau, trong đó phải kể các loại mai phổ biến như hoa mai 5 cánh, hoa mai núi, hoa mai chủy,  mai Tỳ Bà, và mai tứ quý, mai tầm gửi, mai liễu, mai hương, mai Cà Ná, mai châu, mai nhọn,… Có thể nói rằng mỗi một vùng với điều kiện khí hậu khác nhau lại cho ra một loại mai đặc trưng. Ngoài ra, bên ngoài lãnh thổ nước ta cũng còn có đến 6 loại hoa mai khác nhau như Mai Cao Miên, mai vàng Nam Phi, mai vàng Myanmar, mai vàng Indo, mai vàng Madagascar và mai vàng Châu Phi. Sự khác biệt chủ yếu của các loài mai này nằm ở đặc điểm của hoa ngoài ra các đặc điểm sinh trưởng khác hầu như giống nhau. Ở nước ta, ngày trước mai vàng tập trung nhiều ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, sau đó dần nhân rộng ra và trải dài từ các tỉnh miền Trung đổ vào miền Nam và Tây Nguyên, ngày nay người ta cũng tìm thấy ở mạn Bắc một giống mai tên Yên Tử ở tỉnh Quảng Ninh, minh chứng cho sức sống khỏe khoắn, thích nghi được với mọi điều kiện của loài này. 

Bài văn Thuyết minh về loài hoa mai ngày tết

Về đặc điểm hình thái sinh học, thì với mỗi một loài mai vàng chúng lại sai khác nhau ở một số đặc điểm nhỏ, nhưng tựu chung lại mai là cây thân gỗ sống lâu năm, có cây có tuổi thọ cả hàng trăm năm, đây là loài sinh trưởng chậm, chiều cao có thể lên tới 7-8 m tùy vào tuổi thọ của cây. Mai càng già thì gốc cây càng to, vỏ thân xù xì, một số loài có thân lên thẳng, nhưng đa số là thân cây mềm mại, cong queo, đẻ nhánh và xõa tán khá rộng. Lá mai khá dày, màu xanh thẫm, mặt trên trơn, mặt dưới hơi thô, gân lá hình mạng, thường rụng lá vào mùa đông để ra hoa rồi mọc lại vào mùa xuân sau khi hoa nở. Đặc điểm chung của mai vàng, đó là hoa bao gồm những cánh mỏng, số cánh có thể dao động từ 5-18, màu vàng tươi, mang lại cảm giác trong trẻo, thanh khiết và cao quý. Nhị hoa có màu vàng đậm hơn. Cá biệt có loài mai tứ quý, nở hoa hai lần trên một đài, sau khi 5 cánh vàng rụng hết, thì còn lại 5 cánh đài đỏ ở dưới, nhìn giống hệt hoa, nên gọi là mai nở hai lần. Thông thường mai chỉ trổ bông vào mùa xuân, và nở một cách đồng loạt, mai nở nhanh, đẹp nhưng cũng rất chóng tàn. Ngoại trừ mai hương có mùi thơm thoang thoảng, thì hầu như các giống mai đều không có mùi thơm, hoặc mùi rất nhẹ mũi người khó nhận biết được. 

Đối với người Việt Nam mai vàng ngày tết là tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng và sự rạng rỡ của cả năm. Bên cạnh đó hoa mai có nhiều hoa và thường nở rộ vào mùa xuân là biểu tượng cho cảnh đoàn viên, ấm cúng, sự đoàn kết gắn bó của các thành viên trong gia đình. Trong nền Nho học đã một thời từng thịnh vượng ở Trung Quốc cũng như nước ta thì mai vàng chính là một trong bốn thứ cây “tùng-cúc-trúc-mai” tượng trưng cho 4 vẻ đẹp của người quân tử. Trong đó mai vàng là biểu tượng của cốt cách thanh cao, trong sạch của con người thế nên mới có câu thơ “Mai cốt cách tuyết tinh thần” để ngợi ca vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều là vậy. Không chỉ có ý nghĩa biểu trưng cho cốt cách cao quý của con người, mà các đặc tính như có bộ rễ ăn sâu, bám chặt vào đất, thích nghi tốt, chịu được điều kiện thời tiết khắc nghiệt nên cây mai còn tượng trưng cho cả phẩm chất kiên cường, mạnh mẽ của con người trong cuộc sống. Thêm vào nữa, tuổi thọ hàng trăm năm của mai vàng cũng khiến nó trở thành loài cây mang ý nghĩa trường thọ, vững bền, trưng trong nhà ngày tết, hay đem làm quà biếu là vô cùng có ý nghĩa. 

Trong văn học nghệ thuật, mai vàng trở thành một trong các thi liệu, văn liệu quen thuộc được nhiều các tác giả trung đại tha thiết, quý trọng. Ví như Nguyễn Trãi với sự nghiệp văn chương đồ sộ cũng không dưới mười lần viết về mai trong thơ mình, có câu “Càng thuở già, càng cốt cách/Một phen gió, một tinh thần” hoặc: “Mai sinh phải tuyết lạnh chẳng hiềm”, có lẽ rằng sự chính trực, ngay thẳng, thanh cao trong lòng tác giả nó lại tựa như loài mai này quá, thế nên suốt đời mình, Nguyễn Trãi vẫn nặng lòng với mai hơn những loài khác chăng. Không chỉ Nguyễn Trãi mà cả Nguyễn Du dường như cũng rất thấu hiểu mai, người nhiều lần đưa nó vào thơ để ví với cốt cách cao đẹp của con người, rồi lại xem mai là tri kỷ trong “Nghêu ngao vui thú yên hà/Mai là bạn cũ, hạc là người thân”. Đến cả bậc cao tăng đắc đạo như Mãn Giác Thiền Sư cũng không khỏi ca ngợi vẻ đẹp thanh cao, biểu tượng cho sức sống tiếp diễn, biểu tượng của mùa xuân trong mấy câu “Đừng tưởng xuân tàn hoa rụng hết/Đêm qua xuân trước một nhành mai”. 

Tựu chung lại vẻ đẹp, ý nghĩa biểu tượng của hoa mai đã ăn sâu vào tiềm thức và nét nghĩ và nếp sống của con người Việt Nam từ bao đời nay. Có thể mai không rực rỡ, phú quý như phù dung, không cao sang, đài các như mẫu đơn, không có vẻ khiêm tốn, đạm mạc như cúc, hay kiều diễm say lòng người như hồng, nhưng chẳng có thứ hoa nào sánh được với mai ở vẻ uyển chuyển, mềm mại, cốt cách vừa thanh cao, vừa kiên cường được.

2. Thuyết minh về hoa mai ngày Tết ở quê em, mẫu số 2:

Tết Nguyên Đán hay Tết là một trong những ngày lễ đầu năm âm lịch có ý nghĩa quan trọng bậc nhất ở Việt Nam. Cứ mỗi khi tiết trời vào xuân, nếu như miền Bắc có hoa đào mang sắc hồng tươi thắm thì ở miền Nam, hoa mai như nắng vàng rực rỡ. Cũng như hoa đào, hoa mai mang những vẻ đẹp và ý nghĩa vô cùng đặc biệt đối với ngày Tết.

Hoa mai hay còn gọi là mai vàng là một loài thực vật thuộc chi Mai, loài cây thân gỗ có hoa, được trưng bày rất phổ biến ở khu vực miền Nam vào dịp Tết. Về mặt phân bố tự nhiên, hoa mai có nhiều tại khu rừng thuộc dãy Trường Sơn trở vào các tỉnh Quảng Nam, Đà Nẵng cho tới các vùng núi Đồng bằng sông Cửu Long. Ngày nay, người ta thường trồng và chăm sóc những cây mai cảnh nhiều hơn để phục vụ cho nhu cầu chơi cây cảnh hoặc chơi dịp Tết của người dân. Mai là loài cây có dáng vẻ thanh cao, tao nhã khác thường, thân cây gỗ màu nâu nhưng khá mềm mại và uyển chuyển, đối với những cây mai trồng ở vườn còn được uốn nắn theo các thế cây khác nhau. Lá mai có màu xanh biếc dịu dàng, lá hơi nhỏ và nhọn, vào mùa đông, cây thường trút hết lá để chuẩn bị cho đợt trổ bông vào mùa xuân, đến khi hoa ra gần hết cây mới lại bắt đầu đâm những chồi lộc và ra lá non.

Hoa mai thường nở thành từng chùm mọc ra từ thân cây, chùm hoa có cuống dài treo lơ lửng trên cành. Mỗi nụ hoa mai thường có từ 5 – 9 cánh, đôi khi lại có hoa lên đến 12 – 18 cánh, cánh mai trông rất mỏng manh và mịn màng, từng cánh hoa có màu sắc vàng tươi rực rỡ. Hương thơm của mai vàng thường rất khó nhận ra, nhưng nếu để ý một cách tinh tế thì sẽ cảm nhận được mùi hương thơm thoang thoảng e ấp và kín đáo của hoa mai. Mai vàng thuộc vào một trong những loại khó trồng, cần có sự chăm sóc đặc biệt và trồng được một cây mai sinh trưởng khỏe mạnh, ra hoa đúng đợt phụ thuộc rất lớn vào tay nghề và kinh nghiệm trồng mai. Mai ưa ẩm và ưa ánh sáng nhưng không chịu được úng nên phải trồng nơi cao ráo và tưới nước thường xuyên, nếu trồng trong chậu phải bón phân và thay đất hằng năm.

Thuyết minh về một loài hoa ngày tết- Hoa mai

Để có được một cây mai thế đẹp phải tỉ mỉ cắt tỉa, uốn nắn, chúng mới có những hình dạng độc đáo mang ý nghĩa sâu sắc. Để hoa ra đúng dịp Tết, người trồng mai phải canh thời tiết để trút lá, thời tiết ấm thì trút lá 25 ngày trước Tết, thời tiết lạnh thì trút lá sớm hơn. Đến Tết, hoa mai được đánh nguyên gốc để vào chậu bán, hoặc đem ra đường, phố bán hoặc khách đến tận vườn mua. Ngày Tết hầu như mọi nhà đều cố gắng mua hoa mai để trong nhà ba ngày Tết, vẻ đẹp của hoa mai vừa để trang trí cho ngôi nhà thêm khang trang, tươi mới và rực rỡ, bên cạnh đó, hoa mai còn mang nhiều ý nghĩa, tượng trưng cho may mắn, tài lộc và sung túc, nếu thiếu đi mai vàng thì ngày Tết không còn trọn vẹn.

Có thể nói, hoa mai không chỉ gắn với hình ảnh của ngày Tết mà hơn thế, nó còn có một vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân miền Nam nói riêng, người dân cả nước nói chung. Những năm gần đây, ở miền Bắc đã có sự xuất hiện của sắc mai vàng tươi tắn “sánh đôi” cùng đào đỏ thắm mỗi độ Tết đến xuân về.

————————–HẾT————————–

Văn thuyết minh là nội dung quan trọng trong chương trình Ngữ văn lớp 8, để rèn luyện kĩ năng viết bài của học sinh, trong bài tập làm văn số 5, Ngữ văn 8 đã xây dựng 5 đề thuyết minh khá đặc sắc, bên cạnh bài Thuyết minh về hoa mai ngày Tết, các em có thể tham khảo thêm: Giới thiệu về đồ dùng học tập hoặc trong sinh hoạt, Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh ở quê em, Thuyết minh về một văn bản, một thể loại văn học đơn giản ( như văn bản đề nghị, báo cáo, thể thơ lục bát…), Hãy kể về một lần em trót xem nhật kí của bạn để hoàn thành tốt bài tập làm văn của mình.

Bản quyền bài viết thuộc trường trung học phổ thông Sóc Trăng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận.
Nguồn chia sẻ: Trường THPT Thành Phố Sóc Trăng (thptsoctrang.edu.vn)