Ứng dụng của ankan trong đời sống – frv.edu.vn
Mục lục bài viết
1. Ứng dụng của ankan
Dựa vào tính chất hóa học ankan được ứng dụng rộng rãi trong đời sống. Đặc biệt:
– Ankan được dùng làm nguyên liệu chế tạo mỏ hàn, cắt kim loại.
– Làm mỡ bôi trơn, chống rỉ sét.
– Sáp làm thuốc mỡ và nấu ăn
– Làm dung môi.
– Ứng dụng để tổng hợp nhiều chất hữu cơ khác như CH3Cl, CHỈ2Cl2 CCl4CF2Cl2…
2. Điều chế ankan
a) Trong công nghiệp
Mêtan và các đồng loại của nó được chiết xuất từ khí tự nhiên và dầu mỏ (xem bài viết Dầu khí).
b) Trong phòng thí nghiệm
Khi cần một lượng nhỏ khí mêtan, natri axetat được đun nóng với xút hoặc nhôm cacbua có thể phản ứng với nước:
3. Tính chất vật lý
– Ở điều kiện thường, các ankan từ C1 đến C4 đều ở thể khí, từ C5 đến khoảng C18 ở thể lỏng, từ khoảng C18 trở đi ở thể rắn.
– Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi và khối lượng riêng của ankan nói chung đều tăng theo số nguyên tử cacbon trong phân tử, tức là tăng theo phân tử khối. Ankan nhẹ hơn nước.
– Ankan không tan trong nước, khi tác dụng với nước thì tách lớp nổi lên trên gọi là ankan kị nước. Ankan là dung môi không phân cực nên hòa tan tốt các chất không phân cực như dầu, mỡ… chúng nhờn và thích bám vào quần áo, tóc và da. Ankan lỏng có thể thấm qua da và màng tế bào.
Ankan là chất không màu.
Các ankan nhẹ nhất như metan, etan và propan là những chất khí không mùi. Ankan từ C5 – C10 có mùi xăng, từ C10 – C16 có mùi dầu hỏa. Ankan rắn rất dễ bay hơi nên hầu như không mùi.
4. Tính chất hóa học
Trong ankan chỉ có liên kết C−C và C−H. Đều là liên kết σσ bền nên ankan tương đối trơ về mặt hóa học: Ở nhiệt độ thường, chúng không phản ứng với axit, bazơ và các chất oxi hóa mạnh (như KMnO).4). Chính vì vậy ankan còn được gọi là parafin, nghĩa là ít ái lực hóa học.
Dưới tác dụng của ánh sáng, xúc tác và nhiệt, ankan tham gia các phản ứng thế, phản ứng tách và phản ứng oxi hóa.
Phản ứng thế halogen thuộc loại phản ứng thế halogen, sản phẩm hữu cơ chứa các halogen được gọi là dẫn xuất halogen.
Clo thế H ở các nguyên tử cacbon khác nhau Hầu như chỉ thế H ở các nguyên tử cacbon cao hơn. Flo phản ứng mãnh liệt nên phân hủy ankan thành C và HF. Iot quá yếu để phản ứng với ankan.
Cơ chế phản ứng halogen hóa ankan
Quá trình clo hóa và brom hóa ankan xảy ra theo cơ chế chuỗi gốc.
(1): Phân tử clo hấp thụ ánh sáng đồng phân cắt thành 2 nguyên tử clo.
(2): Nguyên tử clo là gốc tự do hoạt động, nó ngắt liên kết với nguyên tử HH từ CHỈ4 tạo ra HCl và gốc tự do ..CHỈ3 .
(3): Bản gốc ..CHỈ3 không ổn định, nó tách nguyên tử Cl ra khỏi Cl2 để trở thành DUY NHẤT3Cl bền hơn. nguyên tử Cl.Cl. mới sinh ra trong phản ứng (3) phản ứng với CHỈ4 làm cho các phản ứng (2) và (3) lặp lại hàng vạn lần như một dây chuyền.
(4)(5)(6): Các gốc tự do kết hợp với nhau để tạo thành các phân tử ổn định hơn
4.2. phản ứng tách (liên kết C−C và C−H bị phá vỡ)
Nhận xét: Dưới tác dụng của nhiệt và chất xúc tác (Cr2Ô3,Fe,Pt,…) các ankan không chỉ bị dehiđro tạo thành hiđrocacbon không no mà liên kết CC còn bị phá vỡ tạo phân tử nhỏ hơn.
4.3. phản ứng oxy hóa
Khí metan cháy tạo thành khí cacbonic và hơi nước.
Phản ứng trên tỏa nhiều nhiệt. Hỗn hợp gồm một thể tích metan và hai thể tích oxi là hỗn hợp rất dễ nổ.
– Các ankan đầu dãy đồng đẳng đều rất dễ cháy và tỏa nhiều nhiệt. CO . khí ga2hơi nước và nhiệt sinh ra nhanh hơn, có thể gây nổ.
-Nếu không đủ oxi, ankan bị đốt cháy không hoàn toàn thì thêm CO2 và họ2O còn tạo ra các sản phẩm như CO, muội than không những làm giảm năng suất tảo nhiệt mà còn gây độc hại cho môi trường.
Khi có mặt xúc tác và nhiệt độ thích hợp, ankan bị oxi hóa không hoàn toàn tạo thành dẫn xuất chứa oxi.
4.4. phản ứng nhiệt phân
Đăng bởi: THPT Phan Đình Phùng
Chuyên mục: Lớp 11 , Hóa học 11
Bạn thấy bài viết Ứng dụng của ankan trong đời sống
có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Ứng dụng của ankan trong đời sống
bên dưới để Trường THPT Phan Đình Phùng có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: frv.edu.vn của Trường THPT Phan Đình Phùng
Chuyên mục: Giáo dục
Nhớ để nguồn bài viết này: Ứng dụng của ankan trong đời sống
của website frv.edu.vn