Xe Minsk – Huyền Thoại Dòng Xe “Khu Khờ” Một Thời Bây Giờ Thế Nào • Chuyện xe

Xe Minsk còn được biết đến với các tên gọi thân thuộc “Min-Khờ”, dòng xe này được mệnh danh là “huyền thoại xe cộ” thời bao cấp. Xe Minsk không bóng bẩy như Peugeot hay tiết kiệm xăng như Super Cub 50 của Honda, nhưng “Min-Khờ” rất được lòng người dân Việt. Do đó, Minsk sớm được xứng tên vào danh sách “huyền thoại xe cộ” của thời bao cấp.

Huyền thoại “Min-Khờ”, siêu xe của đại gia mũ cối thời bao cấp

Xe Minsk lần đầu tiên ra đời vào năm 1965, Minsk cũng chính là tên thành phố thủ đô của Belarus. Sau năm 1945, Đức sửa chữa lại nhà máy chuyên sản xuất xe máy và xe đạp ở Minsk, mang tên Minsk Moto-Velo Zavod. Và có khoảng 70% xe đạp Minsk được xuất khẩu sang Nga, 90% xe Minsk xuất khẩu sang các quốc gia khác như: Iran, Mexico, Anh, Thổ Nhĩ Kỳ…

Ở thời bao cấp, thị trường Việt Nam có sự xuất hiện của nhiều đời xe “huyền thoại” như Super Cub 50, Simson hay xe đạp Peugeot. Hầu hết các mẫu xe này đều bóng bẩy, sang trọng và có sức hút ngay từ cái nhìn đầu tiên.

Cuối những năm 1960, xe Minsk đến Việt Nam theo chân các chuyên gia Liên Xô, chủ yếu có 2 dòng mà người Việt ta vẫn thường gọi là Minsk “lùn” và Minsk “cao”. Xe Minsk cũng là một trong những chiếc xe thời thượng sánh ngang với những chiếc xe nam thời đó như Simson, ETZ, MZ….

Đến những năm 80, 90 của thế kỷ 20, người Việt học tập và làm việc tại các nước Đông Âu tăng cao khiến số lượng xe Minsk “du nhập” về nước ngày càng nhiều. Ngoài ra, Minsk còn được nhập khẩu vào Việt Nam theo con đường viện trợ quân sự của Liên Xô.

Thời ấy, xe Minsk là một phương tiện chuyên chở không thể không có đối với người dân Việt và nó cũng là niềm đam mê của nhiều phượt thủ.

Các đời của dòng xe Minsk Belarus

Chiếc xe đầu tiên của Minsk ra đời vào năm 1951 có tên là M1A, phát triển dựa trên nguyên mẫu của chiếc DKW RT 125 (có mặt từ trước thế chiến thứ II). Động cơ 2 thì cùng dung tích 123cc, được làm mát bằng không khí, M1A có tốc độ tối đa khoảng 70km/h với hộp số 3 cấp. Sau đó, vào những năm 1956-1957, M1A được cải tiến đôi chút và có tên làn M1M. Đến năm 1958, Minsk cho ra đời sản phẩm mới với tên gọi M-101 mang kiểu dáng mới mẻ hơn đàn anh M1M nhưng động cơ không đổi.

Cái tên thứ hai sau này đáng chú ý sau M1A chính là Aist 125, nó đã trở thành bom tấn tại thị trường Nga thời đó của dòng xe Minsk. Ra đời vào những năm 1970, Aist 125 có nghĩa là “con cò” và có in hình con cò trên bình xăng.

Aist 125 sở hữu động cơ 2 thì sản sinh công suất 10 mã lực với hộp số 4 cấp và đánh lửa điện. Các mẫu xe Minsk rất được lòng người dân Nga, đặc biệt là với Aist 125 bởi vóc dáng khỏe khoắn, đơn giản và dễ sửa chữa. Hãng xe Minsk đã có được tiếng vang vì không chỉ xe đạp, xe máy mà còn sản xuất được cả động cơ cho các giải đua xe chuyên nghiệp thời đó.

Ngoài hai cái tên từng làm mưa làm gió thời mũ cối, Minsk còn nhiều mẫu xe khác của dòng M như M101 đến 106, 111 đến 115. Năm 2003, Minsk có sản xuất xe máy động cơ 4 thì với kiểu dáng tương tự như những chiếc xe hiện nay. Nhưng có lẽ, những hình ảnh của chiếc xe Minsk 2 thì đời cũ đã ăn sâu vào tiềm thức của những người yêu thích dòng xe này, do đó phiên bản sản phẩm mới 4 thì của Minsk không đạt nhiều thành công.

Đặc điểm của dòng xe Minsk

Minsk được lòng người người tiêu dùng bởi sự khỏe khoắn, chở được nặng, chạy đường địa hình tốt và giá rẻ hơn so với dòng xe Nhật.

Bởi sở hữu động cơ 2 thì, tiếng máy nổ to bạch bạch và nhiều khói khiến xe Minsk mất đi sự thanh lịch nên chúng không xuất hiện nhiều ở thành phố mà chỉ được ưa chuộng chủ yếu ở khu vực miền núi, nhất là các tỉnh miền núi phía Bắc. Họ sử dụng vào mục đích chở vật nuôi, hàng hóa trên đường quanh co.

Cũng như các dòng xe cổ khác, đã chấp nhận sở hữu Minsk là phải chấp nhận vất vả cùng Minsk. Vì “cổ” là “khổ” mà, Minsk rất hay hỏng vặt, nếu không gặp một vài lần dắt bộ cả vài km thì chưa phải là người chơi Minsk đâu.

Hình ảnh bụi bặm của núi rừng từ Minsk cũng không phù hợp với sự hào nhoáng của thành phố, vậy nên đa phần người chơi xe Minsk thường sử dụng vào những cuộc ngao du đó đây.

Hướng dẫn chọn mua xe Minsk đúng cách

Xe Minsk đã không còn sản xuất nữa, chính vì vậy việc chọn được một chiếc xe cũ vừa cổ còn tốt là điều vô cùng quan trọng đối với những ai thích dòng xe này. Để chọn được “Min-khờ” còn tốt bạn cần:

Quan sát tổng thể chi tiết

Vì Minsk luôn chở khá nhiều đồ và đến nay xe Minsk đã tổn tại rất lâu nên mua được một chiếc xe nguyên bản sẽ rất khó. Bạn nên kiểm tra xem xe còn đầy đủ các bộ phận như còi, đèn xi-nhan, yên xe còn tốt không. Kiểm tra vành, bánh xe xem có rỉ sét, mục hay mọt. Kiểm tra toàn bộ khung sườn xe, khung sườn nên ít bị hàng vá, nếu bị hàn vá quá nhiều chứng tỏ chúng đã qua nhiều lần sửa chữa. Kiểm tra tay lái xem có bị rơ, rung lắc và ngồi lên xe nhún tại chỗ xem khung sườn còn chắc không?

Hãy nhìn thật kỹ để tìm ra những chi tiết hỏng, không còn tốt để bạn có thể mặc cả với người bán và có được giá tốt nhất.

Chạy thử và kiểm tra động cơ

Vì là động cơ 2 thì 125cc, xăng pha nhớt và khởi động bằng bàn đạp nên bạn cần dựng thẳng xe và đạp nổ để kiểm tra xem hơi còn tốt không. Một bộ hơi còn tốt khi đạp phải nặng chân, tiếng nổ giòn và chắc, nếu đạp nhẹ thì chứng tỏ hơi kém. Bạn để xe nổ ga-ran-ti, tăng giảm ga đột ngột và từ từ để nghe tiếng máy, nếu việc tăng ga đột ngột máy phát ra những tiếng kêu bất thường là dấu hiệu động cơ bị hỏng, bộ tay biên hoặc pít-tông bị lắc. Khi thả hết ga để xe nổ cầm chừng, máy tố sẽ chỉ nghe tiếng nổ mà không có tiếng “lách cách” hoặc “xẹt xẹt” bất thường.

Bạn đừng quên kiểm tra côn tại chỗ, phải bóp côn khá nặng tay nếu bạn bóp côn quá nhẹ có thể là bộ con đã bị hỏng hoặc bị mòn. Hãy từ từ bóp chặt côn và từ từ tăng ga, nếu xe phát ra những tiếng rít hoặc “lọc cọc” thì bộ côn đang có vấn đề. Khi tăng ga, tiếng máy nổ to hơn trong và giòn chứ không kêu gầm lên, đây là biểu hiện của một bộ côn tốt.

Hãy nhớ kiểm tra bộ chế hòa khí, bộ chế tốt là điều cực kỳ quan trọng đối với một chiếc xe. Điều này giúp cho việc hòa trộn nhiên liệu với tỷ lệ phù hợp, tiết kiệm xăng và xe hoạt động ổn định. Bộ chế hòa khí không nên có những vết cạy do phá hoặc sửa chữa nhiều và đặc biệt không bị chảy dầu ra máy.

Bước cuối cùng cũng là bước quan trọng, bạn ngồi ngay ngắn, bóp chặt côn, vào số, nếu xe tắt máy hoặc chồm lên đi là côn chưa cắt hết. Từ từ thả côn kết hợp với tăng ga, xe Minsk phải vọt lên không bị ì hoặc có hiện tượng trượt côn khi ga lớn. Hãy thử hộp số, các cấp số phải vào dễ dàng, không bị gằn hay mắc, dân chơi xe Minsk gọi là vào số rất “ngọt”, đây là biểu hiện của máy xe khỏe.

Nếu được, bạn nên chở thêm một người ngồi sau và bắt đầu di chuyển. Lúc này, xe vẫn bốc khi nhả côn và tăng ga ở số 1, xe không có hiện tượng trượt côn hoặc ì máy là dấu hiệu tốt. 

Bạn quan sát lượng khói thoát ra ở ống xả của xe, ống xả phải kín và chỉ có khói màu trắng khi nổ cầm chừng, nếu chạy xa lộ bằng phẳng thì gần như xe không  có khói hoặc rất ít. Điều này thể hiện một bộ máy tốt và tỷ lệ nhớt phù hợp.

Kiểm tra các phụ kiện khác

Sau khi chạy thử máy, bạn dựng chân chống giữa và quan sát xem có nhớt nhỏ ra từ máy xuống không, nếu có là dấu hiệu bị hở dzoăng buồng máy, có nhớt chảy ra ở đầu ống pô là vì cổ pô không kín. Quan sát trên lốc máy, phía dưới chế hòa khí không được có nhớt đọng lại hay nhỏ xuống.

Quan sát xem chân tăm xe có bị gì hoặc bị thủng vành. Vành xe Minsk phải cân, khi quay bánh không bị liệng hay đảo, các tăm bánh phải đều nhau, không cong gãy hoặc mất. Đảm bảo hệ thống điện của xe vẫn còn tốt nhé.

Đừng quên kiểm tra các bộ phận như bình xăng, phanh trước sau, đèn báo rẽ, đèn trước, hoạt động của các công tắc, chỗ để chân, cần số, cần đạp, cốp, số khung số máy phải khớp với số đăng ký xe…

Tất cả những điều này giúp bạn tiết kiệm chi phí trong quá trình sửa chữa và thuận tiện hơn trong sử dụng. Chuyện xe hy vọng bạn có thể chinh phục được mẫu xe Minsk, cái tên huyền thoại một thời của thời mũ cối bao cấp. “Min-khờ”, sự chất phát và thân thiện!