BẢO TÀNG TỈNH NINH THUẬN
Bảo tàng là nơi lưu giữ những tài liệu, hiện vật cổ xưa liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội của con người qua các thời kỳ lịch sử.
Thông qua công tác trưng bày của bảo tàng mọi người có thể thoải mái học tập, nghiên cứu, thỏa mãn trí tò mò tìm hiểu về quá khứ cũng như những biến chuyển của cuộc sống hiện đại. Nhận thấy tầm quan trọng đó, Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận đã nhanh chóng ra Quyết định số 350/QĐ-UB ngày 26/4/1993, thành lập Nhà Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận.
Công trình Nhà Bảo tàng tỉnh được khởi công xây dựng từ tháng 8/2007, với tổng kinh phí khoảng 40 tỷ đồng, do Công ty cổ phần xây lắp và vật liệu xây dựng Khánh Hòa thi công (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm chủ đầu tư). Sau khoảng 5 năm triển khai, vào ngày 21/02/2012, Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận đã được khánh thành và bàn giao đi vào hoạt động.
Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận nằm trong quần thể khuôn viên Quảng trường 16/4, đối diện Tượng đài Chiến thắng, thuộc địa bàn phường Tấn Tài, án ngữ tại vị trí đắc địa của trung tâm thành phố Phan Rang – Tháp Chàm.
Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận được xây dựng trên diện tích 32.000m2, gồm 04 tầng: tầng hầm (kho chứa hiện vật, gian trưng bày cố định, hội trường, phòng chiếu phim, hầm giữ xe cho cán bộ, viên chức, khu nhà vệ sinh và các công trình phụ khác), tầng trệt (sảnh, nơi trưng bày chuyên đề), lầu 1 (khu vực làm việc của cán bộ, viên chức bảo tàng); tầng trên cùng là sân thượng.
Công trình có kiến trúc hình tháp. Một số người dân quen gọi là “nhà bánh ú”, “tháp bánh ú’, “Nhà Bảo tàng”, “Viện Bảo tàng”, “Bảo tàng tỉnh”, “Bảo tàng”… Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận mang kiến trúc hình tháp. Người dân nhìn Bảo tàng dưới góc nhìn dí dỏm là chiếc bánh ú của thành phố Phan Rang – Tháp Chàm. Chiếc bánh của sự no đủ, sự chuyển mình phát triển sau khi tỉnh nhà được tái lập. Nếu nhìn từ trên cao xuống vào ban ngày, Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận giống như một kim tự tháp Ai Cập lung linh dưới nắng vàng rực rỡ. Nếu nhìn từ trên cao xuống vào ban đêm khi ánh đèn đã lên màu, Bảo tàng giống như một viên kim cương lấp lánh, lung linh, huyền ảo giữa lòng thành phố Phan Rang – Tháp Chàm. Nếu nhìn xa xa một cách trực diện, Bảo tàng tỉnh giống như một con thuyền đang lướt đi êm ả trên mặt nước hồ trong veo, phẳng lặng, với đôi cánh buồm dang rộng, vươn cao, đâm thẳng vào bầu trời trong xanh vô tận. Con thuyền bảo tàng là con thuyền văn hóa mang trong mình nhiệm vụ thu thập, giữ gìn và truyền tải nền lịch sử – văn hóa độc đáo của quê hương Ninh Thuận đến bạn bè trong và ngoài nước. Con thuyền đang băng băng lướt sóng, tiến về Biển Đông, hòa mình vào biển lớn, mang theo niềm tin và hy vọng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân Ninh Thuận về một tương lai tươi đẹp.
Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận cùng với Quảng trường 16/4 và Tượng đài Chiến thắng đã hợp thành một quần thể văn hóa, một không gian vui chơi giải trí, một nơi tổ chức những sự kiện văn hóa lớn của tỉnh Ninh Thuận. Trải qua 29 năm phấn đấu và phát triển, Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận đã và đang trở thành một điểm đến mang tính giáo dục cao về truyền thống yêu nước, đấu tranh cách mạng, về văn hóa các tộc người, quảng bá sâu rộng về danh lam – thắng cảnh – di tích lịch sử, về lễ nghi – lễ hội… của địa phương. Với đội ngũ viên chức được đào tạo nghiệp vụ vững vàng cùng những nỗ lực ứng dụng sâu rộng khoa học công nghệ vào hoạt động bảo tàng, tương lai chắc chắn Bảo tàng tỉnh Ninh Thuận sẽ trở thành một điểm đến không thể bỏ qua của du khách gần xa.
