GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO VĂN HÓA ĐỌC TRONG ĐOÀN VIÊN THANH NIÊN – THAM LUẬN TẠI ĐẠI HỘI ĐOÀN TRƯỜNG THPT LÝ THƯỜNG KIỆT – Chi tiết tin tức – Sở giáo dục Bắc Giang

Tại Đại hội Đoàn trường THPT Lý Thường Kiệt nhiệm kì 2021-2022, đồng chí Nguyễn Thị Hồng Vân – Bí thư chi đoàn Giáo viên đã có tham luận về Giải pháp nhằm nâng cao văn hóa đọc trong Đoàn viên thanh niên.

Kính thưa Đoàn Chủ tịch! Kính thưa quý vị đại biểu, thưa toàn thể Đại hội!

Được sự nhất trí của Đoàn Chủ tịch, tôi xin được trình bày tham luận với nội dung Giải pháp nhằm nâng cao văn hóa đọc trong Đoàn viên thanh niên.

Thực trạng của văn hóa đọc hiện nay

Một khảo sát nhanh về thói quen đọc và nội dung đọc với nhân viên và sinh viên, học sinh: 70% cho biết chỉ học chứ không đọc tham khảo thêm; 12% cho biết có đọc các sách, truyện khác ngoài chuyên môn; 80% không đọc sách 1 năm qua; 98% không đọc sách tuần qua; 100% nói gần như chẳng để ý đến thơ.

Một số có đọc thì tiếp nhận rất hời hợt và thiếu phản biện, thiếu tư duy, tiếp nhận thông tin đơn chiều kiểu đọc tiểu thuyết chỉ thấy các câu chuyện tình,… mà không hề nhận được tính logic của cuộc sống qua nhân cách, thái độ, hành xử và diễn biến tâm lý, các kết cuộc của nhân vật,…

Lướt web thì đang là nhu cầu và thú vui lớn của người Việt nói chung và giới trẻ nói riêng. Tỷ lệ truy cập internet tăng lên rất nhanh, các trang mạng xã hội như facebook, tik tok, instargram có đến hơn 10 triệu lượt truy cập mỗi ngày; tuy nhiên nội dung quan tâm khi truy cập cũng còn là vấn đề đáng bàn.

Có vẻ như ngày nay, văn hóa xem-nghe-nhìn đang lấn lướt văn hóa đọc. Game show nhiều, trò chơi truyền hình chiếm hầu hết thời lượng các kênh, nhưng nội dung thì sao chép, hời hợt, đã quá nhiều ý kiến và bài báo về vấn đề này. Mà quan trọng hơn, các nghiên cứu khoa học cho thấy đã có dấu hiệu của thoái hóa tư duy, tạo tiền đề bệnh béo phì ở những trẻ em và người lớn dành quá nhiều thời gian với màn hình TV.

Lợi ích của việc đọc sách

Giá trị của sách chắc cũng không cần bàn nhiều vì thực tế đã có nhiều người trở thành nhà học giả uyên thâm không phải do được học ở các trường danh giá mà chính là vì đọc và nghiên cứu sách. Việt Nam đang hội nhập cùng thế giới, cơ hội nhiều, thách thức nhiều và cạnh tranh nhiều hơn. Trong đó, một kênh quan trọng để tiếp thu thông tin cập nhật, tinh hoa thế giới, văn hóa các nước, để kinh doanh và tiếp thị thành công đó chính là… sách.

Lợi ích thứ nhất là Đọc sách khiến con người trở nên khôn ngoan hơn

Lợi ích đầu tiên của việc đọc sách tất nhiên là để nâng cao kiến thức. Nếu bạn không muốn sống như kiểu “ếch ngồi đáy giếng”, thì bạn phải thu nạp thêm những kiến thức từ thế giới bên ngoài. Nhưng không phải ai cũng có cơ hội đi du lịch hàng ngàn dặm đường. Vì vậy may mà có sách, có thể giúp họ ở một chỗ cố định vẫn có thể hiểu thêm về thế giới. Có thể nói rằng, đọc sách chính là cách tiếp thu kiến thức thuận tiện và hiệu quả nhất.

Trong quyển sách “Khổ vui của việc đọc sách”, Dương Giang có viết: “Đọc sách giống như đến thăm nhà người ưu tú nhất thế giới. Muốn đến thăm người thầy bạn ngưỡng mộ hoặc một học giả nổi tiếng mà không cần phải chào hỏi trước, cũng không sợ làm phiền họ. Mở sách ra, bạn đã có thể “vào nhà”. Dù đến đó thường xuyên cũng không sao, bất cứ lúc nào bạn muốn đến. Hay muốn rời đi cũng có thể không cần nói lời tạm biệt…”

Lợi ích thứ hai là Đọc sách làm người ta quên đi lo lắng

Tống Thái Tông mỗi ngày đều đọc hai quyển sách lịch sử, nếu một ngày bận việc triều chính thì ngày hôm sau sẽ đọc gấp đôi. Ông cho rằng: “Đọc sách không phải là gánh nặng, là sự hữu ích!” Có một nhà thơ đã từng nói: “Đói thì đọc sách thay rượu thịt, lạnh thì đọc sách thay chăn lông, cô đơn thì đọc sách thay bạn bè,…”

Đọc sách được người trí tuệ xem như một loại thư giãn, họ thưởng thức nó trong thầm lặng. Chỉ cần có sách, sẽ khiến họ quên đi mọi nhọc nhằn trên đời.

Lợi ích thứ ba là Đọc sách giúp thay đổi tính khí

Thức ăn dinh dưỡng có thể giúp cơ thể thêm cường tráng, đọc đúng sách có thể bảo vệ đời sống sức khỏe tinh thần của một người. Thật ra khí chất của một người vốn dĩ rất khó thay đổi. Nhưng khi đọc sách, lại có thể thay đổi được nó. Lịch sử khiến con người rõ ràng mọi việc, thơ ca giúp ta sáng suốt, toán học giúp ta thấu đáo, và triết học khiến nhân sinh thêm sâu sắc. Bạn thấy đấy, đọc sách chính là cách tốt nhất giúp trau dồi tâm trí một cách tinh tế. Ai đó từng nói rằng: “Nếu con người không đọc sách, họ vẫn sống nhưng chỉ là đang sống vô vị từng ngày.”

Không đọc sách, có thể khiến đầu óc mơ hồ, con người trở nên tầm thường! Nếu bạn siêng năng đọc sách, có thể giúp mài giũa tính tình, không còn dễ nóng nảy, cũng không còn quá để ý đến lời nói hay cái nhìn thị phi từ người khác nữa.

Lợi ích thứ tư là Đọc sách góp phần tạo nên gia đình hạnh phúc

Đọc sách không chỉ là nấc thang giúp bản thân tiến bộ, mà còn là khởi đầu để gia đình phát triển mạnh mẽ. Đọc sách không phải lối thoát duy nhất, mà còn là lối thoát rất công bằng. Bởi vì nó không quan tâm đến tài năng, xuất thân, mà chỉ coi trọng sự chăm chỉ và cống hiến. Đọc sách, không chỉ có thể giúp thay đổi số phận chính mình, mà còn thay đổi gia đình, thay đổi cả thế giới!

Để nâng cao văn hóa đọc xin được nêu ra các gợi ý đề xuất về chương trình hành động là:

Với cá nhân: chú ý đến việc đọc, kể chuyện và tặng sách. Cố gắng vượt thói quen ”lười đọc” của mình, ít nhất một tháng đi hiệu sách 1 lần, mua ít nhất 1 cuốn sách hay mình thích. Đọc ít nhất 1 cuốn sách mỗi tuần. Luyện tập thói quen tặng sách hay cho người thân và cho trẻ em.

Với gia đình: Tạo 1 tủ sách trong nhà, mỗi ngày kể 1 câu chuyện hay từ sách cho con trẻ. Mỗi tuần 1 thành viên trong nhà nói về 1 cuốn sách mình tâm đắc. Cùng trẻ đi nhà sách ít nhất 1 tháng 1 lần. Tặng ”sách hay” mỗi tháng khi con trẻ làm được điều tốt. Tạo môi trường tốt cho việc đọc, giáo dục trẻ về lợi ích của việc đọc shác, khuyến khích đọc, bắt đầu từ 1 giá sách, tạo thành góc đọc sách, 1 tủ sách gia đình, phòng đọc sách.

Với công tác đoàn, trường học:

– Mỗi ngày có 15 phút đọc những câu chuyện truyền cảm hứng, tạo động lực, thay đổi tư duy, hạt giống tâm hồn, tấm gương vĩ nhân qua hệ thống âm thanh của nhà trường. Mỗi tuần có 1 giờ giới thiệu sách hay. Mỗi tháng có 1 buổi kể chuyện về đọc sách và quà tặng là sách quý cho người đọc hay nhất.

– Nhắc đến việc đọc sách mọi lúc mọi nơi trong trường, tuyên truyền giúp HS hiểu rõ vai trò, lợi ích, tầm quan trọng của việc đọc sách cũng như cách đọc sách và danh sách những cuốn sách nên đọc.

– Phát động phong trào mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đọc sách suốt đời.

– Phát huy tối đa vai trò của thư viện, huy động mọi nguồn lực từ các mạnh thường quân, hội cha mẹ học sinh để có nguồn sách dồi dào, thường xuyên được cập nhật sách mới.

– Thiết kế không gian phòng đọc sách sinh động thù hợp với tâm lí học sinh

– Đoàn trường nên tổ chức các cuộc thi đọc sách như Đại sứ văn hóa đọc, Ngày hội đổi sách, phong trào đổi giấy vụn, chai lọ, cây cảnh lấy sách, phong trào mỗi HS ra trường để lại cho các em khóa dưới một cuốn sách hay, Thi thiết kế tủ sách chi đoàn, thành lập CLB sách,…

– Các chi đoàn, GVCN nên sát sao với việc đọc sách, hướng dẫn HS cách lựa chọn sách, cách ghi nhớ những kiến thức trong sách, cùng chia sẻ, trao đổi với HS về những cuốn sách giá trị… Thay vì thưởng tiền hay quà cho HS có thành tích cao thì GVCN có thể tặng các em những cuốn sách bổ ích, thay vì các hình phạt thông thường thì có thể yêu cầu các em đọc và tóm tắt lại những cuốn sách ý nghĩa hoặc mang một cuốn sách của em đến đóng góp vào tủ sách chi đoàn…

Thay lời kết, chúc cho mỗi bạn quan tâm đến sách: Có thêm nhiều sách, nguồn tin hay để đọc mỗi ngày. Dù sách hay đến thế, dù thế nào cũng đừng quên bạn có toàn quyền phản biện với sách để rèn luyện tư duy và rút ra triết lý phù hợp cho mình.

Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn các quý vị đại biểu và toàn thể đại hội đã lắng nghe. Chúc đại hội thành công tốt đẹp!