Hướng dẫn trang trí bàn thờ ngày tết ở miền Bắc

Thờ cúng tổ tiên là một nét đẹp trong văn hóa tín ngưỡng tồn tại ở nước ta từ rất lâu đời. Phần lớn mỗi gia đình đều có một bàn thờ để thể hiện tấm lòng biết ơn của con cháu đối với ông bà, cũng như gửi gắm ước nguyện mong gia đình gặp nhiều may mắn, bình an và thịnh vượng. Ở mỗi vùng miền sẽ có cách bày trí bàn thờ dịp tết khác nhau. Chẳng hạn trong bài viết sau đây dothomenlam.com sẽ cung cấp cho bạn cách trang trí bàn thờ ngày tết ở miền Bắc đẹp và hợp phong thủy nhé.

Trang trí bàn thờ ngày tết ở miền Bắc thế nào cho chuẩn?

Để bày trí đúng và chuẩn những lễ vật quan trọng trên bàn thờ ngày tết của người Bắc, bạn hãy theo dõi các nội dung sau:

Các nguyên tắc cần tuân thủ khi bài trí bàn thờ ngày Tết

Vị trí chính giữa trên bàn thờ gia tiên luôn là một bát hương lớn và hai bát hương nhỏ hơn sao cho tạo được tư thế tam tài. Tiếp đến là hai cây nến hoặc hai cây đèn dầu đặt ở vị trí góc ngoài cùng với ngụ ý bên trái là mặt trời, còn bên phải là mặt trăng. Tương tự như thế, hoa cúng cũng cần chuẩn bị 2 lọ đặt ở hai bên bàn thờ nhằm tạo sự cân bằng.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần chú ý và trang bị trên bàn thờ 3 chén rượu, 3 chén nước sạch cùng 1 bình rượu hồ lô nhỏ. Hương đốt ở miền Bắc có phần khác hơn chút, đó là họ thường dùng hương dạng vòng và đốt liên tục trong những ngày tết.

Ngoài ra, ở một số gia đình người Bắc còn có tập tục đặt 2 cây mía cao lớn, nhiều lá đặt ở hai bên bàn thờ với mục đích đem lại cảm giác sum suê, đủ đầy. Dù bạn muốn bày trí bàn thờ như thế nào thì cũng hãy đảm bảo hoàn tất trước sáng ngày 30 Tết để cả gia đình đứng trước bàn thờ và bắt đầu thắp nén nhang đầu tiên cho ông bà nhé.

Hình 1: Trước khi hiểu rõ về từng mâm cúng trên bàn thờ, bạn cần xác định được vị trí đặt lễ vật để tránh làm phật ý gia tiên

Mâm ngũ quả miền Bắc

Ở gia đình người Bắc, trên mâm cúng trái cây của họ nhất định không thể thiếu sự có mặt của 5 loại quả chuối xanh, quả quất, thanh long, đu đủ và phật thủ. Dựa theo thuyết ngũ hành tương sinh, các loại quả này tượng trung cho 5 vị Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ với ý nghĩa đặc biệt là:

• Chuối xanh đại diện cho tình đoàn kết, thuận hòa của anh chị em trong gia đình.
• Qủa quất mang ý nghĩa của sự làm ăn phất lên, thuận lợi và tràn đầy nhựa sống. 
• Phật thủ với hương thơm tinh tế đặc trưng, nó được xem là loại quả được thần linh yêu thích nhất, thường được bày biện trên bàn thờ gia tiên của người miền Bắc vào các ngày tết. 
• Quả thanh long ruột đỏ đem đến sự phú quý, may mắn, và thịnh vượng. 
• Đu đủ có ý nghĩa mang lại sự ấm no, an lành cho cả năm.

Hình 2: Mâm ngũ quả truyền thống của người miền Bắc nhất thiết phải cso đủ 5 hương vị tương xứng với 5 ngũ hành

Mâm cơm thờ gia tiên

Không chỉ khác nhau ở mâm ngũ quả, mâm cỗ cúng ngày tết của người dân miền Bắc cũng có phần khác biệt với những vùng miền khác. Cụ thể là khi trưng bày mâm cúng, người ra sẽ dựa trên số bát, gồm 4 bát 4 đĩa, 6 bát 6 đĩa, hoặc 8 bát 8 đĩa. Đây là các con số mang ý nghĩa lộc, phát, may mắn. Việc lựa chọn số bát để cúng là tùy thuộc vào gia đình bạn.

Các món ăn thường được làm lễ vật để cúng trên bàn thờ là miến nấu lòng gà, mọc, canh hầm chân giò hoặc hầm măng lưỡi lợn, canh bóng thả, bánh chưng, xôi, thịt gà luộc, giò, dưa hành muối, nộm, nem rán…. Một mâm cúng không cần phải có đầy đủ các món này, bạn có thể tự điều chỉnh sao cho phù hợp. Tuy nhiên khi cúng vào ngày 30 Tết và mùng Một tết, gà luộc phải là gà trống. 

Lọ hoa cúng trên bàn thờ 

Hoa cúng trang trí bàn thờ ngày tết ở miền Bắc có thể là một trong những loài hoa như:

• Hoa đào, hoa mai: Đây là loài hoa đặc trưng vào dịp tết, chúng không chỉ mang đến ý nghĩa thịnh vượng, giàu có, mà còn xua đuổi quỷ dữ, tạo luồng sinh khí mới cho ngôi nhà.
• Hoa cúc: tượng trung cho sự may mắn, phúc, lộc, thọ
• Hoa huệ: giúp xua đuổi cái ác, tà ma. 
• Hoa đồng tiền: mang ý nghĩa phát tài, phát lộc.
• Hoa lan: có ý nghĩa trong sáng, thuần khiết, và tinh khôi.

Tuyệt đối không dùng hoa dâm bụt, cúc vạn thọ, phong lan, hoa ly, hoa nhài, hay hoa mẫu đơn… để đặt và cúng trên bàn thờ gia tiên ngày tết vì chúng đem lại ý nghĩa không tốt, có thể gây phạm úy. Bên cạnh đó, số hoa cắm trong lọ cũng rất quan trọng, bạn cần chọn cành hoa theo số lẻ như 5, 9, 13…

Hình 3: Chọn hoa cắm trên bàn thờ phù hợp góp phần đem lại sức sống mới cho ngôi nhà vào các ngày đầu năm

Các lưu ý cần tránh khi trang trí bàn thờ ngày tết 

• Tuyệt đối không sử dụng hoa giải để trang trí bàn thờ ngày tết
• Khi dọn dẹp bàn thờ, cần cẩn thận, tránh làm đỗ vỡ, chú ý xếp đúng vị trí của từng đồ vật theo quy định như ở giữa là bát hương, giữa bát hương và di ảnh sẽ là mâm ngũ quả, các bên trái phải đặt đèn, đỉnh đồng,….
• Cẩn thận tránh xa các loài hoa không tốt 
• Không tự ý xê dịch vị trí của bát hương trong quá trình trang trí.

Xem thêm:

Mong rằng với các hướng dẫn trang trí bàn thờ ngày tết ở miền Bắc đúng chuẩn trên đây, bạn sẽ nghiêm túc thực hiện để tỏ lòng thành kính của gia đình đến ông bà tổ tiên nhé.